alt

Για τον συλλογικό τόμο «Μικρά Ασία - Πόντος, Πατρίδες αλησμόνητες (εκδ. Παπαδόπουλος) και το αφήγημα του Βαγγέλη Τασιόπουλου «Τα καινούρια μου πόδια» (εκδ. Σύγχρονοι Ορίζοντες).

Του Παναγιώτη Γούτα

Τα βιβλία Μικρά Ασία - Πόντος, Πατρίδες αλησμόνητες των εκδόσεων Παπαδόπουλος και Τα καινούρια μου πόδια του Βαγγέλη Τασιόπουλου, παρότι διαφέρουν ως προς τη θεματολογία και το λογοτεχνικό είδος, έχουν περισσότερες ομοιότητες απ’ ό,τι θα μπορούσε να φανταστεί ο αναγνώστης.

Πρώτα πρώτα είναι και τα δύο ολιγοσέλιδα (80 σελίδες το πρώτο, μόλις 56 σελίδες το δεύτερο). Δεύτερον, είναι αναγνώσματα που, κυρίως, απευθύνονται σ’ ένα προεφηβικό και εφηβικό αναγνωστικό κοινό. Τρίτον, είναι γραμμένα κατά κόρον από εκπαιδευτικούς – στο Πατρίδες αλησμόνητες, οι τέσσερις από τις έξι ιστορίες είναι γραμμένες από εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, ενώ Τα καινούρια μου πόδια γράφτηκαν από εκπαιδευτικό ειδικής αγωγής και ποιητή. Και τέταρτον, αποτελούν ιδανικά αναγνώσματα μαθητών δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου, για το εκπαιδευτικό, πολιτιστικό πρόγραμμα της Φιλαναγνωσίας, λόγω των χρήσιμων πληροφοριών και ουσιαστικών μηνυμάτων που κομίζουν σε μαθητές αλλά και σε ενήλικες αναγνώστες.

Το Μικρά Ασία - Πόντος, Πατρίδες αλησμόνητες περιστρέφεται γύρω από τα ιστορικά γεγονότα της Μικρασιατικής καταστροφής, την καταστροφή του Παρισιού της Ανατολής, δηλ. της πόλης της Σμύρνης, τον ξεριζωμό των Ελλήνων των μικρασιατικών παραλίων και του Πόντου, αλλά και τον ερχομό των προσφύγων στη μητέρα πατρίδα.

Το Μικρά Ασία - Πόντος, Πατρίδες αλησμόνητες περιστρέφεται γύρω από τα ιστορικά γεγονότα της Μικρασιατικής καταστροφής, την καταστροφή του Παρισιού της Ανατολής, δηλ. της πόλης της Σμύρνης, τον ξεριζωμό των Ελλήνων των μικρασιατικών παραλίων και του Πόντου, αλλά και τον ερχομό των προσφύγων στη μητέρα πατρίδα. Τα έξι διηγήματα-αφηγήσεις της συλλογής υπογράφουν οι: Θωμάς Κοροβίνης, Έλενα Αρτζανίδου, Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, Δήμητρα Π. Πυργελή, Εύη Τσιτιρίδου-Χριστοφορίδου και Μαργαρίτα Μυλωνάκη-Κοντογιάννη. Με τέχνη και νοσταλγία γραμμένα, εξιστορούν: τη μοίρα ενός μικρού απροστάτευτου προσφυγόπουλου, του Λεβάντε, που φεύγοντας από τη Σμύρνη έφτιαξε, ύστερα από χρόνια, «ένα άρωμα λεβάντας που όμοιο στον κόσμο δεν υπάρχει» κι έτσι «ο Σμυρνιός Λεβαντίνος έγινε ο θεός της λεβάντας» (Κοροβίνης, Ο Λεβάντες), τις μνήμες και τις εξομολογήσεις της γιαγιάς Μαρίκας από την Ορντού στην εγγονή της, Ελένη (Αρτζανίδου, Ορντού, πατρίδα μ’ έχω σε – Πατρίδα μου η Ορντού), την περιπέτεια του Έρικ, που παρακινημένος από τη θετή του μητέρα, Μαρία, πηγαίνει στη Σμύρνη, στο πατρικό των παππούδων, για να βρει κάποια οικογενειακά κειμήλια και έναν σταυρό (Ιντζέμπελης, Η τελευταία πράξη), την ιστορία ενός δασκάλου, ονόματι Γαβριήλ Κούρκουλα, που αλφάδιασε το μέλλον των προσφύγων με καλέμι και μυστρί (Πυργελή, Ο Δάσκαλος που αλφάδιασε το μέλλον), ένα συμβολικό παραμύθι με τη Χρύσα, τη γυναίκα του Ανέστη, και τον δράκο του ξεριζωμού (Τσιτιρίδου-Χριστοφορίδου, Η Χρύσα και ο Δράκος) κι ένα σύντομο αφήγημα για την οδύνη, την ταλαιπωρία και την αμηχανία των προσφύγων, φτάνοντας στη μητέρα-πατρίδα (Μυλωνάκη-Κοντογιάννη, Έρχονται). Η παραπάνω συλλογή, επίκαιρη όσο ποτέ με το προσφυγικό πρόβλημα σε έξαρση, πέρα από το ότι μας γεμίζει νοσταλγία και οξύνει την ιστορική μας μνήμη για εθνικές περιπέτειες του παρελθόντος, μας δίνει και χρήσιμες πληροφορίες για πρόσωπα και γεγονότα του ξεριζωμού του ’22, εμπλουτίζοντας τις ιστορικές μας γνώσεις για κείνη τη μαύρη περίοδο της νεοελληνικής ιστορίας.

