old woman390

Για το βιβλίο του Γιώργου Σκούρτη Το χειρόγραφο της Αντάρας (εκδ. Καστανιώτη)

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Τσαμπουκαλού, αθυρόστομη, με τσαγανό και πείσμα, με λέγειν και με αποφασιστικότητα, που σπούδασε «Φιλό» και λίγο θέατρο (έτσι εξηγείται που διανθίζει τον λόγο της με τσιτάτα από Μήδεια έως Καβάφη), που σπούδασε όμως και στο πεζοδρόμιο· γι' αυτό κατεβάζει χειμαρρωδώς καντήλια και θυμοσοφίες, λόγια της πιάτσας και της οργής, κατάρες και ώριμες σκέψεις. Καταιγιστική, ετοιμόλογη, καπάτσα, αρχηγός με το μαχαίρι στα δόντια, κωλοπετσωμένη, με διασυνδέσεις στην Ασφάλεια αλλά και με κύρος στα πέριξ, άνθρωπος της νύχτας αλλά και φιλοσοφημένη πάνω στη ζωή και στον άνθρωπο... Αυτή είναι η αφηγήτρια που εκφωνεί χύμα τον κατατοπιστικό ως προς τα γεγονότα και συνάμα καταγγελτικό της λόγο, σ' ένα κείμενο βγαλμένο από τα κατάβαθα της ψυχής της. 

Και πώς να μην είναι όλα αυτά, αφού πρόκειται για πουτάνα που παλιά, όταν πρωτοβγήκε στο κλαρί, δήλωσε στον εαυτό της: «Σήμερα πέθανες, από εδώ και πέρα κανόνισε τη ζωή σου». Ο ανταριασμένος μονόλογός της ξεχύνεται, καθώς περιστρέφεται γύρω από τον άγνωστο μακελάρη που σκοτώνει πόρνες, κόβοντας σε μια συμβολική πράξη γεννητικά όργανα και άνω άκρα. Μία μία οι φιλενάδες της εξολοθρεύονται και μένει σταδιακά μόνη να λυσσάει από το κακό της, να εύχεται αυτός να πέσει στα χέρια της, να καταστρώνει σχέδια και συνάμα να θυμάται τα δικά της βιώματα, τον προ επταετίας γκόμενό της Μίλτο, αλλά και εμπειρίες άλλων. Πάνω σ' αυτά στεριώνει τη φιλοσοφία της ύπαρξής της, μια φιλοσοφία που πολιτικολογεί και ταυτόχρονα μιλά για τα καθημερινά, μπολιάζεται με ατάκες συγγραφέων και καταπιάνεται με όλο το φάσμα της «γαμημένης» της ζωής.

Με λόγο ντόμπρο και πολιτικό...

Η Αντάρα είναι τόσο μια συνειδητοποιημένη επαγγελματίας όσο και ένα άτομο με κοινωνικοπολιτική άποψη που σπάει κόκαλα. 

skourtis-giorgos-photoΟ Γιώργος Σκούρτης ως θεατρικός συγγραφέας ξέρει να χειρίζεται τους θεατρικούς μονολόγους και να μετατρέπει μια μονοκόμματη αφήγηση σε πολυφωνικό δράμα, σε εξομολόγηση με διαδοχικές διακυμάνσεις, σε γλώσσα-παντόφλα που δεν νογάει από μισές αλήθειες και βερνικωμένα ψέματα. Βάζει την ηρωίδα του να εκφέρει πολιτικό λόγο, όχι αυτόν των μπαλκονιών και των στημένων πάνελ, αλλά τον άλλο που συνδιαλέγεται με το καλντερίμι και τρέφεται από το νυχτοκάματο, που δεν κρύβεται πίσω από το δάχτυλό του αλλά μιλάει ντόμπρα, ανυπόκριτα, αποστομωτικά... Η Αντάρα είναι τόσο μια συνειδητοποιημένη επαγγελματίας όσο και ένα άτομο με κοινωνικοπολιτική άποψη που σπάει κόκαλα. Πρόκειται για την ανορθόδοξη οπτική γωνία, την οποία δεν έχει ο συμβιβασμένος με το σύστημα άνθρωπος, και για την τρελή ματιά που ξεμπροστιάζει το δήθεν καθωσπρέπει και ξύνει το χρώμα πάνω από τη σκουριά.

