gymnos

Για τη νουβέλα του Χρήστου Χρηστίδη «Γυμνός» (Εκδ. Εντευκτήριο) - ένα αφήγημα με επιρροές από το θέατρο του Παραλόγου. 

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες άνθισε στη Γαλλία, σε πρώτη φάση, το «Θέατρο του παραλόγου», το οποίο κατόπιν επεκτάθηκε και σε άλλες χώρες, με κύριους εκπροσώπους τους Σάμιουελ Μπέκετ, Ευγένιο Ιονέσκο, Ζαν Ζενέ, Αρτούρ Αντάμοφ. Αυτό το νέο είδος έρχεται σε αντίθεση με το κλασικό θέατρο που τηρεί τους αριστοτελικούς κανόνες και διέπεται από μια εμφανή νομοτέλεια. Αντίθετα το Θέατρο του παραλόγου δίνει έμφαση στην ακατανοησία του κόσμου, στην άλογη φύση του, που δεν τηρεί τις αιτιώδεις σχέσεις, και στην αλλόκοτη ανθρώπινη συμπεριφορά. Έτσι, για να αναπαραστήσει αυτήν την εντροπία, που φαίνεται και είναι παράλογη, διασπά την ενότητα σε επιμέρους ασύνδετα μέρη, αναιρεί την επιδίωξη του τέλους, χρησιμοποιεί μια γλώσσα που δεν είναι αναφορική, αξιοποιεί τα υπερρεαλιστικά διδάγματα και προκαλεί την αντίδραση του θεατή μέσω του υπαινιγμού, της ασυναρτησίας και της άρσης της επικοινωνιακής αποτελεσματικότητας του λόγου. (Θεόδωρος Γραμματάς, «Η ελληνική εκδοχή στο “Θέατρο του Παραλόγου”»)

Ο Χρήστος Χρηστίδης, γνωστός από το πρώτο του έργο Αναποδογεννημένος (εκδ. Εντευκτήριο, 2016), σίγουρα επηρεασμένος από μια τέτοια εκδοχή του θεατρικού λόγου, γράφει τη νουβέλα του με όρους που πηγαινοέρχονται ανάμεσα στο κατανοητό και το ακατανόητο. Στην ουσία γράφει μια δυστοπία του παραλόγου, όπου όλα έχουν χάσει το νόημά τους, ακριβώς επειδή η γλώσσα έχει πάψει πια να σημαίνει.

[Ο Χρήστος Χρηστίδης] γράφει μια δυστοπία του παραλόγου, όπου όλα έχουν χάσει το νόημά τους, ακριβώς επειδή η γλώσσα έχει πάψει πια να σημαίνει.

christidis

Ο Χρήστος Χρηστίδης γεννήθηκε το 1953 και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε οικονομικά στο Οικονομικό Τμήμα της Νομικής Σχολής Αθηνών και σκηνοθεσία κινηματογράφου στη Σχολή Σταυράκου. Είναι συγγραφέας δύο βιβλίων: Αναποδογεννημένος (εκδ. Εντευκτηρίου, 2016) & Γυμνός (εκδ. Εντευκτηρίου, 2020).

 

 

Δυο άνθρωποι, ο πρωταγωνιστής που στηρίζεται στη λογική, κι ένας μόλις εγχειρισμένος, προσγειώνονται για λόγους ανωτέρας βίας σε μια άγνωστη χώρα. Οι ανάγκες τους είναι χειροπιαστές: ένα μέρος να καταλύσουν, ένα εστιατόριο να φάνε, τη δυνατότητα περίθαλψης για τον ασθενή... απλά δηλαδή πράγματα μιας κανονικής κοινωνίας. Κι αντί γι’ αυτά συναντάνε ένα καθεστώς, όπου «κανείς δεν ελέγχει κανέναν στο αεροδρόμιο, τα ρολόγια έχουν εξαφανιστεί από παντού, η πόλη είναι δαιδαλώδης –ξενοδοχεία δεν υπάρχουν, ούτε συγκοινωνίες–, ούτε καν ασθενοφόρα, τα εστιατόρια σερβίρουν αέρα κοπανιστό, τα τρόφιμα έχουν εξαφανιστεί», γεγονότα που οφείλονται σε μια γενική απεργία ή σε μια οικολογική καταστροφή ή σε μια καραντίνα.

Οι διαδοχικές συναντήσεις των δύο με κατοίκους της αδιέξοδης πόλης δεν προσπορίζουν, ούτε σ’ αυτούς ούτε σ' εμάς, καμία σαφή ενημέρωση, και μάλιστα συχνά ακούγονται αντιφατικές πληροφορίες. Απ’ αυτό το γαϊτανάκι διασταυρώσεων γίνεται σαφές ότι ο κόσμος μας ζει α-νόητος, καθώς η γλώσσα, η επικοινωνία κι η συμβίωση έχουν σμπαραλιαστεί από τον κατακερματισμό της λογικής, τις φυγόκεντρες τάσεις μιας ασύδοτης ελευθερίας και την υπερπληροφόρηση που δεν στηρίζεται στην πραγματικότητα. Τελικά, η σχετικοκρατία των καιρών, η σύγχρονη συνθήκη ότι όλα έχουν θέση στον κόσμο μας και η πολυφωνία αληθινών και πλαστών ειδήσεων δημιουργούν ένα μεταμοντέρνο χάος, ανάλογο με το Πλήθος του Ανδρέα Φραγκιά.

