Για το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Oliver Sacks Εν κινήσει. Μια ζωή (μτφρ. Ευαγγελία Μόσχου, εκδ. Ροπή).
Του Μάνου Σαββάκη
Το ενδιαφέρον βιβλίο του γνωστού νευρολόγου και στοχαστή Οliver Sacks αναλύει εξαιρετικά εύγλωττα και διεισδυτικά τα αδιέξοδα και τις οδύνες του συγγραφέα, παράλληλα με τις απαντήσεις που ο ίδιος επιχειρεί να δώσει στη διαδρομή της ζωής του, απαντήσεις πάντα ατελείς και μετέωρες, πάντα αμφίσημες και προσωρινές, πάντα διορατικές και επώδυνες.
Το βιβλίο του Sacks δεν είναι για τη νευρολογία και τον ανθρώπινο εγκέφαλο αλλά ένα βιβλίο που ο συγγραφέας, με αφορμή την ανθρώπινη νόηση, πραγματεύεται με ημερολογιακό και προσωπικό ύφος, την έννοια του χρόνου, της αντίληψης που έχουμε για αυτόν και το πέρασμά του, της μνήμης, του έρωτα, της μουσικής, της κίνησης, της μοναξιάς και της μετάβασης σε ένα άλλο σύμπαν όταν η ασθένεια χτυπήσει την πόρτα μας.
Μέσα από το είδος της αυτοβιογραφίας ο νευρολόγος αποκαλύπτει στο αναγνωστικό κοινό πως έγινε αυτό που έγινε, γιατί ακολούθησε τη διαδρομή που ακολούθησε, χρησιμοποιώντας τη γραφή ως αναστοχαστικό μέσο έκφρασης των πράξεων και των παραλείψεων του. Η παιδική ηλικία και το βίωμα της φυλάκισης στο οικοτροφείο θα αποτελέσει την απαρχή μιας ζωής εν κινήσει, μιας on/off road κατάστασης με κύριο χαρακτηριστικό το ταξίδι και τη μη στασιμότητα.
Ο νευρολόγος που μελετάει την ανθρώπινη κίνηση γίνεται μοτοσικλετιστής που κινείται σε διαφορετικούς ανθρώπινους μικρόκοσμους, με σκοπό να ανα-γνωρίσει τον εαυτό του και τους άλλους μέσα από την ενασχόλησή του με τις επιστήμες, την τέχνη, αλλά και το ευ ζειν. Η σεξουαλικότητά του, η τάση του για ταξίδι, περιπέτεια και επαφή με το άγνωστο, αλλά κυρίως η σχέση του με τη γραφή, συνεισφέρουν ώστε το βιβλίο να ξυπνήσει στον αναγνώστη την περιέργεια να ανακαλύψει μόνος του τις απαντήσεις στα ερωτήματα που βάζει ο Sacks.
Mε γραφή παιχνιδιάρικη και προσιτή, με γλώσσα απλή αλλά όχι απλοϊκή ή απροβλημάτιστη, ο συγγραφέας κινεί τα πιόνια του πάνω σε μια σκακιέρα που ή ίδια κινείται διαρκώς σε μια αέναη ροή εικόνων, σκέψεων, συναισθημάτων, ερωτήσεων και προβληματισμών. Το φασματοσκόπιο που μας δωρίζει ο Sacks κινείται με κατεύθυνση βαθιά ανθρωπολογική, και ευτυχώς για μας «πεθαίνει στο σπίτι του, ήσυχα, στη βιβλιοθήκη του, ανάμεσα στα βιβλία που τόσο αγαπούσε».
* Ο ΜΑΝΟΣ ΣΑΒΒΑΚΗΣ είναι Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
Απόσπασμα από το βιβλίο
Ο Τζιμ Χάμιλτον ήταν ένας από τους πολλούς αρσιβαρίστες στη Μασλ Μπιτς, αλλά ταυτόχρονα πολύ διαφορετικός από τους άλλους. Είχε ένα τεράστιο κεφάλι με σγουρά μαλλιά και σγουρά γένια και μουστάκι, που υπερκάλυπταν το πρόσωπό του, αφήνοντας ορατά μόνο την άκρη της μύτης του και τα μάτια του, τα οποία γελούσαν και αυτά κάθε φορά που και ο ίδιος ο Τζιμ γελούσε. Το στήθος του ήταν πλατύ και φουσκωμένο σαν βαρέλι και η κοιλιά του είχε τις αναλογίες του σερ Τζον Φάλσταφ, του φανταστικού ήρωα του Σαίξπηρ. Ήταν ένας από τους καλύτερους αθλητές άρσης βαρών και ειδικότερα στις πιέσεις στον πάγκο, σε ολόκληρη της περιοχή. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ήταν ότι κούτσαινε γιατί ένα από τα πόδια του ήταν κοντύτερο από το άλλο και γεμάτο χειρουργικές ουλές.
Εν κινήσει
Μια ζωή
Oliver Sacks
Μτφρ. Ευαγγελία Μόσχου
Ροπή 2016
Σελ. 440, τιμή εκδότη €23,00