petropolulos

Ο Άρης Πετρόπουλος χαρτογραφεί τις δυνατότητες προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων για συγγραφείς κι εκδότες στην ψηφιακή εποχή. Της Ελπίδας Πασαμιχάλη

«Η σύγχυση για το ψηφιακό τοπίο δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο, ούτε καν πανευρωπαϊκό. Είναι παγκόσμιο!

Και στο εξωτερικό, τόσο οι εκδότες όσο και οι συγγραφείς νιώθουν αμηχανία μπροστά στις αλλαγές, οι  οποίες δεν θα έλθουν, έχουν έλθει ήδη!», αυτή είναι η διαπίστωση του Άρη Πετρόπουλου, διευθυντή του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Έργων Λόγου (ΟΣΔΕΛ), ο οποίος συνεχίζει μιλώντας για τις κινήσεις που έχουν ξεκινήσει στο εξωτερικό: «Αναπτύσσονται πρωτοβουλίες, που βρίσκονται σε διερευνητικό στάδιο, και δεν υπάρχει προς το παρόν καμία εγγύηση για το ποια είναι η σωστή. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η κατάσταση αλλάζει, τίποτε δεν θα είναι το ίδιο και δεν μπορούμε να μείνουμε προσκολλημένοι στα παλιά. Όποιος μείνει εκεί θα καταστραφεί. Σίγουρα, δεν μπορούμε να μείνουμε προσκολλημένοι στον Γουτεμβέργιο!».

Στο εξωτερικό έχουν ξεκινήσει διάφορες πρωτοβουλίες. Υπάρχει, για παράδειγμα, ο εκδοτικός κολοσσός  Springer, ο οποίος αποφάσισε να δουλεύει μόνο ψηφιακά και ο οποίος δεν ασχολείται με την προστασία του περιεχομένου του. Κάνει συμβάσεις και παίρνει συνδρομές από μεγάλους μαζικούς χρήστες, όπως είναι τα πανεπιστήμια, οι βιβλιοθήκες κ.ά., και δουλεύει με ετήσιες συνδρομές. Όταν πάρει τη συνδρομή, δίνει το βιβλίο ψηφιακά και δεν ενδιαφέρεται αν θα το εκτυπώσουν, αν θα το φωτοτυπήσουν ή αν θα το ανταλλάξουν μεταξύ τους. Ένα άλλο μοντέλο είναι αυτό των Γερμανών εκδοτών που συνασπίστηκαν και έκαναν ένα ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο, που λέγεται Libreca, όπου μπορείς να πάρεις βιβλίο σε ψηφιακή μορφή, αλλά και να το παραγγείλεις σε χαρτί.

Οι κίνδυνοι της πειρατείας είναι μεγαλύτεροι στην ψηφιακή εποχή, τονίζει ο κ. Πετρόπουλος, ο οποίος συνεχίζει: «Παλιά, το μόνο από το οποίο κινδύνευε το βιβλίο ήταν η φωτοτυπία. Τώρα, οποιοσδήποτε μπορεί με ένα σκάνερ των 30 ευρώ να σκανάρει στο σπίτι του ένα βιβλίο και να το ανεβάσει στο διαδίκτυο, σε ένα site, ή να το στείλει σε χιλιάδες φίλους του. Η πειρατεία γίνεται πολύ πιο εύκολη για οποιονδήποτε – είτε πρόκειται για μαζικό χρήστη (οργανισμοί ή εκπαιδευτικά ιδρύματα) είτε για άτομα, τα οποία δεν θα φωτοτυπήσουν πια μόνο για δική τους χρήση, αλλά μπορούν να ανεβάσουν κάτι στο οποίο να έχουν πρόσβαση οι πάντες.

