gymnos

Για τη νουβέλα του Χρήστου Χρηστίδη «Γυμνός» (Εκδ. Εντευκτήριο) - ένα αφήγημα με επιρροές από το θέατρο του Παραλόγου. 

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες άνθισε στη Γαλλία, σε πρώτη φάση, το «Θέατρο του παραλόγου», το οποίο κατόπιν επεκτάθηκε και σε άλλες χώρες, με κύριους εκπροσώπους τους Σάμιουελ Μπέκετ, Ευγένιο Ιονέσκο, Ζαν Ζενέ, Αρτούρ Αντάμοφ. Αυτό το νέο είδος έρχεται σε αντίθεση με το κλασικό θέατρο που τηρεί τους αριστοτελικούς κανόνες και διέπεται από μια εμφανή νομοτέλεια. Αντίθετα το Θέατρο του παραλόγου δίνει έμφαση στην ακατανοησία του κόσμου, στην άλογη φύση του, που δεν τηρεί τις αιτιώδεις σχέσεις, και στην αλλόκοτη ανθρώπινη συμπεριφορά. Έτσι, για να αναπαραστήσει αυτήν την εντροπία, που φαίνεται και είναι παράλογη, διασπά την ενότητα σε επιμέρους ασύνδετα μέρη, αναιρεί την επιδίωξη του τέλους, χρησιμοποιεί μια γλώσσα που δεν είναι αναφορική, αξιοποιεί τα υπερρεαλιστικά διδάγματα και προκαλεί την αντίδραση του θεατή μέσω του υπαινιγμού, της ασυναρτησίας και της άρσης της επικοινωνιακής αποτελεσματικότητας του λόγου. (Θεόδωρος Γραμματάς, «Η ελληνική εκδοχή στο “Θέατρο του Παραλόγου”»)

Ο Χρήστος Χρηστίδης, γνωστός από το πρώτο του έργο Αναποδογεννημένος (εκδ. Εντευκτήριο, 2016), σίγουρα επηρεασμένος από μια τέτοια εκδοχή του θεατρικού λόγου, γράφει τη νουβέλα του με όρους που πηγαινοέρχονται ανάμεσα στο κατανοητό και το ακατανόητο. Στην ουσία γράφει μια δυστοπία του παραλόγου, όπου όλα έχουν χάσει το νόημά τους, ακριβώς επειδή η γλώσσα έχει πάψει πια να σημαίνει.

[Ο Χρήστος Χρηστίδης] γράφει μια δυστοπία του παραλόγου, όπου όλα έχουν χάσει το νόημά τους, ακριβώς επειδή η γλώσσα έχει πάψει πια να σημαίνει.

christidis

Ο Χρήστος Χρηστίδης γεννήθηκε το 1953 και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε οικονομικά στο Οικονομικό Τμήμα της Νομικής Σχολής Αθηνών και σκηνοθεσία κινηματογράφου στη Σχολή Σταυράκου. Είναι συγγραφέας δύο βιβλίων: Αναποδογεννημένος (εκδ. Εντευκτηρίου, 2016) & Γυμνός (εκδ. Εντευκτηρίου, 2020).

 

 

Δυο άνθρωποι, ο πρωταγωνιστής που στηρίζεται στη λογική, κι ένας μόλις εγχειρισμένος, προσγειώνονται για λόγους ανωτέρας βίας σε μια άγνωστη χώρα. Οι ανάγκες τους είναι χειροπιαστές: ένα μέρος να καταλύσουν, ένα εστιατόριο να φάνε, τη δυνατότητα περίθαλψης για τον ασθενή... απλά δηλαδή πράγματα μιας κανονικής κοινωνίας. Κι αντί γι’ αυτά συναντάνε ένα καθεστώς, όπου «κανείς δεν ελέγχει κανέναν στο αεροδρόμιο, τα ρολόγια έχουν εξαφανιστεί από παντού, η πόλη είναι δαιδαλώδης –ξενοδοχεία δεν υπάρχουν, ούτε συγκοινωνίες–, ούτε καν ασθενοφόρα, τα εστιατόρια σερβίρουν αέρα κοπανιστό, τα τρόφιμα έχουν εξαφανιστεί», γεγονότα που οφείλονται σε μια γενική απεργία ή σε μια οικολογική καταστροφή ή σε μια καραντίνα.