Τι δείχνει τελικά αυτή η ελεγχόμενη ασυναρτησία και ο πορευόμενος προς ένα γυμνό τέλος κυκεώνας; Γιατί εντέλει ο πρωταγωνιστής μένει γυμνός σε μια κοινωνία όπου τίποτα δεν φαίνεται αλλόκοτο; Πώς οι διάφορες σκηνές, που άλλοτε παραπέμπουν στην Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων (όπως η είσοδος σε ένα παιδικό δωμάτιο) κι άλλοτε στο Περιμένοντας τον Γκοντό, συνθέτουν φυγόκεντρα ένα παράλογο δυστοπικό παραμύθι; Είναι ίσως ένα είδος εξαγνισμού από τις πολυπλοκότητες του κόσμου, μια απογύμνωση από καθετί περιττό και μια αλλοτρίωση από το λογικό που εντέλει δεν είναι ουσιώδες.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας, κριτικός βιβλίου και συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Πυθαγόρας» (εκδ. Καστανιώτη).

Κεντρική εικόνα, από παράσταση του Περιμένοντας τον Γκοντό, του Σ. Μπέκετ. 


Γυμνός
Χρήστος Χρηστίδης
Εντευκτήριο 2020
Σελ. 160, τιμή εκδότη €11,00 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΧΡΗΣΤΙΔΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Διπλή ζωή» του Κώστα Λογαρά (κριτική) – Νέα πρότυπα συμβίωσης, νέοι προβληματισμοί

«Διπλή ζωή» του Κώστα Λογαρά (κριτική) – Νέα πρότυπα συμβίωσης, νέοι προβληματισμοί

Για το μυθιστόρημα «Διπλή ζωή» του Κώστα Λογαρά, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. 

Γράφει η Έλενα Χουζούρη

Πριν από επτά χρόνια ο Δημήτρης Παπανικολάου διαπίστωνε, στην ομότιτλη μελέτη του, ότι Κάτι τρέχει με την οικογένεια&nbs...

«Άδειος τόπος» του Γιάννη Νικολούδη (κριτική) – Φωνές που συντάσσονται με τη φωνή της ίδιας της γης

«Άδειος τόπος» του Γιάννη Νικολούδη (κριτική) – Φωνές που συντάσσονται με τη φωνή της ίδιας της γης

Για τη νουβέλα του Γιάννη Νικολούδη «Άδειος τόπος» (εκδ. Πατάκη). 

Γράφει ο Κωνσταντίνος Βλαχογιάννης

Η νουβέλα του Γιάννη Νικολούδη ...

«Αυτός ο χειμώνας» του Δημήτρη Καρακίτσου (κριτική) – Το μυστικό κάλεσμα της φύσης

«Αυτός ο χειμώνας» του Δημήτρη Καρακίτσου (κριτική) – Το μυστικό κάλεσμα της φύσης

Για το μυθιστόρημα του Δημήτρη Καρακίτσου «Αυτός ο χειμώνας» (εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία του Κώστα Μπαλάφα.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Χιόνι πάνω στο χιόνι και σιωπή. Ένα χωριό, το Περιβόλι, κοντά στα Γρεβε...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Κώστας Λογαράς: «Πρώτη φορά ταξίδεψα πέρα απ’ τα όρια της γειτονιάς μου με τον Ιούλιο Βερν»

Κώστας Λογαράς: «Πρώτη φορά ταξίδεψα πέρα απ’ τα όρια της γειτονιάς μου με τον Ιούλιο Βερν»

«Ο έφηβος» και «Ο νεαρός Τέρλες» τον ώθησαν στην ενδοσκόπιση και τη γραφή, ενώ επανέρχεται στην «Ιστορία ενός αιχμαλώτου» ως πρότυπο γλώσσας και ύφους. Αυτά είναι κάποια από τα βιβλία της ζωής του Κώστα Λογαρά.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Η δύναμη της συνήθειας» του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα

«Η δύναμη της συνήθειας» του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα

Για την παράσταση «Η δύναμη της συνήθειας» του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα, στο Θέατρο Ροές. Μαζί με τον Περλέγκα παίζουν τα μέλη της ομάδας «κι όμΩς κινείται».

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Στο θέατρο «Ροές» ο ...

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Αλεξανδροπούλου «(Α)Κατάλληλο Timing», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ο Αύγουστος, όσο μεγαλώνεις, μοιάζει πικρός. Οι περισ...

«Mind the gap» του Λάζαρου Αλεξάκη (προδημοσίευση)

«Mind the gap» του Λάζαρου Αλεξάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων του Λάζαρου Αλεξάκη «Mind the gap», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 5 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Είχε φτάσει σε μικρή απόσταση από τη βιτρίνα, και το νυχτεριν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