3ο Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Το φετινό πρόγραμμα, οι προοπτικές και τα σχέδια για το μέλλον

Μια πόλη ταυτισμένη με τη λογοτεχνία και το βιβλίο. Τα Χανιά για τρίτη συνεχόμενη χρονιά ετοιμάζονται να διοργανώσουν το Φεστιβάλ Βιβλίου (26-30 Ιουνίου 2024) και με βάση την εμπειρία και την επιτυχία των δύο προηγούμενων Φεστιβάλ, ο πήχης έχει ανέβει αρκετά ψηλά.

Στη συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε σήμερα (28/5) μίλησαν οι συνδιοργανωτές του Φεστιβάλ, ένα σπάνιο παράδειγμα συνέργειας που δεν το συναντάς εύκολα στην Ελλάδα.

Τουτέστιν: η Περιφέρεια Κρήτης σε συνεργασία με τον Δήμο και μια ομάδα από ανθρώπους του βιβλίου (Λένα Ματσιώρη, Κυριακή Μπεϊόγλου, Βασίλης Κιμούλης, Ζωή Γεωργούλα, Λευτέρης Μπλέτσας) με επικεφαλής τον Μανώλη Πιμπλή (στη θέση του διευθυντή) σχεδιάζουν φέτος να κάνουν ένα βήμα παραπάνω σε σχέση με τα δύο προηγούμενα χρόνια.

 «Ευρώπη, παρελθόν και μέλλον. Ματιές στη λογοτεχνία, τον πολιτισμό, την πολιτική».

Η φετινή θεματική είναι: «Ευρώπη, παρελθόν και μέλλον. Ματιές στη λογοτεχνία, τον πολιτισμό, την πολιτική». Ένα θέμα άκρως επίκαιρο αν σκεφτεί κανείς πως το Φεστιβάλ έπεται των Ευρωεκλογών, άρα θα έχει ανοίξει ήδη η συζήτηση για το πού πηγαίνει η Ευρώπη. Παράλληλα θα υπάρξει και μια δεύτερη θεματική που έχει να κάνει με τη συμπλήρωση 50 ετών κοινοβουλετικής Δημοκρατίας στην Ελλάδα.

Από άποψη αριθμών (καθόλου «ψυχροί» στη συγκεκριμένη περίπτωση) το φετινό Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων θα έχει περισσότερους απο 100 ομιλητές από 17 χώρες, 60 θεματικές συζητήσεις, παρουσία 35 εκδοτών. Μεγαλύτερη θα είναι και η παρουσία σσημαντικών συγγραφέων από το εξωτερικό. Φέτος ο αριθμός θα είναι μεγαλύτερος σε σχέση με πέρυσι (24 ξένοι συγγραφείς από 17 χώρες, ενώ στο 2ο Φεστιβάλ είχαν προσκληθεί 11 συγγραφείς από οκτώ χώρες.

Όλες οι δράσεις θα έχουν ως επίκεντρο το Ενετικό Λιμάνι της πόλης, μεταξύ του Κέντρου Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου (Μεγάλο Αρσενάλι) και του Θεάτρου Μίκης Θεοδωράκης.

Οι άλλες συνεργασίες

Το ΦΒΧ συνεργάζεται με καταξιωμένους πολιτιστικούς οργανισμούς και φορείς της πόλης των Χανίων (Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης, Δημοτική Βιβλιοθήκη Χανίων, Σύνδεσμος Φιλολόγων Νομού Χανίων, Ελληνογαλλικός Σύλλογος Χανίων, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων), ενώ συνεχίζει να επεκτείνει τις νευραλγικές συνεργασίες του (Ελληνο-Ιβηροαμερικανικό Φεστιβάλ ΛΕΑ-Λογοτεχνία εν Αθήναις, Γερμανικό Ταμείο Μεταφραστών/DÜF-Πρόγραμμα Toledo, Επίτροπος Πολιτισμού και Μέσων Ενημέρωσης της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης της Γερμανίας, Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας, Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών, PEN Greece).

Τα βιβλία τόσο των τιμώμενων συγγραφέων όσο και όλων των συμμετεχόντων στις θεματικές συζητήσεις, θα διαθέτει και φέτος στους επισκέπτες του ΦΒΧ, μια σύμπραξη βιβλιοπωλείων της πόλης των Χανίων (Comixadiko, Σαμιαμύθι, Σποράκι, Το Τρενάκι).

Η συνέντευξη Τύπου

Κατά τη διάρκερια της συνέντευξης Τύπου ο αντιπεριφερειάρχης Χανίων Νίκος Καλογερής σημείωσε:

«Κόντρα στο ρεύμα της εποχής που θέλει την ηλεκτρονική ανάγνωση, εμείς στηρίζουμε το Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων με σκοπό να αντιστρέψουμε το κλίμα. Τα Χανιά έχουν λατρέψει το Φεστιβάλ και όσοι έρθουν δεν θα το μετανιώσουν».

