Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Ο Θανάσης Σταμούλης με το πρώτο του μυθιστόρημα, μας μεταφέρει στην Αθήνα της δεκαετίας του '40. Ο πόλεμος και οι κακουχίες, οι δύσκολες σχέσεις των ανθρώπων, οι καθημερινές προδοσίες και οι ενοχές βασανίζουν τους ήρωες του βιβλίου και παράλληλα τους δίνουν ένα ισχυρό κίνητρο για να επιβιώσουν.
Τι απαντάτε σε όσους θα πουν: ακόμη ένας συγγραφέας; Τι το καινούργιο φέρνει;
Τους νέους συγγραφείς (η ηλικία του συγγραφέα δεν αποτελεί κριτήριο π.χ. Ζοζέ Σαραμάγκου) μπορείς να τους γνωρίσεις μόνο αν καταφέρεις να αποφύγεις συγκρίσεις με ήδη καταξιωμένους λογοτέχνες επειδή η προσέγγισή τους στον γραπτό λόγο δεν πηγάζει από την τεχνική αρτιότητα αλλά από την ορμή της συγγραφικής τους εφηβείας. Αυτή η ορμή ωθεί κάποιους να γράψουν για να ταράξουν τα νερά και κάποιους για να αγγίξουν άγνωστες φόρμες, άλλους για να εκφράσουν την εποχή τους και άλλους για να αποκαλύψουν καινούργιες ιδέες, μερικούς για να βαδίσουν στις δοκιμασμένες φωνές του παρελθόντος και μερικούς για να τις αποσυνθέσουν΄ άλλοτε επιτυχημένα και άλλοτε όχι τόσο. Όμως αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στις γενιές των συγγραφέων που φεύγουν, υπάρχουν ή έρχονται: η φωνή των νέων, εκτός ελαχίστων περιπτώσεων, είναι ακατέργαστη, ωμή, αλλά και πρόθυμη να ακουστεί για να μοιραστεί τις ανησυχίες της.
Με ποια λόγια θα συστήνατε το βιβλίο σας σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτε για σας;
Σίγουρα θα τον ενημέρωνα πως δεν πρόκειται για κάποιο βιβλίο το οποίο θα επιλέξεις να πάρεις μαζί σου σε μία παραλία ή να του ρίξεις μία ματιά πριν κοιμηθείς. Σκοπός του έργου δεν είναι ούτε να σε διασκεδάσει ούτε να σου προσφέρει μερικές στιγμές χαλάρωσης, αλλά να σε οδηγήσει σε έναν κόσμο που ισορροπεί ανάμεσα στον Ρεαλισμό και τον Νατουραλισμό απαιτώντας από τον αναγνώστη χρόνο και όρεξη.
Πείτε μας δυο λόγια για το νεότευκτο «συγγραφικό σας εργαστήρι».
Στην πραγματικότητα προσεγγίζω το κείμενο άναρχα, αποκομμένος από επιρροές άλλων λογοτεχνών, αναζητώντας την αλήθεια στις λέξεις, στο νόημα και στην ύπαρξή τους, αγνοώντας ή σωστότερα αψηφώντας τους κανόνες όταν μία λέξη βρει τη θέση της μέσα σε μια πρόταση. Άλλωστε οι λέξεις υπάρχουν, ζουν και αναπαράγονται μόνο αν τις πλησιάσεις με σεβασμό και τους δώσεις την ελευθερία να σταθούν έξω από τα δεσμά που θέτουν τα δικά σου όρια.
Ο δρόμος είναι δύσκολος, ανασφαλής και μερικές φορές επίπονος μιας και σε ωθεί να αντιπαρατεθείς με τον ίδιο σου τον εαυτό. Όμως πιστεύω πως αυτή η διαδικασία είναι απαραίτητη για ένα νέο συγγραφέα αφού είναι αναπόσπαστο κομμάτι μίας διαδρομής που οφείλει να διανύσει, δίχως απογοήτευση, μέχρι να βρει τον κατάλληλο εκδότη για το έργο του.
Έχουν επηρεάσει άλλες τέχνες –κινηματογράφος, εικαστικά, κόμικς, μουσική κ.ά.– τη συγγραφική σας δουλειά; Αν ναι, με ποιους τρόπους;
Σίγουρα υπάρχουν υποσυνείδητες επιρροές από άλλες τέχνες, κυρίως από τον κινηματογράφο και το θέατρο, αλλά όχι τόσο έντονες ώστε να εκτρέψουν τον συγγραφικό μου λόγο.
Ο δρόμος προς την έκδοση για τους νέους συγγραφείς συνήθως δεν είναι σπαρμένος με ροδοπέταλα. Ποια είναι η δική σας ιστορία;
Νομίζω πως δεν θα πρωτοτυπήσω αν ισχυριστώ κι εγώ με τη σειρά μου πως αυτός ο δρόμος είναι δύσκολος, ανασφαλής και μερικές φορές επίπονος μιας και σε ωθεί να αντιπαρατεθείς με τον ίδιο σου τον εαυτό. Όμως πιστεύω πως αυτή η διαδικασία είναι απαραίτητη για ένα νέο συγγραφέα αφού είναι αναπόσπαστο κομμάτι μίας διαδρομής που οφείλει να διανύσει, δίχως απογοήτευση, μέχρι να βρει τον κατάλληλο εκδότη για το έργο του. Στη δική μου περίπτωση πρόκειται για τον εκδοτικό οίκο του Ποταμού, ο οποίος με προσέγγισε με ευγένεια και σεβασμό, πρόθυμος να εντάξει το έργο μου στο εκδοτικό του πρόγραμμα. Επίσης αρωγός σε αυτήν την προσπάθεια ήταν και η (λογοτεχνική ατζέντης), Ευαγγελία Αυλωνίτη.
* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος.
Η σκιά στο δέντρο
θανάσης Δ. Σταμούλης
Ποταμός 2016
Σελ. 350, τιμή εκδότη €15,00