gymnos

Για τη νουβέλα του Χρήστου Χρηστίδη «Γυμνός» (Εκδ. Εντευκτήριο) - ένα αφήγημα με επιρροές από το θέατρο του Παραλόγου. 

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες άνθισε στη Γαλλία, σε πρώτη φάση, το «Θέατρο του παραλόγου», το οποίο κατόπιν επεκτάθηκε και σε άλλες χώρες, με κύριους εκπροσώπους τους Σάμιουελ Μπέκετ, Ευγένιο Ιονέσκο, Ζαν Ζενέ, Αρτούρ Αντάμοφ. Αυτό το νέο είδος έρχεται σε αντίθεση με το κλασικό θέατρο που τηρεί τους αριστοτελικούς κανόνες και διέπεται από μια εμφανή νομοτέλεια. Αντίθετα το Θέατρο του παραλόγου δίνει έμφαση στην ακατανοησία του κόσμου, στην άλογη φύση του, που δεν τηρεί τις αιτιώδεις σχέσεις, και στην αλλόκοτη ανθρώπινη συμπεριφορά. Έτσι, για να αναπαραστήσει αυτήν την εντροπία, που φαίνεται και είναι παράλογη, διασπά την ενότητα σε επιμέρους ασύνδετα μέρη, αναιρεί την επιδίωξη του τέλους, χρησιμοποιεί μια γλώσσα που δεν είναι αναφορική, αξιοποιεί τα υπερρεαλιστικά διδάγματα και προκαλεί την αντίδραση του θεατή μέσω του υπαινιγμού, της ασυναρτησίας και της άρσης της επικοινωνιακής αποτελεσματικότητας του λόγου. (Θεόδωρος Γραμματάς, «Η ελληνική εκδοχή στο “Θέατρο του Παραλόγου”»)

Ο Χρήστος Χρηστίδης, γνωστός από το πρώτο του έργο Αναποδογεννημένος (εκδ. Εντευκτήριο, 2016), σίγουρα επηρεασμένος από μια τέτοια εκδοχή του θεατρικού λόγου, γράφει τη νουβέλα του με όρους που πηγαινοέρχονται ανάμεσα στο κατανοητό και το ακατανόητο. Στην ουσία γράφει μια δυστοπία του παραλόγου, όπου όλα έχουν χάσει το νόημά τους, ακριβώς επειδή η γλώσσα έχει πάψει πια να σημαίνει.

[Ο Χρήστος Χρηστίδης] γράφει μια δυστοπία του παραλόγου, όπου όλα έχουν χάσει το νόημά τους, ακριβώς επειδή η γλώσσα έχει πάψει πια να σημαίνει.

christidis

Ο Χρήστος Χρηστίδης γεννήθηκε το 1953 και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε οικονομικά στο Οικονομικό Τμήμα της Νομικής Σχολής Αθηνών και σκηνοθεσία κινηματογράφου στη Σχολή Σταυράκου. Είναι συγγραφέας δύο βιβλίων: Αναποδογεννημένος (εκδ. Εντευκτηρίου, 2016) & Γυμνός (εκδ. Εντευκτηρίου, 2020).

 

 

Δυο άνθρωποι, ο πρωταγωνιστής που στηρίζεται στη λογική, κι ένας μόλις εγχειρισμένος, προσγειώνονται για λόγους ανωτέρας βίας σε μια άγνωστη χώρα. Οι ανάγκες τους είναι χειροπιαστές: ένα μέρος να καταλύσουν, ένα εστιατόριο να φάνε, τη δυνατότητα περίθαλψης για τον ασθενή... απλά δηλαδή πράγματα μιας κανονικής κοινωνίας. Κι αντί γι’ αυτά συναντάνε ένα καθεστώς, όπου «κανείς δεν ελέγχει κανέναν στο αεροδρόμιο, τα ρολόγια έχουν εξαφανιστεί από παντού, η πόλη είναι δαιδαλώδης –ξενοδοχεία δεν υπάρχουν, ούτε συγκοινωνίες–, ούτε καν ασθενοφόρα, τα εστιατόρια σερβίρουν αέρα κοπανιστό, τα τρόφιμα έχουν εξαφανιστεί», γεγονότα που οφείλονται σε μια γενική απεργία ή σε μια οικολογική καταστροφή ή σε μια καραντίνα.