Από αριστερά προς τα δεξιά, ο αντιπεριφερειάρχης Νίκος Καλογερής, ο Δήμαρχος Χανίων, Παναγιώτης Σημανδηράκης, ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Γιάννης Γιαννακάκης και ο διευθυντής του Φεστιβάλ Μανώλης Πιμπλής.

Από την μεριά του ο Δήμαρχος Χανίων, Παναγιώτης Σημανδηράκης επισήμανε πως: «Υπάρχει αυτοπεποίθηση γι’ αυτό το Φεστιβάλ. Δείχνουμε πως μπορούμε να σπάσουμε τα στερεότυπα που θέλουν τέτοια Φεστιβάλ να γίνονται μόνο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.

Ο χώρος που γίνονται οι εκδηλώσεις είναι ελκυστικοί, ενώ ελπίζουμε τα επόμενα χρόνια το Φεστιβάλ να επεκταθεί και στα ανακαινισμένα Ενετικά Νεώρια (έκταση 4.500 τ.μ.). Ένα Φεστιβάλ γίνεται επιτυχημένο όταν ριζώνει και εδώ υπάρχει ομοψυχία των φορέων, των συγγραφέων και των εκδοτών. Η εμπειρία ανατροφοδοτεί το Φεστιβάλ. Προσωπικά είμαι υπερήφανος για ό,τι έχουμε καταφέρει από κοινού».

Ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Γιάννης Γιαννακάκης, τόνισε: «Η καρδιά των Χανίων, τις μέρες του Φεστιβάλ, γέρνει λίγο περισσότερο προς το λιμάνι με ένα βιβλίο στο χέρι. Το αν είναι διεθνές είναι κάτι που αποδεικνύεται, επομένως όταν θα ονομαστεί και επισήμως έτσι θα πρέπει να το προσέχουμε ακόμη περισσότερο».

Ο Μανώλης Πιμπλής που ηγείται της ομάδας που «τρέχει» δημοσιογραφικά και οργανωτικά το Φεστιβάλ έδωσε κάποιες πτυχές του προγράμματος, αλλά και των μελλοντικών κινήσεων που έχει σκοπό να κάνει το Φεστιβάλ.

Η Ρέα Γαλανάκη

Τόνισε πως το στοίχημα είναι να ενταχθεί το Φεστιβάλ στον διεθνή χάρτη, αλλά αυτό πρέπει να γίνει με όρους εμπιστοσύνης. Υπογράμμισε από τη μεριά του την άψογη συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων, ενώ σημείωσε πως ένα δεύτερο στοίχημα είναι: «Να έρθουν άνθρωποι από όλη την Ελλάδα, αλλά και από το εξωτερικό στα Χανιά μόνο και μόνο για το Φεστιβάλ. Γι’ αυτό πρέπει να έχουμε έτοιμο το πρόγραμμα έγκαιρα όπως κάναμε φέτος, ενώ δημιουργήσαμε και έναν τρίγλωσσο ιστότοπο».

Παρέμβαση έκαναν οι συγγραφείς Ρέα Γαλανάκη και Λένα Διβάνη. Η πρώτη επισήμανε πως: «Το Φεστιβάλ Χανίων έχει φρεσκάδα. Είναι μοναδική εμπειρία να παρακολουθείς μια εκδήλωση σ’ αυτούς τους χώρους. Είναι μια μορφή απόλαυσης. Πρόκειται για το πιο ελεύθερο, ποιοτικό και φιλόδοξο Φεστιβάλ που υπάρχει στην Ελλάδα».

Η, δε, δεύτερη τόνισε με δηκτικό τρόπο: «Η Έκθεση Θεσσαλονίκης είναι σαν μια γηραία κυρία. Ο κόσμος της πόλης δεν πήρε ιδέα, σε αντίθεση με τα Χανιά που μας έχουν αγκαλιάσει. Αυτό το Φεστιβάλ είναι σαν το έφηβο εγγονάκι της Θεσσαλονίκης».

Η Λένα Διβάνη με το μικρόφωνο στο χέρι. Δίπλα της, ο Μανώλης Πιμπλής και ο Γιάννης Γιαννακάκης.

Το πρόγραμμα του 3ου Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων

Στο επίκεντρο η Ευρώπη και τα 50 χρόνια κοινοβουλευτικής δημοκρατίας στην Ελλάδα

Με κεντρικό θέμα «Ευρώπη, παρελθόν και μέλλον. Ματιές στη λογοτεχνία, τον πολιτισμό, την πολιτική», το 3ο ΦΒΧ επιχειρεί φέτος μια περιδιάβαση στο πολυκύμαντο παρελθόν και στις αβεβαιότητες του μέλλοντος της Ευρωπαϊκής ηπείρου, μέσα από το βλέμμα της λογοτεχνίας, της ιστορίας, της πολιτικής.

