housni solve death kentriki

Για το αστυνομικό μυθιστόρημα της Έλενας Χουσνή «Solve Death» (εκδ. Κύφαντα). Κεντρική εικόνα © Freepik.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Ένα κλασικό αστυνομικό μυθιστόρημα, ένα Whodunit, φυσικά είναι δελεαστικό, καθώς βάζει τον αναγνώστη στη διαδικασία σκέψης και διερεύνησης των λύσεων, μια αγωνία που συντηρεί και την ανάγνωση. Επιπλέον, το έργο συνήθως διακρίνεται από κραταιή δομή, καθώς κάθε επεισόδιο, κάθε προοικονομία, κάθε ενότητα πρέπει να δένει αληθοφανώς με τις υπόλοιπες, ενώ συχνά η ίδια η αφήγηση είναι και ο κινητήριος μοχλός της δράσης. Όμως, όλα αυτά θεωρούνται πλέον κορεσμένα και συχνά ξεπερασμένα, αν δεν συντρέχει ένας πολύ καθοριστικός παράγοντας· κι αυτός ονομάζεται –καιρό τώρα– κοινωνικό πρόβλημα, το οποίο ανάγει το έγκλημα όχι σε μια προσωπικών διαφορών διαμάχη, αλλά σε μια παθογένεια που αφορά ευρύτερα την κοινωνία.

kyfanda housni solve death

Η Έλενα Χουσνή διαθέτει δύο αρετές, που θεμελιώνουν γερά το Solve Death. Από τη μία, ως δημοσιογράφος μπορεί να αποτυπώνει τη σκέψη της και την επικαιρότητα με σαφήνεια και με συλλογιστικές πορείες που αφενός πετάνε δολώματα κι αφετέρου δίνουν πληροφορίες τόσο όσο χρειάζεται, ενώ η σαφήνεια του λόγου της στρώνει τον δρόμο για την καλύτερη δυνατή πρόσληψη του μυθιστορήματος. Από την άλλη, τα φλέγοντα ζητήματα της εποχής, με την ηθική τους αμφιταλάντευση, μπορεί να προκαλέσουν κραδασμούς στον άνθρωπο κι έτσι το έγκλημα να προβληματίσει για κοινωνικά θέματα κι όχι μόνο για την απλή εξεύρεση του δράστη. Αυτό κάνει η συγγραφέας θέτοντας στο επίκεντρο της ιστορίας της την Τεχνητή Νοημοσύνη και τις προεκτάσεις της, όπως τον Υπερανθρωπισμό.

Το μυθιστόρημα ξεκινάει πολυφωνικά (ή καλύτερα διφωνικά), με τις απόψεις υπέρ και κατά της Τεχνητής Νοημοσύνης να ισορροπούν. Δύο εξέχοντες επιστήμονες, μέλη της επιτροπής που έχει συστήσει η κυβέρνηση, αναλαμβάνουν τις δύο αντίθετες πλευρές, ο Στάμου απ’ τη μία που ζητά κανόνες κι η Αποστόλου από την άλλη που τίθεται πλήρως υπέρ της προόδου την οποία θα επιφέρει η ΤΝ. Η δεύτερη όμως αυτοκτονεί, ενώ ο πρώτος δολοφονείται. Κι από το σημείο αυτό ποικίλα ερωτήματα διαχέονται προς διάφορες κατευθύνσεις, τόσο σε επίπεδο αστυνομικό, που αναζητά το γιατί και το ποιος, όσο και σε επίπεδο κοινωνικό και φιλοσοφικό, που διερευνά το βαθύτερο υπόστρωμα της χρήσης της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Δύο εξέχοντες επιστήμονες, μέλη της επιτροπής που έχει συστήσει η κυβέρνηση, αναλαμβάνουν τις δύο αντίθετες πλευρές, ο Στάμου απ’ τη μία που ζητά κανόνες κι η Αποστόλου από την άλλη που τίθεται πλήρως υπέρ της προόδου την οποία θα επιφέρει η ΤΝ. Η δεύτερη όμως αυτοκτονεί, ενώ ο πρώτος δολοφονείται.

Στα υπέρ της εντάσσονται ποικίλες εφαρμογές που θα κάνουν τη ζωή ταχύτερη, ευκολότερη, αποτελεσματικότερη και μακροπρόθεσμα θα βοηθήσουν στη δημιουργία του Μετανθρώπου, με βιοτεχνολογικές δυνατότητες ικανές να αντιμετωπίσουν το γήρας. Στα κατά προβάλλονται ποικίλες όψεις μιας πανανθρώπινης ανελευθερίας, όπου όσοι χειρίζονται τα δεδομένα (data) θα μπορούν να ελέγχουν ατομικές και συλλογικές επιλογές.

