Οι Έλληνες εκδότες επενδύουν στο ψηφιακό μέλλον.
Της Ελπίδας Πασαμιχάλη
Ποιες είναι οι πολιτικές των Ελλήνων εκδοτών στο μείζον θέμα της ψηφιοποίησης των βιβλίων; Σε τι ποσοστό έχουν ψηφιοποιήσει τους ήδη υπάρχοντες τίτλους; Πώς βλέπουν τις κινήσεις της Google για αυτόματη ψηφιοποίηση των έργων λόγου; Ποια η ανταπόκριση του κοινού και ποιες οι δικές τους προβλέψεις για το ψηφιακό μέλλον του βιβλίου;
Οι Αργύρης Καστανιώτης, Χάρης Ψυχογιός, Άννα Πατάκη και Νώντας Παπαγεωργίου, εκπρόσωποι τεσσάρων μεγάλων εκδοτικών οίκων, ανοίγουν τα χαρτιά τους στην Book Press.
Άννα Πατάκη – Eδόσεις Πατάκη
«Ο ψηφιακός κατάλογος που ετοιμάζουμε θα περιλαμβάνει σε πρώτη φάση αντιπροσωπευτικά έργα Ελλήνων, κατ’ αρχάς, συγγραφέων και κλασικά κείμενα. Επίσης, ετοιμάζεται ένας ψηφιακός κατάλογος εκπαιδευτικών βιβλίων. Στόχος μας είναι τα e-books των Εκδόσεων Πατάκη να είναι συμβατά με όλες τις συσκευές ανάγνωσης (πλην του Amazon Kindle).
Στο θέμα των τιμών, η προσπάθεια θα είναι η λιανική τιμή του e-book να μην ξεπερνάει το 80% της λιανικής τιμής του αντίστοιχου έντυπου βιβλίου. Στην Ελλάδα, η αγορά του ψηφιακού βιβλίου είναι σε εμβρυακή μορφή. Στην πραγματικότητα, οι ΗΠΑ είναι η μόνη χώρα που έχει απτά αποτελέσματα πωλήσεων στην κατηγορία των e-books.
Το τοπίο του ηλεκτρονικού βιβλίου τεχνολογικά αναβαθμίζεται συνέχεια. Πιστεύω ότι με το I-pad ενδέχεται να δούμε επιπλέον ως διαφορά τη δυνατότητα στο ηλεκτρονικό βιβλίο να πάρει θέση δίπλα σε άλλες συνήθειες του χρήστη, χωρίς να αλλάζει συσκευή. Αυτό μπορεί να κάνει τη διαφορά, πιστεύω.
Η άποψή μας για την ψηφιοποίηση έργων λόγου από την Google είναι αρνητική – και ως προς την αρχή της πρόσκλησης του τύπου ‘‘όποιος δεν δηλώσει έξω είναι μέσα’’ και ως προς τη χωρίς όρια δυνατότητα δημιουργίας παγκόσμιου μονοπωλίου».
Νώντας Παπαγεωργίου – Εκδόσεις Μεταίχμιο
«Οι νέες τεχνολογίες δίνουν μια νέα επιλογή για διάβασμα. Οι πωλήσεις θα επηρεαστούν σίγουρα, όχι όμως στο άμεσο μέλλον. Προς το παρόν, οι εξελίξεις αυτές αφορούν κυρίως λεξικά και άλλα εγχειρίδια τέτοιου είδους, που χρησιμοποιούνται για επιστημονικές έρευνες ή εργασίες κ.ά. Ωστόσο, δεν πιστεύουμε ότι το παραδοσιακό βιβλίο κινδυνεύει. Μας ανοίγεται μια νέα αγορά και οι αναγνώστες έχουν περισσότερες επιλογές. Το θέμα είναι να υπάρχουν αναγνώστες.
Πιστεύουμε ότι θα μεσολαβήσει μεγάλο χρονικό διάστημα –κι ακόμα μεγαλύτερο στην Ελλάδα– μέχρι να συμβιβαστεί ο κόσμος με αυτή την αλλαγή, η οποία είναι η μεγαλύτερη από την εποχή της τυπογραφίας.
Οι εκδόσεις Μεταίχμιο προχωρούν στην ψηφιοποίηση των βιβλίων τους, ξεκινώντας από τα εκπαιδευτικά (σχολικά βοηθήματα) του Γυμνασίου. Θα ακολουθήσουν ψηφιακές εκδόσεις γι’ αυτά του Λυκείου και του Δημοτικού. Οι ψηφιακές μας εκδόσεις θα διατίθενται κυρίως μέσω των βιβλιοπωλείων. Είναι συμβατές με όλα τα PCs. Εξετάζουμε επίσης τη μετατροπή ορισμένων τίτλων που θα διαβάζονται από όλες τις συσκευές ανάγνωσης. Οι τιμές των ψηφιακών εκδόσεων έχουν οριστεί κατά 30% φθηνότερα από αυτές των αντίστοιχων έντυπων.
