fantazy

Του Δημήτρη Αργασταρά

Η φανταστική λογοτεχνία (fantasy) καταγράφει μια ιστορία τόσο μακροχρόνια και πλούσια όσο και η ίδια η λογοτεχνία. Τι είναι όμως αυτό που κάνει το συγκεκριμένο είδος να γνωρίζει μια τέτοια διαχρονική απήχηση; Αν φιλοδοξήσουμε να απαντήσουμε, μάλλον θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας αφενός την τάση της φαντασίας να λαμβάνει πραγματικές καταστάσεις και χαρακτήρες και να τα εισάγει σε κόσμους όπου συμβαίνουν απροσδόκητα και ανεξήγητα πράγματα – κάτι που ανέκαθεν σαγήνευε τους αναγνώστες – και αφετέρου την ξεχωριστή ικανότητα του Φανταστικού ως λογοτεχνικού είδους να θολώνει με συνέπεια τα όρια μεταξύ της ενήλικης μυθιστοριογραφίας και των βιβλίων για παιδιά, επιτρέποντας έτσι σε όλους μας να εισέλθουμε ξανά σε περιοχές μεγαλύτερης ξενοιασιάς και αθωότητας.

Είτε για τους παραπάνω λόγους είτε για τον επιπλέον ότι σε περιόδους κρίσης δημιουργούνται οι απαραίτητες ρωγμές στη δεδομένη πραγματικότητα που ενισχύουν την εφόρμηση του φανταστικού στοιχείου και την ανάγκη για εξωπραγματικά ταξίδια, είναι πάντως γεγονός ότι παρατηρείται μια ολοένα μεγαλύτερη αύξηση των έργων φαντασίας που συνωθούνται στα ράφια των βιβλιοπωλείων και στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Επίσης, φαίνεται πως οι μεγάλες επιτυχίες αντίστοιχων κινηματογραφικών μεταφορών («Άρχοντας των Δαχτυλιδιών», «Χάρι Πότερ» κ.ά.) και η τεράστια δυναμική που ανέπτυξαν κάποια παγκόσμια μπεστ σέλερ (τα βιβλία της Rowling, του Dan Brown κ.ά.) έχουν εξοικειώσει ήδη αρκετά τους Έλληνες αναγνώστες με τους φανταστικούς κόσμους, σπρώχνοντας έτσι ταυτόχρονα τον εκδοτικό κόσμο και το αναγνωστικό κοινό σε νέες αναζητήσεις.

Χαρακτηριστικό της επίδρασης και της νέας δημοφιλίας που γνωρίζει το είδος είναι ότι ακόμη και συγγραφείς που δεν ανήκουν αποκλειστικά σε αυτή τη θεματολογία δεν διστάζουν πλέον να αντλήσουν τα θέματά τους από τη μεγάλη πηγή του φανταστικού πεδίου. Έτσι, για παράδειγμα, στη «Συνέντευξη» του Π. Μεθενίτη βλέπουμε τον ήρωα να επιστρέφει από τον θάνατο, φέρνοντας όμως μαζί του την ικανότητα της μελλοντολογικής πρόγνωσης σχετικά με αυτόν, στο «Φάντασμά της» του Κ. Γκιμοσούλη το φάντασμα του νεκρού συζύγου δεν μπορεί να εγκαταλείψει αυτό τον κόσμο πριν σιγουρευτεί για την τύχη της γυναίκας του, ενώ ακόμη και στο τελευταίο  βιβλίο του Π. Μάτεσι «Graffito» το κλασικό ερώτημα του φανταστικού «τι θα συνέβαινε αν;» αναμειγνύεται με μια έντονα γκροτέσκα ατμόσφαιρα, με επίκεντρο ένα μολυσμένο κοινοβούλιo…

