takis kampylis 2

Για τη νουβέλα του Τάκη Καμπύλη «Γενικά συμπτώματα» (εκδ. Καστανιώτη).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Το βιβλίο κακώς ονομάζεται «νουβέλα». Όχι μόνο επειδή οι 179 σελίδες του ξεπερνούν κατά πολύ το όριο πάνω από το οποίο αρχίζει η επικράτεια του μυθιστορήματος. Αν συγκριθεί βέβαια με το πρώτο λογοτεχνικό έργο του Τάκη Καμπύλη, το Γίγαντες και φασόλια (εκδ. Καστανιώτη), των εφτακοσίων σελίδων για την ιστορία της αναρχίας στην Ελλάδα, τότε ναι, τα Γενικά συμπτώματα είναι νουβελίτσα! Επανέρχομαι, όμως, στη βασική μου σκέψη. Το βιβλίο είναι μυθιστόρημα, όχι μόνο λόγω έκτασης, αλλά κυρίως λόγω της πολυπλοκότητας της δομής του. Εύκολα θα το χαρακτηρίζαμε πολυσυνθετικό, αφού ποικίλοι χαρακτήρες γίνονται αφηγητές στη δική τους ιστορία, κι έπειτα, όταν πάρει τη σκυτάλη της αφήγησης κάποιος άλλος, επανεμφανίζονται συνήθως σε δευτεραγωνιστικό ρόλο. Κύκλοι και σπειροειδείς τροχιές συμπλέκουν αρμονικά ανθρώπινες ζωές και διαπροσωπικές διασταυρώσεις.

Η πέτρα του κορωνοϊού (έστω κι αν πουθενά δεν κατονομάζεται η ασθένεια, η οποία εξελίχθηκε γρήγορα σε πανδημία), που έπεσε στη λίμνη της ελληνικής –και της παγκόσμιας– κοινωνίας, δεν μπορούσε παρά να προκαλέσει κυματισμούς, που ξεκινώντας από το κέντρο εκτείνονται επάλληλα όσο παίρνει το μάτι. Σ’ αυτό το λιμναίο οικοσύστημα επηρεάζονται ασύμμετρα όλοι εκείνοι (εμείς δηλαδή) που ζούσαν προηγουμένως με άλλους ρυθμούς: ο Δημήτρης Οικονόμου, ανώτερο στέλεχος της τράπεζας, γίνεται εθελοντικά πειραματόζωο σε ένα νέο εμβόλιο· ο αποτυχημένος γιος, αρνητής εν πολλοίς της ασθένειας, βλέπει τη μικροεπιχείρηση του πατέρα του Σπύρου Μεταξά να φαλιρίζει· η μητέρα τού προηγούμενου πάσχει από Αλτσχάιμερ· ο καφετζής βλέπει και σχολιάζει όσα γίνονται στη γειτονιά κι ανησυχεί για τις χρεοκοπίες και την πανδημία· ο δημοσιογράφος ανακαλύπτει ποιος είναι το πειραματόζωο της Εταιρείας στην Ελλάδα και προσδοκά οφέλη από αυτό.

Άλλοι παρακολουθούν κι άλλοι βιώνουν τις συνέπειες των επιπτώσεων, όλοι όμως μέσα τους –και σ’ αυτό βοηθά η εσωτερική οπτική γωνία του καθενός– αμφιταλαντεύονται, δείχνουν ανασφάλεια, ψάχνουν τον κόσμο και τον εαυτό τους…

Η δεκάχρονη οικονομική κρίση ήρθε σαν ποτάμι και σάρωσε πολλά. Κι όταν το 2019 εν πολλοίς φάνηκε να έχει τελειώσει, ξεπήδησε ένας νέος πίδακας, υγειονομικής φύσης αυτή τη φορά, που ξαναέπνιξε άτομα, συνειδήσεις και ψυχές. Αυτό το διπλό υδάτινο οικοσύστημα ξεδιπλώνει σπονδυλωτά ο Τάκης Καμπύλης, δίνοντας τη σκυτάλη από τον έναν χαρακτήρα στον άλλο, με αποτέλεσμα η οπτική του καθενός να φωτίζει τη δική του σκέψη αλλά και τις αντιδράσεις των άλλων.

