kastrinaki kentriki m

Για τα δύο αφηγήματα-μαρτυρίες της Αγγέλας Καστρινάκη «Και βέβαια αλλάζει!» & «...Κάτι ν' αλλάξει! Μα πώς;» (εκδ. Κίχλη).

Του Θόδωρου Σούμα

Το Και βέβαια αλλάζει! της Αγγέλας Καστρινάκη εξιστορεί την προσωπική, κοινωνική αφύπνιση της Ειρήνης, μαθήτριας Γυμνασίου, alter ego της συγγραφέως, αφύπνιση πολιτική, ερωτική και ψυχοσυναισθηματική. Η Ειρήνη προέρχεται από μορφωμένη, προοδευτική οικογένεια, ζει σε ένα προάστιο, πηγαίνει σε καλό, ειδικό, μεικτό και δημοκρατικό γυμνάσιο και νοιώθει τους πρώτους, δυνατούς, κοινωνικούς και ψυχικούς κλονισμούς προς το τέλος της δικτατορίας, με την εξέγερση του Πολυτεχνείου και την κατοπινή πτώση της χούντας. Η μεταπολίτευση είναι γι' αυτήν μια εποχή αναβρασμού, όπου «φαινόταν ότι πολλά, όλα, η κοινωνία, η ζωή, οι νοοτροπίες μπορούσαν να αλλάξουν. Κι εμείς οφείλαμε να σπρώξουμε την ιστορία, να επιταχύνουμε αυτή την αλλαγή». Η μεταπολίτευση σηματοδοτεί την ευκαιρία για μια προσωπική απελευθέρωση, γιατί την κάνει να εκφράζεται, να μιλά, να ψάχνεται και να αναζητά μέσα στα διαβάσματα, στις μελέτες και στις συναναστροφές της, πιο ελεύθερα. Της δίνει την ευκαιρία να διοχετεύσει την επιθυμία της να συμμετάσχει στο κοινωνικό γίγνεσθαι, κατ' αρχάς στο σχολείο, οργανωνόμενη στη δημοκρατική μαθητική παράταξη ΔΗΜΑΚ, κατόπιν στη νεολαία Ρήγας Φεραίος, της ανανεωτικής αριστεράς και του ΚΚΕ Εσωτερικού και μετά να συμμετέχει ως συντάκτρια στη μαθητική εφημερίδα τους Μαθητική Πορεία, γράφοντας άρθρα, κάνοντας έρευνες και διορθώσεις, ακόμη και «επί του πιεστηρίου».

Aργότερα θα γίνει συντάκτρια του κεντρικού οργάνου του Ρ.Φ., του Θούριου. Βασικοί πολιτικοί στόχοι τους, αλλά και συνθήματά τους, ήταν τότε «ο σοσιαλισμός ή θα είναι δημοκρατικός ή δεν θα υπάρξει καθόλου», «σοσιαλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο» και «το προσωπικό είναι και πολιτικό». Το ιδιωτικό εισχωρούσε στο δημόσιο και το δημόσιο στο ιδιωτικό. Τοποθετούντο μακριά από το μοντέλο της σκληροπυρηνικής, απολυταρχικής σοβιετικής κοινωνίας, που ήταν ποδηγετημένη από το ΚΚΣΕ, στο πλαίσιο της λεγόμενης, ψευδεπίγραφης «δικτατορίας του προλεταριάτου» (σύνθημα των «συντρόφων» της απέναντι όχθης, δηλαδή των κνιτών, με τους οποίους διαφωνούσαν συνεχώς, αν και τους σέβονταν υπέρμετρα), που δεν ήταν παρά δικτατορία μιας προνομιούχας, κομματικής γραφειοκρατίας και νομενκλατούρας επί του λαού. (Η Ειρήνη δεν είχε καταλάβει ακόμη, τότε, πως τελικά αυτός ο δημοκρατικός σοσιαλισμός απλά δεν θα υπάρξει, παρά μετά την ηλικιακή περίοδο που αφηγείται το δεύτερο μυθιστόρημα της συγγραφέως, εκτός αν αναφερθούμε στο σοσιαλδημοκρατικό, σουηδικό μοντέλο κράτους).

