«Αλήτες!» της Ελογκόσα Οσούντε (προδημοσίευση)

1. Αλήτης (ουσ.)
Ορισμός:
Άνθρωπος που περιπλανιέται από μέρος σε μέρος και δεν έχει σπίτι.

Συνώνυμα: περιπλανώμενος, πλανόδιος, νομάς, οδοιπόρος, πλάνης, άστεγος, ταξιδευτής, Τσιγγάνος, περιπλανητής, πλανόβιος, ρακοσυλλέκτης στην παραλία, πρόσωπο χωρίς μόνιμη διεύθυνση/διαμονή, διαβατάρικο πουλί, πέτρα που κυλάει.

Με άλλα λόγια: ένας αποσυνάγωγος, ένας αταίριαστος, πολλοί.

2. Αλήτης (επίθ.)
Ορισμός:
Που δεν έχει μόνιμη κατοικία.

Συνώνυμα: πλανόδιος, νομαδικός, πολυπλανεμένος, περιπατητικός, πολύπλαγκτος, φιλαπόδημος, φερέοικος, ανέστιος, άστεγος, αποδημητικός, μεταναστευτικός, πρόσφυγας, εκτοπισμένος, ξεριζωμένος, πλάνης, άστατος.

Με άλλα λόγια: στην πόλη, αλλά όχι της πόλης· ήτοι, αλησμόνητα δίχως της πόλης την αγάπη. Με άλλα λόγια: ένας τρομερά γιγάντιος όγκος της χώρας. Με άλλα λόγια: όχι πάντα κατ’ επιλογήν.

3. Αλήτης (ουσ.)
Ορισμός [νιγηριανά]:
Στις πολιτείες Μπάουτσι, Γκόμπε, Τζιγκάουα, Καντούνα, Κάνο, Κατσίνα, Κέμπι, Σοκότο, Γιόμπε και Ζαμφάρα «οιοσδήποτε άρρην ενδύεται ως θήλυ σε δημόσιο χώρο ή επιδίδεται στη σοδομία για λόγους βιοπορισμού ή ως επιτήδευμα» θεωρείται αλήτης.
Στις πολιτείες Κάνο και Κατσίνα «οιοδήποτε θήλυ ενδύεται ως άρρεν σε δημόσιο χώρο» θεωρείται αλήτισσα.
Στις πολιτείες Μπάουτσι, Γκόμπε, Τζιγκάουα, Καντούνα, Κάνο, Κατσίνα, Κέμπι, Σοκότο, Γιόμπε και Ζαμφάρα «αδιόρθωτος αλήτης» είναι «οιοσδήποτε ο οποίος, αφότου καταδικάστηκε ως αλήτης, διαπράττει οιεσδήποτε παραβάσεις οίτινες θα τον καταστήσουν υπόλογο, ώστε να καταδικαστεί εκ νέου».

Συνώνυμα: [λογοκριμένο], [λογοκριμένο], γαμημένος [λο­­γοκριμένο], [λογοκριμένο], αναθεματισμένος [λογοκριμένο], [λογοκριμένο].

Με άλλα λόγια: κυνηγημένος. Με άλλα λόγια: καταζητούμενος. Με άλλα λόγια: που λειτουργεί στα κρυφά. Με άλλα λόγια: αόρατος, υπερορατός, απειλή, μπελάς.
Επιβάλλονται ποινές.

Αναζητούν επίσης:

Προσβολή δημοσίας αιδούς (ουσ.)
Ορισμός [νιγηριανά]:
…άτομο που διαπράττει πράξη προσβολής της δημοσίας αιδούς «εκτιθέμενο γυμνό δημοσίως ή παρεμφερείς πράξεις ικανές να διαφθείρουν τα χρηστά ήθη».
…άτομο που διαπράττει πράξη προσβολής της δημοσίας αιδούς «φιλώντας δημοσίως, εκτιθέμενο γυμνό δημοσίως και άλλες παρεμφερείς πράξεις, προκειμένου να διαφθείρει τα χρηστά ήθη».
…άτομο που διαπράττει πράξη προσβολής της δημοσίας αιδούς με το να «διαπράξει οιοδήποτε σεξουαλικό αδίκημα εναντίον των κανονικών ή συνήθων προτύπων συμπεριφοράς».

