4ο Φεστιβάλ Χανίων (ημέρα 3η): Κλιματική κρίση, προσφυγιά, συλλογικό τραύμα, άνοδος της ακροδεξιάς – Τι θα δούμε σήμερα

Η τρίτη ημέρα του Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων 2025  ήταν γεμάτη με ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις για τα φλέγοντα και μεγάλα θέματα της εποχής μας. Επιπλέον, δεν έλειψαν εκδηλώσεις για πρόσφατα βιβλία αλλά και για το σύνολο του έργου μεγάλων Ελλήνων και ξένων συγγραφέων.

Ξεριζωμός και συλλογικό τραύμα

Ο Ουίλιαμ Στρέμπελ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και συγγραφέας του δοκιμίου Literature’s refuge, μίλησε στον Γιάννη Δούκα για την έρευνά του. Ξεκίνησε με μια αναφορά στην επικαιρότητα, επικρίνοντας το γεγονός πως η πατρίδα του έχει χρησιμοποιήσει τη Σούδα ως έδρα για τη στρατιωτική βάση της. Ο Στρέμπελ πήγε πίσω, στα χρόνια που έκανε μεταπτυχιακό στο ΑΠΘ – τότε άρχισε να ενδιαφέρεται για την χαμένη πολυπολιτισμικότητα της Ελλάδας.

Το βιβλίο του είναι ένας ταξιδιωτικός οδηγός για έναν κόσμο που χάθηκε, καθώς μελετά για κείμενα που αγνοήθηκαν μετά από την Ιστορία, εφόσον δεν χωρούσαν στην υπό διαμόρφωση εθνική ταυτότητα. Η λογοτεχνία των ξεριζωμένων, που άλλαξαν τόπο υποχρεωτικά το 1923, χάθηκε για πολλά χρόνια και αυτή ακριβώς προσπάθησε να ξαναφέρει στο φως με το έργο του, φιλοδοξώντας να ξαναβρεί χαμένες φωνές από την Ελλάδα, την Τουρκία, την Κύπρο και την Αίγυπτο.

Η δύσκολη επικαιρότητα εισέβαλλε με τον τρόπο της στη συζήτηση, με τον Στρέμπελ να κάνει λόγο για το πρωτοφανές πλήγμα που υπέστη η ελευθερία του λόγου στις ΗΠΑ, δηλώνοντας πικρά πως οι προηγούμενοι Πρόεδροι, ακόμα κι οι φαινομενικά προοδευτικοί όπως ο Ομπάμα, άνοιξαν τον δρόμο για τον Ντόναλντ Τραμπ.

Κοντινή από άποψη θεματολογίας ήταν η εκδήλωση για τα ατομικά και συλλογικά τραύματα στη λογοτεχνία, στην οποία συζήτησαν οι Βούλα Αντωνιάδου, Μαρία Κατσικανδαράκη, Κατερίνα Σταματελάτου, και Ανδρομάχη Χουρδάκη, με την Άννα Καλλιβρετάκη, να αναλαμβάνει τον συντονισμό. Ενδιαφέρουσα η επιλογή ενός πάνελ που αποτελείται στην πλειονότητά του, κατά τον σχεδιασμό της εκδήλωσης, από γυναίκες για το συγκεκριμένο θέμα – ο ποιητής Μιχάλης Πατεράκης, που επρόκειτο να συμμετάσχει, δεν μπόρεσε να παρευρεθεί. Η Κατερίνα Σταματελάτου, κάνοντας αναφορές σε γεγονότα που στιγμάτισαν την Ελλάδα, όπως το Πολυτεχνείο και τα Τέμπη, δήλωσε πως πρέπει να μάθουμε να θρηνούμε σωστά, να χρησιμοποιούμε το πένθος ως αφορμή για να ξαναδούμε τον κόσμο με άλλα μάτια, με ενσυναίσθηση.

Επιστρέφοντας στο Μεγάλο Αρσενάλι, παρευρεθήκαμε στην παρουσίαση της συλλογής διηγημάτων Αθόρυβα το ’στρωνε της Μαρινέλλας Βλαχάκη, στην οποία πέρα από τη συγγραφέα μίλησαν ο Κωστής Καπελώνη και η Αναστασία Μαρκομιχελάκη, που εντόπισε κοινά γνωρίσματα μεταξύ των διηγημάτων, όπως ο συμβολικός χαρακτήρας του χρώματος, οι εγκιβωτισμένες εξομολογήσεις, η γραφή χωρίς πομπώδεις εκφράσεις και δυσκολίες. Τον συντονισμό έκανε ο Ματθαίος Φραντζεσκάκης.

Την ίδια ώρα, στο Θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης» έλαβε χώρα η παρουσίαση του λευκώματος Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης – 50 Χρόνια Θέατρο – Ένα Ζωντανό Αρχείο, με συμμετοχή του Αντώνη Βολανάκη και του Μανώλη Σειραγάκη.

