Το μουσείο «Το σπίτι του Ελύτη» εγκαινιάστηκε στην Πλάκα. Ένας μικρός και λιτός χώρος σε νεοκλασικό σπίτι που παραχωρήθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού, στεγάζει και περικλείει το ποικίλο αρχειακό υλικό από την ιδιωτική συλλογή της Ιουλίτας Ηλιοπούλου.
Επιμέλεια Book Press
Στο παλιό νεοκλασικό, στη συμβολή των οδών Διοσκούρων και Πολυγνώτου στην Πλάκα, στεγάζεται το μουσείο «Το σπίτι του Ελύτη». Το κτίριο παραχωρήθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού για να στεγάσει το μουσείο που είναι αφιερωμένο στον νομπελίστα ποιητή, Οδυσσέα Ελύτη (Ηράκλειο Κρήτης, 2 Νοεμβρίου 1911 - Αθήνα, 18 Μαρτίου 1996). Ο χώρος προσφέρει στον επισκέπτη μία ιδιαίτερη εμπειρία και, συνάμα, μία σημαντική έμμεση διδαχή αισθητικής και λιτότητας.
Βασιζόμενο εξ ολοκλήρου στην ιδιωτική συλλογή τής Ιουλίτας Ηλιοπούλου, η οποία περιλαμβάνει εικαστικά έργα, αντικείμενα, βιβλία και ποικίλο αρχειακό υλικό τού Οδυσσέα Ελύτη, το μουσείο διαρθρώνεται στους εξής επιμέρους χώρους-ενότητες: τον εκθεσιακό χώρο, την αναπαράσταση του γραφείου του Ελύτη, την αίθουσα εκδηλώσεων και τη βιβλιοθήκη.
Υποδεχόμενη τους προσκεκλημένους, η Ιουλίτα Ηλιοπούλου, μεταξύ άλλων, είπε:
«Άνθρωπος του Ολίγου και του Ακριβούς, ποιητής της γλώσσας και των αξιών, της αίσθησης και της υπέρβασης, της εναντίωσης και της επαναστατικής ανασύνθεσης, ο Οδυσσέας Ελύτης, πράγματι ζούσε για τότε που δεν θα υπάρχει. Είκοσι οκτώ χρόνια μετά την έξοδό του απ’ τη ζωή, υπάρχει στον νου και στην ψυχή των πολλών του αναγνωστών, υπάρχει στην πρώτη ευαισθησία των παιδιών του δημοτικού, στο κοινό κτήμα αναφορών, στίχων και φράσεών του, που διείσδυσαν στη συλλογική αντίληψη, και πρωτίστως υπάρχει ως ένα μέγιστο εθνικό κεφάλαιο.»
Η επίσκεψη ξεκινά από τον εκθεσιακό χώρο όπου ένα σύντομο χρονολόγιο προβάλλει τους κύριους σταθμούς της ζωής και του έργου του ποιητή συνοψίζοντας τις εννέα δεκαετίες της ζωής του. Αποσπάσματα λόγου του Ελύτη μαζί με αρχειακό υλικό, χειρόγραφα, εικαστικά, αντικείμενα διαμορφώνουν συνοπτικές θεματικές ενότητες που επικεντρώνονται στη γλώσσα, τη διαδικασία της γραφής, την ελληνική διαχρονία, τους βασικούς άξονες της ποίησής του, καθώς και τη σχέση του με τις υπόλοιπες τέχνες. Μικρή πινακοθήκη αγαπημένων έργων του Ελύτη συμπληρώνει την εισαγωγική έκθεση.
Ο χώρος εργασίας τού Οδυσσέα Ελύτη σε πιστή αναπαράσταση
Στην εσωτερική αίθουσα του ισογείου έχει μεταφερθεί και διαρθρωθεί ο χώρος εργασίας τού Οδυσσέα Ελύτη σε πιστή αναπαράσταση. Εκεί, ο επισκέπτης μπορεί να δει το γραφείο του, το οποίο χρησιμοποιούσε από τη μαθητική του ηλικία και σε όλη τη συγγραφική διαδρομή του, τα έπιπλα καθιστικού του, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, ένα σκυριανό καναπέ, ένα τραπεζάκι σαλονιού από παλιά ζωγραφισμένη κασέλα, καθώς και τη βιβλιοθήκη του, την οποία σχεδίασε ο Γιάννης Μόραλης, για να φιλοξενήσει γύρω στους επτακόσιους τίτλους βιβλίων τής προσωπικής συλλογής τού ποιητή. Τον χώρο συμπληρώνουν τα εικαστικά έργα που κοσμούσαν τους τοίχους τού διαμερίσματός του.
Στον πρώτο όροφο του μουσείου βρίσκεται ο χώρος πολλαπλών χρήσεων, με χωρητικότητα περίπου ενενήντα θέσεων, εξοπλισμένος με κλασικό πιάνο και ηχητική εγκατάσταση.
Τέλος, η βιβλιοθήκη περιλαμβάνει εκδόσεις βιβλίων του Ελύτη, αλλά και βιβλία για την ποίησή του, καθώς και πολλές ξενόγλωσσες εκδόσεις και μεταφράσεις έργων του. Στον χώρο αυτό στεγάζονται και δύο κομψές βιβλιοθήκες του Οδυσσέα Ελύτη με βιβλία γαλλικής κυρίως λογοτεχνίας. Οι επισκέψεις για ερευνητικό σκοπό στο αρχείο και τη βιβλιοθήκη Οδυσσέα Ελύτη πραγματοποιούνται κατόπιν σχετικού αιτήματος μέσω των πληροφοριών που θα βρουν εδώ.
Το μουσείο «Το σπίτι του Ελύτη» εγκαινιάστηκε την Παρασκευή, 1 Νοεμβρίου, από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Στην τελετή των εγκαινίων η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου απήγγειλε ποίηση του Ελύτη, κι ο βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος τραγούδησε ποιήματα του Ελύτη μελοποιημένα από τον Γιώργο Κουρουπό, ενώ στο πιάνο ήταν ο Θανάσης Αποστολόπουλος.