Στο πλαίσιο αυτό, θα πραγματοποιηθούν ποικίλες θεματικές συζητήσεις και παρουσιάσεις βιβλίων, στις οποίες μεταξύ άλλων συμμετέχουν:

- Την Τετάρτη 26 Ιουνίου: Ο Ιταλός συγγραφέας και διευθυντής του λογοτεχνικού φεστιβάλ Pordenonelegge.it, Αλμπέρτο Γκαρλίνι (Alberto Garlini - «Ο νόμος του μίσους») και ο Γεώργιος-Στυλιανός Πρεβελάκης, καθηγητής Γεωπολιτικής, Πολεοδομίας και Πολιτισμικής Γεωγραφίας στη Σχολή Γεωγραφίας της Σορβόννης (Paris I) και στο Ινστιτούτο Πολιτικών Σπουδών.

- Την Πέμπτη 27 Ιουνίου: Ο πολυβραβευμένος Βούλγαρος συγγραφέας Γκεόργκι Γκοσποντίνοφ (Georgi Gospodinov, Διεθνές Βραβείο Man Booker 2023, Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος Βουλγαρίας 2021, βραβείο Strega Europeo 2021, κ.ά. - «Εκεί όπου δεν είμαστε»), ο Αμερικανός συγγραφέας και καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στις ΗΠΑ, Άντονι Πάγκντεν (Andony Pagden - «Η επιδίωξη της Ευρώπης. Μια ιστορία») και ο Γιάννης Χαμηλάκης, καθηγητής Αρχαιολογίας και Καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Μπράουν των ΗΠΑ («Αρχαιολογία, έθνος και φυλή»).

- Την Παρασκευή 28 Ιουνίου: Η Αντιγόνη Βλαβιανού, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιστορίας της Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, η Τιτίκα Δημητρούλια, καθηγήτρια Θεωρίας και Πράξης της Μετάφρασης στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, μεταφράστρια και κριτικός λογοτεχνίας, και ο Παναγιώτης Κορλίρας, ομότιμος καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, πρώην υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος και πρώην πρόεδρος της Ιονικής και Λαϊκής Τράπεζας («Μικρές ιστορίες για την Ευρώπη»).

- Το Σάββατο 29 Ιουνίου: Ο Ηλίας Κολοβός, καθηγητής οθωμανικής ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, ο Γιάννης Σκαλιδάκης, διδάσκων Ευρωπαϊκής και Ελληνικής Ιστορίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης και ο Γιάννης Δημητρακάκης, αναπληρωτής καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.

- Την Κυριακή 30 Ιουνίου: Ο Λουκάς Τσούκαλης, συγγραφέας («Η ενηλικίωση της Ευρώπης») και καθηγητής στη Σχολή Διεθνών Υποθέσεων του Παρισιού (Sciences Po), ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ). Επιπλέον, καθώς το 2024 συμπληρώνονται πενήντα χρόνια από την πτώση της δικτατορίας και τη γένεση της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας, οι συμμετέχοντες στο ΦΒΧ θα συζητήσουν και για τις προκλήσεις της ελληνικής δημοκρατίας και τις λογοτεχνικές της αποτυπώσεις:

- Την Παρασκευή 28 Ιουνίου: Οι συγγραφείς Ρέα Γαλανάκη, βραβευμένη πρόσφατα με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για τη συνολική προσφορά του έργου της και Νίκη Τρουλλινού («Οδός Σόλωνος»), ο συγγραφέας και μεταφραστής Ανδρέας Αποστολίδης («Romantica»), ο συγγραφέας, δημοσιογράφος και διευθυντής του ηλεκτρονικού περιοδικού «Ο Αναγνώστης», Γιάννης Μπασκόζος («Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών») και ο Νικόλας Α. Σεβαστάκης («Καταγωγή ή οι ιστορίες των άλλων»), καθηγητής Σύγχρονης Πολιτικής και Κοινωνικής Φιλοσοφίας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ.

Ακόμη, η Ένωση Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης (ΕΕΒΕΠ), σε συνεργασία με βιβλιοθήκες της Κρήτης, θα παρουσιάσει εκδήλωση με τίτλο «Βιβλιοθήκες και Δημοκρατία», όπου θα συμμετάσχουν οι: Ανθή Κατσιρίκου, πρόεδρος ΕΕΒΕΠ, προϊσταμένη της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Μαρία Χετζάκη, βιβλιοθηκονόμος στη Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου (ΕΛΜΕΠΑ), Κατερίνα Βουτυράκη, προϊσταμένη στη Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης του ΕΛΜΕΠΑ, Μαρία Νταουντάκη, προϊσταμένη Διεύθυνσης στη Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης του Πολυτεχνείου Κρήτης, Μανώλης Κουκουράκης, Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης Πανεπιστημίου Κρήτης, Ειρήνη Δραγασάκη, Κουνδούρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Δήμου Αγίου Νικολάου.

