alt

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη 

Όλα στηρίζονται σε ένα «αν», ή σε πολλά, να θέλετε. Όλα στηρίζονται σε μερικές δυνητικές οριστικές: «θα έβγαζε την μπλούζα», «θα προσπαθούσα να μην κάνω θόρυβο», «θα ντυνόμουν και θα έφευγα» κ.λπ., οι οποίες υποδεικνύουν στο ασκημένο μάτι το μη πραγματικό, αυτό που δεν υλοποιήθηκε και έμεινε για πάντα μια ιμερική επιθυμία, ένα βαθύτερο απωθημένο· ίσως και μια δόση εικασιών για το τι θα γινόταν αν η πορεία των γεγονότων ακολουθούσε άλλη ρότα.

Η οπτική γωνία που προδιέγραψα αφορά στον τριανταεφτάχρονο αφηγητή που λέκτορας πλέον ξανακοιτάζει τις σημειώσεις της διατριβής του πάνω στις Απόψεις ενός κλόουν (1963) του Χάινριχ Μπελ, προκειμένου να την εκδώσει σε βιβλίο. Σ’ αυτή την πνευματική ενασχόληση παρεμβάλλονται οι ερωτικές του περιπέτειες, άλλες πρόσφατες με μια νεαρή φοιτήτρια κι άλλες κομμάτια αναμνήσεων που ξεκινούν από τη Βίκη, σύντροφο των φοιτητικών του χρόνων, ώς τη Γεωργία, παλιά φίλη και συνάδελφο όσο καιρό αυτός υπηρέτησε στα λύκεια της χώρας. Την τελευταία ξανασυναντά τυχαία, παντρεμένη πλέον με έναν φαρμακοποιό στην Κρήτη και μητέρα δύο παιδιών. Αυτή η συνάντηση ξετυλίγει το κουβάρι των αναμνήσεων, που υφαίνουν τον μίτο ψυχικών απωλειών και ερωτικών ματαιοτήτων.

Κι έτσι θα τελείωνε γρήγορα η αναγνωστική απόλαυση, θα έμενε μόνο σε έναν καλοδουλεμένο λόγο που με σταθερό ρυθμό παρακολουθεί γεγονότα, τα συνδέει με τις μνήμες και στήνει πάνω τους γέφυρες και σκέψεις. Θα τελείωνε το μυθοπλαστικό γενέσθαι, αν δεν φρόντιζε ο συγγραφέας να θωρακίσει τη νουβέλα του με τρία βιβλία τα οποία διακειμενικά δίνουν στον αναγνώστη κλειδιά για να σπάσει τους κωδικούς. Αφενός το βιβλίο του Χ. Μπελ στίζει το κείμενο, υπονοώντας την καθοριστική του παρουσία στην ερμηνεία της νουβέλας του Ιάκωβου Ανυφαντάκη, κι αφετέρου η Μαντάμ Μποβαρί (1856) του Γκουστάβ Φλωμπέρ υποδεικνύει απιστίες που επιχειρούν μια διέξοδο από την ασφυξία του γάμου και τέλος ο Θάνατος στη Βενετία (1912) του Τόμας Μαν, που μελετά η Γεωργία, φωτίζει λοξά τον έρωτα ως ματαιότητα.

Φαινομενικά το βιβλίο του Ιάκωβου Ανυφαντάκη είναι μια ωδή στους έρωτες που περνάνε.

Πολυπρισματική αφήγηση

Τα κείμενα αυτά, τα οποία έρχονται από το παρελθόν -σε διάστημα μισού αιώνα το ένα από το άλλο- να χαράξουν το μονοπάτι της νουβέλας, ορίζουν τα πρίσματα θέασής της. Ο κλόουν του Χ. Μπελ, αποφάσισε να βγάλει τη γλώσσα του στην κοινωνική υποκρισία, αλλά τι συμβαίνει όταν η αγάπη του, η Μαρί, τον εγκαταλείπει για να συμβιβαστεί μέσα στον γάμο της; Ο ίδιος μένει κλόουν και στη ζωή. Το ίδιο δεν συμβαίνει όμως και στις Αλεπούδες στην πλαγιά με τον πρωταγωνιστή, του οποίου η επί καιρό αγάπη, η Γεωργία, δεν συμβιβάζεται πρώτα με έναν σύντροφο ο οποίος την δέρνει κι έπειτα με μια οικογένεια που την αφήνει ανικανοποίητη; Κι αν Μαντάμ Μποβαρί χαρακτηρίζεται η ερωτύλη Βίκη, μήπως δεν είναι κάτι ανάλογο ο πρωταγωνιστής που θυμάται τακτικά την πόρνη Μισέλ; Mήπως μέσω αυτού του βιβλίου δεν αντιπαρατίθεται ο συμβιβασμένος γάμος της Γεωργίας με μια πιο έντονη, αλλά “ανήθικη” απιστία, που ποτέ δεν ήλθε;

Φαινομενικά το βιβλίο του Ιάκωβου Ανυφαντάκη είναι μια ωδή στους έρωτες που περνάνε, που χορταίνουν σώματα, που αφήνουν αναμνήσεις. Αυτό θα ήταν πολύ λίγο, θα θύμιζε έμμονη ερωτική προσκόλληση, χωρίς ωμές σκηνές αλλά με την εσάνς του λογοτεχνικού ερωτισμού. Σε βαθύτερο όμως επίπεδο είναι προβολή μιας αντίθεσης, αυτής ανάμεσα στον κομφορμισμό που δεν αντέχεται και στην ερωτικότητα που συνεχώς προκαλεί. Ο ρυθμός της αφήγησης είναι καλά υπολογισμένος, με ισορροπία ανάμεσα στα γεγονότα και στις σκέψεις του αφηγητή, η γλώσσα καθοδηγεί την υπόθεση… Όλα αυτά καθιστούν το πρωτόλειο του τριαντάχρονου συγγραφέα μια καλή αρχή, μια σαφή ένδειξη για τις δυνατότητές του στο μέλλον. 

ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ

altΑλεπούδες στην πλαγιά
Ιάκωβος Ανυφαντάκης
Εκδόσεις Πατάκη 2013
Σελ. 117, τιμή € 7,90

alt

 

  

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Πλατεία Κλαυθμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο). 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

Η ...

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

Για το μυθιστόρημα του Ανδρέα Νικολακόπουλου «Φλόρενς Μπλαντ» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας του Jean Siméon Chardin, «The Kitchen Maid» (1738), λάδι σε καμβά.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Έπειτα από δύο παρόμοιας λογικής συλλογές δ...

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

Για το μυθιστόρημα του Ηλία Λ. Παπαμόσχου «Ανάληψη» (εκδ. Πατάκη) – Για ένα πραγματικό ναυάγιο στην Καστοριά του 1929. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Θλίψη σαν κάρβουνο αναμμένο, πένθος που τυλίγει όπως η αράχνη τα σώ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Με ανακοίνωσή της η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά των δύο φορές Πρόεδρό της Βασίλη Βασιλικό και ανακοινώνει ότι η Ημέρα Ποίησης 2024 θα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του ανθρώπου που εισηγήθηκε στην UNESCO την 21 Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

...
Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Ακολουθεί επιμνημόσυνο κείμενο του Αλέξη Ζήρα, πρώην Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων, για τον Βασίλη Βασιλικό.

Ένας αποχαιρετισμός στον Βασίλη Βασιλικό

Για πολλά χρόνια, τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1970 ως το κλείσιμο...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