Οι διαδοχικές συναντήσεις των δύο με κατοίκους της αδιέξοδης πόλης δεν προσπορίζουν, ούτε σ’ αυτούς ούτε σ' εμάς, καμία σαφή ενημέρωση, και μάλιστα συχνά ακούγονται αντιφατικές πληροφορίες. Απ’ αυτό το γαϊτανάκι διασταυρώσεων γίνεται σαφές ότι ο κόσμος μας ζει α-νόητος, καθώς η γλώσσα, η επικοινωνία κι η συμβίωση έχουν σμπαραλιαστεί από τον κατακερματισμό της λογικής, τις φυγόκεντρες τάσεις μιας ασύδοτης ελευθερίας και την υπερπληροφόρηση που δεν στηρίζεται στην πραγματικότητα. Τελικά, η σχετικοκρατία των καιρών, η σύγχρονη συνθήκη ότι όλα έχουν θέση στον κόσμο μας και η πολυφωνία αληθινών και πλαστών ειδήσεων δημιουργούν ένα μεταμοντέρνο χάος, ανάλογο με το Πλήθος του Ανδρέα Φραγκιά.

Τι δείχνει τελικά αυτή η ελεγχόμενη ασυναρτησία και ο πορευόμενος προς ένα γυμνό τέλος κυκεώνας; Γιατί εντέλει ο πρωταγωνιστής μένει γυμνός σε μια κοινωνία όπου τίποτα δεν φαίνεται αλλόκοτο; Πώς οι διάφορες σκηνές, που άλλοτε παραπέμπουν στην Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων (όπως η είσοδος σε ένα παιδικό δωμάτιο) κι άλλοτε στο Περιμένοντας τον Γκοντό, συνθέτουν φυγόκεντρα ένα παράλογο δυστοπικό παραμύθι; Είναι ίσως ένα είδος εξαγνισμού από τις πολυπλοκότητες του κόσμου, μια απογύμνωση από καθετί περιττό και μια αλλοτρίωση από το λογικό που εντέλει δεν είναι ουσιώδες.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας, κριτικός βιβλίου και συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Πυθαγόρας» (εκδ. Καστανιώτη).

Κεντρική εικόνα, από παράσταση του Περιμένοντας τον Γκοντό, του Σ. Μπέκετ. 


Γυμνός
Χρήστος Χρηστίδης
Εντευκτήριο 2020
Σελ. 160, τιμή εκδότη €11,00 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΧΡΗΣΤΙΔΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Πλατεία Κλαυθμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο). 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

Η ...

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

Για το μυθιστόρημα του Ανδρέα Νικολακόπουλου «Φλόρενς Μπλαντ» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας του Jean Siméon Chardin, «The Kitchen Maid» (1738), λάδι σε καμβά.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Έπειτα από δύο παρόμοιας λογικής συλλογές δ...

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

Για το μυθιστόρημα του Ηλία Λ. Παπαμόσχου «Ανάληψη» (εκδ. Πατάκη) – Για ένα πραγματικό ναυάγιο στην Καστοριά του 1929. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Θλίψη σαν κάρβουνο αναμμένο, πένθος που τυλίγει όπως η αράχνη τα σώ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης διοργανώνουν χριστουγεννιάτικη γιορτή βιβλίου το Σάββατο 9 & την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου από τις 11:00 μέχρι και τις 19:00 στην οδό Θουκυδίδου 4, στην Πλάκα και υπόσχονται δύο μέρες γεμάτες με μουσική, κεράσματα, προτάσεις για δώρα και μεγάλες προσφορές.

Επιμέλεια: ...

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Από σήμερα (7/12) έως και την Κυριακή (10/12) οι εκδόσεις Ψυχογιός ετοιμάζουν μια χριστουγεννιάτικη γιορτή για μικρούς και μεγάλους στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης με bazaar βιβλίων, εκδηλώσεις και δράσεις για τα παιδιά. «Τίτλοι λογοτεχνίας για μικρούς και μεγάλους, bazaar βιβλίων, συναντήσεις με συγγραφείς & συναρπα...

«Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» (κριτική) – Η τελετουργία ενός φόνου σε μια άκρως σύγχρονη παράσταση

«Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» (κριτική) – Η τελετουργία ενός φόνου σε μια άκρως σύγχρονη παράσταση

Για την παράσταση του Πορτογάλου σκηνοθέτη Τιάγκο Ροντρίγκες [Tiago Rodriguez] «Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» που ανέβηκε στην κεντρική σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση. Κεντρική εικόνα: © Joseph Bandere.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος  ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής, το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορασ...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