Ο κοινωνικός προβληματισμός της Ειρήνης και οι ιδεολογικοπολιτικές στοχεύσεις της είναι σοβαρές. Τα παίρνει, μάλιστα, όλα, υπερβολικά στα σοβαρά.

Ο κοινωνικός προβληματισμός της Ειρήνης και οι ιδεολογικοπολιτικές στοχεύσεις της είναι σοβαρές. Τα παίρνει, μάλιστα, όλα, υπερβολικά στα σοβαρά. Φταίει προφανώς ο ενθουσιασμός και η αθωότητα της ηλικίας της, στερημένη από κοινωνικές εμπειρίες, από εμπειρίες της κοινής ζωής των ανθρώπων της εποχής, αλλά εξίσου φταίει και το φλογερό ταμπεραμέντο της.

Στο δεύτερο βιωματικό μυθιστόρημα-μαρτυρία της Αγγέλας Καστρινάκη ...Κάτι ν' αλλάξει! Μα πώς;, του 2019, η Ειρήνη πάει στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το 1979. Πρόκειται για το δεύτερο πεζογράφημα ενηλικίωσης, μύησης και εκμάθησης, μια ενδιαφέρουσα, διεισδυτική και γοητευτική μαρτυρία για την ατομική και πολιτική διαδρομή της νεαρής ηρωίδας στο κοινωνικοπολιτικό τοπίο της Μεταπολίτευσης, ειδικότερα στον κοινωνικό χώρο του πανεπιστημίου ως πεδίου διακίνησης γνώσεων και ιδεών.

Οι αγωνιζόμενοι και οι συνδικαλιστές φοιτητές, της μεταδικτατορικής μεταπολίτευσης και της εποχής της πασοκικής αλλαγής του 81, επιδίδονται σε πολιτικούς ή συντεχνιακούς, αλλά και εκπολιτιστικούς αγώνες (τους τελευταίους διακονεί η καλλιεργημένη νεολαία του ανανεωτικού ΚΚΕ εσωτερικού, στην οποία ανήκει η Ειρήνη). Επιδίδονται και αναλώνονται σε (κουραστικό) συνδικαλισμό, σε (επαναλαμβανόμενη) πολιτική δραστηριότητα, σε (αδέξιες) απόπειρες για βελτιώσεις της διδακτικής διαδικασίας και μεθόδου και του πανεπιστημιακού γίγνεσθαι, καθώς και σε (άγονες) πολιτικές διαμάχες, στην πολιτικολογία, την κομματικοποίηση και τη φαγωμάρα. Οι προσδοκίες όλων των νέων είναι μεγάλες. Με την πάροδο των χρόνων αρκετοί από τους στόχους τους ακυρώνονται και ματαιώνονται, η επιτευχθείσα αλλαγή αποδεικνύεται ρηχή, ανεπαρκής κι επιφανειακή, οι μεταβολές στους θεσμούς και στην κοινωνία, προβληματικές.

kastrinaki kai vevaia allazei
Και βέβαια αλλάζει!
Αφήγημα για τη Μεταπολίτευση
ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ
ΚΙΧΛΗ 2014
Σελ. 264, τιμή εκδότη €14,90


Η Αγγέλα Καστρινάκη κατορθώνει να ξαναζωντανέψει ελκυστικά, με νοσταλγία, ομορφιά, συνειδητότητα και καθαρό μυαλό, την άδολη πίστη στους καλούς σκοπούς και την κοινή προσπάθεια των νέων, παρά τις αμφιβολίες και τις κριτικές της. Έχουμε άρα να κάνουμε, ουσιαστικά, με δυο αυτοβιογραφικά αφηγήματα για τη νιότη και τα νιάτα, τη διαπαιδαγώγησή τους από τη ζωή και την επαφή και τις προστριβές τους με την κοινωνία και την πολιτεία. Ακόμη, άλλο πολύ βασικό θέμα των δύο βιβλίων είναι η ατομική και ιστορική μνήμη και ο διάλογος με το παρελθόν. 