Ποια όμως βιβλία που ανήκουν στο είδος του fantasy θα συναντήσουμε αυτό το καλοκαίρι στις προθήκες των βιβλιοπωλείων;

panoriosΟ ξένος Φαέθων και άλλα διηγήματα
Μάκης Πανώριος
Πύλη
Σε αυτή τη μικρού σχήματος ανθολογία, ο γνωστός συγγραφέας του φανταστικού συγκεντρώνει το διηγηματικό του έργο γύρω από έναν σχεδόν συνεκτικό ιστό. Πρόκειται για ιστορίες γραμμένες με ανθρωπιά, ποίηση και φαντασία, στις οποίες διαφαίνεται ταυτόχρονα η ανάγκη να διατυπωθούν ορισμένες αλήθειες σχετικά με τα κακώς κείμενα του σύγχρονου κόσμου και να καυτηριαστούν πληγές του σύγχρονου πολιτισμού. Στην αρχική νουβέλα της συλλογής, που εξελίσσεται σε ένα απώτατο μέλλον, ένας Ανταριανός υιοθετείται από μια οικογένεια γήινων. Και γίνεται ο νέος ιεροφάντης της Θεάς Παρθένας, μιας παγανιστικής θρησκείας της αναγέννησης. Οι πρώτες αντιδράσεις δεν αργούν να φανούν, αλλά ο Ξένος χρησιμοποιεί τις εξωγήινες δυνάμεις του για να καταπολεμήσει το κακό και να γεμίσει τον τόπο ομορφιά. Τα διηγήματα, γραμμένα με γλωσσική ευρωστία και πειθώ, βαθύσκιωτα και υποβλητικά, δεν μπορούν παρά να κερδίσουν τους αναγνώστες.
 
xronosΑπόκρημνος Χρόνος
Περικλής Μποζινάκης
Ars Nocturna 2008
ΣΕΛ. 198, ΤΙΜΗ €15,57

Ο Περικλής Μποζινάκης ανήκει σε μια νεότερη γενιά συγγραφέων φανταστικής λογοτεχνίας και μέχρι στιγμής μας είχε δώσει ορισμένα πολύ καλά διηγήματα. Σε αυτό το πρώτο του μυθιστόρημα μεταφέρει με συνέπεια τις συγγραφικές του εμμονές και στον χώρο της μεγάλης φόρμας. Στον Απόκρημνο Χρόνο, ο Φίλιππος Μάρκου είναι ένας τρόφιμος ψυχιατρείου που πάσχει από υπερτροφία της μνήμης. Ανίκανος να ξεχάσει και την παραμικρή λεπτομέρεια, ζει συνθλιμμένος από αλλοπρόσαλλες αναμνήσεις που αδυνατεί να ελέγξει και να οικειοποιηθεί. Μια νεαρή δημοσιογράφος του ιατρικού ρεπορτάζ θα ενδιαφερθεί για την περίπτωσή του, θα παρασυρθεί στο δαίδαλο των παραισθήσεων, ή ίσως των εμπειριών του, και θα ‘‘κολλήσει’’ τελικά την αρρώστια της χρονικής παραδοξότητας που τον βασανίζει. Μέσα από μία ονειρική και τρομακτική ιστορία, ο Περικλής Μποζινάκης μας καλεί να περάσουμε το κατώφλι που οδηγεί στην άβυσσο της ανθρώπινης ύπαρξης και στην εφιαλτική σκηνογραφία του σύγχρονου αστικού τοπίου.  

pigadiΤο πηγάδι στο τέλος του κόσμου
Βιβλίο ΙΙΙ: Ο δρόμος προς το πηγάδι
William Morris
Μαγικό Κουτί 2010

Το θρυλικό έπος του William Morris, το οποίο έχει μεταφραστεί για πρώτη φορά στη χώρα μας από τον Νίκο Βλαντή και που έχει τον «αέρα» πεζοτράγουδου, αποτελεί ένα συναρπαστικό μαγικό παραμύθι, προπομπό των έργων του J.R.R. Tolkien. Στον τρίτο τόμο συνεχίζεται η περιπέτεια του νεαρού ιππότη Ραλφ από το Απμπέντς, ο οποίος άφησε την πατρίδα του αναζητώντας το Πηγάδι στο Τέλος του Kόσμου, την πηγή της αιώνιας νιότης και ευτυχίας. Στην πορεία του θα συναντήσει εμπόρους, ληστές, παρθένες και γερόντισσες, θα σκοτώσει κακούς, θα αποκτήσει φυλακτά και θα ερωτευτεί μια αινιγματική γυναίκα που θυμίζει αρχέγονη θεότητα και με την οποία θα συνεχίσει την αναζητήσή του για το νερό του Πηγαδιού. Το βιβλίο διατηρεί την αισθητική της μεσαιωνικής τυπογραφίας και διαβάζεται «φωναχτά και παρεΐστικα, όπως τα παλιά παραμύθια».

