psaltis250

Συνέντευξη στον Κώστα Κατσουλάρη

Ο 41χρονος Γιώργος Κ. Ψάλτης εμφανίστηκε στα ποιητικά πράγματα τρία χρόνια πριν με την πρώτη του συλλογή «Επιστροφή στην ενιαία χώρα» (Ίκαρος). Πρόσφατα κυκλοφόρησε, από τον Ίκαρο και πάλι, η δεύτερη συλλογή του με τον τίτλο «Μη σκάψετε παρακαλώ εδώ είναι θαμμένος ένας σκύλος», η οποία έχει ήδη κάνει αίσθηση για το συνδυασμό απλότητας, ωριμότητας και πρωτοτυπίας που τη χαρακτηρίζει. 

Καταρχάς ο τίτλος, προκαλεί εντύπωση, μια κι έχει τον χαρακτήρα απαγόρευσης: Τι αντιπροσωπεύει ο σκύλος; Κάτι σαν τους «σκελετούς στη ντουλάπα» του καθενός από εμάς;

Ο τίτλος «μη σκάψετε παρακαλώ εδώ είναι θαμμένος ένας σκύλος» είναι στίχος από τη συλλογή. Είναι μέρος του περιεχομένου του βιβλίου, ως στίχος, αλλά και ως τίτλος του. Αν σας απαντούσα, θα σας πρότεινα έναν τρόπο ανάγνωσης του βιβλίου! Είναι πιθανό, σαν παράδειγμα το λέω, αν το βιβλίο αυτό δεν είχε εκδοθεί τώρα, αλλά σε πέντε χρόνια, να ήθελα άλλον τίτλο. Για μένα, οι τίτλοι, ενός ποίηματος ή μιας συλλογής αποφασίζονται τελευταίοι, και απευθύνονται στους αναγνώστες. Αντίθετα με τα ποιήματα καθεαυτά, των οποίων κύριος αναγνώστης είναι ο ίδιος ο συγγραφέας τους. Μόνο εάν είναι καλά αφορούν όλους μας.

Στο πρώτο ποίημα της συλλογής διαβάζουμε: «και βρέθηκες να τρέχεις σε μια απέραντη ευθεία / και βρήκες τις στιγμές ενωμένες σε τελεία». Αλλού: «σε ξέρω μια ζωή και δέκα μέρες – άκου: / ο γάμος ενώνει τις στιγμές που άλλως μένουν σκόρπιες». Τελικά, υπάρχει η «ενιαία χώρα» στην οποία αναφέρεστε στον τίτλο της πρώτη σας συλλογής;

Νομίζω πάντα το ζήτημα, τουλάχιστον στην ποίηση και στην τέχνη, είναι γύρω από την αναζήτηση αυτής της συνοχής. Ίσως και το δικό μου ζήτημα είναι αυτό. Δεν μπορώ να το ξέρω. Δεν είμαι σε θέση να σας μιλήσω για την ενιαία χώρα. Αν ήμουν, δεν θα έγραφα αυτά τα ποίηματα! Θυμάμαι τις αφορμές για τα περισσότερα, που συχνά είναι άσχετες με την τελική εκδοχή τους, πόσω μάλλον με την τελική ανάγνωση. Για την οποία, δεν έχω ακόμα καταλήξει. Ίσως επειδή η συγγραφή των δύο βιβλίων είναι πρόσφατη.

Αλλού: «έβαλε τις ώρες πίσω στο ρολόι που της πέρασα στο χέρι, / και της έδειξα μια καρδιά τρυπημένη σ’ έναν ήλιο με μαχαίρι». Εκπληκτική εικόνα! Καρδιά, ήλιος, μαχαίρι, ρολόι. Σύμβολα ή κυριολεξίες;

Νομίζω ότι η μαγεία της ποίησης είναι όταν τα σύμβολα γίνονται κυριολεκτικά και οι κυριολεξίες συμβολικές. Στην ποίηση, δεν υφίσταται τέτοιος διαχωρισμός. Ποίηση έχουμε όταν οι λέξεις γίνονται εικόνες και οι εικόνες ήχοι. Μέσα από τους ήχους βρίσκουμε το δρόμο που ψάχνουμε. Αν για σας έτσι λειτουργεί, σας ευχαριστώ πολύ.