Και στα δύο αυτοβιογραφικά μυθιστορήματα της Αγγέλας Καστρινάκη συναντάμε σε κάθε σελίδα την υπονομευτική λειτουργία του υποδόριου χιούμορ· χιούμορ το οποίο υπονομεύει τις βεβαιότητες, την ακλόνητη πίστη, καθώς και παγιωμένες συμπεριφορές και πεποιθήσεις, μαζί με τις δραστηριότητες και τις συνήθειες των –κάπως αφελών και μονοκόμματων (πλην εξαιρέσεων)– αριστερών, αν και ανανεωτικών, νεαρών ηρώων της. O τρόπος που η συγγραφέας γράφει από σελίδα σε σελίδα και από παράγραφο σε παράγραφο, υποκρύπτει μια λεπτή, ανεπαίσθητη (αυτο)ειρωνεία αναφορικά με τα δρώμενα και τις σκέψεις της ηρωίδας της Ειρήνης. Όλα μπορεί να είναι, «αντικειμενικά», όπως τα χαρακτηρίζει η ηρωίδα, αλλά μπορεί να ισχύουν και αντιστρόφως... Ο αμφίσημος τρόπος γραφής, το αμφιλεγόμενο, υποδόρια σκωπτικό στυλ της Αγγέλας Καστρινάκη σχετικά με όσα λέει η Ειρήνη, πιθανά υποσκάπτουν αυτά που ισχυρίζεται και πιστεύει, ή υπονομεύουν ένα μέρος τους, ιδίως στο πρώτο αφήγημα Και βέβαια αλλάζει!, στο οποίο η ηρωίδα της είναι ακόμη μικρή μαθήτρια Γυμνασίου (γιατί για ένα άλλο μέρος όσων λέει, μας πείθουν ότι ισχύουν και είναι σε γενικές γραμμές «σωστά»). Το χιούμορ της συγγραφέως είναι σίγουρα ιδιότυπο, προσωπικό και διφορούμενο, αναδύεται πίσω από τις γραμμές· αλλά εάν δεν μπορείς ή αν δεν θέλεις, μπορείς να μην το δεις ή να το αγνοήσεις, τόσο λεπταίσθητο είναι... Αρκετές φορές ο αναγνώστης αναρωτιέται αν η συγγραφέας περιγελά λιγάκι ή όχι, τους ήρωές της, γιατί το χιούμορ της είναι ιδιαίτερα αμφίσημο, η προσέγγισή της δυσερμήνευτη· είναι λεπτά ειρωνική ή μήπως όχι;

Αναρωτιέσαι δικαιολογημένα εάν στο αφήγημα υπάρχει και ένα δεύτερο, πολύ διακριτικό, σχεδόν αδιόρατο επίπεδο, όπου πέφτει μια κριτική ματιά πάνω στην Ειρήνη και στους φίλους της. Αυτό το δεύτερο επίπεδο είναι φανερό στο δεύτερο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα ...Κάτι ν' αλλάξει! Μα πώς;, γιατί εκεί η κριτική και η ειρωνεία από ένα σημείο κι έπειτα δεν κρύβονται, προβάλλουν περισσότερο, πάντα καλόπιστα, με αγάπη για τους νέους, άβγαλτους κι ενθουσιώδεις ήρωες, που είναι «μικρομέγαλα: παιδιά στην ηλικία και μεγάλοι στις αξιώσεις», έφηβοι και παράλληλα ώριμοι άνθρωποι που αγωνίζονταν για το μέλλον της χώρας. Οι νέοι των δύο βιβλίων δραστηριοποιούνται ειλικρινά και άδολα για να αλλάξουν και να βελτιώσουν την κοινωνικοπολιτική κατάσταση της χώρας τους. Η κατάσταση που προκύπτει είναι όμως, λόγω των αντιφάσεων στην ενεργοποίησή τους, παράδοξη και ενίοτε κωμική...

