lea 1

Το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ θα απονεμηθεί φέτος την ημέρα έναρξης του Φεστιβάλ, στις 13 Ιουνίου 2023, στο Μουσείο Ακρόπολης. Με αυτήν την αφορμή, αναδημοσιεύουμε άρθρο του Μιχάλη Κλαπάκι, νικητή του 1ου διαγωνισμού, το οποίο δημοσιεύτηκε πρώτα στο ισπανικό λογοτεχνικό περιοδικό Vasos comunicantes.

Γράφει ο Μιχάλης Κλαπάκις

Πρέπει να ήταν Δεκέμβριος του 1971, κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας, στην Πανεπιστημιακή Λέσχη της οδού Ιπποκράτους. Ανεβασμένος πάνω σε ένα τραπέζι, ένας υφυπουργός του Παπαδόπουλου πόζαρε μπροστά σε μια κάμερα του καναλιού της Υπηρεσίας Πληροφοριών των Ενόπλων Δυνάμεων, ενώ βράβευε με ένα χαρτονόμισμα των πεντακοσίων δραχμών τους φοιτητές που είχαν περάσει όλα τα μαθήματα του έτους ή κάτι τέτοιο. Γκροτέσκες καταστάσεις α λα Φελίνι στο «Amarcord», με μας ως κομπάρσους ολόγυρα, ενώ μας σημάδευαν οι κάμερες δύο στρατιωτών, με την απαραίτητη μυστική αστυνομία από δίπλα: ένα βραβείο, καρικατούρα του καθεστώτος. Αυτή ήταν, σε γενικές γραμμές, η αντίληψη της γενιάς μου για τα βραβεία, από την εποχή του περίφημου κουμπαρά του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, ένα βραβείο σχολικής έκθεσης με θέμα «Τα οφέλη της Αποταμίευσης», με το A έτσι, θεοποιημένο, αλλά με το κλειδί του κουμπαρά στα χέρια μιας Τράπεζας.

Ας μιλήσουμε τώρα, λοιπόν, για το ΛΕΑ. Όχι, δεν έχει καμία σχέση με κρατικά ή ακαδημαϊκά βραβεία. Αλλά τότε, σαν τι μοιάζει αυτό το βραβείο ΛΕΑ; Ή, μάλλον, τι σόι πράμα είναι αυτό το ΛΕΑ, αυτή η Λογοτεχνία Εν Αθήναις;

Το Φεστιβάλ ΛΕΑ αποτελεί δείγμα της κοινής πολιτιστικής παρουσίας όλων των χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Ιβηρικής Χερσονήσου, με την υποστήριξη των Πρεσβειών αυτών των κρατών στην Ελλάδα, καθώς και άλλων χορηγών. Το ΛΕΑ κλείνει ήδη τα δεκαπέντε του χρόνια και ανάμεσα στα ενδιαφέροντά του εξέχουσα θέση κατέχει η ενίσχυση της τεράστιας και εξαιρετικά σημαντικής λογοτεχνικής παραγωγής όλων αυτών των χωρών. Μια παραγωγή που δεν αντικατοπτρίζεται πλήρως στην Ελλάδα γιατί μεταφράζεται μόνο ένα πολύ μικρό μέρος της, αν σκεφτούμε την ποσότητα, την αξία και την πρωτοτυπία της.

Μια παραγωγή που δεν αντικατοπτρίζεται πλήρως στην Ελλάδα γιατί μεταφράζεται μόνο ένα πολύ μικρό μέρος της, αν σκεφτούμε την ποσότητα, την αξία και την πρωτοτυπία της.

Λοιπόν, σε αυτό ακριβώς το σημείο βρήκε τον τόπο να φυτρώσει μια ανιδιοτελής, αντικειμενική, ανεξάρτητη και φιλόδοξη αρωγή, η οποία, καταπώς φαίνεται, μπορεί και πρέπει να ριζώσει: το βραβείο ΛΕΑ. Το Φεστιβάλ ΛΕΑ, φέτος για τρίτη φορά, προσφέρει τη σημαντικότατη υλική και άυλη συνεισφορά του: συγκεντρώνοντας και, με αίσθημα ευθύνης, κρίνοντας τις καλύτερες μεταφράσεις στα ελληνικά από την ισπανική, πορτογαλική, καταλανική, βασκική και γαλικιανή γλώσσα των έργων που έχουν εκδοθεί στη χώρα μας κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους. Το θέμα δεν είναι καθόλου απλό και θεωρώ απαραίτητη μια υπεύθυνη αντιμετώπιση από όλους τους εμπλεκόμενους, και ιδιαίτερα από τους εκδότες, ώστε όλα ανεξαιρέτως τα βιβλία της χρονιάς που προηγείται της βράβευσης να κριθούν, καθώς, από την ίδια τη στιγμή της δημοσίευσής τους, αποτελούν κοινό αγαθό. Ίσως μοιάζει αυτονόητο, αλλά να προσθέσω ότι τα καλά βιβλία αποφέρουν τα μέγιστα, όχι στα ταμεία αλλά στα χέρια των αναγνωστών τους.

lea 3

Από παλιότερη εκδήλωση του Φεστιβάλ ΛΕΑ: Από αριστερά, ο Πέτρος Μάρκαρης, ο μεταφραστής Κωνσταντίνος Παλαιολόγος και ο Βάσκος συγγραφέας Φερνάντο Αραμπούρου.