Σημαντικοί Έλληνες συγγραφείς & διπλάσιες ξένες συμμετοχές

Το 3ο ΦΒΧ παρουσιάζει 24 ξένες συμμετοχές από 17 χώρες (από 11 ξένες συμμετοχές από 8 χώρες στο 2ο ΦΒΧ το 2023) και περισσότερους από 70 σημαντικούς Έλληνες συγγραφείς, ακαδημαϊκούς, μεταφραστές, διανοούμενους, κ.ά., που θα λάβουν μέρος σε θεματικά πάνελ και παρουσιάσεις νέων εκδόσεων, τόσο από το πεδίο της λογοτεχνίας, όσο και από το πεδίο της κοινωνίας.

Ενδεικτικά:

- Την Τετάρτη 26 Ιουνίου: Η διακεκριμένη Ελβετή ποιήτρια και πεζογράφος Λέτα Σεμάντενι (Leta Semadeni, Ελβετικό Βραβείο Λογοτεχνίας 2016, Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας της Ελβετικής Συνομοσπονδίας 2023 για το σύνολο του έργου της) θα συνομιλήσει με τον Τέο Βότσο, μεταφραστή της στα ελληνικά («Ταμανγκούρ»)∙ η φιλόλογος και συγγραφέας Ρούλα Βουράκη, που θα συνομιλήσει με τη Βαρβάρα Περράκη, φιλόλογο, πρόεδρο του Συνδέσμου Φιλολόγων Νομού Χανίων και τον εκδότη Χρήστο Μαχαιρίδη, συγγραφέα, διευθυντή της περιοδικής έκδοσης Λόγου και Τέχνης «Έρεισμα»∙ ο Ματθαίος Φραντζεσκάκης, διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων, της Πολιτιστικής Εταιρείας Κρήτης και των εκδόσεων «Πυξίδα της Πόλης», που θα συνομιλήσει με τον Τούρκο ποιητή Τζεβάτ Τσαπάν (Cevat Çapan - «Ήρθαν με μια κληματόβεργα απ’ την Κρήτη»), την Τουρκάλα ποιήτρια Αϊσέ Λαχούρ Κίρτουντς (Ayşe Lahur Kırtunç) και τη μεταφράστρια από τα τουρκικά, Άνθη Καρρά.

Ο Γκεόργκι Γκοσποντίνοφ.

- Την Πέμπτη 27 Ιουνίου: Η Αμερικανίδα συγγραφέας Κάρα Χόφμαν (Cara Hoffman - «Οι κράχτες»), αντιπροσωπευτική φωνή της νέας αμερικανικής γενιάς συγγραφέων (βραβείο Καλύτερου Μυθιστορήματος της Χρονιάς της εφημ. Τάιμς της Νέας Υόρκης), ιδρυτικό μέλος του περιοδικού Anarchist Review of Books∙ η συγγραφέας Λένα Διβάνη («Για την καρδιά και το συκώτι του»), που θα συζητήσει με τον Δημήτρη Μιχελογιάννη, Ειδικό Σύμβουλο Περιφερειάρχη Κρήτης και τον Φοίβο Τσαραβόπουλο, Ιδρυτή της Κοιν.Σ.Επ. Μονοπάτια της Ελλάδας, για τη νέα έκδοση της Περιφέρειας Κρήτης, «Τα Μονοπάτια μου στην Κρήτη: Αποκόρωνας»∙ οι συγγραφείς Ιωάννα Μπουραζοπούλου (βραβείο Ακαδημίας Αθηνών 2015) με την αφορμή της ολοκλήρωσης της μυθιστορηματικής τριλογίας της «Ο Δράκος της Πρέσπας», Σοφία Νικολαΐδου («Δικά μας παιδιά»), Μιχάλης Μαλανδράκης («Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ»), Μιχάλης Αλμπάτης («Η κατάλυση του χρόνου») και ο ιστορικός και ιδρυτικό μέλος του Φόρουμ Κοινωνικής Ιστορίας Μενέλαος Χαραλαμπίδης («Οι δωσίλογοι. Ένοπλη, πολιτική και οικονομική συνεργασία στα χρόνια της Κατοχής»).