Με άλλα λόγια: κοινός. Με άλλα λόγια: καθημερινός. Με άλλα λόγια: αθέατος εσκεμμένα, για κάποιον λόγο. Με άλλα λόγια: σάπιος ίσαμε τη ρίζα, σάπιος στο κεφάλι, σάπιος ως την κορυφή.

Πρόσθεστη σημείωση: «[Ορισμένες πολιτείες] δεν ορίζουν την προσβολή της δημοσίας αιδούς. Απεναντίας, οι νόμοι τους λένε: “Οιοσδήποτε διαπράττει πράξη προσβολής της δημοσίας αιδούς επί άλλου δίχως τη συναίνεσή του ή με χρήση βίας ή απειλεί άλλον να συνεργήσει μαζί του στη διάπραξη τέτοιας πράξεως θα τιμωρηθεί”».

Με άλλα λόγια: θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη. Με άλλα λόγια: βιασμός, πάντα. Με άλλα λόγια: θα πρέπει να είναι αντικίνητρο.

Με ψιλά γράμματα: ενίοτε συγγνωστό.^＊

^＊ Ανάλογα με το…
και ιδίως εάν ο δράστης είναι/έχει…
Ή το θύμα είναι/έχει…
…
…
[Χίλια συγγνώμη. Συγχωρήστε τη δυσλειτουργία ήδη στις αρχές της ιστορίας. Γίνεται ολοένα πιο δύσκολο να διαβάσεις· τούτο το κομμάτι του νόμου είναι γραμμένο με αόρατο μελάνι.]

ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΗ

Ένα μάτι σ’ ακολουθεί και το ξέρεις. Όπου κι αν πας, πάντα σε κοιτάει. Το μάτι καμωμένο είναι από ανθρώπους. Το μάτι δεν βλεφαρίζει, λίγο μιλάει για ύπνο. Το μάτι είμαστε εμείς, περίεργοι. Το μάτι είναι μια πόλη· αυτό το μάτι είναι και το Λάγος. Ο Έκο. Τούτο το μάτι είναι κουτσομπόλης, υποκριτής. Ένα μάτι είναι απ’ τη φύση του ακόρεστο, ναι. Όλοι μας το ξέρουμε. Αλλά αυτό είναι ένα μάτι με υπέρμετρο πληθυσμό, με πείσμα ισχυρό και είκοσι ένα εκατομμύρια κορμιά. Ένα μάτι που ψωμολυσσάει. Είναι ένα μάτι γεμάτο ψέματα, γεμάτο στόματα, γεμάτο μυστικά, γεμάτο θάνατο. Κι αυτούνοι δεν μας παίζουν εμάς, γιατί είμαστε πολύ μέσα σ’ αυτό το μάτι. Κι είμαστε κι αμέμπο. Αδιακρισία. Υπηρεσία ματιού. Κορμί φιλοπερίεργο. Κι έτσι και το πνεύμα μας. Ποιος θα ’θελε να μας προκαλέσει; Εσείς δεν μας βλέπετε εμάς; Και ποιος τους γέννησε αυτούνους;