Στις σημερινές συνθήκες η απαγόρευση δεν αποτελεί λύση

»Η αντιμετώπιση της πειρατείας σήμερα δεν μπορεί να γίνεται με απαγορεύσεις. Πρέπει να προσαρμοστούμε στις ανάγκες της αγοράς και των χρηστών, και να τους δώσουμε έτοιμα προϊόντα. Στον τομέα αυτό μπορεί να μας κατευθύνει η εμπειρία της μουσικής βιομηχανίας, η οποία προσπάθησε επί χρόνια να χτυπήσει την πειρατεία με διώξεις κ.λπ. Τελικά, αποδείχθηκε ότι με διώξεις δεν γίνεται τίποτε. Αυτό που έγινε με το Youtube έδειξε έναν δρόμο. Δεν μπορείς να κυνηγήσεις εκατομμύρια χρήστες. Δίνεις προϊόντα που καλύπτουν τις ανάγκες τους με νόμιμο τρόπο και στην ουσία καταργείς την ανάγκη να υπάρχει πειρατεία».

Πριν από τρία χρόνια ο ΟΣΔΕΛ ξεκίνησε τη δημιουργία μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας αδειοδότησης, την «αΣ.Π.ί.Δ.Α.», που ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2009. Μέσω της «αΣ.Π.ί.Δ.Α.» οποιοσδήποτε χρήστης, από οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη, μπορεί να ζητήσει και να του παραχωρηθεί άδεια για την αναπαραγωγή οποιουδήποτε ελληνικού βιβλίου, τα δικαιώματα του οποίου έχει ο ΟΣΔΕΛ. Όλη η διαδικασία γίνεται μέσω του διαδικτύου, χωρίς να χρειάζονται μετακινήσεις, αναμονές στην ουρά και γραφειοκρατικές καθυστερήσεις. Όπως διευκρινίζει ο κ. Πετρόπουλος, «Ο ΟΣΔΕΛ είναι ο διαμεσολαβητής, ώστε οποιοσδήποτε θέλει να αναπαραγάγει ένα μέρος του βιβλίου μέχρι 20% σε οποιαδήποτε μορφή –είτε φωτοτυπική είτε ψηφιακή–  παίρνει άδεια και το κάνει νομίμως».

Παράλληλα, ο ΟΣΔΕΛ έχει αναλάβει επισήμως την ενημέρωση για τα θέματα της Google στην Ελλάδα. Αυτή την περίοδο η τροποποιημένη συμφωνία της Google με τους Αμερικανούς συγγραφείς και εκδότες βρίσκεται πάλι σε εξέταση από την αμερικανική δικαιοσύνη, ενώ η απόφαση δεν έχει ανακοινωθεί ακόμα. «Για το όλο θέμα της διαπραγμάτευσης ο ΟΣΔΕΛ δεν μπορεί να πάρει θέση» λέει ο κ. Πετρόπουλος. «Είναι θέμα των κατόχων πνευματικών δικαιωμάτων. Δεν μπορεί ο ΟΣΔΕΛ με μια θέση να δεσμεύσει τους δημιουργούς και τους εκδότες. Ο ρόλος του είναι ενημερωτικός».

Εκφράζοντας ωστόσο την προσωπική του άποψη, ο κ. Πετρόπουλος δηλώνει: «Η κίνηση της Google να ψηφιοποιήσει εκατομμύρια βιβλία από όλες τις γλώσσες χωρίς καμία άδεια ήταν μια παρανομία. Ήδη, η απόφαση που βγήκε και στη Γαλλία πρόσφατα, όπου η Google καταδικάστηκε και από γαλλικό δικαστήριο, υπογραμμίζει ότι πρόκειται για μια κίνηση χωρίς νόμιμο υπόβαθρο».