Έρευνα για τη γενιά Ζ

Μια ιδιαίτερη στιγμή της δεύτερης ημέρας του ΦΒΧ θα είναι και η παρουσίαση, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, των προκαταρκτικών αποτελεσμάτων της έρευνας που διεξήχθη το 2023 από το Τμήμα Επικοινωνίας και Ψηφιακών Μέσων του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας με θέμα το βιβλίο, τις αναγνωστικές συνήθειες και τις συμπεριφορές των νέων που ανήκουν στη γενιά Ζ («Είναι το διάβασμα απόλαυση για τους νέους; Εξερευνώντας τη θέση του βιβλίου στη ζωή της Gen-Z») με ομιλητές τους Αναστασία Γιαννακοπούλου, επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Επικοινωνίας και Ψηφιακών Μέσων του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και Γιάννη Αγγέλου, Δρ Επικοινωνίας και ΜΜΕ, επιστημονικό συνεργάτη του Τμήματος Επικοινωνίας και Ψηφιακών Μέσων του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.

- Την Παρασκευή 28 Ιουνίου: Ο πολυβραβευμένος (βραβείο Goncourt 2015, βραχεία λίστα Διεθνούς Βραβείου Man Booker 2017, κ.ά.) Γάλλος συγγραφέας Ματιάς Ενάρ (Mathias Énard, «Το ετήσιο συμπόσιο της συντεχνίας των νεκροθαφτών»)∙ ο πολυγραφότατος (βραβείο Libris 2013 Βασιλικής Ακαδημίας Βελγίου) Ολλανδός συγγραφέας Ίλια Λέοναρντ Πφέιφερ (Ilja Leonard Pfeijffer - «Grand Hotel Europa») και η Αργεντινή συγγραφέας Μαριάνα Ενρίκες (Marianna Enriquez - «Η δική μας πλευρά της νύχτας»)∙ ο Άγγελος Χανιώτης («Η εποχή των κατακτήσεων»), καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας και Κλασικών Σπουδών στο Institute for Advanced Study στο Πρίνστον, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, συνεργάτης των ανασκαφών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης στην αρχαία πόλη της Αφροδισιάδας στη Μικρά Ασία και συνδιευθύνων της ανασκαφής της Λύκτου στην Κρήτη∙ ο βραβευμένος (Β΄ Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου1986, βραβείο Μυθιστορήματος 1996 και βραβείο Λογοτεχνικού Δοκιμίου-Μελέτης του περιοδικού «Διαβάζω» 2010) μυθιστοριογράφος και δοκιμιογράφος Γιάννης Κιουρτσάκης, που θα παρουσιάσει το νέο του έργο («Σεφέρης και Καμύ: Ζήτημα φωτός»).

Το φετινό ΦΒΧ εστιάζει για πρώτη φορά και στα μεταφραστικά ζητήματα κι αυτό θα είναι το θέμα ενός πάνελ με τη συμμετοχή καταξιωμένων Ελλήνων και ξένων μεταφραστών, του Βρετανού Ντέιβιντ Κόνολι (David Connolly) και από ελληνικής πλευράς των Ρίτας Κολαΐτη, Κατερίνας Σχινά και Κώστα Αθανασίου.

Την ίδια μέρα, δίνει το παρών και ο Πέτρος Μάρκαρης («Η εξέγερση των Καρυάτιδων»), πολυμεταφρασμένος συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας, δραματουργός, μεταφραστής, μελετητής του έργου του Μπέρτολτ Μπρεχτ και σεναριογράφος του Θόδωρου Αγγελόπουλου, επίτιμος πρόεδρος του Ελληνο-Ιβηροαμερικανικού Φεστιβάλ ΛΕΑ-Λογοτεχνία εν Αθήναις, ενώ η επίκουρη καθηγήτρια Επικοινωνίας και Ψηφιακών Μέσων Αναστασία Γιαννακοπούλου συναντιέται με τον Trivialist («Από τον βασιλιά θάνατο στον βασιλιά ήλιο»), δημιουργό της επιτυχημένης ομώνυμης εκπαιδευτικής σελίδας των social media, σε μια συζήτηση με θέμα «Επιστήμη και Social Media: Ευρωπαϊκές Ιστορίες εντός και εκτός σύνδεσης».

- Το Σάββατο 29 Ιουνίου: Η βραβευμένη (βραβείο Μυθιστορήματος Herralde 2014) Μεξικάνα μυθιστοριογράφος και διευθύντρια του περιοδικού Revista de la Universidad de México, Γκουαδαλούπε Νέτελ (Guadalupe Nettel - «Η μοναχοκόρη») θα συζητήσει με την Ισπανίδα (βραβείο El Ojo Crίtico 2025) ποιήτρια και μυθιστοριογράφο Σάρα Μέσα (Sara Mesa - «Η οικογένεια») σε μια εκδήλωση με τίτλο «Η δυναμική της σύγχρονης οικογένειας»∙ η Πιλάρ Τένα (Pilar Tena), συγγραφέας και διευθύντρια του Ινστιτούτου Θερβάντες της Αθήνας, παρουσιάζει το πρόσφατο βιβλίο της («Η αριθμητική της οικογένειας») και ο Περουβιανός Σαντιάγο Ρονκαλιόλο (Santiago Roncagliolo - «Η χρονιά που γεννήθηκε ο δαίμονας»), ένας από τους πιο αναγνωρισμένους και δημοφιλείς πεζογράφους της Λατινικής Αμερικής συνομιλεί με τον σημαντικό συγγραφέα από την Κόστα Ρίκα και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ Κάρλος Φονσέκα (Carlos Fonseca - «Μουσείο φυσικής ιστορίας»).