kampilis exΟι ανθρώπινοι τύποι που αναδεικνύονται περνάνε καθημερινά πλάι μας. Ο εκπρόσωπος των τραπεζών, γρανάζι κι αυτός ενός αλγόριθμου, ο αρνητής της πανδημίας άνεργος, οι χρεοκοπημένοι επιχειρηματίες, που δεν μπόρεσαν να ορθοποδίσουν, ο παρατηρητικός καφετζής κι ο φιλέρευνος δημοσιογράφος. Άλλοι παρακολουθούν κι άλλοι βιώνουν τις συνέπειες των επιπτώσεων, όλοι όμως μέσα τους –και σ’ αυτό βοηθά η εσωτερική οπτική γωνία του καθενός– αμφιταλαντεύονται, δείχνουν ανασφάλεια, ψάχνουν τον κόσμο και τον εαυτό τους…

Σ’ αυτό το οικοσύστημα, ή μάλλον σ’ αυτήν την τροφική αλυσίδα, ο θύτης γίνεται θύμα και το θύμα θύτης. Ο τραπεζικός δολοφονείται εξ αμελείας, και γύρω από το πτώμα του αναδεικνύεται ο κύκλος των ανθρώπων που φταίνε και συνάμα είναι αθώοι, σπαράζουν και σπαράσσονται (με τη διπλή έννοια του ξεσκίσματος αλλά και της οδύνης), κουβαλούν τον σταυρό τους και συνάμα διχάζονται για το πρέπον. Ο συγγραφέας αξιοποιεί πολύπλευρα και ουσιαστικά το πεδίο της οικονομικής κρίσης και της νεόκοπης πανδημίας, για να μιλήσει για τους ανθρώπους, οι οποίοι μέσα σ’ αυτό το ρευστό τοπίο ψάχνουν τη λύτρωση και την εξιλέωση, με όρους χριστολογικούς ενίοτε, καθώς η βαριά καθημερινότητα δεν δίνει εύκολα δρόμους διαφυγής.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας, κριτικός βιβλίου και συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Πυθαγόρας» (εκδ. Καστανιώτη).


Απόσπασμα από το βιβλίο

«Γιατί, όμως, είμαι αμήχανος; Δεν δολοφονήθηκε ο Δημήτρης Οικονόμου; Δεν ήταν εθελοντής του Εμβολίου; Δεν ήταν ένας μοναχικός σταυροφόρος της πανδημίας; Κι ας ηταν ένας μονήρης του κόσμου των λογαριασμών, κι ας είχαν οι αποφάσεις του βυθίσει στον πόνο και στην καταστροφή εκατοντάδες οικογένειες. Αυτό δεν καθιστά τη θυσία του ακόμα μεγαλύτερη;

Ένας τελώνης…

Και λοιπόν; Ποιος μου λέει ότι οι θυσίες χρειάζονται σήμερα; Ότι δεν έχει βαρεθεί το κοινό τις θυσίες; Ποιος πιστεύει στο “καλό παράδειγμα”; Κανείς, το μόλυνε κι αυτό η πανδημία, φρόντισαν οι ειδικοί κι οι φαρισαίοι να το φέρουν στα μέτρα του καθενός».

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

Για την ανθολογία διηγημάτων «Δεν είμαι ρομπότ» (επίμετρο Γεράσιμος Κουζέλης, εκδ. Θεμέλιο). Στην εικόνα, στιγμιότυπο από την κορεάτικη σειρά «I'm not a robot». 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Μπορεί η Τεχνητή Νοημοσύνη να γράψει λογοτεχνία; Μπορεί να γράψει λογοτ...

«Τράνταγμα» του Νικόλα Ευαντινού (κριτική) – Διευρύνοντας τα όρια της προσωπικής εμπειρίας

«Τράνταγμα» του Νικόλα Ευαντινού (κριτική) – Διευρύνοντας τα όρια της προσωπικής εμπειρίας

Για τη συλλογή διηγημάτων του Νικόλα Ευαντινού «Τράνταγμα» (εκδ. Κέδρος). 

