arkoudeas 728

Για τη νουβέλα του Κώστα Αρκουδέα «Συλλέκτης μανιταριών» (εκδ. Καστανιώτη), ένα «δυνατό οικολογικό μήνυμα μέσω δυστοπικών εικόνων και καταστάσεων».

Γράφει η Λεύκη Σαραντινού

Ο Κώστας Αρκουδέας δηλώνει συνεχή παρουσία στα εκδοτικά τεκταινόμενα της χώρας μας από το 1986. Εγώ προσωπικά τον γνώρισα και τον αγάπησα από το πραγματικά έξοχο ιστορικό του μυθιστόρημα, το «Ο Μεγαλέξανδρος και η σκιά του» το οποίο εκδόθηκε το 2004. Έκτοτε, ο Αρκουδέας έγραψε μυθιστορήματα που έχουν κάνει εξαιρετική πορεία, Το χαμένο Νόμπελ - Μια αληθινή ιστορία και το Επικίνδυνοι συγγραφείς, αλλά έχει εκδώσει επίσης και πολλές νουβέλες και διηγήματα. Συλλογή διηγημάτων αποτελεί το προηγούμενο βιβλίο του με τίτλο Η νόσος της αδράνειας, ενώ με το παρόν πόνημα επιστρέφει στον χώρο της νουβέλας.

Ένας μύθος με αλληγορικό νόημα

Η νουβέλα Συλλέκτης μανιταριών διαφέρει αρκετά σχετικά με τα υπόλοιπα έργα του συγγραφέα. Και αυτό διότι το συγκεκριμένο πόνημα αποτελεί έναν βαθύ φιλοσοφικό στοχασμό, μια δυστοπική ιστορία και, παράλληλα, έναν μύθο με αλληγορικό και συμβολικό νόημα που κινείται στον χώρο του υπερρεαλισμού και του συμβολισμού.

Αυτή η ιστορία αφορά τον ανταγωνισμό ανθρώπων και λύκων για το δάσος και την αρχή μιας χρόνιας έριδας μεταξύ τους.

Η νουβέλα ανοίγει την αυλαία της με μία ιδιαίτερα ειδυλλιακή, μυστηριακή και ατμοσφαιρική περιγραφή ενός δάσους, σε χρόνο και τόπο απροσδιόριστο. Στο δάσος αυτό συμβαίνουν εξελίσσονται παράλληλα δύο διαφορετικές ιστορίες-συζητήσεις: στη μία ένας άνθρωπος, ο συλλέκτης μανιταριών, συνομιλεί με έναν λύκο, και στην άλλη ένας κόρακας, καθισμένος στη βάση μιας γιγάντιας σεκόγιας, αφηγείται μία ιστορία στα υπόλοιπα ζώα και τα φυτά του δάσους. Αυτή η ιστορία αφορά τον ανταγωνισμό ανθρώπων και λύκων για το δάσος και την αρχή μιας χρόνιας έριδας μεταξύ τους.

Κώστας Αρκουδέας

Ο Κώστας Αρκουδέας ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Δημοσίευσε για πρώτη φορά το 1986 τη συλλογή ιστοριών Άσ’ τον Μπομπ Μάρλεϊ να περιμένει. Έκτοτε καταπιάστηκε με όλες τις κλιμακώσεις της πρόζας (μυθιστόρημα, νουβέλα, διήγημα, παραμύθι, μικροϊστορίες κ.ά.), που αποτυπώθηκαν σε δεκαεννέα συνολικά τίτλους. Τα τελευταία βιβλία που εξέδωσε είναι Το χαμένο Νόμπελ – Μια αληθινή ιστορία (2015), Τα κατά Αιγαίον πάθη σε ανανεωμένη επανέκδοση (2017), Επικίνδυνοι συγγραφείς (2019), Η νόσος της αδράνειας και άλλες ιστορίες (2021), όλα στις Εκδόσεις Καστανιώτη.

Το πόνημα θα μας θυμίσει παραμύθι και ιδίως τους μύθους του Αισώπου με τα ομιλούντα ζώα. Η γλώσσα του συγγραφέα είναι υπέροχα λυρική και ποιητική σε ορισμένα σημεία της, καθώς και γεμάτη συμβολισμούς και έντονη στοχαστική και φιλοσοφική διάθεση. Όλα προσωποποιούνται σε ένα κείμενα καθαρά υπερρεαλιστικό, όπως ο τυφλοπόντικας, το κοράκι, ο λύκος, το φύλλο του δέντρου, η σταχτοσουσουράδα, ακόμη και η γιγάντια σεκόγια. Η ιδιότητα του συλλέκτη μανιταριών έχει, φυσικά, και αυτή συμβολικό χαρακτήρα. Διότι ένας συλλέκτης μανιταριών αναμφίβολα αγαπάει τη φύση και ζει σε αρμονία μαζί της. Η πελώρια σεκόγια, το μεγαλύτερο δέντρο στον πλανήτη, εμπεριέχει αντίστοιχους συμβολισμούς και ιδίως το πόσο ανίσχυρος παραμένει τελικά ο άνθρωπος μπροστά στην παντοδυναμία της φύσης.

Ο άνθρωπος είναι από τη φύση του κακός, χειρότερος από τα ζώα.