Το διάστημα 19:00 – 20:00: Όταν δεν ξέραμε πού να πρωτομπούμε…

Μια εκδήλωση πολύ υψηλού επιπέδου, με φλέγον θέμα και τοποθετήσεις για μελέτη, τράβηξε το μάτι μας προτού επισκεφτούμε το Φεστιβάλ. Με τίτλο «Η κανονικοποίηση της ακροδεξιάς στη Δύση», η συνομιλία έφερε κοντά τους Νταβίντε Κόπο, Νίκο Αλιβιζάτο, Σταύρο Ζουμπουλάκη, Μάκη Μαλαφέκα και Λουί-Φιλίπ Νταλαμπέρ, με τον Μανώλη Πιμπλή να συντονίζει.

Η νέα ακροδεξιά ποντάρει στον ταυτοτικό τρόμο και καλεί τους ανθρώπους να υπερασπιστούν το σπίτι τους και τους εαυτούς τους

Ο Μανόλης Πιμπλής άνοιξε τη συζήτηση ζητώντας έναν ορισμό της σύγχρονης ακροδεξιάς και την κατάδειξη χαρακτηριστικών της που διαφέρουν από την ακροδεξιά του παρελθόντος. Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης έλαβε πρώτος τον λόγο υπογραμμίζοντας πως τα ακροδεξιά κόμματα δεν αυτοχαρακτηρίζονται ποτέ ως τέτοια -η Λεπέν, μάλιστα, απειλεί με μηνύσεις όσους δημοσιογράφους χρησιμοποιούν τον όρο για να την προσδιορίσουν- και δίνουν προτεραιότητα στον ταυτοτικό αποκλεισμό του ξένου, έχοντας μετατρέψει το μεταναστευτικό από οικονομικό σε πολιτισμικό θέμα. Για αυτό και η αντιμεταναστευτική ρητορική εμφανίζεται ακόμα και σε χώρες που ούτως ή άλλως δεν υποδέχονται πολλούς μετανάστες. Η νέα ακροδεξιά ποντάρει στον ταυτοτικό τρόμο και καλεί τους ανθρώπους να υπερασπιστούν το σπίτι τους και τους εαυτούς τους – ένα κάλεσμα στο οποίο ανταποκρίνονται πολλοί, εφόσον όταν μιλάς σε κάποιον για υπεράσπιση της ταυτότητάς του, του δίνεις ορατότητα, αναγνωρίζεις την ύπαρξή του.

Ο Κόπο συνέχισε με μια διόλου αυτονόητη παρατήρηση: ισχυρίστηκε πως ο φασισμός δεν έχει ισχυρό φιλοσοφικό πυρήνα, για αυτό κι αλλάζει μορφή κάθε δεκαετία και πλέον, για παράδειγμα, υπερασπίζεται τις πολιτικές του Ισραήλ. Η παλαιότερη εναντίωσή του στον κομουνισμό έχει δώσει τη θέση της στην εναντίωση στη μετανάστευση.

Ο Μάκης Μαλαφέκας, με αιχμηρό λόγο, διαφώνησε με προηγούμενη άποψη, πως τα ακροδεξιά κόμματα κερδίζουν έδαφος ως αντισυστημικά. Αντιθέτως, μας προέτρεψε να κοιτάξουμε στις φιλελεύθερες πολιτικές και στον συστημικό λόγο: «Ο σύγχρονος φασισμός φτιάχνεται στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων και στις επιφυλλίδες της αστικής δημοκρατίας» δήλωσε, φέρνοντας ως παράδειγμα τη μεγάλη προβολή που χάρισαν στη Χρυσή Αυγή τα μεγαλύτερα τηλεοπτικά δίκτυα της χώρας μας.

Επίσης στο Αρσενάλι αλλά σε άλλη αίθουσα, ο Θανάσης Πέτρου μίλησε για το νέο του graphic novel 1941: Αυστηρά συσκότισις με τον Βαγγέλη Καραμανωλάκη, του οποίου το ενδιαφέρον για την ένατη τέχνη, όπως αποκαλείται συχνά το πεδίο των κόμικς, φάνηκε ευθύς εξαρχής. Μάλιστα, ο Καραμανωλάκης εστίασε σε κάποια χαρακτηριστικά που πρέπει κάθε ιστορικός να έχει στον νου του όταν αντιμετωπίζει ένα κόμικ ως ιστορική πηγή: ότι αποτυπώνει πρωτίστως την ιστορική κουλτούρα του δημιουργού του, ότι είναι κυρίως μάρτυρας της εποχής του κι όχι της εποχής που απεικονίζει κι ότι διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό -αποτελεσματικότερα από κάθε δοκίμιο- την ιστορική συνείδηση του ευρέως κοινού. Η εικόνα που πολλοί έχουν για τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία σήμερα έχει συνδιαμορφωθεί από το δημοφιλές κόμικ με τον ήρωα Αστερίξ, υποστήριξε.

