Φίλιππος Πλακιάς: «Κεντρικός πυρήνας της τέχνης είναι η ανθρώπινη ψυχή»

Τι απαντάτε σε όσους θα πουν: ακόμη ένας ποιητής; Τι το καινούργιο φέρνει;

Όλοι οι καλοί χωράνε…! θα έλεγα αστειευόμενος.
Το σημαντικό για μένα είναι το γιατί ξεκινάει κάποιος να γράφει ποίηση. Δεν ξέρω αν φέρνω κάτι καινούργιο σαν ποιητής, αλλά πιστεύω πως ο κάθε άνθρωπος έχει αμέτρητες παραστάσεις εμπειρίες και επιρροές μέσα του και το τι θα βγεί τελικά στην δική του δημιουργία και «σύνθεση» από όλη αυτή την προσωπική του «δεξαμενή», είναι πολύ ιδιαίτερο και ενδιαφέρον. Είναι ένα μυστήριο και για τον ίδιο. Αν είναι βέβαια ένας ειλικρινής εκφραστής της ψυχής του και των συναισθημάτων του και όχι ένας επιτήδειος αντιγραφέας.
Το τι εκφράζει δε και τι συγκινεί τον καθένα είναι –ειδικά στην ποίηση– ένα πολύ υποκειμενικό και ιδιαίτερο ζήτημα, που έχει να κάνει με την αισθητική, το πνευματικό επίπεδο, τον ψυχισμό, ακόμα και την χρονική συγκυρία που έρχεται σε επαφή με ένα ποίημα. Άρα είμαστε εκτεθειμένοι και αποζητάμε την κρίση του αναγνώστη, όπως και την επαφή και τον «διάλογο» μαζί του.

Με ποιους στίχους από τη Συλλογή σας θα την συστήνατε σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτε γι’ αυτήν;

Μη με φοβάσαι εμένα

Μη με φοβάσαι εμένα
Τους νυχτερινούς μοναχικούς εραστές
των ονείρων σου
μην τους φοβάσαι
Δεν έχουν λαμπερά χρώματα
ούτε ανάγκες για τον πυκνό εαυτό τους
Μια κρυφή έκλειψη έχουν στο μέτωπο
και τα χέρια τους αμήχανα ακουμπούν
σε ζεστές λείες επιφάνειες
Δε θέλουν να σε γοητεύσουν
Δε θέλουν να σε κάνουν να κλαις
Δε θέλουν να σου θυμίσουν το όνειρο
ούτε τον χαμένο σου εαυτό
Θέλουν να παραπλανηθούν από σένα
Θέλουν να τραυματίσεις
την ευαίσθητη όψη τους
Και της νύχτας το μουρμουρητό
να το σβήσουν θέλουν
με τον ήχο των υγρών τους ματιών
Αλήθεια σου λέω και πίστεψέ το
Μη με φοβάσαι εμένα
Γιατί η κόψη του σπαθιού που κρατώ
είναι για να παραμερίζω τα σύννεφα
Και η επιμονή των ματιών μου
Είναι θρόισμα φύλλων και καπνός
Που διαλύεται και σε τυλίγει

Πώς κατανοείτε τον περίφημο στίχο του Γιώργου Σεφέρη «Είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας»;

Ναι, συμφωνώ απόλυτα με τον «μεταφορικό» λόγο του Σεφέρη. Ένας αληθινός, αυθεντικός ποιητής είναι η φωνή των πολλών ανθρώπων, γατί έχει το χάρισμα, την ευαισθησία, γιατί μπορεί να «ακούσει» τις αγωνίες και το συναίσθημα των πολλών. Όταν λοιπόν συμβαίνει αυτό έχει και μεγάλη απήχηση η ποίησή του. Η σχέση είναι αμφίδρομη. Ο ποιητής σαν ευαίσθητος δέκτης που είναι, παίρνει ερεθίσματα και μηνύματα από το περιβάλλον του και κυρίως από τα πάθη και τις έγνοιες των ανθρώπων, και τα μετουσιώνει σε τέχνη που τους αντιπροσωπεύει και πολλές φορές τους λυτρώνει.
Είναι λοιπόν «παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας».

Ελληνική ποίηση, μεταφρασμένη ποίηση. Ποιο είναι το δικό σας «αναγνωστικό ισοζύγιο»;

Η ποίηση είναι ένας τεράστιος ωκεανός της ανθρώπινης ψυχής και του πνεύματος. Στον παγκόσμιο χάρτη υπάρχουν τρισμέγιστοι ποιητές που έχουν χαράξει το όνομά τους με χρυσά γράμματα στον ανθρώπινο πολιτισμό. Από πού να αρχίσει και πού να τελειώσει κανείς.
Η Ελλάδα, αν και μια μικρή κουκίδα στον κόσμο, έχει εν τούτοις ένα τεράστιο ποιητικό δυναμικό αιώνες τώρα, που αρχίζει από τον Όμηρο και συνεχίζεται ως τις μέρες μας. Εγώ βέβαια έχω μια ιδιαίτερη αδυναμία και αγάπη στην Ελληνική ποίηση και στους Έλληνες ποιητές.
Η μετάφραση, ιδιαίτερα στην ποίηση, είναι ένα πολύ δύσκολο και επίπονο έργο, ώστε να αποδοθεί σε μια άλλη γλώσσα το συναίσθημα και το βάθος ενός ποιήματος. Όπως χαρακτηριστικά είπε κάποτε μια μεταφράστρια: «Μου πήρε αρκετό καιρό για να καταλάβω ότι βαλίτσα για τον Αμερικανό σημαίνει διακοπές, ενώ για τον Έλληνα σημαίνει ξενιτιά».

Έχουν επηρεάσει άλλες τέχνες –εικαστικά, μουσική, κινηματογράφος κ.ά.– το ποιητικό σας έργο; 

Σίγουρα έχουν επηρεάσει όλες οι τέχνες την ποίησή μου. Κυρίως στην ευαισθητοποίηση μου και την εμβάθυνση στον ψυχικό μου κόσμο και στα συναισθήματά μου. Τα ερεθίσματα από όλες τις τέχνες με οδηγούν στην ποίηση σαν μια άσκηση αυτογνωσίας και θάρρους. Βέβαια η κύρια ενασχόλησή μου είναι η μουσική, αλλά τις τέχνες τις βλέπω σαν ένα ενιαίο αξιακό σύστημα, με διαφορετικό μεν αντικείμενο αλλά με τον ίδιο κεντρικό πυρήνα, που είναι η ψυχή του ανθρώπου, η έκφρασή της και η υπέρβαση.