Ο Βαγγέλης Τασιόπουλος μιλάει στο αφήγημά του από πρώτο χέρι, αφού δούλεψε επί σειρά ετών ως ειδικός παιδαγωγός στην ΕΛΕΠΑΠ, και μ’ αυτό του το βιβλίο διατηρεί ακέραιο το δικαίωμα στο όνειρο εκατοντάδων παιδιών με αναπηρία.

Το βιβλίο Τα καινούρια μου πόδια του σημαντικού ποιητή, συγγραφέα παιδικής λογοτεχνίας και εκπαιδευτικού Βαγγέλη Τασιόπουλου, είναι ένα πυκνό, καλογραμμένο, σκληρό αλλά και τρυφερό ταυτόχρονα αφήγημα για την παιδική αναπηρία, αλλά και για το «φως» των ανθρώπων που βλέπουν, νιώθουν και προσπαθούν για έναν διαφορετικό κόσμο. Την ιστορία αφηγείται ο βασικός ήρωας σε πρώτο πρόσωπο, κι αυτή η επιλογή του συγγραφέα προσδίδει φυσικότητα, αμεσότητα και ζωντάνια στο κείμενο. Ένας σοβαρός τραυματισμός ενός μαθητή δημοτικού σε αυτοκινητιστικό ατύχημα, τον αφήνει ανάπηρο και τον καταρρακώνει. Σ’ αυτή τη δύσκολη καμπή της ζωής του οι φίλοι του, οι κολλητοί του και κάποιοι από τους δασκάλους του σχολείου του θα σταθούν πλάι του, θα του συμπαρασταθούν θερμά, κι έτσι ο ήρωάς μας θα συμβιβαστεί με τη νέα πραγματικότητα και τα «καινούρια πόδια» του, που είναι, πλέον, το αναπηρικό του αμαξίδιο. Αρνητικός πρωταγωνιστής ο μικρόψυχος και σχολαστικός υποδιευθυντής, που είναι αντίθετος με την κατασκευή ράμπας στο σχολείο και αντιδρά με ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς («Μογγολάκια», «Τουρκάκια» κτλ.) σε παιδιά που διαφέρουν των «κανονικών», είτε λόγω προβλημάτων υγείας είτε λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων. Τελικώς, η παρέα, οι φίλοι και οι λίγοι μα φωτισμένοι και ευαισθητοποιημένοι δάσκαλοι του εν λόγω σχολείου (που δεν είναι ειδικό, αλλά έχει αρκετά παιδιά που χρήζουν «ειδικής φροντίδας» – «παιδιά με ειδικές ικανότητες» τα αποκαλεί, πλέον, η σύγχρονη παιδαγωγική) θα καταφέρουν να κατασκευαστεί ράμπα για να έχει πρόσβαση ο πρωταγωνιστής-αφηγητής στους χώρους του σχολείου και να παρακολουθεί, απερίσπαστος, τα μαθήματά του.

Και τα δύο παραπάνω βιβλία είναι εικονογραφημένα με έξοχες ασπρόμαυρες εικόνες που δίνουν ζωντάνια και δράση στα κείμενα.

Ο Βαγγέλης Τασιόπουλος μιλάει στο αφήγημά του από πρώτο χέρι, αφού δούλεψε επί σειρά ετών ως ειδικός παιδαγωγός στην ΕΛΕΠΑΠ, και μ’ αυτό του το βιβλίο διατηρεί ακέραιο το δικαίωμα στο όνειρο εκατοντάδων παιδιών με αναπηρία πως, παρά τις αντιξοότητες, την κρατική αδιαφορία και τις «ξινές» και υστερικές φωνές κάποιων σκληρόκαρδων «εκπαιδευτικών», ο κόσμος μας μπορεί ν’ αλλάξει προς το καλύτερο.

Και κάτι τελευταίο: Και τα δύο παραπάνω βιβλία είναι εικονογραφημένα με έξοχες ασπρόμαυρες εικόνες που δίνουν ζωντάνια και δράση στα κείμενα. Ο Σπύρος Γούσης εικονογράφησε το Τα καινούρια μου πόδια και οι Γιώργος Παπασταθόπουλος και Αλέξανδρος Τζάλλας το Πατρίδες αλησμόνητες – «αλησμόνητες» και όχι «χαμένες» όπως, κάποιοι, αφελώς εξακολουθούν να τις αποκαλούν, αφού, όπου κι αν μας έχουν εξορίσει η βία των στρατών της γης και οι πολιτικές αποφάσεις των κυβερνήσεων, την αληθινή πατρίδα μας πάντα μέσα μας την κουβαλάμε.

* Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΟΥΤΑΣ είναι συγγραφέας και εκπαιδευτικός στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση.

altΜικρά Ασία - Πόντος
Πατρίδες αλησμόνητες
Συλλογικό
Εκδ. Παπαδόπουλος 2016
Σελ. 80, τιμή εκδότη €6,50

alt

 

 

altΤα καινούρια μου πόδια
Βαγγέλης Τασιόπουλος
Σύγχρονοι Ορίζοντες 2015
Σελ. 56, τιμή εκδότη €5,45

alt

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Δημιουργική Γραφή – “Παίζουμε Λογοτεχνία”» του Ανδρέα Καρακίτσιου

«Δημιουργική Γραφή – “Παίζουμε Λογοτεχνία”» του Ανδρέα Καρακίτσιου

Για το βιβλίο «Δημιουργική Γραφή – “Παίζουμε Λογοτεχνία”» του Ανδρέα Καρακίτσιου (εκδ. Ζυγός, σελ. 668)

Του Γιάννη Σ. Παπαδάτου

Ο Ανδρέας Καρακίτσιος αποτελεί μια ξεχωριστή παρουσία στον χώρο της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης...

«Έρχεται ο γίγαντας» του Μάκη Τσίτα (κριτική)

«Έρχεται ο γίγαντας» του Μάκη Τσίτα (κριτική)

Για το βιβλίο του Μάκη Τσίτα «Έρχεται ο γίγαντας» (εικόνες: Νικόλας Χατζησταμούλος, εκδ. Μεταίχμιο), μια ιστορία για τις ψεύτικες ειδήσεις που τρομοκρατούν τον πληθυσμό. 

Του Μάνου Κοντολέων

Ο Μάκης Τσίτας σίγουρα είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση στη...

«Η χώρα των τεράτων» του Μωρίς Σέντακ – Εικονοβιβλίο μαγικού ρεαλισμού

«Η χώρα των τεράτων» του Μωρίς Σέντακ – Εικονοβιβλίο μαγικού ρεαλισμού

Για το εικονοβιβλίο μαγικού ρεαλισμού «H χώρα των τεράτων» του Maurice Sendak (μτφρ. Γιάννης Παλαβός) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος. 

Του Γιάννη Σ. Παπαδάτου

Σε μια καλαίσθητη έκδοση μαζί με δυο αφίσες, σε μια χρηστική πάνινη τσάντα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«ζ, η, θ, Ο Ξένος» του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο – τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας» μας φέρνουν κοντά στο «ανοίκειον»

«ζ, η, θ, Ο Ξένος» του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο – τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας» μας φέρνουν κοντά στο «ανοίκειον»

Για την παράσταση «ζ, η, θ, Ο Ξένος», που βασίζεται σε τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας», σε σκηνοθεσία του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Μετά τη «Νέκυια» με το ιαπωνικό θέατρο ΝΟ το 2015, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός επανέρχεται φέτ...

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

20 αστυνομικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, ελληνικά και μεταφρασμένα, συν το γνωστό μας Κάσκο του Σέργιου Γκάκα, που είναι επανέκδοση. Για ένα καλοκαίρι γεμάτο μυστήριο και ανατριχίλες, αλλά και με κοινωνικό προβληματισμό. 

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρίου

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

20 αστυνομικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, ελληνικά και μεταφρασμένα, συν το γνωστό μας Κάσκο του Σέργιου Γκάκα, που είναι επανέκδοση. Για ένα καλοκαίρι γεμάτο μυστήριο και ανατριχίλες, αλλά και με κοινωνικό προβληματισμό. 

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρίου

...
Έξι βιβλία κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν

Έξι βιβλία κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν

Τρεις συν τρεις προτάσεις κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

...

Καλοκαίρι 2025: «Διαβάζοντας σε ανοιχτούς ορίζοντες» – 50 λογοτεχνικά βιβλία για όλες τις διαθέσεις και για κάθε στιγμή

Καλοκαίρι 2025: «Διαβάζοντας σε ανοιχτούς ορίζοντες» – 50 λογοτεχνικά βιβλία για όλες τις διαθέσεις και για κάθε στιγμή

Διηγήματα, νουβέλες και μυθιστορήματα, σύγχρονα και κλασικά, όλα μαζί ανοίγουν μια αναγνωστική βεντάλια για όλες τις διαθέσεις και προτιμήσεις και για κάθε στιγμή. 

Επιλογή-κείμενα: Κώστας Αγοραστός, Διονύσης Μαρίνος

Π...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