derlethΤο μονοπάτι του Κθούλου
Όγκοστ Ντέρλεθ
Μτφρ. Θωμάς Μαστακούρης
Αίολος 2010

Ο Ντέρλεθ υπήρξε ο πιο αφοσιωμένος μαθητής του Χ.Φ. Λάβκραφτ, εμβληματικής μορφής στον χώρο της φαντασίας και του υπερφυσικού. Μετά τον θάνατο του Λάβκραφτ συγκέντρωσε τα χειρόγραφά του, έδωσε στο σύνολο του έργου του τον τίτλο «Μυθολογία Κθούλου» και το συνέχισε μέσα από τα δικά του γραπτά. Έτσι, στο «Μονοπάτι του Κθούλου», μια ομάδα ανθρώπων, που έρχεται σε επαφή με τα μυστικά ακατονόμαστων λατρειών αρχαίων οντοτήτων, προσπαθεί απεγνωσμένα να σφραγίσει τις πύλες των διαστάσεων, για να προστατεύσει τον κόσμο μας από τον εξώτερο τρόμο. Μια σπονδυλωτή νουβέλα πέντε ατμοσφαιρικών ιστοριών, που προορίζεται να  σαγηνεύσει τους αναγνώστες.

exetastisΕξεταστής
Ian Irvine
Μτφρ. Κώστας Γερογιάννης
Φανταστικός Κόσμος 2010

Μετά τη «Γεωμάντιδα» και τον «Τετράρχη», το τρίτο μέρος του έπους του Αυστραλού συγγραφέα συνεχίζει να εξελίσσεται σε έναν πολυσυλλεκτικό, πρωτότυπο κόσμο, όπου η επιβίωση αποτελεί πολυτέλεια. Τα λεφούσια των λυρίγκων ξεχύνονται από τους πισσώδεις λάκκους του Σνίζορτ, επιδιώκοντας τον πλήρη αφανισμό των τελευταίων επιζώντων. Ο Φλόυντ είναι καταδικασμένος σε αργό θάνατο ως σκλάβος, η Τιάαν κρατιέται αιχμάλωτη από τον εκδικητικό Βίθις, ενώ η μοίρα της ανθρωπότητας εξαρτάται από την επιβίωση ενός πανούργου γέρου…

skionΤο βιβλιοπωλείο των σκιών
Μίκκελ Μπίρκεγκορ
Μτφρ. Λύο Καλοβυρνάς
Πατάκης 2009

Σε αυτό το πρώτο του μυθιστόρημα ο Μπίρκεγκορ στήνει μια υποβλητική ατμόσφαιρα, χρησιμοποιώντας μια σαφή αλληγορία: την ικανότητα των βιβλίων να επηρεάζουν τους ανθρώπους. Ένα βιβλιοπωλείο στην Κοπεγχάγη είναι το κέντρο μιας ομάδας βιβλιόφιλων με ειδικές ικανότητες. Αυτοαποκαλούνται Λέτορες και μπορούν να επηρεάζουν τους ανθρώπους απλά και μόνο με τη δύναμη της ανάγνωσης. Πρόκειται για ρομαντικούς βιβλιόφιλους, οι οποίοι συγκεντρώνονται σε συνθήκες απόλυτης μυστικότητας, για να  ενισχύσουν την αναγνωστική τους εμπειρία και να χρησιμοποιήσουν τους «χρωματισμούς» ενός βιβλίου και τις υπνωτιστικές του ιδιότητες για καλούς σκοπούς. Ανάμεσά τους όμως δεν αργεί να εμφανιστεί η Σκιώδης Οργάνωση, που έχει άλλα σχέδια. Έτσι, η δολοφονία του ιδιοκτήτη του παλαιοβιβλιοπωλείου Libri di Luca βάζει τον ήρωα σε μια αλληλουχία γεγονότων που τον οδηγεί να επανεξετάσει τις αξίες του και όσα νόμιζε ότι γνώριζε για τον εαυτό του και τους άλλους μέχρι εκείνη τη στιγμή.