Τα πρόσωπα, οι χαρακτήρες της Αγγέλας Καστρινάκη θα λέγαμε πως μετά την πτώση της χούντας διασκεδάζουν, περνάνε καλά, έστω και με μερικές αμφισβητήσιμες, κάπως προβληματικές συνδικαλιστικές και πολιτικές δραστηριότητες, φτιάχνουν παρέες, τραγουδούν, τρωγοπίνουν, ερωτεύονται, κάνουν σεξ και συσφίγγουν τις σχέσεις τους σε όλα τα επίπεδα, με άξονα την πολιτική συντροφικότητα και δραστηριοποίηση, και γενικά, ως νέοι, το γλεντάνε σε μια εποχή μεγάλων ελπίδων και προσδοκιών. Αυτά ήταν τα σημεία των καιρών σχετικά με τη νιότη και τη νεολαία στην εποχή της –υπερπολιτικοποιημένης και κομματικοποιημένης– αντιδικτατορικής μεταπολίτευσης. Η συγγραφέας καταγράφει έναν φοιτητή που έπαιρνε τον λόγο στη συνέλευση της Νομικής και αντί να μιλήσει για το τρέχον θέμα, τους διάβαζε το... Τι να κάνουμε του Λένιν!

Τα πράγματα γίνονται σοβαρότερα από τη στιγμή που η Ειρήνη ακούει στις Σέρρες, πρόσωπο με πρόσωπο, τον ηγέτη Λεωνίδα Κύρκο να μιλά σε μια συγκέντρωση σε ένα χειμερινό σινεμά. Τους μιλά υπέρ μιας κοινωνίας με δικαιοσύνη, αλληλεγγύη και ανθρωπιά. Συνδυάζει τις ιδέες με την καθημερινή ζωή, την καρδιά με το μυαλό.

Στο πρώτο μυθιστόρημα Και βέβαια αλλάζει! τα πράγματα γίνονται σοβαρότερα, με αποτέλεσμα το δεύτερο επίπεδο να αδυνατίζει πολύ έως και να χάνεται, από τη στιγμή που η Ειρήνη ακούει στις Σέρρες, πρόσωπο με πρόσωπο, τον ηγέτη Λεωνίδα Κύρκο να μιλά σε μια συγκέντρωση σε ένα χειμερινό σινεμά. Τους μιλά υπέρ μιας κοινωνίας με δικαιοσύνη, αλληλεγγύη και ανθρωπιά. Συνδυάζει τις ιδέες με την καθημερινή ζωή, την καρδιά με το μυαλό. (Το 1974 θα γράψει το τολμηρό, ρηξικέλευθο, ενωτικό και πανδημοκρατικό πρόγραμμα Οι στόχοι του έθνους, μας θυμίζει στον μονόλογό του ένας φίλος της Ειρήνης). Από εκεί και πέρα οι καταστάσεις που ζει η Ειρήνη και περιγράφει το αφήγημα, γίνονται πιο αληθινές, πιο βιωμένες. Έρχεται σε επαφή με συνηθισμένους ανθρώπους, με απλούς και φτωχούς πολίτες για να τους πουλήσει την Αυγή και για να κάνει πολιτική δουλειά επικοινωνίας και διαφώτισης.

kastrinaki katinallaksei
…Κάτι ν’ αλλάξει!
Μα πώς;
ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ
ΚΙΧΛΗ 2019
Σελ. 344, τιμή εκδότη €15,50


Η Ειρήνη αντιλαμβάνεται πως αν μπορούμε να βελτιώσουμε κάποιες πλευρές της κοινωνικής ζωής, κάποιους θεσμούς, τώρα, πριν την ολική ανατροπή που φαντασιώνονται οι παραδοσιακοί αριστεροί, οφείλουμε να το κάνουμε, ακόμη και αν τη μεταρρύθμιση προτείνει η Νέα Δημοκρατία. Σύμφωνα με την αντίληψη της ανανεωτικής αριστεράς, η πρωταγωνίστρια δεν αποδεχόταν καμιά ελίτ που θα επέβαλε τις αλλαγές με το ζόρι στην πλειοψηφία μέσω μιας επανάστασης, η οποία όπως σχεδόν όλες θα κατέληγε στη χρήση της βίας σαν πανάκεια, σαν βασικό εργαλείο / όπλο για την εγκαθίδρυση του «προοδευτικού» κι «επαναστατικού» καθεστώτος της λαϊκής δημοκρατίας. Θα έπρεπε να συμβιβαστούν στο ελάχιστο για να κερδίσουν το μέγιστο. Μοναδικές λύσεις ήταν για την Ειρήνη η πειθώ και άρα η παιδεία, πέραν του φανατισμού και της βίας. Τι πρέπει να αρχίσει να αλλάζει πρώτο, η δύσκαμπτη κοινωνία ή ο δυσκίνητος άνθρωπος; Μήπως και τα δυο παράλληλα; Από πού θα γινόταν άραγε η αρχή για τις κοινωνικές αλλαγές; Μήπως, πιθανά, από την αλλαγή στους θεσμούς; Η Ειρήνη έμαθε, στην ανανεωτική αριστερά, την αξία της δημοκρατίας, την αναγκαιότητα της συμμετοχής στους θεσμούς και των συμβιβασμών, το περισσότερο «ναι» και το ξεπέρασμα της προσκόλλησης στο «όχι». Η Αγγέλα Καστρινάκη λέει, σήμερα: «δεν αλλάζει και τόσο εύκολα ο άνθρωπος. Οι συλλογικές συμπεριφορές δεν μεταβάλλονται από τη μια μέρα στην άλλη. Η κρίση ωστόσο, έχει επιφέρει, πιστεύω, κάποια αλλαγή στην κοινωνία: έναν μεγαλύτερο βαθμό αυτοσυνείδησης».

