takis kampylis 2

Για τη νουβέλα του Τάκη Καμπύλη «Γενικά συμπτώματα» (εκδ. Καστανιώτη).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Το βιβλίο κακώς ονομάζεται «νουβέλα». Όχι μόνο επειδή οι 179 σελίδες του ξεπερνούν κατά πολύ το όριο πάνω από το οποίο αρχίζει η επικράτεια του μυθιστορήματος. Αν συγκριθεί βέβαια με το πρώτο λογοτεχνικό έργο του Τάκη Καμπύλη, το Γίγαντες και φασόλια (εκδ. Καστανιώτη), των εφτακοσίων σελίδων για την ιστορία της αναρχίας στην Ελλάδα, τότε ναι, τα Γενικά συμπτώματα είναι νουβελίτσα! Επανέρχομαι, όμως, στη βασική μου σκέψη. Το βιβλίο είναι μυθιστόρημα, όχι μόνο λόγω έκτασης, αλλά κυρίως λόγω της πολυπλοκότητας της δομής του. Εύκολα θα το χαρακτηρίζαμε πολυσυνθετικό, αφού ποικίλοι χαρακτήρες γίνονται αφηγητές στη δική τους ιστορία, κι έπειτα, όταν πάρει τη σκυτάλη της αφήγησης κάποιος άλλος, επανεμφανίζονται συνήθως σε δευτεραγωνιστικό ρόλο. Κύκλοι και σπειροειδείς τροχιές συμπλέκουν αρμονικά ανθρώπινες ζωές και διαπροσωπικές διασταυρώσεις.

Η πέτρα του κορωνοϊού (έστω κι αν πουθενά δεν κατονομάζεται η ασθένεια, η οποία εξελίχθηκε γρήγορα σε πανδημία), που έπεσε στη λίμνη της ελληνικής –και της παγκόσμιας– κοινωνίας, δεν μπορούσε παρά να προκαλέσει κυματισμούς, που ξεκινώντας από το κέντρο εκτείνονται επάλληλα όσο παίρνει το μάτι. Σ’ αυτό το λιμναίο οικοσύστημα επηρεάζονται ασύμμετρα όλοι εκείνοι (εμείς δηλαδή) που ζούσαν προηγουμένως με άλλους ρυθμούς: ο Δημήτρης Οικονόμου, ανώτερο στέλεχος της τράπεζας, γίνεται εθελοντικά πειραματόζωο σε ένα νέο εμβόλιο· ο αποτυχημένος γιος, αρνητής εν πολλοίς της ασθένειας, βλέπει τη μικροεπιχείρηση του πατέρα του Σπύρου Μεταξά να φαλιρίζει· η μητέρα τού προηγούμενου πάσχει από Αλτσχάιμερ· ο καφετζής βλέπει και σχολιάζει όσα γίνονται στη γειτονιά κι ανησυχεί για τις χρεοκοπίες και την πανδημία· ο δημοσιογράφος ανακαλύπτει ποιος είναι το πειραματόζωο της Εταιρείας στην Ελλάδα και προσδοκά οφέλη από αυτό.

Άλλοι παρακολουθούν κι άλλοι βιώνουν τις συνέπειες των επιπτώσεων, όλοι όμως μέσα τους –και σ’ αυτό βοηθά η εσωτερική οπτική γωνία του καθενός– αμφιταλαντεύονται, δείχνουν ανασφάλεια, ψάχνουν τον κόσμο και τον εαυτό τους…

Η δεκάχρονη οικονομική κρίση ήρθε σαν ποτάμι και σάρωσε πολλά. Κι όταν το 2019 εν πολλοίς φάνηκε να έχει τελειώσει, ξεπήδησε ένας νέος πίδακας, υγειονομικής φύσης αυτή τη φορά, που ξαναέπνιξε άτομα, συνειδήσεις και ψυχές. Αυτό το διπλό υδάτινο οικοσύστημα ξεδιπλώνει σπονδυλωτά ο Τάκης Καμπύλης, δίνοντας τη σκυτάλη από τον έναν χαρακτήρα στον άλλο, με αποτέλεσμα η οπτική του καθενός να φωτίζει τη δική του σκέψη αλλά και τις αντιδράσεις των άλλων.

kampilis exΟι ανθρώπινοι τύποι που αναδεικνύονται περνάνε καθημερινά πλάι μας. Ο εκπρόσωπος των τραπεζών, γρανάζι κι αυτός ενός αλγόριθμου, ο αρνητής της πανδημίας άνεργος, οι χρεοκοπημένοι επιχειρηματίες, που δεν μπόρεσαν να ορθοποδίσουν, ο παρατηρητικός καφετζής κι ο φιλέρευνος δημοσιογράφος. Άλλοι παρακολουθούν κι άλλοι βιώνουν τις συνέπειες των επιπτώσεων, όλοι όμως μέσα τους –και σ’ αυτό βοηθά η εσωτερική οπτική γωνία του καθενός– αμφιταλαντεύονται, δείχνουν ανασφάλεια, ψάχνουν τον κόσμο και τον εαυτό τους…