«Ό,τι πιο καθαρό στον τόπο μας είναι μάρμαρα ξεβαμμένα». Με αυτούς τους στίχους ξεκινάει το ποίημα «Το κλειδί». Φόρος τιμής στον Σεφέρη;

Δεν θα ήθελα να ήθελα να δοκιμάσω να σας ερμηνεύσω αυτά που έχω γράψει. Άλλωστε, μόλις τα τελειώσω σκέφτομαι ήδη διαφορετικά. Πόσω μάλλον τώρα, καιρό μετά. Βρίσκομαι κι εγώ αναγνώστης τους, βλέπω άλλα πράγματα κάθε φορά. Μου είναι λοιπόν πολύ δύσκολο να προτείνω σε εσάς συγκεκριμένους τρόπους ανάγνωσης.

Επανέρχομαι στον Σεφέρη, στον οποίο η πρώτη συλλογή σας ήταν, πολλαπλώς, αφιερωμένη. Σε αυτή τη δεύτερη, έχω την αίσθηση, ότι σαν να εισέβαλλε με διάφορους τρόπους το αντίπαλον «δέος» - ο λυρισμός του Ελύτη. Επετεύχθη μέσα σας κάποια ώσμωση, ή μήπως είναι όλα αυτά φαντασιοπληξίες αναγνωστών;

Ο Ελύτης και ο Σεφέρης μάλλον ανήκουν στην ίδια «γραμμή» της ελληνικής ποίησης. Είναι η γραμμή που ξεκινάει απ’ το Σολωμό, περνάει μέσα απ’ το Βαλαωρίτη και τον Παλαμά, σταματάει για λίγο στο Σικελιανό, και μετά, Σεφέρης, Σαραντάρης, Ελύτης. Η άλλη παρέα είναι Κάλβος, Καβάφης, Καζαντζάκης, Ρίτσος, Γκάτσος, Σαχτούρης, Καρούζος. Νομίζω ότι στην ποίηση συμβαίνει ένας διαρκής διάλογος. Μπορεί να είναι συνομιλία ή μονόλογος. Πάντως, είναι διάλογος. Όλοι μας ξαναμαθαίνουμε τον κόσμο διαβάζοντας τούς μεγάλους ποιητές, ακόμα και οι ίδιοι. Κάπου, δεν γίνεται, έχω κι εγώ επηρεαστεί από αυτά που έχω διαβάσει.

skylosΠείτε μου έναν Έλληνα ποιητή (πλην των δύο προαναφερθέντων) του οποίου η ποίηση σας συγκινεί και σας επηρεάζει, πείτε μου κι έναν ή δύο ξένους. Έτσι για να έχουμε ένα στίγμα, πέραν της ίδιας της ποίησης…

Πέρα από τους σύγχρονους, τελευταία ξαναδιαβάζω τον Καβάφη. Πρόσφατα ανακάλυψα και εντυπωσιάστηκα από τον Galway Kinnell. Δημοσίευσα μία προσπάθεια να τον μεταφράσω, θέλω ν’ ασχοληθώ περισσότερο. Όπως και με τον Seamus Heaney. Δεν ξέρω αν και πώς με επηρεάζουν, σας λέω τι τώρα διαβάζω. Και δεν ξέρω αν κυριολεκτικά με κάνουν να κινηθώ μαζί με αυτούς, εάν συγκινούμαι δηλαδή. Με κάνουν όμως οπωσδήποτε να συναισθανθώ.