Έχουν ιδιαίτερη σημασία οι εξομολογήσεις-μονόλογοι των φίλων ή συντρόφων της Ειρήνης-Αγγέλας στο αφήγημα, ειδικότερα από την εξομολόγηση της πασπίτισσας Αγλαΐας και μετά, οι οποίες αναφέρουν τα προβλήματα και τις δυσκολίες που συνάντησαν και τις σχετικές, ενδιαφέρουσες σκέψεις τους. Κατόπιν ακολούθησαν οι οδυνηρές απογοητεύσεις της Ειρήνης και των συναγωνιστών της, από την εκλογική αποτυχία της «Συμμαχίας των προοδευτικών και αριστερών δυνάμεων» (το 1977 πήρε 2,7%) και της διάσπασης του Ρήγα Φεραίου, κατά την οποία έφυγαν το 1978 οι «υπεραριστεροί» υποστηρικτές της «Β΄ Πανελλαδικής» (κυρίως η επαναστατημένη Σπουδάζουσα νεολαία). Αργότερα η Ειρήνη αντιλαμβάνεται την ανάγκη για μια καινούργια, φρέσκια θεματική και μια νέα γλώσσα, στην προοδευτική νεολαία. (Μια νέα γλώσσα στο γράψιμο της προσωπικής και κοινωνικής, βιωμένης μαρτυρίας αποζητά κι η συγγραφέας). Μαθαίνει και εμβαθύνει στον φεμινισμό, στην ισότητα γυναικών-ανδρών μέσα στη διαφορά.

kastrinaki oi protagonistes
Η Αγγέλα Καστρινάκη (διακρίνεται στο βάθος δεξιά) μαζί με τους «πραγματικούς» πρωταγωνιστές του βιβλίου της.
 

Το δεύτερο, υπολανθάνον ειρωνικό επίπεδο επανεμφανίζεται όταν η Ειρήνη, στα δεξαέξι της περίπου, γνωρίζει έναν ανοιχτόμυαλο, «κουλτουριάρη» κνίτη, με τον οποίο τα φτιάχνει. Η συγγραφέας ξαναρχίζει να καλαμπουρίζει ευδιάθετα με τις «αλλαγές» στις κομμουνιστικές οργανώσεις «από τα μέσα» κ.τ.λ. Η Καστρινάκη αρκετές φορές περιγελά την τυποποιημένη, άκομψη και μηχανική χρήση της γλώσσας από τους κομμουνιστές νεολαίους.

Η Ειρήνη αντιλαμβάνεται την ανάγκη για μια καινούργια, φρέσκια θεματική και μια νέα γλώσσα, στην προοδευτική νεολαία. Μαθαίνει και εμβαθύνει στον φεμινισμό, στην ισότητα γυναικών-ανδρών μέσα στη διαφορά. 