Το λοιπόν, ποιοι σας κοιτάνε; (Εμείς.)
Ποιοι σας κρίνουν; (Οι πάντες. Εμείς.)
Ποιοι ξέρουν ότι προσπεράσατε εσείς εσάς; (Εμείς.)
Ποιοι θα ζητήσουν κι άλλα, ακόμα κι αν μας δώσετε ό,τι θέλουμε; (Οι πάντες. Εμείς.)
Ποιοι θα πάνε να σας χτίσουν ασφαλές σπίτι; (Δεν θα ’στε εσείς;)
Ποιοι θα σώσουν την παιδική καρδιά σου; (Ποιοι, αν όχι εμείς; Εμείς δεν σε γεννήσαμε;)
Ποιοι το αληθινό σου πρόσωπο γνωρίζουν; (Μα εμείς.)
Ποιοι μπορούν να κλείσουν την πόρτα και δάκρυα στα μάτια να μας φέρουν; (ΠΟΛΥ ΑΝΟΗΤΗ ερώτηση!)
Ποιοι σώζουν και μας ξαναδίνουν το βλέμμα; (Μα εσύ. Μονάχα εσύ).
(Είσαι μαζί μου;)

Επομένως, αν μας τσακώσεις να σε κοιτάμε, αν είσαι τυχερός τόσο, που να δεις το βλέμμα μας στο κορμί σου, αν δεις τη σπάθα που κάποιο χέρι κραδαίνει, χέρι σ’ άλλου τον ώμο να βαραίνει, φωτιά σ’ ενός άλλου το δάσος, καλά θα κάνεις την πλάτη να γυρίσεις. Μην κοιτάξεις πίσω, μη σιμώσεις. Γύρνα την πλάτη σου. Έλεος δείξε προς τον εαυτό σου, τάχυνε το βήμα σου. Γύρνα την πλάτη σου. Γιατί, αν περιμένεις εμείς να γυρίσουμε την πλάτη μας και να πάρουμε δρόμο, τότε, καλό μου, την πάτησες· του βλέμματός μας το βάρος σίγουρα θα σε ξεπαστρέψει.

ΤΑΤΑΦΟ 
(ΓΕΝΕΣΙΣ) 

Άνθρωπος κανένας, ζωντανός ή νεκρός, δεν έχει δει ποτέ το πρόσωπο του Έκο. Μήτε άνθρωπος κανένας έχει ακούσει του Έκο τη φωνή, γιατί ο Έκο σ’ ανθρώπους δεν μιλάει. (Τι μασκαράτα θαρρείς είναι τούτη;

Το λοιπόν, εν αρχή ην ο Έκο. Ο Έκο κοίταξε το άναρχο αχανές κορμί του –όπου το τσιμέντο συναντάει λιμνοθάλασσες κι ακρογιαλιές και γέφυρες και θόρυβο και χλαπαταγή μεγάλη– και είπε ότι καλόν εστιν.

«Γενηθήτωσαν ζωές!» είπεν ο Έκο και μεμιάς γεννήθηκαν ζωές.

Επίσης όμως ο Έκο μπόρεσε να προβλέψει τι επέρχετο· το πνεύμα της πόλης ήξερε ότι, εάν δημιουργούσε τα τέκνα του κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν του ταραγμένου εαυτού του, φτύνοντας προς τα έξω ένσαρκους κατοίκους γεννημένους με μάσκες στο πρόσωπο, τότε αυτοί, όπως ο ίδιος ο Έκο, θα ήταν ταραγμένοι. (Ξέρεις από πόσα μπορείς να ξεφύγεις με μια μάσκα;) Κάθε δύναμη που το βάρος της αξίζει χρειάζεται μάτια στο μπροστινό της μέρος, μάτια στην πλάτη, μάτια στα πλαϊνά, μάτια αντί για καρδιά, μάτια στους δρόμους να χιμάνε. Για να μείνεις υπεράνω των πραγμάτων όλων, πρέπει να τα προβλέπεις πρώτα. Ο Έκο ήξερε ότι χρειαζόταν κάτι παραπάνω από τον ίδιο για να ν’ αποτρέψει τους ουαχάλα που θα έφερναν τα τέκνα του. Κι έτσι, ο Έκο μάς δημιούργησε και μας στρατολόγησε όλους: ελέγχοντα πνεύματα, αν θέλεις. Αφτιά για τη δική του ακοή, κεφάλια για σκέψη γοργή, μικρόφωνα για να μεταδίδουν κάθε του μήνυμα (ευλογία ή τιμωρία, προειδοποίη­­ση ή εγκώμιο) και μάτια παντού για να παρακολουθούν για λογαριασμό του – κι εγώ είμαι ένα από αυτά.