Τρέχοντας στο απέναντι κτήριο, για να προλάβουμε την εκδήλωση του Γιάννη Ξανθούλη, ακούσαμε τον ορμητικό του λόγο και τα γέλια του κοινού από την είσοδο κιόλας. Κουβεντιάζοντας με τον Γιάννη Πανταζόπουλο, πηγαίνοντας φιλικά «κόντρα» ο ένας στον άλλον, ο Ξανθούλης μίλησε για το πρόσφατο μυθιστόρημά του Η άλωση των Αθηνών από τις αδερφές Γαργάρα, εντοπίζοντας κοινά σημεία αναφοράς με τις ηρωίδες του. Κι ο ίδιος, στη νεότητά του, ανυπομονούσε να «αλώσει» την Αθήνα, έχοντας μεγαλώσει κοντά στην «πινέζα» του χάρτη, στην Αλεξανδρούπολη.

Στο Αρσενάλι, επίσης, έλαβε χώρα εκδήλωση για τον Μαρσέλ Προυστ, με αφορμή τη νέα μετάφραση χωρίων του βιβλίου Η αναζήτηση του χαμένου χρόνου. Συμμετείχαν η Κλαίρη Μιτσοτάκη και η Λίζυ Τσιριμώκου.

Το βλέμμα στον πλανήτη

Στο αμφιθέατρο «Μίκης Θεοδωράκης» άνοιξε συζήτηση μεταξύ του Πάουλο Σκοτ και του Λουί-Φιλίπ Νταλαμπέρ, για τις διακρίσεις και τα φυλετικά στερεότυπα. Συντονιστής, ο Κώστας Αθανασίου. Ο Σκοτ δήλωσε πως «αν αφαιρέσεις τον ρατσισμό από τη Βραζιλία, αυτή παύει να υπάρχει». Η αποικιοκρατία έγραψε το κεφάλαιο της σύγχρονης σκλαβιάς και πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτό απέκτησε το Ρίο ντε Τζανέιρο. Ο Σκοτ αναφέρθηκε στον Τόμας Μαν -πολλοί δεν γνωρίζαμε πως η γιαγιά του ήταν από τη Βραζιλία-, που είχε δηλώσει πως θεωρούσε τον εαυτό του «μαύρο». Κάνοντας μια αναφορά στην προηγούμενη συζήτηση, για την άνοδο της ακροδεξιάς, ο Σκοτ είπε πως στη Βραζιλία είναι αστείο να μιλάς για φασισμό – η βία που σοκάρει ανθρώπους άλλων χωρών είναι συνηθισμένη στον τόπο του και ο ρατσισμός θυμίζει ένα «τεράστιο βουνό κάτω από ένα λεπτό κάλυμα».

Σε διπλανή αίθουσα, ακριβώς την ίδια ώρα, ο Μιχάλης Μοδινός και ο Άκης Παπαντώνης συζήτησαν για τα τελευταία έργα τους, το Η υπόθεση της ερυθράς βασίλισσας για τον Μοδινό και τα Η τελευταία αρκούδα του δάσους και Ρηχό νερό, σκιές για τον Παπαντώνη. Με μακρά πορεία στον χώρο της οικολογίας και εκτενές δοκιμιακό έργο, ο Μοδινός μίλησε για τον πολιτικό χαρακτήρα του έργου του, κάνοντας αναφορές στη σύγχρονη Ελλάδα με τις τεράστιες καταναλωτικές και αμυντικές δαπάνες της.

Το ίδιο θέμα συζητήθηκε από τον Γιάννη Μανιάτη και τον Μάκη Προβατά στο Μεγάλο Αρσενάλι. Αφορμή, η έκδοση του δοκιμίου Επειδή δεν υπάρχει Planet B. Ο Μανιάτης φάνηκε προβληματισμένος για την αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5%, λέγοντας πως θα ήταν αδιανόητο τα χρήματα για αυτές να συγκεντρωθούν από εκπτώσεις στο κράτος πρόνοιας. Σκεπτικός παρουσιάστηκε επίσης όσον αφορά στον ρόλο της Τουρκίας στο συγκεκριμένο εγχείρημα. Ήταν κατηγορηματικός όταν είπε πως οι εξοπλισμοί θα πρέπει να αγοραστούν από ευρωπαϊκές εταιρίες.

