Αθήνα, 18/05/2015
Διαβάσαμε αυτές τις ημέρες ότι καταργήθηκε μία ώρα από το μάθημα της λογοτεχνίας και δόθηκε στο μάθημα της κοινωνιολογίας.
Πρώτα πρώτα θέλουμε να επισημάνουμε την προχειρότητα με την οποία η εκάστοτε κυβέρνηση αντιμετωπίζει τα προβλήματα της παιδείας. Η τακτική του ράβε-ξήλωνε είναι μόνιμο χαρακτηριστικό όλων των πολιτικών παρατάξεων. Έτσι το συνηθισμένο έργο είναι οι δεξιές κυβερνήσεις να προσθέτουν ώρες στα μαθήματα οικονομίας και οι αριστερές κυβερνήσεις στο μάθημα της κοινωνιολογίας.
Θεωρούμε ότι μαθήματα και γνώσεις γύρω από τη φιλοσοφία, την ψυχολογία, την κοινωνιολογία, τις οικονομικές επιστήμες πρέπει να παρέχονται στα παιδιά από την πρώτη κιόλας τάξη του Δημοτικού με τρόπο απλό, κατανοητό και πρακτικό, έτσι ώστε το παιδί να παίρνει από το σχολείο εφόδια που του χρειάζονται καθημερινά για να καταλάβει τον κόσμο και τον εαυτό του, να γνωρίσει πώς λειτουργεί η κοινωνία, πώς πραγματοποιούνται οι ανθρώπινες σχέσεις και σιγά σιγά να αγγίξει και τα ακραία όρια της ύπαρξής του.
Ένας τρόπος για να προσεγγισθεί η πραγματικότητα και να ξυπνήσει στο παιδί η σπίθα που το κάνει να σκέφτεται, να αναζητά, να συγκινείται, είναι η ανάγνωση της λογοτεχνίας.
Σε όλα τα παραπάνω, ένας τρόπος για να προσεγγισθεί η πραγματικότητα και να ξυπνήσει στο παιδί η σπίθα που το κάνει να σκέφτεται, να αναζητά, να συγκινείται, είναι η ανάγνωση της λογοτεχνίας. Κανένας πολιτικός δεν καταλαβαίνει την αξία της παιδείας και γι' αυτό και δεν καταλαβαίνει και τι σημασία έχει η λογοτεχνία, όπως εξάλλου και οι άλλες τέχνες (μουσική, ζωγραφική κτλ), στο άνθισμα της ανθρώπινης προσωπικότητας. Δυστυχώς δεν το καταλαβαίνουν και οι γονείς. Και γι' αυτό, δυστυχώς, τρέχουν τα παιδιά μας στη Γ' Λυκείου να παπαγαλίσουν μερικά προκάτ κατασκευασμένα κείμενα, για να γράψουν ένα κείμενο στο μάθημα των νέων ελληνικών και να εξασφαλίσουν ένα βαθμό εισαγωγής.
Αυτός που κατήργησε τη μία ώρα της λογοτεχνίας δεν καταλαβαίνει πραγματικά τι κάνει. Δεν είμαστε εναντίον της προσθήκης μιας ώρας στο μάθημα της κοινωνιολογίας, αλλά αυτή η ώρα θα έπρεπε να βρεθεί από κάπου αλλού.
Αυτό όμως για το οποίο είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι είναι η τσαπατσουλιά με την οποία αντιμετωπίζονται τα θέματα της παιδείας. Έρχεται μια κυβέρνηση στο μέσο της σχολικής χρονιάς, καταργεί μαθήματα, καταργεί τρόπο μελέτης, υπάρχοντα προγράμματα και δουλειά που έχει γίνει για σύνταξη αναλυτικών προγραμμάτων, χωρίς κανένα σεβασμό, χωρίς πραγματικό ενδιαφέρον για τις ανάγκες του τόπου.
Πιστεύουμε ότι τα θέματα παιδείας δεν μπορεί να είναι μια μπάλα στα πόδια του κάθε υπουργού παιδείας ή της κάθε κυβέρνησης. Είναι απαραίτητο να υπάρχει μια διακομματική πολιτική, η οποία να εφαρμόζεται με μακροπρόθεσμους στόχους. Είναι απαραίτητο ο σχεδιασμός και οι αλλαγές να γίνονται σε φυσιολογικά χρονικά περιθώρια. Το περσινό Υπουργείο Παιδείας επέτρεψε να συγγραφούν σχολικά βιβλία με διαγωνισμό που προκηρύχθηκε στα μέσα Μαΐου και είχε καταληκτική ημερομηνία παράδοσης τα μέσα Ιουλίου του ιδίου έτους. Αυτό είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ντρέπεται η ελληνική πολιτεία.
Και κάτι άλλο. Ας φροντίσουν κάποια στιγμή οι πολιτικοί που ασχολούνται με την παιδεία να επισκεφθούν τα ξένα σχολεία. Ας έρθουν έστω και μία φορά στην έκθεση βιβλίου της Φρανκφούρτης να δουν με τα μάτια τους τι σημαίνει σχολικό βιβλίο, με ποιες διαδικασίες εκδίδεται, με ποια ελευθερία επιλογής από τα σχολεία και τους εκπαιδευτικούς λειτουργεί.
Και κάτι ακόμη σημαντικό. Όλοι οι υπουργοί παιδείας και όλες οι κυβερνήσεις, όταν αναλαμβάνουν το έργο τους, νομίζουν ότι το πρώτο και τελευταίο τους καθήκον είναι ν΄ αλλάζουν το σύστημα εισαγωγής των μαθητών στα πανεπιστήμια. Αυτό είναι ένα δείγμα της πολιτικής που ενδιαφέρεται μόνο για την ψηφοθηρία. Τα θέματα της παιδείας, όπως ίσως όλα τα θέματα, είναι γενικότερα κοινωνικά θέματα. Όταν ενδιαφερθούμε όλοι οι Έλληνες πραγματικά για τη μόρφωση και την αγωγή των παιδιών μας, όταν διώξουμε τον κομματισμό και την πολιτικολογία από τα σχολεία, όταν δώσουμε στους εκπαιδευτικούς μας την αξία που πρέπει να έχουν, τότε πια θ' αρχίσει μια πραγματική μεταρρύθμιση για την παιδεία.