Η Σάρα Μέσα

Ακόμη, με αφορμή το τελευταίο του βιβλίο («Ο κύκλος. Επιστήμη και δημοκρατία σε ανήσυχους καιρούς»), συμμετέχει στο ΦΒΧ και ο Στέφανος Τραχανάς, ιδρυτικό µέλος των Πανεπιστηµιακών Εκδόσεων Κρήτης (ΠΕΚ) του Ιδρύµατος Τεχνολογίας και Έρευνας, κορυφαίος κβαντικός φυσικός και επίτιµος διδάκτορας του Πανεπιστηµίου Κρήτης, που το 2015 τιμήθηκε για το σύνολο της προσφοράς του με τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Φοίνικα της Ελληνικής ∆ηµοκρατίας.

Επιπλέον, η Ρέα Γαλανάκη θα μιλήσει με την Μαρίνα Αρετάκη, μέλος ΕΔΙΠ του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης με την αφορμή της επανακυκλοφορίας, με νέο επίμετρο, της παλαιότερης έκδοσης «Πού ζει ο λύκος;»

Την ίδια μέρα, η τελευταία νουβέλα του συνθέτη, τραγουδοποιού και συγγραφέα Κώστα Γανωτή («Μαμά, εγώ δεν είμαι εγώ») θα είναι η αφορμή για μία συζήτηση για την ύβρι, την κατάχρηση εξουσίας και την καταπίεση στη σύγχρονη εποχή της «επανάστασης των ταυτοτήτων», με τον μεταφραστή, συγγραφέα, σεναριογράφο και σκηνοθέτη ντοκιμαντέρ Παναγιώτη Ευαγγελίδη, που φέτος τιμήθηκε με Χρυσό Αλέξανδρο στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης για τη συνολική του προσφορά στον κινηματογράφο και στον πολιτισμό.

Σε ένα εξαιρετικά δυναμικό πάνελ με θέμα τις προκλήσεις και το αποτύπωμα των διεθνών φεστιβάλ βιβλίου, αλλά και τη δικτύωση μεταξύ τους, θα συνομιλήσουν: η Αδριάνα Μαρτίνες (Adriana Martinez) από την Κολομβία, διευθύντρια του Ελληνο-Ιβηροαμερικανικού Φεστιβάλ ΛΕΑ-Λογοτεχνία εν Αθήναις∙ η Κλαούντια Νέιρα (Claudia Neira) από τη Νικαράγουα, διευθύντρια του Φεστιβάλ Centroamerica Cuenta∙ η Πιλάρ Ρέγιες (Pilar Reyes), διευθύντρια Σύνταξης του Λογοτεχνικού Τμήματος του Εκδοτικού Ομίλου Penguin Random House∙ ο Μεξικανός συγγραφέας και δοκιμιογράφος (βραβείο Biblioteca Breve 1999, βραβείο José Donoso 2008 για το συνολικό του έργο) Χόρχε Βόλπι (Jorge Volpi), που από το 2012 ως το 2016 διηύθυνε το Διεθνές Φεστιβάλ Cervantino και από το 2016 έως το 2022 ήταν Συντονιστής Πολιτιστικής Διάδοσης στο Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο (UNAM) του Μεξικού και σήμερα είναι διευθυντής του Κέντρου Μεξικανικών Σπουδών του UNAM στη Μαδρίτη∙ ο Ισπανός Χουάν Κρουζ Ρουίς (Juan Cruz Ruíz), δημοσιογράφος, ένας εκ των ιδρυτών της ιστορικής εφημερίδας El Pais, συγγραφέας και διακεκριμένος κριτικός λογοτεχνίας, και ο Μανώλης Πιμπλής, διευθυντής του Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων.