Ορθά μας έφτιαξε ο Έκο φυσικά· η πόλη χρειάζεται όλα τα χέρια που μπορεί να βρει, μιας και τόσο ξέφρενα ξεφεύγει 
απ’ τον έλεγχο. Κι έτσι κάνουμε ό,τι μπορούμε για να βοηθήσουμε τον πολυόμματο θεό, κύρη και αφέντη της πρωταρχικής απόλαυσης· την αναδευόμενη μάζα σάρκας που είναι καθισμένη σ’ έναν επίχρυσο θρόνο καμωμένο από τις εκπαιδευμένες ράχες των τέκνων του, με μια αγκμπάντα να ξεχύνεται χρυσοκέντητη, αγιασμένη από χιλιάδες χέρια.

Ο Έκο πάντα ξέρει ποιο είναι το καλύτερο για μας. Έτσι, όταν η πόλη μάς ανέθεσε τον λαό μας, ανάλογα με την προσωπικότητά μας, την αδυναμία μας, το πόση κακουχία κάθε ζωή μπορεί να υπομείνει και πόσο καθένας μας θα άντεχε, εκλάβαμε τις αναθέσεις μας ως εγκώμια και τις αποδεχτήκαμε δίχως να κάνουμε ερωτήσεις. Αλλά εγώ ήμουν του Έκο ο εκλεκτός, ο ευνοούμενος· ο Έκο ήταν ο έγκμπον μου, ο μέντοράς μου, αυτός που τα πάντα μου δίδαξε, κι εγώ ήμουν ο αμπούρο, ο Μικρούλης του, το δεξί του χέρι και ο άγγελος στου Έκο την καρδιά.

Με πείραζε μερικές φορές ο Έκο για την αποτελεσματικότητά μου –πόσο καλός ήμουν στο να συλλέγω γεγονότα, να βλέπω, να εκτελώ εντολές– κι από τούτη τη γλυκιά εκτίμηση της σβελτάδας μου γεννήθηκε το όνομά μου. Μια μέρα με κοίταξε μ’ ένα από τα μάτια του, αφού είχα ολοκληρώσει μιαν ανάθεση με πολύ μεγαλύτερη αρτιότητα απ’ όση περίμενε, και ο μεταφραστής του, ο ομιλητής του, ένα από τα στόματά του, είπε: «Τατάφο, μη σκοτώνεις κόσμο». Τατάφο. Πολυλογάς. Επιτήδειος. Κουτσομπόλης. Είπε τη λέξη, το όνομά μου, με περιπαικτική φωνή, αλλά άκουσα την ευχαρίστηση του Έκο να ηχεί εκεί, γλυκιά βουτιά στα χαμηλά.

Μπορώ να χαζομιλήσω κι έτσι είπα «Αααχ, Μπάμπα, βάφτισέ με πάλι» και το στόμα επανέλαβε τ’ όνομα, ξανά και ξανά, ώσπου άρχισα να τρέμω στο πάτωμα, κακαρίζοντας από αγαλλίαση.

«Πόσες φορές σε αποκάλεσα έτσι;» ρώτησε το στόμα με τρυφερότητα σφηνωμένη στην ερώτησή του σαν δόντια.

Αλλά είχα των πάντων χάσει τον λογαριασμό. Η πόλη είχε εκλάβει τη λαχτάρα μου ως εξύμνηση και τη χρησιμοποίησε για να με γαργαλήσει στα τρίσβαθα της ψυχής μου.