... και πλοκή αστυνομική

Αν μάλιστα παρακολουθήσει κανείς την πορεία της σκέψης της Αντάρας, που προσπαθεί να ανακαλύψει τον ένοχο και περνάει από πιθανούς και απίθανους υπόπτους, που ακτινογραφεί τον χώρο και δημιουργεί το προφίλ του δολοφόνου, θα δει μπροστά του όλη τη σάπια ανδρική συμπεριφορά προς τις γυναίκες. Μιλάω για μια σε βάθος (μεταφεμινιστική) ανάλυση των ανδρών, όσοι βλέπουν το άλλο φύλο ως δοχείο εκτόνωσης και ως σεξουαλική εμμονή, όσοι αναζητούν έναν σπερμοδόχο αποθετήρα, χωρίς να νοιάζονται για τα συναισθήματα της ομόκλινής τους, και όσοι εκμεταλλεύονται τη μυϊκή τους δύναμη, για να επιβάλουν τα «κατοχυρωμένα» αιώνες τώρα δικαιώματά τους. Το αστυνομικό περιτύλιγμα του μυθιστορήματος ξεδιπλώνεται, για να φανεί η ψυχολογική μακροεξέταση και η κοινωνιολογική ανατομία, βγαλμένες από την οξεία ματιά μιας φιλοσοφημένης πόρνης.

Ενοχλεί το αφηγηματικό στραμπούληγμα που επιχείρησε ο Σκούρτης, για να εξηγήσει τη σχέση πρώην ερώτων και πολιτικής.

Το αστυνομικό σκέλος μπορεί να χωλαίνει, όταν γίνονται οι συνδέσεις για την αποκάλυψη του δράστη, όταν επιχειρείται να συνδεθεί ένας γνωστός αριβίστας πολιτικός με τα εγκλήματα, όταν σχέσεις αίματος προβάλλονται ως κατευθυντήριες γραμμές της εξιχνίασης των φόνων. Και είναι αλήθεια ότι πολύ ενοχλεί το αφηγηματικό στραμπούληγμα που επιχείρησε ο Σκούρτης, για να εξηγήσει τη σχέση πρώην ερώτων και πολιτικής. Και το κόλπο των αναξιόπιστων αφηγητών, που έρχεται στο τέλος να αναιρέσει την αλήθεια, φαίνεται ξεκρέμαστο, σαν να μας λένε εντέλει ότι όλα ήταν ένα παραμύθι... – αλλά ποιος λέει εντέλει την αλήθεια;

Ναι μεν όλα αυτά, αλλά το βάρος πέφτει –όπως προείπα– στον γυναικείο λόγο που τσουβαλιάζει πολιτική, διαφυλικές σχέσεις, προσωπικά αδιέξοδα και κοινωνικές πρακτικές και που βάλλει κατά των ανδροκρατούμενων νοοτροπιών. Κι αυτός για μεγάλο διάστημα της ανάγνωσης τραβάει τον αναγνώστη από τα μαλλιά.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι Διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου.

skoyrtisΤο χειρόγραφο της Αντάρας
Γιώργος Σκούρτης
Καστανιώτης 2014
Σελ. 336, τιμή € 17,00
 
politeia-link
 
 
 
 
 
 
 
 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η κεφαλή του Τσάτσγουερθ» της Κωνσταντίας Σωτηρίου (κριτική) – Μυθιστόρημα με στοιχεία ιστορικής και λαογραφικής έρευνας

«Η κεφαλή του Τσάτσγουερθ» της Κωνσταντίας Σωτηρίου (κριτική) – Μυθιστόρημα με στοιχεία ιστορικής και λαογραφικής έρευνας

Για το μυθιστόρημα της Κωνσταντίας Σωτηρίου «Η κεφαλή του Τσάτσγουερθ» (εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων

Κύπρια πεζογράφος της νέας γενιάς, η ...