Περιγράφει, μεταξύ άλλων, το ξεδίπλωμα των επιθυμιών και των ερωτικών αναζητήσεων της ηρωίδας της, που μερικές φορές οδηγούν στην ψυχοσεξουαλική ικανοποίηση των πόθων και, κάποιες άλλες, σε κάποια επώδυνη ματαίωση. Στην αρχή των ψαξιμάτων της νοιώθει άπειρη και άβγαλτη, ο κουλτουριάρης, κνίτης εραστής της την κριτικάρει γιατί δεν παίρνει καμιά πρωτοβουλία, μα τι θα έπρεπε να περιμένει κανείς από μια δεκαεξάχρονη που μόλις ξεπαρθενεύτηκε και το κρύβει; Η Ειρήνη έχει κατά κάποιον τρόπο ένα σύνδρομο ανικανοποίητου, δεν ικανοποιείται πλήρως με τίποτε, και την έλκει ό,τι δείχνει ανέφικτο, δυσπρόσιτο κι άπιαστο, της αρέσουν οι απρόσιτοι άντρες. Έλκεται περισσότερο, και στο πρώτο και στο δεύτερο βιβλίο, από τους μεγαλύτερούς της, οι οποίοι έχουν κύρος.

Η συγγραφέας γράφει, διηγείται και εκφράζεται ευαίσθητα, με επίγνωση, διαύγεια, συναίσθημα, οξυδέρκεια, χιούμορ, ρεαλισμό και κριτική ματιά. Το αφήγημα περιγράφει, διαμέσου των διάφορων περιστατικών, τον χαρακτήρα της Ειρήνης. Είναι έξυπνη, μελετηρή, επιμελής και συνεπής, ευαίσθητη, φιλότιμη, επίμονη, ευσυγκίνητη, ένα φιλομαθές και μαχητικό αστοκόριτσο που τάσσεται, κατόπιν σκέψεως, υπέρ της υπεράσπισης των δικαιωμάτων των ανθρώπων του λαού.

Μέσα από τα ψαξίματά της φτάνει στο σημείο να ασχολείται με την ποίηση, να τη διαβάζει συστηματικά και να γράφει ποιήματα. Η αλήθεια είναι πως στα λίγα χρόνια του γυμνασίου, διασχίζει βιωμένους χρόνους, προσωπικές, ερωτικοσυναισθηματικές, εκπολιτιστικές και πολιτικές εμπειρίες και σκέψεις που οι άλλοι νέοι κάναμε δεκαετίες για να τις διατρέξουμε.

Η συγγραφέας γράφει, διηγείται και εκφράζεται ευαίσθητα, με επίγνωση, διαύγεια, συναίσθημα, οξυδέρκεια, χιούμορ, ρεαλισμό και κριτική ματιά. Το αφήγημα περιγράφει, διαμέσου των διάφορων περιστατικών, τον χαρακτήρα της Ειρήνης. Είναι έξυπνη, μελετηρή, επιμελής και συνεπής, ευαίσθητη, φιλότιμη, επίμονη, ευσυγκίνητη, ένα φιλομαθές και μαχητικό αστοκόριτσο που τάσσεται, κατόπιν σκέψεως, υπέρ της υπεράσπισης των δικαιωμάτων των ανθρώπων του λαού· πεισματάρα, ιδιαίτερα ερωτική, ενθουσιώδης, ιδεαλίστρια, μια ιδέα αφελής λόγω ηλικίας, μα πάντα σκεπτόμενη και ανήσυχη αγωνίστρια της ζωής. Τα δύο βιωματικά μυθιστορήματα κοινωνικοπολιτικής και προσωπικής μαρτυρίας, Και βέβαια αλλάζει! και ...Κάτι ν' αλλάξει! Μα πώς; εκθέτουν τους προβληματισμούς, τις ευαισθησίες, τις οδύνες, τις ανησυχίες και τα γεγονότα της ζωής των ψαγμένων νέων, με τον καλύτερο, τον πιο ζωντανό, γλαφυρό και δυνατό τρόπο.

* Ο ΘΟΔΩΡΟΣ ΣΟΥΜΑΣ είναι συγγραφέας και κριτικός κινηματογράφου. Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Το ημερολόγιο ενός αδέξιου εραστή» (εκδ. Βακχικόν).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό» της Σώτης Τριανταφύλλου (κριτική) – Έλληνες στου Μέμφις τα στενά

«Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό» της Σώτης Τριανταφύλλου (κριτική) – Έλληνες στου Μέμφις τα στενά

Για το μυθιστόρημα της Σώτης Τριανταφύλλου «Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό - Χρονικό σε πόλεις με ποτάμι» (εκδ. Πατάκη). Η κεντρική φωτογραφία, που κοσμεί το εξώφυλλο, είναι του Στάνλεϊ Κιούμπρικ.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
«… άμμος» του Μιχάλη Μακρόπουλου (κριτική) – Memento mori

«… άμμος» του Μιχάλη Μακρόπουλου (κριτική) – Memento mori

Για τη νουβέλα του Μιχάλη Μακρόπουλου «...Άμμος» (εκδ. Κίχλη). 

