alt

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη 

Όλα στηρίζονται σε ένα «αν», ή σε πολλά, να θέλετε. Όλα στηρίζονται σε μερικές δυνητικές οριστικές: «θα έβγαζε την μπλούζα», «θα προσπαθούσα να μην κάνω θόρυβο», «θα ντυνόμουν και θα έφευγα» κ.λπ., οι οποίες υποδεικνύουν στο ασκημένο μάτι το μη πραγματικό, αυτό που δεν υλοποιήθηκε και έμεινε για πάντα μια ιμερική επιθυμία, ένα βαθύτερο απωθημένο· ίσως και μια δόση εικασιών για το τι θα γινόταν αν η πορεία των γεγονότων ακολουθούσε άλλη ρότα.

Η οπτική γωνία που προδιέγραψα αφορά στον τριανταεφτάχρονο αφηγητή που λέκτορας πλέον ξανακοιτάζει τις σημειώσεις της διατριβής του πάνω στις Απόψεις ενός κλόουν (1963) του Χάινριχ Μπελ, προκειμένου να την εκδώσει σε βιβλίο. Σ’ αυτή την πνευματική ενασχόληση παρεμβάλλονται οι ερωτικές του περιπέτειες, άλλες πρόσφατες με μια νεαρή φοιτήτρια κι άλλες κομμάτια αναμνήσεων που ξεκινούν από τη Βίκη, σύντροφο των φοιτητικών του χρόνων, ώς τη Γεωργία, παλιά φίλη και συνάδελφο όσο καιρό αυτός υπηρέτησε στα λύκεια της χώρας. Την τελευταία ξανασυναντά τυχαία, παντρεμένη πλέον με έναν φαρμακοποιό στην Κρήτη και μητέρα δύο παιδιών. Αυτή η συνάντηση ξετυλίγει το κουβάρι των αναμνήσεων, που υφαίνουν τον μίτο ψυχικών απωλειών και ερωτικών ματαιοτήτων.

Κι έτσι θα τελείωνε γρήγορα η αναγνωστική απόλαυση, θα έμενε μόνο σε έναν καλοδουλεμένο λόγο που με σταθερό ρυθμό παρακολουθεί γεγονότα, τα συνδέει με τις μνήμες και στήνει πάνω τους γέφυρες και σκέψεις. Θα τελείωνε το μυθοπλαστικό γενέσθαι, αν δεν φρόντιζε ο συγγραφέας να θωρακίσει τη νουβέλα του με τρία βιβλία τα οποία διακειμενικά δίνουν στον αναγνώστη κλειδιά για να σπάσει τους κωδικούς. Αφενός το βιβλίο του Χ. Μπελ στίζει το κείμενο, υπονοώντας την καθοριστική του παρουσία στην ερμηνεία της νουβέλας του Ιάκωβου Ανυφαντάκη, κι αφετέρου η Μαντάμ Μποβαρί (1856) του Γκουστάβ Φλωμπέρ υποδεικνύει απιστίες που επιχειρούν μια διέξοδο από την ασφυξία του γάμου και τέλος ο Θάνατος στη Βενετία (1912) του Τόμας Μαν, που μελετά η Γεωργία, φωτίζει λοξά τον έρωτα ως ματαιότητα.

Φαινομενικά το βιβλίο του Ιάκωβου Ανυφαντάκη είναι μια ωδή στους έρωτες που περνάνε.

Πολυπρισματική αφήγηση

Τα κείμενα αυτά, τα οποία έρχονται από το παρελθόν -σε διάστημα μισού αιώνα το ένα από το άλλο- να χαράξουν το μονοπάτι της νουβέλας, ορίζουν τα πρίσματα θέασής της. Ο κλόουν του Χ. Μπελ, αποφάσισε να βγάλει τη γλώσσα του στην κοινωνική υποκρισία, αλλά τι συμβαίνει όταν η αγάπη του, η Μαρί, τον εγκαταλείπει για να συμβιβαστεί μέσα στον γάμο της; Ο ίδιος μένει κλόουν και στη ζωή. Το ίδιο δεν συμβαίνει όμως και στις Αλεπούδες στην πλαγιά με τον πρωταγωνιστή, του οποίου η επί καιρό αγάπη, η Γεωργία, δεν συμβιβάζεται πρώτα με έναν σύντροφο ο οποίος την δέρνει κι έπειτα με μια οικογένεια που την αφήνει ανικανοποίητη; Κι αν Μαντάμ Μποβαρί χαρακτηρίζεται η ερωτύλη Βίκη, μήπως δεν είναι κάτι ανάλογο ο πρωταγωνιστής που θυμάται τακτικά την πόρνη Μισέλ; Mήπως μέσω αυτού του βιβλίου δεν αντιπαρατίθεται ο συμβιβασμένος γάμος της Γεωργίας με μια πιο έντονη, αλλά “ανήθικη” απιστία, που ποτέ δεν ήλθε;