jordanΤο μονοπάτι των αιχμών
Robert Jordan
Μτφρ. Κώστας Γερογιάννης
Φανταστικός Κόσμος 2010

Στην αρχή του χρόνου, ο Δημιουργός έφτιαξε τον κόσμο και τον τροχό του χρόνου, μέσα στον οποίο υφαίνονται σαν κλωστές οι ζωές των ανθρώπων. Ταυτόχρονα φυλάκισε τον κακό Shai’tan μακριά, ώστε να προστατέψει τη δημιουργία, αλλά αυτός κατάφερε να δραπετεύσει και να αποκτήσει επιρροή στον κόσμο. Στο όγδοο βιβλίο της σειράς «Ο τροχός του χρόνου», το αριστουργηματικό έπος του Robert Jordan φέρει τα χαρακτηριστικά των προηγούμενων: ένα εναλλακτικό σύμπαν με διαφορετικούς πολιτισμούς, πολλούς χαρακτήρες,  δευτερεύουσες πλοκές και άφθονη δράση.

laviniaΛαβίνια
Ούρσουλα λε Γκεν
Μτφρ. Μαρίνα Τουλγαρίδου
Τόπος 2009
Η διάσημη Αμερικανίδα συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας αυτή τη φορά στρέφει την προσοχή της στο παρελθόν, και συγκεκριμένα σε έναν δευτερεύοντα χαρακτήρα της «Αινειάδας» του Βιργιλίου, τη Λαβίνια. Την κόρη του βασιλιά Λατίνου, η οποία μπορεί να ήταν μια ασυνήθιστα σιωπηλή παρουσία στην «Αινειάδα», η Λε Γκεν αποφάσισε ωστόσο να τη βγάλει από τη λογοτεχνική αφάνεια και να της δώσει φωνή. Η Λαβίνια μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον ειρήνης και ηρεμίας, μέχρι που έρχονται οι μνηστήρες για να τη διεκδικήσουν. Τότε οι οιωνοί και οι προφητείες ορίζουν ότι πρέπει να παντρευτεί έναν ξένο, ότι θα γίνει η αιτία ενός οδυνηρού πολέμου και ότι ο άντρας της δεν θα ζήσει για πολύ. Με τη δοκιμασμένη ικανότητά της να δημιουργεί φανταστικούς κόσμους, η Λε Γκεν φτιάχνει το ψυχογράφημα ενός γυναικείου χαρακτήρα, διαποτισμένου με μια κληροδοτημένη ποιητικότητα, που καλείται να επιβιώσει μέσα σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία.

*Ο Δ. Αργασταράς διατηρεί το ιστολόγιο argastaras.blogspot.com

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τα βαμπίρ είναι παντοτινά

Τα βαμπίρ είναι παντοτινά

Η μανία με τους βρικόλακες ως αλληγορία για το κυνήγι της άφθαρτης νεότητας, της παντοδυναμίας και του ανέφικτου έρωτα. 

Της Αναστασίας Καμβύση

Μετράω τα βαμπιροβιβλία πάνω, γύρω και κάτω από το γραφείο μου, άλλα στα ελληνικά και άλλα στα αγγ...

It’s Thriller Night

It’s Thriller Night

Του Νίκου Βλαντή

Ανέκαθεν, όποτε καλοκαίριαζε, κήρυττα αναγνωστική σχόλη. Όπως τα παιδιά, όταν τελειώνει το σχολείο. Είχα ήδη αφήσει πίσω μου τα βαριά κλασικά διαβάσματα του χειμώνα. Είχα ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