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Ένας θολός ουρανός, η θάλασσα σαν μια θαμπή μεμβράνη, όλο το σκηνικό εκτεθειμένο σε έναν εμμονικό νοτιά, που όλα τα μεταπλάθει ...

«Τώρα είναι μετά» του Γιάννη Γαβαλά (κριτική) – Η αναζήτηση του καλού μέσα στο παράδοξο

«Τώρα είναι μετά» του Γιάννη Γαβαλά (κριτική) – Η αναζήτηση του καλού μέσα στο παράδοξο

Για το μυθιστόρημα του Γιάννη Γαβαλά «Τώρα είναι μετά» (εκδ. Ροδακιό). 

Γράφει η Ζέτα Κουντούρη 

Αυτοτοσαρκασμός και λεπτή ειρωνεία διατρέχουν το μυθιστόρημα του Γιάννη Γαβαλά με τον παράξενο τίτλο ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«You» – Στο μυαλό ενός σύγχρονου, κατά συρροή δολοφόνου βιβλιόφιλου

«You» – Στο μυαλό ενός σύγχρονου, κατά συρροή δολοφόνου βιβλιόφιλου

Για την τηλεοπτική σειρά «You», που είναι διαθέσιμη σε μεγάλο συνδρομητικό κανάλι, καθώς και για τα μυθιστορήματα της Κάρολαϊν Κέπνες (Caroline Kepnes) που την ενέπνευσαν. 

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός 

O χαρακ...

«Ο ρόλος των ΜΚΟ στο κοινωνικό κράτος»: Εκδήλωση για το δοκίμιο του Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού»

«Ο ρόλος των ΜΚΟ στο κοινωνικό κράτος»: Εκδήλωση για το δοκίμιο του Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού»

Παρουσίαση του δοκιμίου του επίκουρου καθηγητή Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού: ΜΚΟ και κοινωνική πολιτική στην Ελλάδα» (εκδόσεις Τόπος) την Τρίτη στις 7:30 μ.μ. στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Επιμέλεια: Book Press

...
Βραβείο Κλεψύδρα 2025: Ανακοινώθηκε η μακρά λίστα – Τα βιβλία και οι συγγραφείς τους

Βραβείο Κλεψύδρα 2025: Ανακοινώθηκε η μακρά λίστα – Τα βιβλία και οι συγγραφείς τους

Ανακοινώθηκε η μακρά Λίστα του Λογοτεχνικού Βραβείου Κλεψύδρα 2025 που αφορά βιβλία που κυκλοφόρησαν το έτος 2024. Στην κεντρική εικόνα, από πρόσφατη βράβευση.

Επιμέλεια: Book Press

Στη μακρά Λίστα του Λογοτεχνικού Βραβείου Κλεψύδρα 2025 που αφορά βιβλ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λένας Κορομηλά «Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ιωλκός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στο τρένο; είπες.

...
«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Μεχμέτ Ατές «Η σιωπή του κελιού», το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίμετρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πάντα έλεγαν: «Συνήθως έρχονται γύρω στις έξι, έξι κα...

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα των Νίκι Φρεντς [Nicci French] «Δεν θα τελειώσει έτσι» (μτφρ. Κίκα Κραμβουσάνου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Κίρα άκουγε αν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μια ανασκόπηση της ελληνικής διηγηματογραφίας των τελευταίων πενήντα ετών σε 50 αντιπροσωπευτικά κείμενα. Σε πόσες κατηγορίες μπορούν να ταξινομηθούν τα διηγήματα (της μνήμης, πολιτικά, ερωτικά, αστυνομικά κ.ά.) και ποιοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της κάθε μιας; Στην κεντρική εικόνα, ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (1...

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