Τέλος, η έμφαση σε ζητήματα μετάφρασης συμπληρώνεται και με την παρουσίαση από τους μεταφραστές Μιχαέλα Πρίντσιγκερ και Τέο Βότσο, αλλά και τους συμμετέχοντες, των αποτελεσμάτων του 3° Ελληνογερμανικού εργαστηρίου μετάφρασης ViceVersa. Πρόκειται για έναν νέο θεσμό που φιλοξενεί το ΦΒΧ, στη διάρκεια του οποίου (23-30 Ιουνίου) δέκα μεταφράστριες και μεταφραστές από και προς τα γερμανικά θα έχουν την ευκαιρία να δουλέψουν από κοινού σε κείμενα που τους έχουν δοθεί από τους διοργανωτές (μεταξύ των άλλων, αποσπάσματα από τα μυθιστορήματα «Και οι νεκροί ας θάψουν τους νεκρούς τους» του Μιχάλη Αλμπάτη και «A wie Ada» («A όπως Αντα») της Τουρκάλας δημοσιογράφου και συγγραφέως Ντιλέκ Γκινγκιόρ (Dilek Gungor) –στα ελληνικά κυκλοφορεί το βιβλίο της «Ο πατέρας μου κι εγώ»–, που ζει κι εργάζεται στο Βερολίνο), να συζητήσουν πάνω σε θέματα σχετικά με τη μετάφραση, αλλά και να ανταλλάξουν απόψεις γύρω από την επαγγελματική τους κατάσταση.

- Την Κυριακή 30 Ιουνίου: Μεταξύ άλλων, θα πραγματοποιηθούν παρουσιάσεις της πολυεπίπεδης μελέτης του παραδοσιακού βίου, μετά από σαράντα χρόνια συστηματικής καταγραφής των τελετουργιών και των εθίμων λαϊκής λατρείας τόσο της Κρήτης όσο και άλλων περιοχών της Ελλάδας, («Λαϊκές τελετουργίες στην Κρήτη. Έθιμα στον κύκλο του χρόνου») του βραβευμένου συγγραφέα Νίκου Ψιλάκη (έπαινος Λογοτεχνικού Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών 2022 για το σύνολο του έργου του στην ιστορική μυθιστοριογραφία), αλλά και του μοναδικού πιο εκτεταμένου αφηγηματικού πεζού έργου («Ανδρέας») ενός από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της βιενέζικης πρωτοπορίας, του Αυστριακού συγγραφέα Ούγκο φον Χόφμανσταλ (1874-1929), που εκδόθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα στα Χανιά από τις εκδόσεις Ραδάμανθυς.

Ανάμεσα στις πολυάριθμες εκδηλώσεις της τελευταίας ημέρας του ΦΒΧ, τα πρόσφατα μυθιστορήματά τους θα παρουσιάσουν ο Κύπριος μαθηματικός και συγγραφέας Τεύκρος Μιχαηλίδης, ιδρυτικό μέλος της ομάδας Θαλής + Φίλοι και της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας («Ένα πτώμα στην αυλή της Αμαλίας») και ο βραβευμένος (Μεσογειακό βραβείο αστυνομικού μυθιστορήματος 2023) συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας Χρήστος Μαρκογιαννάκης («Ο δολοφόνος στις σελίδες»).

Στη διάρκεια του πενθήμερου ΦΒΧ, οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να συναντήσουν και να παρακολουθήσουν εκδηλώσεις και με ένα πλήθος άλλων δημιουργών (Ιάκωβος Ανυφαντάκης, Φώτης Δούσος, Βασίλειος Φ. Δρόλιας, Νικόλας Ζηργάνος, Νίκος Ιατρού, Λευτέρης Καλοσπύρος, Κώστας Καλτσάς, Ζοέλ Λοπινό, Δημήτρης Ν. Μανιάτης, Αντωνία Μποτονάκη, Γιάννης Νικολούδης, Γιάννης Παλαβός, Ελένη Πριοβόλου, Γιώγια Σιώκου, Σταύρος Χριστοδούλου, κ.ά.).

Συναυλίες, θεατρικά δρώμενα, περφόρμανς, εργαστήρια για παιδιά, και συνεργασία με την PEN Greece για την προστασία της ελευθερίας της έκφρασης

Σε όλη τη διάρκεια του ΦΒΧ:

Το 3ο ΦΒΧ εγκαινιάζει και μια άλλη νέα συνεργασία, με το PEN Greece, το επίσημο παράρτημα στην Ελλάδα του PEN International, έναν από τους μεγαλύτερους διεθνείς οργανισμούς στον χώρο της προώθησης της λογοτεχνίας και της προστασίας της ελευθερίας της έκφρασης, με αφορμή την κυκλοφορία του φυλλαδίου «Know Her Words» («Γνωρίστε τις λέξεις της»), στο πλαίσιο της διεθνούς πρωτοβουλίας της Επιτροπής Γυναικών Συγγραφέων του PEN International για την ανάδειξη της καλύτερης γραφής από γυναίκες συγγραφείς απ’ όλο τον κόσμο.