Η αστυνομική έρευνα, που διεξάγεται σε επίσημο επίπεδο από την αστυνομία και σε ανεπίσημο από τη δημοσιογράφο Νάνσυ Καρβούνη, ξεδιπλώνει απαντήσεις τόσο στο επίπεδο διαλεύκανσης του εγκλήματος όσο και στο επίπεδο της υπαρξιακής αγωνίας για το μέλλον. Έτσι, έννοιες όπως ο λουδιτισμός, ο Διαφωτισμός, η πλατωνική και η αριστοτελική θεώρηση της ζωής, ο Υπερανθρωπισμός κ.λπ. διασταυρώνονται στο επίπεδο της βιοηθικής και μετατρέπουν το αστυνομικό σενάριο σε μια επαναστατική δράση αντίστασης στα σχέδια των μεγάλων παιχτών.

Επομένως, από ένα σημείο και μετά το έργο αποκτά χαρακτήρα δυστοπίας, καθώς η Τεχνητή Νοημοσύνη συνδέεται με πειράματα σε ανθρώπους και με την εκμετάλλευση προσωπικών δεδομένων. Οι αναφορές στον Χάξλεϋ, στον Όργουελ και στο «Στάλκερ» του Ταρκόφσκι ενισχύουν τον εφιαλτικό χαρακτήρα μιας (μελλοντικής) κοινωνίας, όπου δεν θα υπάρχουν ρυθμιστικοί κανόνες, με αποτέλεσμα οι μεγάλες εταιρίες να σφετερίζονται τα ταυτοτικά στοιχεία κάθε ανθρώπου, τις προτιμήσεις και τα μοτίβα της ζωής του, ώστε να χειραγωγήσουν και να εκμεταλλευτούν το άτομο.

Το αίσιο τέλος αντιστοιχεί πιο πολύ σε ένα αστυνομικό παλιού τύπου, όπου οι καλοί νικάνε και η δικαιοσύνη θριαμβεύει. Ακόμα κι έτσι, όμως, η γερή κατασκευή και ο κοινωνικός προβληματισμός του βιβλίου, που αγγίζει τα τραύματα της 4ης Βιομηχανικής επανάστασης, είναι καθοριστικά για να πείσει ότι το μυστήριο μπορεί να θέλξει και να ευαισθητοποιήσει συνάμα.

 Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας, κριτικός βιβλίου και συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Πυθαγόρας» (εκδ. Καστανιώτη).

Απόσπασμα από το βιβλίο

«Μόνο που ο αστάθμητος παράγοντας, ο τρόπος που είχε η Ιστορία να ανακόπτει την καταστροφή, δεν υπάρχει πια. Όλα έχουν υπολογιστεί με ακρίβεια. Ξεχνάς ότι έχουν στη διάθεσή τους μηχανές που μπορούν να κάνουν υπολογισμούς λαμβάνοντας υπόψη τους αμέτρητες παραμέτρους. Όσο για τις εταιρείες, δεν μετακινούνται κάπου αν δεν έχουν σκιαγραφήσει το προφίλ, ψυχολογικό, κοινωνικό πολτικό των πολιτών, και την πρόθεση της πολιτικής ηγεσίας να τους διευκολύνει χωρίς περιττές καθυστερήσεις. Όλα είναι μια χαρά. Την ίδια στιγμή χρησιμοποιούν τα δεδομένα της χώρας, των πολιτών, τα δικά μου, τα δικά σου, ως μια ευκαρία να δοκιμάσουν τη δυνατότητα παρέμβασης στη δημόσια σφαίρα και να χειραγωγήσουν την κοινή γνώμη […]»

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ο άλιωτος και άλλες ιστορίες με βρυκόλακες» (κριτική) – Η γκόθικ λογοτεχνική παράδοση της Ελλάδας

«Ο άλιωτος και άλλες ιστορίες με βρυκόλακες» (κριτική) – Η γκόθικ λογοτεχνική παράδοση της Ελλάδας

Για την ανθολογία διηγημάτων «Ο άλιωτος και άλλες ιστορίες με βρυκόλακες – Μια ελληνική ανθολογία λαογραφικού τρόμου» (ανθολόγηση – εισαγωγή – επίμετρο: Γιώργος Θάνος, εκδ. Ροές).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Νεράιδες, στοιχει...

«Η Περσεφόνη στο στόμα του λύκου» της Δήμητρας Λουκά (κριτική) – Πρόσωπα και προσωπεία του μύθου

«Η Περσεφόνη στο στόμα του λύκου» της Δήμητρας Λουκά (κριτική) – Πρόσωπα και προσωπεία του μύθου

Για τη συλλογή διηγημάτων της Δήμητρας Λουκά «Η Περσεφόνη στο στόμα του λύκου» (εκδ. Κίχλη). Κεντρική εικόνα: Daniel Egnéus

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Πώς μπορεί ένας αρχετυπικός μύθος, διατηρημένος μέσα στους αιώνες στη βασική του δομή ...

«Ελσίνκι» του Θεόδωρου Γρηγοριάδη (κριτική) – Διπλές ταυτότητες ως μορφές απόκρυψης

«Ελσίνκι» του Θεόδωρου Γρηγοριάδη (κριτική) – Διπλές ταυτότητες ως μορφές απόκρυψης

Για το μυθιστόρημα του Θεόδωρου Γρηγοριάδη «Ελσίνκι» (εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: Ο πρωταγωνιστής της ιρακινής ταινίας «The Heart Sculpture».

