Προδημοσίευη της εισαγωγής του Αργύρη Μπακιρτζή από το βιβλίο «Χειμερινοί κολυμβητές», μια εικαστική περιήγηση του Κώστα Σιδέρη στα τραγούδια του Αργύρη Μπακιρτζή, που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons.
Στην κεντρική εικόνα, ο Κ. Σιδέρης και ο Α. Μπακιρτζής σε παλιότερη φωτογραφία με την ηρωίδα του τραγουδιού «Στην τσουλήθρα».
Επιμέλεια: Book Press
Όταν μου προτάθηκε η έκδοση των στίχων των τραγουδιών μου πριν από τριάντα περίπου χρόνια, απάντησα –με την ανεμελιά της ηλικίας, παρότι είχα καβαντζάρει τα σαράντα– με τα εύκολα λόγια «μετά θάνατον». Σε όλους τους δίσκους μας είχαμε ένθετα με τους στίχους των τραγουδιών, δηλαδή ήταν ήδη δημοσιευμένοι και φοβόμουν πως μια συγκεντρωτική έκδοσή τους ίσως με εξέθετε στον εαυτό μου, παίρνοντάς τον πιο σοβαρά απ’ όσο μου επιτρέπει. Τον τελευταίο χρόνο, με τον εγκλεισμό, απελευθερώθηκε ο χρόνος για να κάνω διάφορα πράγματα που οι ρυθμοί της καθημερινότητας δεν μου επέτρεπαν. Έτσι στρώθηκα, με μανία θα ’λεγα, να γράφω για τη ζωή μου, πιο πολύ για να γνωρίσουν τα παιδιά μου άγνωστες πτυχές της ζωής του μπαμπά τους. Το γράψιμο φαινόταν να μην έχει τελειωμό, όμως πλησιάζοντας τις εκατό χιλιάδες λέξεις κι ενώ είχα αρκετά ακόμη να πω, σταμάτησα και στράφηκα σε άλλους καημούς, κυρίως ηχογραφήσεις και περιορισμένες καλλιέργειες στην αυλή του σπιτιού μας. Στα κείμενα περιέλαβα τις ιστορίες που με οδήγησαν να φτιάξω τα τραγούδια των δίσκων που είχαμε κυκλοφορήσει, αλλά και αρκετών άλλων ανέκδοτων. Ο Νίκος Διονυσόπουλος και άλλοι φίλοι με παρότρυναν να σκεφτώ την έκδοση αυτών των κειμένων, οπότε προέκυψε ο προβληματισμός αν είχε νόημα να συμπεριληφθούν και οι στίχοι των τραγουδιών. Έτεινα στον αποκλεισμό τους, αφού το κείμενο ήδη τραβούσε πάρα πολύ.
Τότε, στην ονομαστική μου γιορτή την 1η Νοεμβρίου, ο καρδιακός φίλος, συνοδοιπόρος στη μουσική και κουμπάρος Κώστας Σιδέρης μου δώρισε ένα, πρόχειρα δεμένο, προσεγμένο βιβλίο με χειρόγραφους απ’ τον ίδιο όλους τους στίχους των τραγουδιών των δίσκων μας και άλλων ανέκδοτων που παρουσιάζουμε στις συναυλίες μας. Ανάμεσά τους, εκτός απ’ τους δικούς μου, στίχους μελοποιημένους αγαπημένων ποιητών, από τέσσερα τραγούδια του Χάρη Παπαδόπουλου και πέντε του Σταύρου Καραμανιώλα, ενός παραδοσιακού κατ’ επιθυμίαν του Κώστα και από ένα των Γιώργου Κατσαρού, Μιχάλη Σιγανίδη, Σταμάτη Χονδρογιάννη και Θόδωρου Ανανιάδη. Οι στίχοι ήταν ζωγραφισμένοι, ή και στολισμένοι, με κηρομπογιές, ακουαρέλες και χαρακτικά, καμωμένα επίσης απ’ τον ίδιο. Αν και γνώριζα το ενδιαφέρον του για τις εικαστικές τέχνες, δεν είχα φανταστεί πως υπήρχε περίπτωση να επιδοθεί στην άσκησή τους. Έμεινα κατάπληκτος, συγκινήθηκα βαθιά και επιπλέον το αποτέλεσμα μου άρεσε πάρα πολύ. Το ίδιο συνέβη και στους οικείους μου. Μη έχοντας όμως εμπιστοσύνη στην κριτική μου εκτίμηση και φοβούμενος μήπως παρασύρομαι απ’ τη συναισθηματική φόρτιση που μου προκάλεσε το δώρο του Κώστα, έστειλα το βιβλίο στους αγαπητούς φίλους, ζωγράφους Γιάννη Κόττη και Κύριλλο Σαρρή, οι οποίοι εμφανίζονται στη δισκογραφία μας ως φιλοτεχνήσαντες τα εξώφυλλα· ο πρώτος του όγδοου δίσκου μας 23 κόκκινα φώτα και ο δεύτερος του έβδομου Το πέρασμά σου, αλλά και ως ήρωας του τραγουδιού «Ψείρες» του πρώτου. Η πολύ θετική αντίδραση και των δυο με οδήγησε στην ιδέα της έκδοσης αυτού του βιβλίου, το οποίο εκτός από εικαστική περιήγηση στους στίχους των τραγουδιών που παρουσιάζει στις συναυλίες του το συγκρότημά μας Χειμερινοί Κολυμβητές, ουσιαστικά είναι και μια ανθολόγησή τους.