Δεδομένου όμως ότι οι όποιες αποφάσεις για την Google αφορούν τα αγγλόφωνα βιβλία, δημιουργείται ένας σοβαρός κίνδυνος για περιθωριοποίηση των μικρών γλωσσών. Ο κ. Πετρόπουλος διατυπώνει την εξής πρόταση: «Το τελευταίο διάστημα αναπτύσσεται μια σκέψη που λέει ότι όλες οι μικρές γλώσσες θα πρέπει να αναπτύξουν έναν εθνικό γλωσσικό κόμβο. Να ελέγχεται πρώτα εθνικά και ύστερα να συνδέεται με την Google, την Europeana, τη Libreca κ.ο.κ. Αν υπήρχε μια Εθνική Βιβλιοθήκη που να λειτουργεί, θα μπορούσε να το κάνει».

Ελπίδα Πασαμιχάλη

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ε-readers

Ε-readers

Καταιγιστικές είναι οι εξελίξεις στο μέτωπο των ψηφιακών αναγνωστών, συσκευών που προορίζονται για ανάγνωση βιβλίων και γενικότερα κειμένων, αλλά πολλές από τις οποίες συνδυάζουν και άλλες λειτουργίες, όπως το άκουσμα μουσικής και η οργάνωση αρχείων. Η βελτίωση της τεχνολογίας e-ink που κάνει την οθόνη να θυμίζει πλ...

«Οι νέοι θα προτιμήσουν τα e-books»

«Οι νέοι θα προτιμήσουν τα e-books»

Οι Έλληνες εκδότες επενδύουν στο ψηφιακό μέλλον.

Της Ελπίδας Πασαμιχάλη

Ποιες είναι οι πολιτικές των Ελλήνων εκδοτών στο μείζον θέμα της ψηφιοποίησης των βιβλίων; Σε τι ποσοστό έχουν ψηφιοποιήσει τους ήδη υπάρχοντες τίτλους; Πώς βλέπο...

Το βιβλίο-φετίχ

Το βιβλίο-φετίχ

Το έντυπο βιβλίο θα επιβιώσει εφόσον γίνει ξανά καλαίσθητο, ποιοτικό, επιθυμητό αντικείμενο. Του Νίκου Βλαντή*

Πολλά ακούγονται για το ηλεκτρονικό βιβλίο και για...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Πέθανε ο Τομ Ρόμπινς, «ο πιο επικίνδυνος συγγραφέας στον κόσμο»

Πέθανε ο Τομ Ρόμπινς, «ο πιο επικίνδυνος συγγραφέας στον κόσμο»

Σε ηλικία 92 ετών, πέθανε ο Τομ Ρόμπινς [Tom Robbins], γνωστός για τα χιουμοριστικά μυθιστορήματά του, επηρεασμένα από το κλίμα της αμερικανικής αντικουλτούρας των '60s. Τα βιβλία του κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Αίολος.

Επιμέλεια: Book Press

...
«Σωματογραφία» της Εύας Στάμου (κριτική) – Πορτρέτα γυναικών σε κίνηση

«Σωματογραφία» της Εύας Στάμου (κριτική) – Πορτρέτα γυναικών σε κίνηση

Για το μυθιστόρημα της Εύας Στάμου «Σωματογραφία», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός. 

Γράφει η Ντόρα Τσιμπούκη

To πρόσφατο βιβλίο της Εύα...

«Θέλω να δω τον Πάπα» – Η 85χρονη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, επίκαιρη και απολαυστική

«Θέλω να δω τον Πάπα» – Η 85χρονη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, επίκαιρη και απολαυστική

Για την οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη «Θέλω να δω τον Πάπα!», σε μουσική διεύθυνση Νίκου Βασιλείου και σκηνοθεσία Νατάσας Τριανταφύλλη, η οποία παρουσιάζεται στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής μέχρι και τις 16 Φεβρουαρίου.

Γράφει η Έλενα Χουζούρη

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπασμάτων από το μυθιστόρημα του Άρη Μαραγκόπουλου «Απάρνηση», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Τόπος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιφάνεια Ι
(Ο Νικόλας δεν είναι πια εδώ)

...
«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Αλεξανδροπούλου «(Α)Κατάλληλο Timing», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ο Αύγουστος, όσο μεγαλώνεις, μοιάζει πικρός. Οι περισ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