Απ’ όλους τους αγγελιοφόρους και τα πλήθη πνευμάτων του Έκο εγώ ήμουν ο πιο νέος αλλά και ο πιο ταλαντούχος· έλαμπε το ταλέντο μου σαν είκοσι ένα εκατομμύρια ήλιοι. Είναι αλήθεια ότι δεν ξέρω πώς να κάθομαι στ’ αβγά μου, αλλά γι’ αυτό τον λόγο δεν μ’ έπλασε; Γι’ αυτό δεν μ’ έχουνε προσλάβει; Γι’ αυτό δεν έχετε τούτες τις ιστορίες; Ακόμη φέρω το όνομα αυτό.

Πρέπει να ξέρετε τούτο: δεν ήταν λάθος τ’ όνομά μου. Ό,τι κι αν μ’ έστελνε ο Έκο να κάνω, το έκανα. Ήξερε ότι θα το έκανα. Κι από τη στιγμή που επιλέχτηκα έως τη στιγμή που απαλλάχτηκα δεν απάντησα σ’ άλλο όνομα. Η δουλειά μου ήταν ένα πράγμα κι αυτό το πράγμα ήταν να υπακούω· κι έτσι, τον καιρό εκείνο δεν υπήρχε μέρος σε τούτη τη ζωή που να μ’ έστελνε ο Έκο και να έλεγα ότι δεν θα πάω.

Και, Θεέ μου, πήγα πράγματι σε μέρη σκοτεινά. 

ΘΩΜΑΣ
«...μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες».
ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ, 20:29

Υπάρχει μια ιστορία που οι Νιγηριανοί ξέρουν και διαδίδουν με την πίστη που διατηρείς για τον άρτο της Θείας Κοινωνίας. Ιδού, μια φέτα της ιστορίας μας: δεν χάνουμε εκτός κι αν κάτι συμβεί· εκτός κι αν παιχτεί βρόμικο παιχνίδι. Ιδού: μια επιπλέον πηγή που μπορείς να παραθέσεις όταν υπερασπίζεσαι τη συλλογική αλαζονεία μας. Είναι η ιστορία εκείνου του ποδοσφαιρικού αγώνα όπου η Νιγηρία αγωνίστηκε κατά της Ινδίας και έχασε με 99-1. Οι πιο πολλοί Νιγηριανοί θυμούνται αυτό τον αγώνα, είτε ήταν γεννημένοι όταν διεξήχθη είτε όχι· ξέρουμε την ιστορία όπως ξέρουμε τον Θεό – με μια πυρετώδη, προσηλωμένη πίστη. Δεν είναι ανάγκη να την αμφισβητούμε, να την ερευνούμε ή να την ξαναζούμε. Είναι μια ιστορία που σου συμβαίνει άπαξ και διά παντός και ζει παντοτινά μέσα σου – μες στις φλέβες, τρέχοντας κόντρα στο αίμα.

«Εκείνη η μέρα; Χα! Η Νιγηρία όλη τρελάθηκε! Η χώρα παλλόταν απ’ το σοκ. Όλοι εμείς; Να χάσουμε από την Ινδία; Την Ινδία; Μάλιστα ένας απ’ τους παίκτες μας πέθανε. Ξεχνάω τ’ όνομά του τώρα. Κάποιος Σάμιουελ ή Σάιμον, κάτι τέτοιο, σωριάστηκε νεκρός στο γήπεδο από καρδιά. Ήταν τόσος ο θυμός που τους κατέκλυσε όλους, ώστε ξεχύθηκαν στους δρόμους κι άρχισαν να τσακώνονται ο ένας με τον άλλο...»