Ο Μανιάτης μίλησε αναλυτικά και για το θέμα της λειψυδρίας. Στη χώρα μας, είπε, δεν σπαταλάμε απλώς το νερό, «το κανιβαλίζουμε». Στη συνέχεια, παραδέχτηκε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η μόνη σε παγκόσμιο επίπεδο που έχει εστιάσει σε μεγάλο βαθμό στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της διαχείρισης της τεχνητής νοημοσύνης. Ο πόλεμος με τον Τραμπ αφορά κυρίως στις ψηφιακές πλατφόρμες, που είναι όλες αμερικανικές – τα έσοδά τους από τις διαφημίσεις είναι εξίσου υψηλά με τα έσοδα της ΕΕ από τις εξαγωγές της προς την Αμερική.

Τη συζήτηση έκλεισε ο Τίτος Πατρίκιος, που βρισκόταν στο κοινό και μας υπενθύμισε πως «ο ευρωπαϊκός πολιτισμός ξεκίνησε από τον μινωικό, από την Κρήτη».

Στο Αρσενάλι έλαβε επίσης χώρα μια κουβέντα για τον Μάνο Χατζιδάκι, με τους Αλίκη Καγιαλόγλου, Αγγέλα Καστρινάκη και Λουδοβίκο των Ανωγείων, σε συντονισμό από την Κυριακή Μπεϊόγλου.

Παντελής Μπουκάλας, Νίκος Μάντης, Ιωάννα Μπουραζοπούλου

Στις 21:00 ξεκίνησε εκδήλωση, στο κατάμεστο Αρσενάλι, προς τιμήν του Παντελή Μπουκάλα, που τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων 2024. Δίπλα του βρέθηκε η Αγγελική Καραθανάση – Μανουσάκη και ο συντονιστής της εκδήλωσης, Βασίλης Κιμούλης. Ήταν συγκινητικές οι αναφορές στην πορεία του Μπουκάλα, από τα πρώτα του βήματα στην Οδοντιατρική Σχολή, με την έκδοση λογοτεχνικού περιοδικού από τον ίδιο και τους συμφοιτητές του, ως τη συγγραφή της μεγάλης σε αξία, επιστημονικής του έρευνας για το δημοτικό τραγούδι, που ξεπερνά τις τρεις χιλιάδες σελίδες. Η πορεία του είναι ένα περιπετειώδες ταξίδι, με ανοιχτό μέλλον.

Λίγα μέτρα πιο μακριά, στη Σκάλα της οδού Αγίου Μάρκου, ο Νίκος Μάντης και η Ιωάννα Μπουραζοπούλου μίλησαν με τη Μαρίνα Αρετάκη για τα πρόσφατα μυθιστορήματά τους. Η συντονίστρια εύστοχα παρατήρησε πως οι δύο συγγραφείς που δραστηριοποιούνται σε μεγάλο βαθμό στο πεδίο της επιστημονικής φαντασίας και της λογοτεχνίας του φανταστικού παράγουν ογκώδη έργα και ζήτησε μια εξήγηση για αυτό. Η Μπουραζοπούλου πήρε τον λόγο δηλώνοντας πως, στον χώρο του φανταστικού, απαιτούνται σελίδες για να περιγραφεί ο ιδιαίτερος κόσμος του συγγραφέα, να δοθεί το πλαίσιο, ώστε ο αναγνώστης να μπει και να ταυτιστεί με τους ήρωες – κάτι απαραίτητο, εφόσον ο τελικός στόχος είναι η κάθαρση. Για αυτό απαιτείται ένας συγκεκριμένος «όγκος». Ο Μάντης συμφώνησε, λέγοντας πως η κοσμοπλασία χρειάζεται σελίδες για να εκπληρωθεί – αναγνωρίζοντας, βεβαίως, και την ύπαρξη πολλών επιτυχημένων διηγημάτων και νουβελών επιστημονικής φαντασίας.

Την ίδια ώρα έλαβε χώρα η εκδήλωση «Coastal Echoes: Ποίηση και Περιβάλλον», στην οποία συμμετείχε η Κατερίνα Ηλιοπούλου και η Ζόι Σκούλντινγ, και η παρουσίαση των μυθιστορημάτων του Κώστα Αρκουδέα, που συνομίλησε με τη Ρούλα Βουράκη.

Η ημέρα ολοκληρώθηκε με τη συζήτηση των νορβηγίδων συγγραφέων Μόνικα Όσπρονγκ και Χάνε Έρσταβικ με τον Σωτήρη Σουλιώτη για το έργο τους, την κουβέντα του Πάνου Ιωαννίδη και του Ιερώνυμου Λύκαρη για την αστυνομική μυθοπλασία και μια παράσταση αφήγησης παραμυθιών από την Αγνή Στρουμπούλη.

Στις 23:00 προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ «The Visitors», στο πλαίσιο του φετινού κεντρικού θέματος «Το σπίτι μας, ο πλανήτης».