Το δυνατό σημείο του έργου είναι, αναντίρρητα, η καθηλωτική επίδραση την οποία ασκεί το έργο στον αναγνώστη, παρά το γεγονός ότι πρόκειται, κατά κύριο λόγο, για μία φιλοσοφικού τύπου συζήτηση και όχι για μυθιστόρημα με έντονη πλοκή. Παρ’ όλα αυτά, οι συζητήσεις μεταξύ ζώων και ανθρώπων έχουν τόσο ενδιαφέρουσα θεματολογία που, πραγματικά, ο αναγνώστης δυσκολεύεται να το αφήσει από τα χέρια του, κάτι το οποίο σπάνια συμβαίνει σε πονήματα αντίστοιχης θεματικής.

Ο άνθρωπος είναι από τη φύση του κακός, χειρότερος από τα ζώα. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των λύκων και του ανθρώπου για το δάσος αντικατοπτρίζει την ατέρμονη διαμάχη του ανθρώπου και των ζώων για το μοίρασμα του φυσικού περιβάλλοντος. Λαμβάνοντας υπόψη την απληστία του ανθρώπου, η σύγκρουση μοιάζει αναπόφευκτη.

«Στην εποχή μας, οι άνθρωποι έχουν περισσότερα αγαθά από ποτέ, όμως δεν είναι ευτυχισμένοι. Κι αυτό γιατί δεν έχουν ελευθερία κινήσεων. Είναι υποχρεωμένοι να κάνουν πράγματα που δεν τους αρέσουν για να δικαιολογήσουν τα αγαθά που κατέχουν».

Συλλέκτης μανιταριώνΗ ειρωνεία για τους «δυνατούς» του πλανήτη, των άπληστων και αχόρταγων για κέρδος ανθρώπων, τον τρόπο ζωής τους, την εκμετάλλευση που ασκούν στο περιβάλλον και τους συνανθρώπους τους και τη σάπια κοινωνία μας με τον επίφαση μονάχα της ελευθερίας και της δημοκρατίας είναι διάχυτη παντού στο κείμενο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τόσο ο κόρακας, όσο και ο λύκος θα αποδειχθούν και εκείνοι το ίδιο σοφοί –ή και περισσότερο– με τον μανιταροσυλλέκτη.

Πού θέλει να καταλήξει αυτό; Ο συγγραφέας θέλει να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τον τρόπο ζωής του σύγχρονου ανθρώπου. Μας στέλνει, επομένως, ένα δυνατό οικολογικό μήνυμα μέσω των δυστοπικών εικόνων και των καταστάσεων που βάζει τον κόρακα να μας αφηγείται. Ο άνθρωπος είναι απόλυτη ανάγκη να αποκαταστήσει τη σχέση του με τη φύση προκειμένου να φτάσει και ο ίδιος στην αυτογνωσία.


 *Η ΛΕΥΚΗ ΣΑΡΑΝΤΙΝΟΥ είναι συγγραφέας, ιστορικός και καθηγήτρια μουσικής. Τελευταίο της βιβλίο, ο τόμος «Γραφο... σκιάσεις: Ασκήσεις δημιουργικής γραφής για εφήβους και ενήλικες» (εκδ. 24 Γράμματα).

politeia link more

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ιερεμιάδα» της Χλόης Κουτσουμπέλη (κριτική) – Μια δυστοπία με πολιτικές διαστάσεις

«Ιερεμιάδα» της Χλόης Κουτσουμπέλη (κριτική) – Μια δυστοπία με πολιτικές διαστάσεις

Για το μυθιστόρημα της Χλόης Κουτσουμπέλη «Ιερεμιάδα» (εκδ. Εστία). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Blindness» που στηρίζεται στο μυθιστόρημα του Ζοζέ Σαραμάγκου «Περί τυφλότητας». 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

...
«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Πλατεία Κλαυθμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο). 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

Η ...

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

Για το μυθιστόρημα του Ανδρέα Νικολακόπουλου «Φλόρενς Μπλαντ» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας του Jean Siméon Chardin, «The Kitchen Maid» (1738), λάδι σε καμβά.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Έπειτα από δύο παρόμοιας λογικής συλλογές δ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός ποιήματος του Πέτερ Χάντκε [Peter Handke] από τον τόμο «Άπαντα τα ποιήματα» (μτφρ. Ιωάννα Διαμαντοπούλου-Νότντουρφτ), ο οποίος θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ, ΤΙ ...

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

Για το μυθιστόρημα της Σελέστ Ινγκ [Celeste Ng] «Οι χαμένες μας καρδιές» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο). Kεντρική εικόνα, από διαμαρτυρία ασιατών για διακρίσεις απέναντί τους, ειδικά στην περίοδο του κορωνοϊού. Η ενίσχυση του μίσους ενάντια στους Ασιάτες είναι ένα από τα θέματα του μυθιστορήματος της Σ...

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορα...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Από τη Θεσσαλονίκη των τελών του 19ου αιώνα στην Αθήνα του Όθωνα και στη Σέριφο του 1916. Επιλέγουμε τέσσερα ιστορικά μυθιστορήματα Ελλήνων συγγραφέων που παίρνουν έμπνευση από πραγματικά ιστορικά γεγονότα για να «χτίσουν» τις ιστορίες τους. Κεντρική εικόνα: Μια όψη της Θεσσαλονίκης των αρχών του 20ου αιώνα (© Ευθύμ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