Αυτός είναι ο στόχος της καθιέρωσης του βραβείου LEA, το οποίο φυσικά εκθέτει την κρίση του στην κρίση όλων. Η προσωπική μου εμπειρία τόσο ως συμμετέχων όσο και ως μέλος της κριτικής επιτροπής μου επιβεβαιώνει ότι η σύντομη, μόλις δύο ετών, πορεία του, καθώς και η πληθώρα στις επιλογές του (2021: πρωτοεμφανιζόμενος μεταφραστής, μικρός εκδοτικός οίκος, ένας κλασικός όπως ο Λόρκα και ο Ματωμένος Γάμος του, 2022: καταξιωμένος μεταφραστής, γνωστός εκδοτικός οίκος, ένας συγγραφέας αποκάλυψη όπως ο Πέδρο Λεμεμπέλ και το Φοβάμαι, ταυρομάχε του) βαδίζουν στο σωστό δρόμο. Και ότι πρέπει να συνεχίσει να συνεισφέρει με σταθερότητα και σιγουριά.

Μακάρι, εύχομαι και παρακαλώ, στο εγγύς μέλλον να δούμε να παίρνει το βραβείο ένα κόσμημα από έναν μικρό εκδοτικό οίκο, μεταφρασμένο από κάποιον ή κάποια νέα που έσκαψε με επιμονή μέχρι να το ανακαλύψει στο ατέλειωτο αδαμαντορυχείο της Λατινικής Αμερικής και της Ιβηρικής Χερσονήσου. Είθε αυτή η νέα γενιά, η τόσο πολλά υποσχόμενη και τόσο γλωσσομαθής, να αρπάξει το κλειδί με τα ίδια της τα χέρια. Και να αναφερθώ και στο χρηματικό έπαθλο, έστω και τώρα στο τέλος. Χίλια ευρώ. Ένας τριαντάρης ή μια τριαντάρα της εποχής μας θα ξέρει πολύ καλά τι να τα κάνει. 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Διαβαλκανικές Συναντήσεις συγγραφέων και μεταφραστών: Μια αναδρομή στον χρόνο

Διαβαλκανικές Συναντήσεις συγγραφέων και μεταφραστών: Μια αναδρομή στον χρόνο

Μια αναδρομή στην ιστορία των Διαβαλκανικών Συναντήσεων, με αφορμή τη συμμετοχή συγγραφέων και μεταφραστών από βαλκανικές χώρες στη Διαβαλκανική Συνάντηση που διοργάνωσε το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού στη 19η ΔΕΒΘ. Στο κέντρο της φωτογραφίας, η αντιπρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων Έλενα Χουζούρη, ενώ όρθιοι στα αρισ...

«Είμαστε συλλογές διηγημάτων, όχι μυθιστορήματα» – Η εμμονή στη λεπτομέρεια και η ουσία της τέχνης

«Είμαστε συλλογές διηγημάτων, όχι μυθιστορήματα» – Η εμμονή στη λεπτομέρεια και η ουσία της τέχνης

«Είμαστε συλλογές διηγημάτων, όχι μυθιστορήματα» υποστηρίζει ο Τζον Γκρέι, δίνοντας έμφαση στις λεπτομέρειες που εμπεριέχουν το όλον. Κεντρική εικόνα: James Joyce, John Gray, Vladimir Nabokov.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

Οι άνθρωποι λατρεύουν τα σύνολα...

Η «Μήδεια» του Κερουμπίνι στην έναρξη του «Έτους Μαρία Κάλλας» της ΕΛΣ

Η «Μήδεια» του Κερουμπίνι στην έναρξη του «Έτους Μαρία Κάλλας» της ΕΛΣ

Η σχέση της όπερας με το αρχαίο δράμα και τη μυθολογία εντοπίζεται εν τη γενέσει της. Με αφορμή τη «Μήδεια» του Κερουμπίνι, που ανεβαίνει στην Εθνική Λυρική Σκηνή στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Έτος Μαρία Κάλλας», σταχυολογούμε κάποιες χαρακτηριστικές όπερες βασισμένες σ' αυτή τη σχέση και αναδυκνύουμε τ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη «Ήλιος με ξιφολόγχες» (εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το τελευταίο μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη ξεκινάει άκρως δελεαστικά. Εν έτει 1931 μια τυχαία φωτιά σε χαμοκέλα της Θεσσαλο...

«Στο σπίτι των ονείρων» της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο (κριτική) – Γιατί μια κουίρ γυναίκα παραμένει σε μια κακοποιητική σχέση;

«Στο σπίτι των ονείρων» της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο (κριτική) – Γιατί μια κουίρ γυναίκα παραμένει σε μια κακοποιητική σχέση;

Για το βιβλίο της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο «Στο σπίτι των ονείρων»  (μτφρ. Άγγελος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα, πλάνο από την ταινία Ταρ, του Τοντ Φιλντ, όπου μεταξύ άλλων παρουσιάζεται μια κακοποιητική σχέση ανάμεσα σε δύο γυναίκες.

Γράφει η ...

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Συνέντευξη με την Αργεντινή συγγραφέα Άνα Μαρία Σούα [Ana María Shua], με αφορμή την ανθολογία διηγημάτων της «Σκυλίσια ζωή και άλλες ακροβασίες» (μτφρ. Άννα Βερροιοπούλου, εκδ. Βακχικόν). Η συγγραφέας θα βρεθεί στην Αθήνα τις επόμενες μέρες, καλεσμένη του 15ου Φεστιβάλ ΛΕΑ.

Συνέ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βαγγέλη Ραπτόπουλου «Έρωτες, έρωτες, έρωτες» – δώδεκα ιστορίες με πρωταγωνιστές που επιμένουν να παλεύουν για την ικανοποίηση της ερωτικής τους επιθυμίας. Δώδεκα παραλλαγές πάνω στο ίδιο θέμα, με την τελευταία και μεγαλύτερη να αγκαλιάζει όλες τις προηγούμενες. Κυκλο...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