Τι θα δούμε σήμερα, Παρασκευή 27 Ιουνίου

⏱️ 11:00 – 14:00
Μεγάλο Αρσενάλι
Η φωνή των μεταφραστών: Αφιέρωμα στην περιπέτεια της μετάφρασης

⏱️ 11:00 – 12:00: Ξαναμεταφράζοντας κλασικά λογοτεχνικά έργα: Συνομιλούν οι μεταφραστές – τριες Κατερίνα Ηλιοπούλου, Παναγιώτης Κεχαγιάς, Ντέιβιντ Κόνολι (David Connolly) και Κατερίνα Σχινά. Συντονισμός: Δήμητρα Δότση, μεταφράστρια.

⏱️ 12:00 – 13:00: Διασυνδέοντας κουλτούρες μέσω της μετάφρασης: Συνομιλούν η μεταφράστρια Δήμητρα Δότση και ο μεταφραστής Σωτήρης Σουλιώτης. Συντονισμός: Κώστας Αθανασίου, μεταφραστής.

⏱️ 13:00 – 14:00: Φύλο και μετάφραση: Παλιές αμαρτίες, νέες προσεγγίσεις: Συνομιλούν οι μεταφραστές – τριες Τέο Βότσος, Αλεξάνδρα Μπούχλερ, Δανάη Σιώζιου.

⏱️ 16:00 – 18:00
Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης
Τα κείμενα και οι συγγραφείς ταξιδεύουν: Φεστιβάλ Βιβλίου και διεθνής διασύνδεση

⏱️ 16:00 – 17:00: Α΄ Μέρος: Τα φεστιβάλ αυτοσυστήνονται

Σύντομες παρουσιάσεις των Φεστιβάλ: Oh les beaux jours ! (Μασσαλία), Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων, Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Λεμεσού (Κύπρος), Ελληνο – Ιβηροαμερικανικό Φεστιβάλ ΛΕΑ, Διεθνές Διαθεματικό Φεστιβάλ Λογοτεχνίας Σαρδάμ (Κύπρος)

⏱️ 17:00 – 18:00: Β΄ Μέρος: Πρακτικές διασύνδεσης των Φεστιβάλ
Πώς μπορούν τα φεστιβάλ να φέρουν πιο κοντά συγγραφείς και βιβλία από διαφορετικές χώρες.

Συνομιλούν: Anouk Rigeade, Μορφωτική Ακόλουθος – Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, Pilar Tena, διευθύντρια Ινστιτούτου Θερβάντες, Antoine Derlon Weider, μέλος της οργανωτικής ομάδας Φεστιβάλ «Oh les beaux jours !» (Μασσαλία), Adriana Martinez, διευθύντρια Φεστιβάλ ΛΕΑ (Αθήνα), Άννα Ιωαννίδου, συνιδρύτρια Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Λεμεσού (Κύπρος), Μαρία Α. Ιωάννου, καλλιτεχνική διευθύντρια Φεστιβάλ Λογοτεχνίας Σαρδάμ (Κύπρος), Μαρία Παπαϊωάννου, Επικεφαλής Τμήματος Τεχνών, British Council Greece. Συντονισμός: Μανώλης Πιμπλής, διευθυντής Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων. Χαιρετισμό θα απευθύνει ο Δημήτρης Μιχελογιάννης, Ειδικός Σύμβουλος Περιφερειάρχη Κρήτης.

⏱️ 18:00 – 19:00
Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης – Αίθουσα 2 Με το βλέμμα στον Πλανήτη
Πόλεμος και Ειρήνη: Οι Τραμπ του μέλλοντος έρχονται από το παρελθόν;

Συνομιλούν οι: Χαράλαμπος Μαγουλάς, διδάσκων στη Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, συγγραφέας, Μιχάλης Μαραγκάκης, συγγραφέας, Σήφης Μιχελογιάννης, ποιητής, αρθρογράφος, Ερασμία Μπουλιτσάκη, ποιήτρια, Χρήστος Τσαντής, σύμβουλος ψυχικής υγείας, συγγραφέας και υπεύθυνος των Εκδόσεων Ραδάμανθυς. Συντονισμός: Χρήστος Τσαντής. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Εκδόσεις Ραδάμανθυς

Μεγάλο Αρσενάλι Το σπίτι μας, ο πλανήτης
«The Paradox of Svalbard» της Zdenka Sokolíčková

Με αφορμή το βιβλίο της «The Paradox of Svalbard», η Τσέχα κοινωνική ανθρωπολόγος και συγγραφέας Ζντένκα Σοκολίτσκoβα συνομιλεί με τον ποιητή, μεταφραστή και φιλόλογο Γιάννη Δούκα για το πώς είναι να ζει και να εργάζεται κανείς στο βορειότερο κατοικημένο σημείο του πλανήτη, για το πέρασμα του Αρχιπελάγους από τ’ ανθρακωρυχεία στον αρκτικό τουρισμό, για την ανησυχητική –αν όχι απελπιστική– αποτύπωση της κλιματικής αλλαγής και για τα δοκιμαζόμενα όρια της παγκοσμιοποίησης, ταξικά, γλωσσικά και οικονομικά.

