Πέθανε ο Λευτέρης Αναγνώστου (1941-2024) – κορυφαίος μεταφραστής απαιτητικών και σημαντικών κειμένων από τη γερμανική και αυστριακή γραμματεία

Η ανακοίνωση των εκδόσεων Αλεξάνδρεια

Με λύπη πληροφορηθήκαμε την απώλεια του φίλου, μεταφραστή και συγγραφέα Λευτέρη Αναγνώστου.

Ο Λευτέρης συνδέθηκε με το ξεκίνημα των εκδόσεων Αλεξάνδρεια, μεταφράζοντας το 1989 δύο μικρά δοκίμια του Τ.Β. Αντόρνο, τη Θεωρία της ημιμόρφωσης και τη Σύνοψη της πολιτιστικής βιομηχανίας (σε δίγλωσση έκδοση), και συνεχίζοντας με μεταφράσεις-άθλους σημαντικών έργων της Σχολής της Φραγκφούρτης.

Ωστόσο η γνωριμία μας μαζί του και η φιλία που μας συνέδεε πάει αρκετό καιρό πίσω, στην περίοδο του Κέντρου Μελετών και Αυτομόρφωσης, του οποίου υπήρξε εμπνευστής, και όπου στάθηκε ένας ξεχωριστός σύντροφος και άτυπος δάσκαλός μας.

Τα χρόνια πέρασαν, οι δρόμοι μας χώρισαν, αλλά η ανάμνηση εκείνων των ημερών, και της μοναδικής προσωπικότητας του Λευτέρη, με τη λεπτή ειρωνεία και την ανατρεπτική του σκέψη για τα πράγματα, δεν έχει πάψει να μας συνοδεύει, νοτισμένη τώρα πια με μια αναπόφευκτη συγκίνηση.

Στη σύντροφο της ζωής του, Μπριγκίτε, τα πιο θερμά συλλυπητήριά μας.

Κώστας Λιβιεράτος
Τάκης Φραγκούλης

«Ένας ορατός και συγχρόνως αόρατος πνευματικός μεσολαβητής»

Ο πανεπιστημιακός και συγγραφέας Νικόλας Σεβαστάκης έγραψε, μεταξύ άλλων, σε εμβριθές κείμενό του στη Lifo:

«Ο Λευτέρης Αναγνώστου, όμως, για όλους εμάς που μαγνητιστήκαμε από τις βιτρίνες των βιβλιοπωλείων ήταν ένας ορατός και συγχρόνως αόρατος πνευματικός μεσολαβητής. Το όνομα που συναντούσαμε συχνά στα εξώφυλλα έργων του Φρόιντ, στα πιο ζόρικα κείμενα του Αντόρνο (μεταφραστικός άθλος η «Αρνητική Διαλεκτική» αλλά και τα «Minima Moralia!»), στον Μαρκουζε και στον Χάμπερμας. Και έπειτα η συνάντηση του Αναγνώστου με τα μεγάλα κείμενα του άλλου «Γερμανού» του ελληνικού πνεύματος, του Παναγιώτη Κονδύλη. Τέλος, η λογοτεχνική ανύψωση και υπέρβαση στην αναμέτρηση με τον Τόμας Μαν και το τετράτομο «ο Ιωσήφ και οι αδελφοί αυτού» αλλά και με την Ελφρίντε Γέλινεκ και άλλους».

Λίγα λόγια για τον μεταφραστή

Ο Λευτέρης Αναγνώστου γεννήθηκε στην Πλατανούσα Ιωαννίνων το 1941, τελείωσε το Δημοτικό στο χωριό του και το γυμνάσιο στην Αθήνα. Από το 1960 μέχρι το 1979 έζησε στη γερμανόφωνη Ελβετία. Σπούδασε κοινωνικές επιστήμες στα πανεπιστήμια της Ζυρίχης και της Βέρνης καθώς και ψυχανάλυση στο ινστιστούτο του Dr. Ratner, στη Ζυρίχη, όπου και εργάστηκε.

Από το 1979 μέχρι το 1987 ασχολήθηκε με τη δυναμική των ομάδων και την παιδαγωγική ενηλίκων στο Κέντρο Μελετών και Αυτομόρφωσης, στην Αθήνα, του οποίου υπήρξε συνιδρυτής και διευθυντής.

Από το 1987 εργάστηκε αποκλειστικά ως μεταφραστής ψυχαναλυτικών, φιλοσοφικών, κοινωνιολογικών και λογοτεχνικών έργων από τα γερμανικά. Μεταξύ άλλων κυκλοφορούν σε μετάφρασή του 15 βιβλία του Φρόυντ, 10 βιβλία εκπροσώπων της Σχολής της Φραγκφούρτης (Αντόρνο, Χορκχάιμερ, Μαρκούζε, Χάμπερμας), Η Παρακμή της Δύσης του Σπένγκλερ, Η Μίμησις του Άουερμπαχ, τρία βιβλία της Ε. Γέλινεκ (βραβείο Νομπέλ 2004), Ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας του βυζαντινολόγου Hans-Georg Beck, το τετράτομο μυθιστόρημα του Thomas Mann Ο Ιωσήφ και οι αδελφοί αυτού για το οποίο τιμήθηκε με το Βραβείο Μετάφρασης έργου ξένης λογοτεχνίας σε ελληνική γλώσσα το 2005 κ.ά. Μαζί με τον Γ. Βαμβαλή συνέγραψε το Τετράγλωσσο Λεξικό της Ψυχανάλυσης.