Η τεχνολογία των e-books δεν είναι ακόμη ευρέως διαδεδομένη στο ελληνικό κοινό. Τώρα γίνονται τα πρώτα βήματα και οι αναγνώστες είναι επιφυλακτικοί. Με μεγαλύτερη άνεση το αποδέχεται η νεότερη γενιά, καθώς έχει μεγαλύτερη εξοικείωση με την τεχνολογία».
Αργύρης Καστανιώτης – Εκδόσεις Καστανιώτη
«Η πλειοψηφία των νέων τίτλων μας θα διατίθεται σε ψηφιακή μορφή. Στόχος μας είναι να διαθέσουμε και τους περισσότερους από τους παλαιότερους τίτλους. Τα βιβλία μας θα προσφέρονται κυρίως σε μορφή ePub, το παγκόσμιο πρότυπο ψηφιακών βιβλίων, με το οποίο είναι συμβατές σχεδόν όλες οι συσκευές ανάγνωσης.
Οι πωλήσεις των ηλεκτρονικών συσκευών δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητες, αν αναλογιστεί κανείς ότι η αγορά δεν προσφέρει ακόμη πολλά e-books προς ανάγνωση. Είναι ένα δείγμα ότι υπάρχει αναγνωστικό κοινό που θα προτιμήσει την ψηφιακή έκδοση για τις ευκολίες που παρέχει.
Η τιμή του ψηφιακού βιβλίου θα είναι χαμηλότερη από την αντίστοιχη έκδοση του έντυπου. Δυστυχώς, στη βάση ενός παράλογου νόμου του 2003, το ψηφιακό βιβλίο θεωρείται υπηρεσία και επιβαρύνεται με 21% ΦΠΑ, ενώ το έντυπο βιβλίο, ως πολιτιστικό αγαθό, χρεώνεται με ΦΠΑ 5%. Έτσι, η διαφορά στην τιμή θα φαίνεται μικρότερη απ' ό,τι πραγματικά είναι.
Η Google νομιμοποιείται να ψηφιοποιήσει βιβλία που δεν έχουν copyright, και επομένως δεν χρειάζεται κάποια άδεια».
Χάρης Ψυχογιός – Εκδόσεις Ψυχογιός
«Το ηλεκτρονικό βιβλίο θα εισέρχεται όλο και πιο πολύ στη ζωή μας, και θεωρούμε ότι ειδικά η νέα γενιά θα ανταποκριθεί. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει αν και πότε θα αντικατασταθεί το παραδοσιακό βιβλίο από το ηλεκτρονικό. Οι δημιουργοί των e-readers ισχυρίζονται ότι σε μία δεκαετία το ψηφιακό θα υπερκεράσει σε ποσοστό το έντυπο, αλλά βέβαια έχουν λόγο να πλειοδοτούν υπέρ αυτού.
Στις εκδόσεις μας διαθέτουμε αρκετούς τίτλους σε ηλεκτρονική μορφή, τους οποίους συνεχώς αυξάνουμε. Σύντομα θα διαθέτουμε μεγάλο μέρος του καταλόγου μας μέσω του ανανεωμένου site μας www.psichogios.gr. Πρόκειται κυρίως για βιβλία Ελλήνων συγγραφέων. Είναι συμβατά με όλους τους e-readers που διαβάζουν αρχεία ePub και pdf.
Είμαστε θετικοί στην ψηφιοποίηση των έργων λόγου, αν συνοδεύεται με την απόδοση δικαιωμάτων στους νόμιμους κατόχους. Όμως, η συγκέντρωση αυτού του έργου σε έναν φορέα ενέχει τον κίνδυνο της μονοπωλιακής διαχείρισής του αργότερα. Για τον λόγο αυτό, πολλοί όχι μόνο αρνούνται τη συνεργασία, αλλά κι έχουν προσφύγει στις αμερικανικές δικαστικές αρχές, ώστε να μην επικυρωθεί η συμφωνία που έχει συνάψει η Google με τα σωματεία των Αμερικανών εκδοτών και συγγραφέων.
Εμείς εξετάζουμε την πρόταση της Google για ψηφιοποίηση των βιβλίων μας –περίπου 700 τίτλους–, αλλά, επειδή η συμφωνία είναι πολύπλοκη και η Google σε περίπτωση διακοπής της συνεργασίας θα κρατήσει τα ψηφιοποιημένα μας βιβλία στο αρχείο της, δεν έχουμε προχωρήσει στην υπογραφή της».
Ελπίδα Πασαμιχάλη