Του Ευθύμιου Σακκά
Μια μέρα σαν σήμερα το 1606 ήρθε στη ζωή ο Ολλανδός ζωγράφος Ρέμπραντ στην πόλη Λέιντεν. Φοίτησε σε Λατινικό Σχολείο όπου διδάχτηκε αρχαία ελληνικά, λατινικά, ιστορία και κλασική λογοτεχνία. Αργότερα θα εισαχθεί στο Πανεπιστήμιο της πόλης αλλά θα εγκαταλείψει σύντομα τις σπουδές για να ασχοληθεί αποκλειστικά με την ζωγραφική.
Κατά την διάρκεια της μαθητείας του θα αρχίσει να φιλοτεχνεί και τους πρώτους του πίνακες, που επρόκειτο κυρίως για έργα που αντλούσαν από ιστορικά θέματα. Επίσης καταπιάστηκε με τις προσωπογραφίες αναπτύσσοντας μια πρωτότυπη τεχνική που επικεντρώνονταν όχι στην ακριβή αναπαράσταση του εκάστοτε προσώπου, αλλά στην ρεαλιστική απόδοση των εκφράσεων και της κίνησης μέσω των χειρονομιών. Περί τα 1926 παρουσιάστηκε μια σημαντική αλλαγή στην τεχνική του που αφορούσε κυρίως την διαχείριση του φωτός. Συγκεκριμένα φώτιζε έντονα τον βασικό χαρακτήρα ή το γεγονός του πίνακα αφήνοντας στην σκιά τον φόντο επιτείνοντας μ’ αυτό τον τρόπο την αίσθηση της δραματικότητας. Αυτή η τακτική θα αποτελέσει και το σήμα κατατεθέν σ’ όλους σχεδόν τους μετέπειτα πίνακές του. Κορυφαία σύνθεση αυτής της τεχνικής του αποτελεί το έργο «Υπαπαντή».
Το 1631 θα εγκαταλείψει την πόλη του για να εγκατασταθεί στο Άμστερνταμ, όπου και δεχόταν σωρεία παραγγελιών για προσωπογραφίες. Η αδιαφορία του πάντως να αποδώσει με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά των προσώπων δίχασε πολλές φορές τους παραγγελιοδόχους, αλλά από την άλλη εκθειάστηκε για την ζωντάνια και την συναισθηματικότητα που απέπνεαν τα έργα του. Παράλληλα ο Ρέμπραντ συνέχισε να ζωγραφίζει ιστορικούς πίνακες αντλώντας τα θέματά του κυρίως από την Βίβλο. Στην ολλανδική πρωτεύουσα φιλοτέχνησε και την ελαιογραφία «Νυχτερινή Περίπολος» που αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους και πιο αναγνωρίσιμους πίνακες στην ιστορία της ζωγραφικής.
Παρά τις οικονομικές δυσκολίες και τα δράματα στην προσωπική του ζωή η δημιουργικότητά του παρέμεινε ανεπηρέαστη, ενώ αξιοσημείωτη είναι και η τεχνική της οξυγραφίας που χρησιμοποίησε χαράζοντας ουσιαστικά τα θέματά του με βελόνι, αποδίδοντας μ’ αυτό τον τρόπο σπουδαία έργα, όπως «Ο Χριστός διδάσκει».
Στα ελληνικά υπάρχει πλούσια βιβλιογραφία για την ζωή και το έργο τού Ρέμπραντ μεταξύ της οποίας συγκαταλέγεται το βιβλίο του Αλεξάντερ Στέρτζις «Γνωριμία με τον Ρέμπραντ», εκδόσεις Πατάκης, «Η ζωή και το έργο του Ρέμπραντ» από τις εκδόσεις Modern Times με πλούσια εικονογράφηση και αρχειακό υλικό, καθώς και το μυθιστόρημα «Ο χαμένος πίνακας του Ρέμπραντ» του συγγραφέα Oliver Banks από τις εκδόσεις Άγρα.