Φαινομενικά το βιβλίο του Ιάκωβου Ανυφαντάκη είναι μια ωδή στους έρωτες που περνάνε, που χορταίνουν σώματα, που αφήνουν αναμνήσεις. Αυτό θα ήταν πολύ λίγο, θα θύμιζε έμμονη ερωτική προσκόλληση, χωρίς ωμές σκηνές αλλά με την εσάνς του λογοτεχνικού ερωτισμού. Σε βαθύτερο όμως επίπεδο είναι προβολή μιας αντίθεσης, αυτής ανάμεσα στον κομφορμισμό που δεν αντέχεται και στην ερωτικότητα που συνεχώς προκαλεί. Ο ρυθμός της αφήγησης είναι καλά υπολογισμένος, με ισορροπία ανάμεσα στα γεγονότα και στις σκέψεις του αφηγητή, η γλώσσα καθοδηγεί την υπόθεση… Όλα αυτά καθιστούν το πρωτόλειο του τριαντάχρονου συγγραφέα μια καλή αρχή, μια σαφή ένδειξη για τις δυνατότητές του στο μέλλον. 

ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ

altΑλεπούδες στην πλαγιά
Ιάκωβος Ανυφαντάκης
Εκδόσεις Πατάκη 2013
Σελ. 117, τιμή € 7,90

alt

 

  

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη «Ήλιος με ξιφολόγχες» (εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το τελευταίο μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη ξεκινάει άκρως δελεαστικά. Εν έτει 1931 μια τυχαία φωτιά σε χαμοκέλα της Θεσσαλο...

«Όχι δεν χωριζόμαστε» του Γιώργου Στόγια (κριτική) – Ενίοτε συμβαίνουν «ατυχήματα»

«Όχι δεν χωριζόμαστε» του Γιώργου Στόγια (κριτική) – Ενίοτε συμβαίνουν «ατυχήματα»

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Στόγια «Όχι δεν χωριζόμαστε» (εκδ. Μελάνι). Κεντρική εικόνα: © Tegan Mierle (Unsplash).

Γράφει ο Νίκος Σαλτερής

Ο Γιώργος Στόγιας, γεννημένος στην Αθήνα (1973) σπούδασε στην Κρήτη και στη...

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη «Ήλιος με ξιφολόγχες» (εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το τελευταίο μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη ξεκινάει άκρως δελεαστικά. Εν έτει 1931 μια τυχαία φωτιά σε χαμοκέλα της Θεσσαλο...

«Στο σπίτι των ονείρων» της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο (κριτική) – Γιατί μια κουίρ γυναίκα παραμένει σε μια κακοποιητική σχέση;

«Στο σπίτι των ονείρων» της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο (κριτική) – Γιατί μια κουίρ γυναίκα παραμένει σε μια κακοποιητική σχέση;

Για το βιβλίο της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο «Στο σπίτι των ονείρων»  (μτφρ. Άγγελος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα, πλάνο από την ταινία Ταρ, του Τοντ Φιλντ, όπου μεταξύ άλλων παρουσιάζεται μια κακοποιητική σχέση ανάμεσα σε δύο γυναίκες.

Γράφει η ...

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Συνέντευξη με την Αργεντινή συγγραφέα Άνα Μαρία Σούα [Ana María Shua], με αφορμή την ανθολογία διηγημάτων της «Σκυλίσια ζωή και άλλες ακροβασίες» (μτφρ. Άννα Βερροιοπούλου, εκδ. Βακχικόν). Η συγγραφέας θα βρεθεί στην Αθήνα τις επόμενες μέρες, καλεσμένη του 15ου Φεστιβάλ ΛΕΑ.

Συνέ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βαγγέλη Ραπτόπουλου «Έρωτες, έρωτες, έρωτες» – δώδεκα ιστορίες με πρωταγωνιστές που επιμένουν να παλεύουν για την ικανοποίηση της ερωτικής τους επιθυμίας. Δώδεκα παραλλαγές πάνω στο ίδιο θέμα, με την τελευταία και μεγαλύτερη να αγκαλιάζει όλες τις προηγούμενες. Κυκλο...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