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το τελευταίο αυτό μυθιστόρημα του Θεόδωρου Γρηγοριάδη ανήκει καταρχάς στη ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Στα κάτεργα του θανάτου» του Ανδρέα Ασσαέλ (κριτική) – Καρυά Φθιώτιδας, το ελληνικό Μαουτχάουζεν

«Στα κάτεργα του θανάτου» του Ανδρέα Ασσαέλ (κριτική) – Καρυά Φθιώτιδας, το ελληνικό Μαουτχάουζεν

Για το βιβλίο του Ανδρέα Ασσαέλ «Στα κάτεργα του θανάτου – Ένα οδοιπορικό στα καταναγκαστικά ναζιστικά έργα Χριστιανών και Εβραίων στην Ελλάδα με 350 ανέκδοτες εικόνες» (εκδ. University Studio Press). Κεντρική εικόνα: © Συλλογή Ανδρέα Ασσαέλ, στην Καρυά Φθιώτιδας, όπου διακρίνεται Έλληνας χωροφύλακας.

...
Από το βιβλίο στο σινεμά: Δύο σημαντικά μυθιστορήματα έγιναν ταινίες

Από το βιβλίο στο σινεμά: Δύο σημαντικά μυθιστορήματα έγιναν ταινίες

Δύο σημαντικά και πολυδιαβασμένα μυθιστορήματα έγιναν ταινίες σε παραγωγή Netflix. Πρόκειται για τα: «Πέδρο Παράμο» (μτφρ. Έφη Γιαννοπούλου, Πατάκης) του Χουάν Ρούλφο και «Το τρένο των παιδιών» (μτφρ. Φωτεινή Ζερβού, Πατάκης) της Βιόλα Αρντόνε, από όπου και η κεντρική φωτογραφία.

...
«Το σπίτι του Οδυσσέα Ελύτη»:  Εγκαινιάστηκε στην Πλάκα μουσείο αφιερωμένο στον νομπελίστα ποιητή

«Το σπίτι του Οδυσσέα Ελύτη»: Εγκαινιάστηκε στην Πλάκα μουσείο αφιερωμένο στον νομπελίστα ποιητή

Το μουσείο «Το σπίτι του Ελύτη» εγκαινιάστηκε στην Πλάκα. Ένας μικρός και λιτός χώρος σε νεοκλασικό σπίτι που παραχωρήθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού, στεγάζει και περικλείει το ποικίλο αρχειακό υλικό από την ιδιωτική συλλογή της Ιουλίτας Ηλιοπούλου. 

Επιμέλεια Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Μίνου Ευσταθιάδη «Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 5 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΑ ΤΥΜΠΑΝΑ

...
«Το Τέλος. Και Ξανά» του Ντίνο Μπάουκ (προδημοσίευση)

«Το Τέλος. Και Ξανά» του Ντίνο Μπάουκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Σλοβένου συγγραφέα Ντίνο Μπάουκ (Dino Bauk) «Το Τέλος. Και Ξανά» (μτφρ. Γιούλη Σταματίου) το οποίο θα κυκλοφορήσει αρχές Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Αγαπητή μητέρα, ...

«Η κωμωδία του θανάτου 
ή Ο μακαρίτης Μαύσωλος», ανέκδοτο θεατρικό του Γρηγορίου Ξενόπουλου (προδημοσίευση)

«Η κωμωδία του θανάτου 
ή Ο μακαρίτης Μαύσωλος», ανέκδοτο θεατρικό του Γρηγορίου Ξενόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το ανέκδοτο θεατρικό έργο του Γρηγορίου Ξενόπουλου «Η κωμωδία του θανάτου 
ή Ο μακαρίτης Μαύσωλος», σε επιμέλεια & εισαγωγή της Κυριακής Πετράκου, το οποίο θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Νίκας το επόμενο διάστημα. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

  «Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες και Ελληνίδες συγγραφείς και μεταφραστές μας αποκαλύπτουν το μυθιστόρημα που τους μύησε στην αχανή χώρα. Οι επιλογές τους κυμαίνονται από εφηβικά αναγνώσματα μέχρι ένα πολύ επίκαιρο (και μη λογοτεχνικό) βιβλί...

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Επιλογή από τα καλύτερα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που έχουν κυκλοφορήσει τελευταία, συν λίγα παλαιότερα, από τα κορυφαία του είδους. Ταυτόχρονα, μια ευσύνοπτη μα πλήρης παρουσίαση της ιστορίας του είδους, μαζί με έναν αναστοχασμό πάνω στα όρια και τις συντεταγμένες του.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρί...

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Ο Οκτώβριος οδεύει προς το τέλος του, οι εκδότες έχουν ήδη βγάλει, ή βγάζουν αυτές τις μέρες, σημαντικά βιβλία που θα διαβαστούν και θα συζητηθούν τους μήνες που έρχονται. Επιλέξαμε ορισμένα από αυτά, ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, κυρίως. Θα ακολουθήσουν, το επόμενο διάστημα, πολλά περισσότερα. 

Γράφ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2023

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book

ΦΑΚΕΛΟΙ