Μεγάλο Αρσενάλι – Αίθουσα 2
«Γράμματα σε μια νέα δημοσιογράφο» της Ευγενίας Λουπάκη

Η Ευγενία Λουπάκη, δημοσιογράφος και συγγραφέας συζητά με τους δημοσιογράφους Γιάννη Ανδρουλιδάκη και Ζωή Γεωργούλα για το νέο της βιβλίο. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Εκδόσεις Θεμέλιο

⏱️ 18:30 – 20:00
Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης
Τιμητική βράβευση του ποιητή Τίτου Πατρίκιου

Το νέο βιβλίο «Διαδρομές και διασταυρώσεις. Μελέτες και δοκίμια 1977 – 2023» του ποιητή Τίτου Πατρίκιου, εξέχουσας μορφής της νεοελληνικής γραμματείας, θα παρουσιάσει η Κυριακή Μπεϊόγλου, δημοσιογράφος και μέλος της οργανωτικής ομάδας του Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων. Αποσπάσματα από το βιβλίο θα διαβάσει ο ηθοποιός Μιχάλης Μητρούσης. Χαιρετισμό θα απευθύνουν ο αντιπεριφερειάρχης Χανίων Νίκος Καλογερής, ο δήμαρχος Χανίων Παναγιώτης Σημανδηράκης, ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού Δήμου Χανίων, Γιάννης Γιαννακάκης και ο διευθυντής του Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων, Μανώλης Πιμπλής. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Εκδόσεις Κίχλη

⏱️ 19:00 – 20:00
Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης – Αίθουσα 2 Με το βλέμμα στο Σπίτι
«Μια τρίχα που γίνεται άλογο» της Λίλας Κονομάρα & «Διπλή ζωή» του Κώστα Λογαρά

Οι πεζογράφοι Λίλα Κονομάρα και Κώστας Λογαράς συζητούν για τα δύο πρόσφατα έργα τους, εστιάζοντας σε πτυχές των ενδοοικογενειακών σχέσεων και στην καθοριστική τους επίδραση ως προς τη διαμόρφωση της ανθρώπινης προσωπικότητας. Στη συζήτηση συμμετέχουν η Κατερίνα Σχινά, συγγραφέας και μεταφράστρια, και η Μαρία Στασινοπούλου, φιλόλογος και κριτικός λογοτεχνίας. Συντονισμός: Ελεονώρα Ορφανίδου, δημοσιογράφος. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Εκδόσεις Καστανιώτη

Μεγάλο Αρσενάλι
«Η ιστορία μιας ματαίωσης. Το CCF και ο πολιτισμικός ψυχρός πόλεμος στην Ελλάδα (1950 – 1967)» του Στρατή Μπουρνάζου

Ο ιστορικός και επιμελητής βιβλίων Στρατής Μπουρνάζος συνομιλεί με τον εκδότη Κώστα Σπαθαράκη για το πρόσφατο βιβλίο του «Η ιστορία μιας ματαίωσης». ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Εκδόσεις Αντίποδες

Μεγάλο Αρσενάλι – Αίθουσα 2 Με το βλέμμα στον Πλανήτη
Ο πόλεμος ως οικοκτονία: το περιβαλλοντικό και κοινωνικό του αποτύπωμα

Μια διάλεξη του ομότιμου καθηγητή στο Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών Γιάννη Μανέτα. Προλογίζει η Παυλίνα Μάρβιν, μέλος της οργανωτικής ομάδας του Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

⏱️ 20:00 – 21:00
Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης Το σπίτι μας, ο πλανήτης
Η «Αστική ζούγκλα» του Ben Wilson

Ο βραβευμένος Βρετανός ιστορικός, συγγραφέας και αρθρογράφος Μπεν Γουίλσον συνομιλεί για το βιβλίο του «Αστική ζούγκλα» με τη δημοσιογράφο Τίνα Μανδηλαρά. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: British Council Greece / Εκδόσεις Διόπτρα

Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης – Αίθουσα 2
«Η αρχόντισσα του ακρωτηρίου» & «Αν δεν είχα γεννηθεί» της Ζοέλ Λοπινό

Η πεζογράφος Ζοέλ Λοπινό συζητά για τα δύο πρόσφατα έργα της με τη δημοσιογράφο Γιούλη Τσακάλου. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Εκδόσεις Μίνωας

Μεγάλο Αρσενάλι
«Ομέρο, ο κρυφός γιος» του Χρήστου Μαρκογιαννάκη

Ο συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας Χρήστος Μαρκογιαννάκης συζητά για το νέο του βιβλίο με τον δημοσιογράφο Γιάννη Πανταζόπουλο. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Εκδόσεις Ψυχογιός