Γράφει ο Νίκος Χρυσός

Παρότι πρώτο πεζογραφικό βιβλίο του, το ...

«O κόκκινος καθηγητής» του Διονύση Χαριτόπουλου (κριτική) – Το χρονικό ενός θυμωμένου παιδιού

«O κόκκινος καθηγητής» του Διονύση Χαριτόπουλου (κριτική) – Το χρονικό ενός θυμωμένου παιδιού

Για το χρονικό του Διονύση Χαριτόπουλου «Ο κόκκινος καθηγητής» (εκδ. Τόπος).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο Πειραιάς των ανθρώπων της βιοπάλης, αλλά και των τυχοδιωκτών, που δεν διστάζουν να διαβούν τον Ρουβίκωνα και να παρανο...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Στην Αθηνά Ψυλλιά το 5ο Βραβείο Μετάφρασης ΛΕΑ – Για το μυθιστόρημα «Αρχαία καλλιέργεια» του Ραντουάν Νασσάρ

Στην Αθηνά Ψυλλιά το 5ο Βραβείο Μετάφρασης ΛΕΑ – Για το μυθιστόρημα «Αρχαία καλλιέργεια» του Ραντουάν Νασσάρ

Η Αθηνά Ψυλλιά τιμήθηκε με το 5ο Βραβείο Μετάφρασης ΛΕΑ (Λογοτεχνία Εν Αθήναις) για το μυθιστόρημα «Αρχαία καλλιέργεια» του Ραντουάν Νασσάρ (Raduan Nassar), που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. © για τις εικόνες: Sissy Morfi 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050; Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα» του Γιώργου Σιακαντάρη (κριτική) – Αναγνωρίζοντας τις μεταλλάξεις κόντρα στον κυνισμό

«Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050; Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα» του Γιώργου Σιακαντάρη (κριτική) – Αναγνωρίζοντας τις μεταλλάξεις κόντρα στον κυνισμό

Για το δοκίμιο του Γιώργου Σιακαντάρη «Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050; – Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα» (εκδ. Αλεξάνδρεια). 

Γράφει ο Λάμπρος Α. Φλιτούρης

Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μάς βομβαρδίζου...

«Τρεις ιστορίες» του Γκυστάβ Φλωμπέρ – Στην καρδιά της μυθοπλασίας

«Τρεις ιστορίες» του Γκυστάβ Φλωμπέρ – Στην καρδιά της μυθοπλασίας

Για το τελευταίο βιβλίο του Γκυστάβ Φλωμπέρ [Gustave Flaubert] «Τρεις ιστορίες» (μτφρ. Τιτίκα Δημητρούλια, επίμετρο Σωτήρης Παρασχάς, εκδ. Αντίποδες).

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

«Συγκρίνοντας την εικόνα με το κείμενο, ο αναγνώστης θα σκεφτόταν: “Δεν καταλαβαίνω τίποτα, πώς έ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

«Ένα δικό του δωμάτιο» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

«Ένα δικό του δωμάτιο» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Παναγιώτη Γούτα «Ένα δικό του δωμάτιο», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 30 Μαΐου από τις εκδόσεις Ρώμη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΔΑΚΡΥΑ

Γέρασε πια, θα πλησιάζει τα ενε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργο της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Πέντε μελέτες που κυκλοφόρησαν προσφάτα πραγματεύονται τη σχέση του νου με το σώμα, την έννοια του «τραύματος», αλλά και τη θέση της ψυχανάλυσης στον σύγχρονο κόσμο. Κεντρική εικόνα: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Ποιος είναι ο ακριβής ρόλος της καρδιάς και ποιος του εγκεφάλου; Ποιοι μύθοι σχετικά με αυτά τα δύο όργανα καλλιεργούνται από τη σύγχρονη κουλτούρα; Τι αποτελεί «τραυματική εμπειρία» και πώς μπορούμε να αλληλεπιδράσουμε αποτελεσματικά με τα νεαρά αυτιστικά άτομα; Τέσσερα νέα βιβλία από τις εκδόσεις Gutenberg καταπιά...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