- Την Τετάρτη 26 Ιουνίου: Οι «γραφούλες» είναι μια ομάδα συγγραφέων εκτάκτου ανάγκης. Δρουν στο δρόμο, σε διάφορες περιοχές της Αθήνας, ανάλογα με τις κοινωνικές συνθήκες και τις απαιτήσεις των ημερών. Γράφουν ποιήματα χειρόγραφα και σε γραφομηχανή. Απευθύνονται σε μοναδικούς αποδέκτες ─ τους περαστικούς. Στόχος τους είναι να ενημερώνουν τον κόσμο με έναν άλλο τρόπο για ό,τι είναι αυτό που συμβαίνει ή επείγει. Στην πρώτη τους δράση εκτός Αθηνών, θα εμφανιστούν στο 3ο ΦΒΧ. Από την ομάδα συμμετέχουν οι ποιήτριες Παυλίνα Μάρβιν και Τώνια Τζιρίτα Ζαχαράτου.

- Την Παρασκευή 28 Ιουνίου: Το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης, έπειτα από πρόσκληση του φεστιβάλ, συμπράττει με το ΦΒΧ και παρουσιάζει το έργο «Η εργατική τάξη πάει στην κόλαση», μια μουσική ανάγνωση βασισμένη στο βιβλίο του Ντιντιέ Εριμπόν, «Επιστροφή στη Ρενς». Το βιβλίο επιχειρούν να ζωντανέψουν με λόγια και μουσική ο ηθοποιός, σκηνοθέτης και δάσκαλος υποκριτικής Ακύλλας Καραζήσης με τον Βρετανό μουσικό, συνθέτη και παραγωγό Gary Salomon.

Η Μαριάννα Ενρίκες

- Την Πέμπτη 27 Ιουνίου: Η ηθοποιός, σκηνοθέτρια και συγγραφέας Βαλεντίνα Παπαδημητράκη («Μια φωλιά για μένα») προσκαλεί τα παιδιά να περιπλανηθούν στο δάσος παρέα μ’ ένα μικρό λευκό σκιουράκι. Να παίξουν, να τραγουδήσουν, να γευτούν φρέσκους καρπούς και να ανακαλύψουν πώς φτιάχνεται μια φωλιά για όλες τις εποχές (κιθάρα, τραγούδι: Χλόη Καραπασιά, Λεωνίδας Μαριδάκης).

- Την Πέμπτη 27 και το Σάββατο 29 Ιουνίου: Ένα πρόγραμμα δημιουργικής γραφής για παιδιά με θέμα τα ταξίδια («Ταξιδεύοντας με φαντασία»), με την εκπαιδευτική επιμέλεια της Μελίνας Ηλιοπούλου, Msc Κοινωνιολόγου, ειδικής παιδαγωγού και συγγραφέως, βασισμένο στη σειρά βιβλίων της «Φανταστική βόλτα στη Θεσσαλονίκη», «Φανταστική βόλτα στη Φλωρεντία», «Φανταστική βόλτα στο Λονδίνο», το οποίο στοχεύει στη γνωριμία των παιδιών με την έννοια της μελέτης των διαφορετικών χωρών του κόσμου μέσα από τον πολιτισμό, τη γλώσσα και τα μνημεία.

- Την Παρασκευή 28 Ιουνίου και Κυριακή 30 Ιουνίου: Βιωματικά εργαστήρια για παιδιά, με την επιμέλεια της εκπαιδευτικού, συνεργάτιδας του Δημάρχου Χανίων σε θέματα Παιδείας και συγγραφέως Άννας Νεμπαυλάκη («Φτου και βγαίνω. 8 κρυψώνες αυτοεκτίμησης για να βρεις τον εαυτό σου και να παίξεις με τους άλλους»). Συμμετέχουν οι: Κωνσταντίνος Πρώιμος, επίκουρος καθηγητής Ιστορίας, Θεωρίας και Κριτικής της Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Κρήτης («Τροφή για σκέψη»), Αθηνά Ντούλια, σχολική σύμβουλος της 1ης Περιφέρειας Χανίων Κρήτης («Απολαυστική δραστηριότητα»), Κωνσταντίνος Φίσερ, εικαστικός («Κάτι πολύτιμο»), Κοσμάς Λιλικάκης, εικαστικός («Κάθε έργο μια ιστορία»), Νίκος Καμπιανάκης, φωτογράφος, καθηγητής («Φώτα, κάμερα, πάμε Χανιά»), Άννα Νεμπαυλάκη («Δυο λόγια από την Άννα»).

- Την Κυριακή 30 Ιουνίου: Με την ολοκλήρωση του 3ου ΦΒΧ, τα αδέλφια Καλογεράκη (Μιχάλης και Παντελής Καλογεράκης) παρουσιάζουν ένα μέρος της προηγούμενης δισκογραφίας τους, καθώς και τη νέα τους δουλειά, που θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Με τη συμμετοχή των μουσικών Λάμπρου Παπανικολάου στο κοντραμπάσο και Ευστράτιου Γκρίντζαλη στο μπουζούκι.