Υπάρχει η εντύπωση ότι οι ποιητές είναι αναχωρητές. Η συλλογή σας τελειώνει προτάσσοντας τη ζωή απέναντι στην ποίηση ή έτσι απλώς (παρ)ερμηνεύω εγώ τον στίχο «έγιναν αγκαλιές τα χτεσινά, // ποιήματα· κιύστερα// ζωή»;

Καταρχήν, υπάρχουν ποιητές που δεν γράφουν ποιήματα και συγγραφείς ποιημάτων που δεν είναι ποιητές. Σας μιλάω για τους αληθινούς ποιητές, τους ποιητές της μη-λήθης. Αναχωρούν, όπως λέτε, από τον χρόνο. Μπαίνουν μέσα στο χρόνο και χάνουν το ρυθμό του. Κι αν αγωνίζονται να επανενταχτούν σε αυτόν, ο μόνος δρόμος που ξέρουν είναι ο έρωτας. Γι’ αυτόν γράφουν. Όλα τα άλλα είναι μικροί θάνατοι. Μόνο ο έρωτας είναι μη-θάνατος. Γι’ αυτό η ποίηση ασχολείται μόνο με δύο θέματα: τον έρωτα και το θάνατο. Είναι γι’ αυτήν περίπου το ίδιο πράγμα.

Info: Η ποιητική συλλογή του Γιώργου Κ. Ψάλτη «Μη σκάψετε παρακαλώ εδώ είναι θαμμένος ένας σκύλος» θα παρουσιαστεί στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, Βασιλίσσης Σοφίας 9, την Πέμπτη, 2 Ιουνίου, στις 20.00. Θα μιλήσουν οι Θανάσης Θ. Νιάρχος, Κώστας Γ. Παπαγεωργίου και Γιώργος Χρονάς. Ποιήματα θα διαβάσει η ηθοποιός Λουκία Μιχαλοπούλου.

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Κώστας Ακρίβος: «Ο Παναΐτ Ιστράτι άνοιξε τον δρόμο για τη μετέπειτα επιτυχία του Καζαντζάκη»

Κώστας Ακρίβος: «Ο Παναΐτ Ιστράτι άνοιξε τον δρόμο για τη μετέπειτα επιτυχία του Καζαντζάκη»

Συνέντευξη με τον Κώστα Ακρίβο με αφορμή την κυκλοφορία του μυθιστορήματός του «Όνομα πατρός: Δούναβης» (εκδ. Μεταίχμιο).

Στον Σόλωνα Παπαγεωργίου

Ο ...

Άγγελος Λεβέντης: «Δεν πρόκειται για  βιβλίο που απλώς διαβάζεται· είναι ένα βιβλίο που δουλεύεται, όπως μια σπουδή»

Άγγελος Λεβέντης: «Δεν πρόκειται για βιβλίο που απλώς διαβάζεται· είναι ένα βιβλίο που δουλεύεται, όπως μια σπουδή»

Συνέντευξη με τον Άγγελο Λεβέντη για το βιβλίο του «Η επτασφράγιστη βιβλιοθήκη», που συνδυάζει τη μυθοπλασία με στοιχεία οδηγού αυτογνωσίας και αυτοβελτίωσης. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα. 

Στον Σόλωνα Παπαγεωργίου

...
5 λεπτά με τη Μαργαρίτα Στ. Κοντού

5 λεπτά με τη Μαργαρίτα Στ. Κοντού

Πέντε λεπτά με μια συγγραφέα. Σήμερα, η Μαργαρίτα Στ. Κοντού, για τη νουβέλα της «Το Μαριουλάκι» (εκδ. Βακχικόν).

Επιμέλεια: Book Press

Το ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Προ πολλού και προ ολίγου» του Φίλιππου Δρακονταειδή (κριτική) – Από την Ιστορία στη μυθοπλασία και τανάπαλιν

«Προ πολλού και προ ολίγου» του Φίλιππου Δρακονταειδή (κριτική) – Από την Ιστορία στη μυθοπλασία και τανάπαλιν

Για τη συλλογή διηγημάτων του Φίλιππου Δρακονταειδή «Προ πολλού και προ ολίγου» (εκδ. Κέδρος). Στην κεντρική εικόνα, ο πίνακας «Το κοντσέρτο για φλάουτο του Μεγάλου Φρειδερίκου στο Σαν-Σουσσί» του Άντολφ φον Μέντσελ. 