Ο ενθουσιασμός των δύο παιδιών του αλησμόνητου φίλου και κουμπάρου τυπογράφου Γιάννη Μουγκού, όταν είδαν το χειρόγραφο, οδήγησε στο εγχείρημα της έκδοσής του, το οποίο σκεφτήκαμε να συμπληρωθεί με αναλυτικούς καταλόγους των τραγουδιών σε αλφαβητική σειρά και κατά δίσκο. Ακόμη, αποφασίσαμε να αφαιρέσουμε τις σελίδες με τους μελοποιημένους στίχους ποιητών, παρότι μερικές είχαν ωραίες εικονογραφήσεις, για να μην μπλέξουμε με προβλήματα πνευματικών δικαιωμάτων. Η φιλική σχέση που είχε αναπτύξει ο Κώστας με τον Γιάννη Κόττη, που ξεκίνησε σε ένα μετασυναυλιακό δείπνο της αθηναϊκής αγοράς, με ώθησε να απευθυνθώ στον διαμένοντα μόνιμα στο Παρίσι ζωγράφο, προκειμένου να γράψει ένα μικρό εισαγωγικό σημείωμα για την έκδοση, κάτι που αποδέχθηκε ευχαρίστως. Όσον αφορά εμένα, δεν γλίτωσα τα σκάγια της εξύμνησής μας απ’ τον Γιάννη, όμως αυτά έχει η δημόσια έκθεση.
Αργύρης Μπακιρτζής
Με δυο λόγια
Ο Κώστας Σιδέρης γεννήθηκε στη Φλώρινα το 1949, όπου και τελείωσε τις γυμνασιακές του σπουδές. Εν συνεχεία φοίτησε στη Νομική Θεσσαλονίκης και εργάστηκε σαν δικηγόρος μέχρι το 2016. Με τον Αργύρη Μπακιρτζή και τον Ισίδωρο Παπαδάμου γνωρίστηκε το 1973 και οι τρεις τους αποτέλεσαν τον αρχικό πυρήνα του συγκροτήματος «Χειμερινοί Κολυμβητές». Η 50χρονη επαναλαμβανόμενη επαφή του με τα τραγούδια που παρουσιάζουν από το 1981 στις συναυλίες και στους δίσκους τους δημιούργησε μέσα του έναν κόσμο γεμάτο εικόνες, σαν σκηνές από κινηματογραφικές ταινίες. Φίλος των εικαστικών τεχνών που όμως δεν είχε ασχοληθεί ποτέ του με τη ζωγραφική, εμπνεόμενος από τα λόγια του Αλέξη Ακριθάκη «Στη ζωγραφική είναι περιττά τα λόγια. Στην ποίηση είναι περιττά τα σχέδια, κι όμως σχεδιάζεις ένα ποίημα ή γράφεις μια ζωγραφική», έφτιαξε το υπό έκδοση βιβλίο με τις ζωγραφιές και τα χαρακτικά του, που στόλισαν τους χειρόγραφους απ’ τον ίδιο στίχους των τραγουδιών του Αργύρη Μπακιρτζή και του το έκανε δώρο στην ονομαστική του γιορτή το 2020.
Ο Αργύρης Μπακιρτζής γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1947. Φοίτησε στη Σχολή Αρχιτεκτόνων της πόλης και συνέχισε τις σπουδές του στη Ρώμη. Τραγούδια βγάζει απ’ την πανσέληνο του Αυγούστου του 1969. Με τους Χειμερινούς Κολυμβητές έχει εκδώσει οκτώ δίσκους, δίνοντας απ’ το 1981 ανελλιπώς 10-20 συναυλίες το χρόνο. Απολαμβάνοντας με συγκίνηση το δώρο του Κώστα Σιδέρη, σκέφτηκε ότι μία έκδοσή του, εκτός από εικαστική περιήγηση, θα μπορούσε να αποτελέσει και ένα ανθολόγιο των τραγουδιών τους και συναποφάσισαν να δεχθούν την πρόταση των αδελφών Μουγκού, τέκνων του προσφιλούς, αείμνηστου φίλου τους Γιάννη, να προχωρήσει απ’ τον εκδοτικό οίκο «Petites-Maisons» η έκδοση του βιβλίου.