Οι διαδοχικές συναντήσεις των δύο με κατοίκους της αδιέξοδης πόλης δεν προσπορίζουν, ούτε σ’ αυτούς ούτε σ' εμάς, καμία σαφή ενημέρωση, και μάλιστα συχνά ακούγονται αντιφατικές πληροφορίες. Απ’ αυτό το γαϊτανάκι διασταυρώσεων γίνεται σαφές ότι ο κόσμος μας ζει α-νόητος, καθώς η γλώσσα, η επικοινωνία κι η συμβίωση έχουν σμπαραλιαστεί από τον κατακερματισμό της λογικής, τις φυγόκεντρες τάσεις μιας ασύδοτης ελευθερίας και την υπερπληροφόρηση που δεν στηρίζεται στην πραγματικότητα. Τελικά, η σχετικοκρατία των καιρών, η σύγχρονη συνθήκη ότι όλα έχουν θέση στον κόσμο μας και η πολυφωνία αληθινών και πλαστών ειδήσεων δημιουργούν ένα μεταμοντέρνο χάος, ανάλογο με το Πλήθος του Ανδρέα Φραγκιά.

Τι δείχνει τελικά αυτή η ελεγχόμενη ασυναρτησία και ο πορευόμενος προς ένα γυμνό τέλος κυκεώνας; Γιατί εντέλει ο πρωταγωνιστής μένει γυμνός σε μια κοινωνία όπου τίποτα δεν φαίνεται αλλόκοτο; Πώς οι διάφορες σκηνές, που άλλοτε παραπέμπουν στην Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων (όπως η είσοδος σε ένα παιδικό δωμάτιο) κι άλλοτε στο Περιμένοντας τον Γκοντό, συνθέτουν φυγόκεντρα ένα παράλογο δυστοπικό παραμύθι; Είναι ίσως ένα είδος εξαγνισμού από τις πολυπλοκότητες του κόσμου, μια απογύμνωση από καθετί περιττό και μια αλλοτρίωση από το λογικό που εντέλει δεν είναι ουσιώδες.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας, κριτικός βιβλίου και συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Πυθαγόρας» (εκδ. Καστανιώτη).

Κεντρική εικόνα, από παράσταση του Περιμένοντας τον Γκοντό, του Σ. Μπέκετ. 


Γυμνός
Χρήστος Χρηστίδης
Εντευκτήριο 2020
Σελ. 160, τιμή εκδότη €11,00 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΧΡΗΣΤΙΔΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

Για το βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου «Σα μαγεμένο το μυαλό μου – Ιστορίες και εικόνες, ταξίμια της λαϊκής ψυχής» (εκδ. Τόπος). Κεντρική εικόνα: Ο Βασίλης Αυλωνίτης από την ταινία «Ο θησαυρός του μακαρίτη» (1959) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Τσιφόρου.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης ...

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα ΙΙΙ «Τέλος πάντων» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: από την ταινία «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» του Michel Gondry.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τέλος ατελεύτητο για κάτι που ουδείς ...

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μαλανδράκη «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: φωτογραφία από το Σεράγεβο.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Λένε ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει «να κρατάει απόσταση απ’ όλα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

Λάβαμε από τον Διονύση Χαριτόπουλο την παρακάτω επιστολή, σχετικά με την επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τον τίτλο «Κωστής Παπαγιώργης: Τα βιβλία των άλλων 1, Έλληνες συγγραφείς», το 2020. 

Επιμέλεια: Book Press

...
Φεστιβάλ «WOW – Women of the World» στο ΚΠΙΣΝ: Μια σημαντική  διοργάνωση αφιερωμένη σε γυναίκες, θηλυκότητες και non-binary άτομα

Φεστιβάλ «WOW – Women of the World» στο ΚΠΙΣΝ: Μια σημαντική διοργάνωση αφιερωμένη σε γυναίκες, θηλυκότητες και non-binary άτομα

Το δεύτερο φεστιβάλ «WOW - Women of the World Αthens» (6-8 Απριλίου) στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) αποπειράται να θίξει τα πλέον επίκαιρα ζητήματα στον αγώνα της έμφυλης ισότητας, σε τοπικό αλλά και διεθνές επίπεδο. Στην κεντρική εικόνα, η Έλλη Ανδριοπούλου, διευθύνουσα δύμβουλος του ΚΠΙΣΝ και...

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