Σε όλα τα ενενήντα λεπτά της αναμέτρησης οι παίκτες της Νιγηρίας έβαλαν τα δυνατά τους, όπως κάνουν οι Νιγηριανοί· σφριγηλοί στα πόδια τους, ταχύτατοι στις αντιδράσεις τους, όπως τους είχε διδάξει ο προπονητής τους. Αλλά όλο και κάτι συνέβαινε: κάθε φορά που ένας παίκτης πήγαινε κοντά στην μπάλα, αυτή μεταμορφωνόταν σε κάτι άλλο. Κάποιοι λένε ότι γινόταν ένα λιοντάρι που βρυχιόταν στον αέρα, με στόμα αδηφάγο και μάτια διψασμένα· κάποιοι λένε ότι γινόταν ένα φίδι που ξετυλιγόταν μέσα από το νεκρό δέρμα· άλλοι λένε ότι γινόταν και τα δύο εναλλάξ. Οι υπόλοιποι διατείνονται ότι το ματς ήταν ένα μπέρδεμα, γιατί η μπάλα ολοένα διπλασιαζόταν ή τριπλασιαζόταν και ο τερματοφύλακας της Νιγηρίας αδυνατούσε να ξέρει πού να εστιάσει. Αυτό το τελευταίο το ισχυριζόταν ο θείος του Θωμά.

«Εκείνη η μέρα; Χα! Η Νιγηρία όλη τρελάθηκε! Η χώρα παλλόταν απ’ το σοκ. Όλοι εμείς; Να χάσουμε από την Ινδία; Την Ινδία; Μάλιστα ένας απ’ τους παίκτες μας πέθανε. Ξεχνάω τ’ όνομά του τώρα. Κάποιος Σάμιουελ ή Σάιμον, κάτι τέτοιο, σωριάστηκε νεκρός στο γήπεδο από καρδιά. Ήταν τόσος ο θυμός που τους κατέκλυσε όλους, ώστε ξεχύθηκαν στους δρόμους κι άρχισαν να τσακώνονται ο ένας με τον άλλο. Άνθρωποι που δεν είχαν γνωριστεί ποτέ στη ζωή τους, να ορμάνε ο ένας στον άλλο για να του ρουφήξουν το αίμα. Αλλά στο τέλος πολλοί έγιναν φίλοι εκείνη τη μέρα».

Ο Θωμάς έβλεπε τους δρόμους σαν του μιλούσε ο θείος του. Ο θείος Έιντζος μιλούσε κι οι άνθρωποι έρχονταν στα χέρια, πλακώνονταν στο ξύλο, έριχναν κουτουλιές σαν κριάρια, λες και δεν είχαν τίποτα να χάσουν: γυναίκες στο παρασκήνιο να μαλλιοτραβιούνται, παιδιά να κάνουν το ίδιο. Τίποτα απ’ αυτά δεν γινόταν με κακεντρέχεια ή στα κουτουρού. Ήταν για έναν σκοπό. Όλοι εκεί έξω πάσχιζαν να αποδείξουν το ίδιο στον εαυτό τους και στους άλλους: «Είμαστε δυνατοί και ταλαντούχοι άνθρωποι· δεν είναι ότι δεν ήμασταν έτοιμοι, επέμεναν, απλώς οι Ινδοί έκαναν βουντού για να μπερδέψουν τους παίκτες μας. Δεν θα νικούσαν αν δεν έκαναν βουντού. Αφού ο ένας βαράει τον άλλον εδώ, μπορούμε έτσι ν’ αποδείξουμε ότι είμαστε ακόμη δυνατοί». Πάλευαν έως εξαντλήσεως, μετά αγκαλιάζονταν και κουνούσαν το κεφάλι προτού φύγουν παρέα ρωτώντας «Πώς είπαμε σε λένε;». Κάποιοι χωράτευαν μ’ αυτό: «Γιουσούφ με λένε. Αλλά, ρε φίλε, με μαύρισες στο ξύλο, ουαλάχι», κι έπαιρναν εξευμενιστικές απαντήσεις: «Συμπάθα με, αδελφή μου, αδελφέ μου, ξέρεις ότι κάναμε αυτό που έπρεπε να κάνουμε». Και το έκαναν.