Μεγάλο Αρσενάλι – Αίθουσα 2
Διάλεκτοι και ντοπιολαλιές στη σύγχρονη λογοτεχνία: Διερωτήσεις για τις μεταμορφώσεις της γλώσσας από το βαθύ παρελθόν στο παρόν των ελληνόφωνων συγγραφέων

Οι πεζογράφοι από την Κύπρο Κωνσταντία Σωτηρίου και Μαρία Α. Ιωάννου συναντούν τον Κρητικό συγγραφέα Γιώργο Σταματάκη και τον ποιητή, δοκιμιογράφο, μεταφραστή και δημοσιογράφο Παντελή Μπουκάλα, σε μια συζήτηση για την αίσθηση του ανήκειν στη σύγχρονη ζωή αλλά και στη λογοτεχνία. Συντονίζει η Μαρία Α. Ιωάννου. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Λεμεσού / Υφυπουργείο Πολιτισμού Κύπρου – Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού

Σκάλα της οδού Αγίου Μάρκου
«Μετείκασμα» του Σωκράτη Καμπουρόπουλου

Ο ποιητής και μεταφραστής Σωκράτης Καμπουρόπουλος συνομιλεί με τον επίκουρο καθηγητή Ιστορίας, Θεωρίας και Κριτικής της Αρχιτεκτονικής Κωνσταντίνο Πρώιμο και τη συγγραφέα Παυλίνα Μάρβιν για το ποιητικό βιβλίο του «Μετείκασμα». ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Εκδόσεις Θράκα

⏱️ 20:30 – 21:30
MULaR
«Η Γεωγραφία είναι πολύ κουλ» της Σμαράγδας Αλεξανδρή

Η συγγραφέας, CEO & founder της εταιρείας ΠΟΛΥ ΚΟΥΛ, ενός επιδραστικού δικτύου εκπαιδευτικών κοινοτήτων, Σμαράγδα Αλεξανδρή, συνομιλεί για το έργο και τα βιβλία της με την Αναστασία Γιαννακοπούλου, επίκουρη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, υπεύθυνη για τη Διαχείριση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης και τη Δημιουργία Ψηφιακού Περιεχομένου του Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Εκδόσεις Διόπτρα

⏱️ 21:00 – 22:00
Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης
«Νυχτερινό στη Γαλλία» του Fabio Stassi

Ο Ιταλός πεζογράφος, διηγηματογράφος και δοκιμιογράφος Φάμπιο Στάσι συνομιλεί με τη μεταφράστρια Δήμητρα Δότση για το νέο του βιβλίο. Συντονισμός: Κυριακή Μπεϊόγλου, δημοσιογράφος, μέλος της οργανωτικής ομάδας του Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Εκδόσεις Ίκαρος

Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης – Αίθουσα 2
«Η κεφαλή του Τσάτσγουερθ» & «Στα σπλάχνα της Σερίφου» των Κωνσταντίας Σωτηρίου και Αλεξάνδρας Χριστακάκη

Η πεζογράφος Κωνσταντία Σωτηρίου, η δημοσιογράφος και συγγραφέας Αλεξάνδρα Χριστακάκη και ο καθηγητής ΕΜΠ Δημήτρης Καλιαμπάκος συζητούν για τα δύο πρόσφατα βιβλία τους. Η κόκκινη γραμμή που τα διαπερνά είναι οι ιστορίες εκμετάλλευσης των πρωταγωνιστών που ήταν μεταλλωρύχοι στη Σέριφο και στην Κύπρο, αόρατοι για την εξουσία και χωρίς φωνή. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Εκδόσεις Πατάκη / Πυξίδα της Πόλης

Μεγάλο Αρσενάλι Το σπίτι μας, ο πλανήτης
Τι συμβαίνει σήμερα με το κλίμα;

Μια συζήτηση για την κλιματική αλλαγή σε τοπικό και διεθνές επίπεδο, τις μεταβάσεις που επιφέρει και τους κινδύνους που εγκυμονεί, με ομιλητές τους Πέτρο Κόκκαλη και Ξενοφώντα Ι. Κοντιάδη, τον Θοδωρή Γεωργακόπουλο, και τον Γιάννη Φίλη, με αφορμή τα βιβλία τους «Ο κόσμος καίγεται», «Μια ελληνική κλιματική κρίση» και «Η τελευταία πνοή του πλανήτη Γη», αντίστοιχα. Συντονισμός: Μανώλης Πιμπλής, διευθυντής Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Εκδόσεις Έναστρον / Εκδόσεις Τόπος / Εκδόσεις Ψυχογιός

Μεγάλο Αρσενάλι – Αίθουσα 2
«Ιστορία, έθνος και μυθιστόρημα στη μεταπολίτευση: Τραύμα, Μνήμη και Μεταφορά» του Δημήτρη Τζιόβα