Σ’ αυτό το οικοσύστημα, ή μάλλον σ’ αυτήν την τροφική αλυσίδα, ο θύτης γίνεται θύμα και το θύμα θύτης. Ο τραπεζικός δολοφονείται εξ αμελείας, και γύρω από το πτώμα του αναδεικνύεται ο κύκλος των ανθρώπων που φταίνε και συνάμα είναι αθώοι, σπαράζουν και σπαράσσονται (με τη διπλή έννοια του ξεσκίσματος αλλά και της οδύνης), κουβαλούν τον σταυρό τους και συνάμα διχάζονται για το πρέπον. Ο συγγραφέας αξιοποιεί πολύπλευρα και ουσιαστικά το πεδίο της οικονομικής κρίσης και της νεόκοπης πανδημίας, για να μιλήσει για τους ανθρώπους, οι οποίοι μέσα σ’ αυτό το ρευστό τοπίο ψάχνουν τη λύτρωση και την εξιλέωση, με όρους χριστολογικούς ενίοτε, καθώς η βαριά καθημερινότητα δεν δίνει εύκολα δρόμους διαφυγής.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας, κριτικός βιβλίου και συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Πυθαγόρας» (εκδ. Καστανιώτη).


Απόσπασμα από το βιβλίο

«Γιατί, όμως, είμαι αμήχανος; Δεν δολοφονήθηκε ο Δημήτρης Οικονόμου; Δεν ήταν εθελοντής του Εμβολίου; Δεν ήταν ένας μοναχικός σταυροφόρος της πανδημίας; Κι ας ηταν ένας μονήρης του κόσμου των λογαριασμών, κι ας είχαν οι αποφάσεις του βυθίσει στον πόνο και στην καταστροφή εκατοντάδες οικογένειες. Αυτό δεν καθιστά τη θυσία του ακόμα μεγαλύτερη;

Ένας τελώνης…

Και λοιπόν; Ποιος μου λέει ότι οι θυσίες χρειάζονται σήμερα; Ότι δεν έχει βαρεθεί το κοινό τις θυσίες; Ποιος πιστεύει στο “καλό παράδειγμα”; Κανείς, το μόλυνε κι αυτό η πανδημία, φρόντισαν οι ειδικοί κι οι φαρισαίοι να το φέρουν στα μέτρα του καθενός».

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η επίσκεψη» της Εύας Στάμου (κριτική) – Γυναίκες της διπλανής πόρτας

«Η επίσκεψη» της Εύας Στάμου (κριτική) – Γυναίκες της διπλανής πόρτας

Για τη συλλογή διηγημάτων της Εύας Στάμου «Η επίσκεψη» (εκδ. Αρμός). « Δεν μας είναι άγνωστες, δεν πρόκειται να μας διηγηθούν κάτι που ενδεχομένως δεν έχουμε φανταστεί ή δεν έχουμε ξανακούσει. Είναι αυτό που συνηθίζουμε να λέμε "γυναίκες της διπλανής πόρτας"». Στην κεντρική εικόνα, ο πίνακας του Edgar Degas «Γυναίκα...

«Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» της Αγλαΐας Μπλιούμη (κριτική) – Διαδρομές ανάμεσα σε δυο κόσμους

«Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» της Αγλαΐας Μπλιούμη (κριτική) – Διαδρομές ανάμεσα σε δυο κόσμους

Για το μυθιστόρημα της Αγλαΐας Μπλιούμη «Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» (εκδ. Κέδρος). Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία μεταναστών στο Μόναχο το 1960.

Γράφει ο Ανδρέας Καρακίτσιος

Πρόκειται για ένα λογοτ...

«Χρυσός κήπος, Άλτιν μπαχτσεσί» της Λίνας Φυτιλή (κριτική) – Μια μυθιστορηματική αφήγηση για τον πρώτο κτηνοτροφικό σύλλογο

«Χρυσός κήπος, Άλτιν μπαχτσεσί» της Λίνας Φυτιλή (κριτική) – Μια μυθιστορηματική αφήγηση για τον πρώτο κτηνοτροφικό σύλλογο

Για το μυθιστόρημα της Λίνας Φυτιλή «Χρυσός κήπος, Άλτσιν μπαχτσεσί» (εκδ. Εστία). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία ©  Κώστας Μπαλάφας / Αρχείο Κ. Μπουμπουρή. 

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων

Η ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Η Ήλια Μπούρα μας συστήθηκε πρόσφατα με την ποιητική της συλλογή «Εύκρατη ζώνη», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. «Ένας νέος ποιητής δεν φέρνει τίποτα καινούργιο εκτός από τη βιωματική χρήση των λέξεων που υπάρχουν στη γλώσσα μας τόσες χιλιάδες χρόνια», σημειώνει, μεταξύ άλλων.

...
«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

Η παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» παρουσιάζεται στο Σύγχρονο Θέατρο σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη. Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

H παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» που ανεβάζει στο Σύγχρονο Θέατ...

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Σύμφωνα με έρευνα, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες [Gabriel García Márquez} είναι ο πιο μεταφρασμένος συγγραφέας ισπανόφωνης λογοτεχνίας των τελευταίων είκοσι ετών, εκθρονίζοντας από την πρώτη θέση τον Θερβάντες [Miguel de Cervantes], δημιουργό του «Δον Κιχώτη».

Επιμέλεια: Boo...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