«Θα πέσει η νύχτα» του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη (κριτική) – Ο θεσσαλικός κάμπος καίγεται

«Θα πέσει η νύχτα» του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη (κριτική) – Ο θεσσαλικός κάμπος καίγεται

Για το μυθιστόρημα του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη «Θα πέσει η νύχτα» (εκδ. Μεταίχμιο). Κεντρική εικόνα, τμήμα φωτογραφίας του Τάκη Τλούπα, έργο του οποίου κοσμεί και το εξώφυλλο του βιβλίου.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο θεσσαλικό...

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

Για την ανθολογία διηγημάτων «Δεν είμαι ρομπότ» (επίμετρο Γεράσιμος Κουζέλης, εκδ. Θεμέλιο). Στην εικόνα, στιγμιότυπο από την κορεάτικη σειρά «I'm not a robot». 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Μπορεί η Τεχνητή Νοημοσύνη να γράψει λογοτεχνία; Μπορεί να γράψει λογοτ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Βλέπω τα μυθιστορήματα ως το πεδίο όπου η ανθρώπινη κατάσταση μετατρέπεται σε μυστήριο που πρέπει να λυθεί»

Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Βλέπω τα μυθιστορήματα ως το πεδίο όπου η ανθρώπινη κατάσταση μετατρέπεται σε μυστήριο που πρέπει να λυθεί»

«Γράφω για να επικοινωνήσω με τον αναγνώστη, γι’ αυτό και έχω πάντα στο νου μου να διεγείρω το ενδιαφέρον του» μας είπε ο Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες (Juan Gabriel Vásquez), που συμμετέχει στο Φεστιβάλ ΛΕΑ. Με αφορμή το βιβλίο του «Η μετάφραση του κόσμου» (μτφρ. Αχ. Κυριακίδης, εκδ. Ίκαρος), μιλά για την πολιτική μυθοπλα...

Η γλώσσα, η σημειολογία και το σκοτεινό αίνιγμα του Τρίτου Ράιχ – Τότε και σήμερα

Η γλώσσα, η σημειολογία και το σκοτεινό αίνιγμα του Τρίτου Ράιχ – Τότε και σήμερα

Ο ιχνηλάτης βιβλιοπωλείων και βιβλιοθηκών Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης επιστρέφει με τον «Σάκο Εκστρατείας» του μιλώντας για βιβλία σαν να αφηγείται ιστορίες. Σήμερα, για το μυθιστόρημα του Μάξιμ Μπίλλερ (Maxim Biller) «Ο λάθος χαιρετισμός» (μτφρ. Πελαγία Τσινάρη, εκδ. Πατάκη), καθώς και για τη μελέτη του Βίκτορ ...

Τελευταία μέρα για το Φεστιβάλ ΛΕΑ 2025: Τι θα δούμε σήμερα, Κυριακή 22 Ιουνίου

Τελευταία μέρα για το Φεστιβάλ ΛΕΑ 2025: Τι θα δούμε σήμερα, Κυριακή 22 Ιουνίου

Το Φεστιβάλ ΛΕΑ (Λογοτεχνία εν Αθήναις) 2025 ολοκληρώνεται σήμερα με μια θεατρική παράσταση για την ισπανική γλώσσα. Κεντρική εικόνα: Ο Πέδρο Σαλίνας (Pedro Salinas), σημαντικός Ισπανός ποιητής και ένας από τους συγγραφείς του έργου «Doña Gramática» («Η κυρά-Γραμματική») του 1942.

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Ανί Ερνό [Annie Ernaux], «Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Ιουνίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τα σουπερμάρκετ και ο...

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργο της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Πέντε μελέτες που κυκλοφόρησαν προσφάτα πραγματεύονται τη σχέση του νου με το σώμα, την έννοια του «τραύματος», αλλά και τη θέση της ψυχανάλυσης στον σύγχρονο κόσμο. Κεντρική εικόνα: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Ποιος είναι ο ακριβής ρόλος της καρδιάς και ποιος του εγκεφάλου; Ποιοι μύθοι σχετικά με αυτά τα δύο όργανα καλλιεργούνται από τη σύγχρονη κουλτούρα; Τι αποτελεί «τραυματική εμπειρία» και πώς μπορούμε να αλληλεπιδράσουμε αποτελεσματικά με τα νεαρά αυτιστικά άτομα; Τέσσερα νέα βιβλία από τις εκδόσεις Gutenberg καταπιά...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