Γράφει ο Κώστας Λογαράς

...

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η βασιλεία στην Ελλάδα, η ιστορία της αμερικανικής πολιτικής αλλά και η πρόσφατη περίοδος της άγριας ελληνικής οικονομικής κρίσης είναι μερικά από τα θέματα που εξετάζονται. Δέκα πρόσφατα ιστορικά βιβλία που μας βοηθούν να πλοηγηθούμε στα σκοτεινά νερά τ...

«Πνεύμονες» του Ντάνκαν Μακμίλαν σε σκηνοθεσία Ειρήνης Λαμπρινοπούλου (κριτική) – Αξίζει να κάνεις παιδιά σε έναν τέτοιο κόσμο;

«Πνεύμονες» του Ντάνκαν Μακμίλαν σε σκηνοθεσία Ειρήνης Λαμπρινοπούλου (κριτική) – Αξίζει να κάνεις παιδιά σε έναν τέτοιο κόσμο;

Για την παράσταση «Πνεύμονες» του Ντάνκαν Μακμίλαν σε σκηνοθεσία Ειρήνης Λαμπρινοπούλου, στο θέατρο Κάτω από τη Γέφυρα μέχρι τις 13 Μαΐου.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Στο θέατρο Κάτω από τη Γέφυρα είδα τους «Πνεύμονες» ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από την νουβέλα του Αλέξανδρου Δουμά [Alexandre Dumas], «Η χλωμή κυρία» (εισαγωγή – μτφρ. – επίμετρο: Γιώργος Θάνος), η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου στη σειρά «microMEGA/Λογοτεχνία», των εκδόσεων Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Αυτό έκανες πάντα» του Νίκου Ιατρού (προδημοσίευση)

«Αυτό έκανες πάντα» του Νίκου Ιατρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Νίκου Ιατρού «Αυτό έκανες πάντα», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Περπατώ κάτω από τον δυνατό ήλιο. Το δέρμα μου αντιστέκεται, τα πνευμόνια...

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (προδημοσίευση)

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Νταβίντε Κόπο [Davide Coppo] «Η λάθος πλευρά» (μτφρ. Μαρία Οικονομίδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Απριλίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στην αρχή του ντοκιμαντ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η βασιλεία στην Ελλάδα, η ιστορία της αμερικανικής πολιτικής αλλά και η πρόσφατη περίοδος της άγριας ελληνικής οικονομικής κρίσης είναι μερικά από τα θέματα που εξετάζονται. Δέκα πρόσφατα ιστορικά βιβλία που μας βοηθούν να πλοηγηθούμε στα σκοτεινά νερά τ...

Ο Πάπας Φραγκίσκος (1936 - 2025) μέσα από τα βιβλία που έγραψε και γράφτηκαν για αυτόν

Ο Πάπας Φραγκίσκος (1936 - 2025) μέσα από τα βιβλία που έγραψε και γράφτηκαν για αυτόν

Ο πάπας των φτωχών, ο μεταρρυθμιστής και προοδευτικός πάπας που άσκησε τα παπικά του καθήκοντα επί 12 χρόνια από το 2013, πέθανε σε ηλικία 88 ετών. Στα πέντε βιβλία που παρουσιάζουμε συγκαταλέγεται η μοναδική αυτοβιογραφία του («Ελπίδα» εκδ. Gutenberg) αλλά και συνομιλίες που είχε κάνει και είχαν αποτυπωθεί στο χαρτ...

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές από γυναίκες συγγραφείς – Διηγήματα μεταξύ υπογείωσης και απογείωσης

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές από γυναίκες συγγραφείς – Διηγήματα μεταξύ υπογείωσης και απογείωσης

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές διηγημάτων από γυναίκες συγγραφείς, που κυκλοφόρησαν μέσα στο 2024 και ενδεχομένως πέρασαν κάτω από το ραντάρ μας. 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το διήγημα μένει συνήθως χαμηλόφωνο...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