Ο ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, Δημήτρης Τζιόβας, συνομιλεί με τη διακεκριμένη πεζογράφο Ρέα Γαλανάκη για το πρόσφατο βιβλίο του «Ιστορία, έθνος και μυθιστόρημα στη μεταπολίτευση». Συντονισμός: Κώστας Κατσουλάρης, συγγραφέας, δημοσιογράφος, πρόεδρος Εταιρείας Συγγραφέων. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

Σκάλα της οδού Αγίου Μάρκου
«Παραδείσια πουλιά» του Γιάννη Πάσχου

Ο συγγραφέας Γιάννης Πάσχος συζητά για το νέο βιβλίο του με τον συγγραφέα Γιάννη Παλαβό. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Εκδόσεις Περισπωμένη

⏱️ 22:00 – 23:00
Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης Με το βλέμμα στον Πλανήτη
Η λογοτεχνία σε χώρες που βιώνουν την κρίση

Ο Κουβανός συγγραφέας Λεονάρδο Παδούρα συνομιλεί με την Αργεντίνα πεζογράφο Κλαούδια Πινιέιρο και τον συγγραφέα Ιερώνυμο Λύκαρη για τον ρόλο και το αποτύπωμα της λογοτεχνίας σε χώρες που αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές, ανθρωπιστικές και πολιτικές κρίσεις. Συντονισμός: Κώστας Αθανασίου, μεταφραστής. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Ελληνο – Ιβηροαμερικανικό Φεστιβάλ ΛΕΑ / Εκδόσεις Carnivora / Εκδόσεις Καστανιώτη

Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης – Αίθουσα 2
«Όνομα πατρός: Δούναβης» του Κώστα Ακρίβου

Ο συγγραφέας Κώστας Ακρίβος συζητά για το νέο του βιβλίο με την μεταφράστρια Ρίτα Κολαΐτη. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Εκδόσεις Μεταίχμιο

Μεγάλο Αρσενάλι
Πώς πολιτεύεται η λογοτεχνία;

Ο ποιητής Γιάννης Δούκας συνομιλεί με την πεζογράφο Βασιλική Πέτσα, τον ποιητή Νίκο Ερηνάκη και τον πεζογράφο Νίκο Μάντη για το πώς αποτυπώνεται η πολιτική επικαιρότητα στα γραπτά και στα διαβάσματά τους, για το πώς συμβιώνουν και σχετίζονται η δημιουργική διαδικασία με την ιδιότητα του πολίτη και για το πώς θα μπορούσαμε να μιλήσουμε σήμερα για την έννοια και την εφαρμογή της στράτευσης στη λογοτεχνία. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Εκδόσεις Κείμενα / Εκδόσεις Πόλις

Μεγάλο Αρσενάλι – Αίθουσα 2
Σύγχρονη πεζογραφία από την Κρήτη

Οι πεζογράφοι από την Κρήτη Στέλλα Χαιρέτη («Της Λένης η μ[i]λιά»), Μανόλης Χατζηπαναγιώτου («Τεφτέρια»), Γιάννης Νικολούδης («Άδειος τόπος») και Λάζαρος Αλεξάκης («Mind the gap») συνομιλούν με θέμα το παρόν και το μέλλον της Κρητικής λογοτεχνίας. Συντονισμός: Σόλωνας Παπαγεωργίου, δημοσιογράφος, συγγραφέας («Ονειρεύομαι πίνακες»). ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Εκδόσεις Διόπτρα / Εκδόσεις Θεμέλιο / Εκδόσεις Νήσος / Εκδόσεις Πατάκη / Εκδόσεις Στίξις

Σκάλα της οδού Αγίου Μάρκου
«She's not normal» της Coraly Dimitriadis

Η Κυπροαυστραλή ποιήτρια Κόραλι Δημητριάδη παρουσιάζει την περφόρμανς «She’s not normal», που βασίζεται στο ποιητικό της έργο. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού – Υφυπουργείο Πολιτισμού Κύπρου

⏱️ 23:00 – 00:30
Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης Το σπίτι μας, ο πλανήτης
Προβολή ντοκιμαντέρ «Mighty Afrin: In the Time of Floods»
Σκηνοθεσία: Άγγελος Ράλλης
Διάρκεια: 92’

Με φόντο τα υπό εξαφάνιση νησιά κατά μήκος του επικίνδυνα φουσκωμένου ποταμού Βραχμαπούτρα στο Μπαγκλαντές, το ντοκιμαντέρ αναδεικνύει το γενναίο αγώνα της 12χρονης Αφρίν, η οποία προσπαθεί να επιβιώσει σε έναν κόσμο που πολιορκείται από τις ανελέητες δυνάμεις της φύσης. ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων.