vathanasopoulos

Της Άλκηστις Σουλογιάννη

«Δε σ’ αρέσει να είσαι παντού, ταυτόχρονα;» Andrew Crumey, Μόμπιους Ντικ

Τώρα ο Βαγγέλης είναι παντού ταυτόχρονα, αφού ατσάλινος (σύμφωνα με τον Αντώνη Φωστιέρη, βλ. Σκοτεινός έρωτας) ο γαλαξίας των άφαντων πραγμάτων τον άρπαξε με την ουρά του και τον σήκωσε στον μακρινόν ορίζοντα ενός πολυδιάστατου προσωπικού χωρόχρονου. Σ’ αυτόν τον χωρόχρονο ο Βαγγέλης διασταύρωσε πολλαπλώς τις διαδρομές του μέσα από τις περιοχές της δημιουργικής γραφής, της φιλοσοφίας, της φιλολογικής επιστήμης και της συνακόλουθης ακαδημαϊκής διδασκαλίας. 

Ο κριτικός λόγος του Βαγγέλη όπως έχει αποτυπωθεί στις μελέτες του για τη νεοελληνική λογοτεχνία του 19ου και του 20ού αιώνα μέχρι τα πλέον νεωτερικά κείμενα, ανέπτυξε έντονη διαλεκτική σχέση με μια δόκιμη γλώσσα εξαιρετικά λεπτών αποχρώσεων που έχει αποδώσει την ευαισθησία, τον στοχασμό και την αισθητική του δημιουργού στη σύνθεση των πρωτότυπων ποιητικών και αφηγηματικών έργων του. Αυτός ο σύνθετος χαρακτήρας της διανοίας του Βαγγέλη προσδιόρισε και τον πνευματώδη προφορικό λόγο του, όπως αναπτυσσόταν στα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα, στις αίθουσες συνεδρίων, στις δημόσιες και στις ιδιωτικές συζητήσεις, και διατηρούσε αμείωτο το ενδιαφέρον των συνομιλητών του φίλων, μαθητών, μελών της επιστημονικής και γενικότερα πολιτισμικής κοινότητας.

Σ’ αυτό το πλαίσιο παραμένει χαρακτηριστική η εμπλοκή του Βαγγέλη σε ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα αλλά και εντελώς διαφορετικά θέματα, όπως είναι η κριτική αντιμετώπιση της Αυτοβιογραφίας της Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου ή η «ανασύσταση» του δημιουργικού εργαστηρίου του Μ. Καραγάτση στην έκδοση του ημιτελούς μυθιστορήματος Το 10.

Το ίδιο πλαίσιο έχει προσδιορίσει και τη χαρτογράφηση των εκλεκτικών συγγενειών του Βαγγέλη, όπως αυτές ανιχνεύονται στο μεταφραστικό του έργο που αποτελεί παραδειγματική εφαρμογή δημιουργικής διαχείρισης. Η τοπιογραφία των επιλογών του: Claude Levi-Strauss, Paul Ricoeur, Jean Baudrillard από τη διανόηση του 20ου αιώνα, αλλά και William Blake και κυρίως Samuel Taylor Coleridge από την ποίηση της στροφής του 18ου προς τον 19ο αιώνα, δηλώνει τον συσχετισμό των γνωστικών πεδίων που τον απασχολούσαν: φιλοσοφία, ερμηνευτική, ανθρωπολογία, επιστήμες του πολιτισμού, τέχνη στο σύνολο των εκφάνσεών της (συμπεριλαμβανομένης της τέχνης του λόγου), σε συγχρονική και σε διαχρονική διάσταση.

Οι επιλογές που προσδιόρισαν το βαρύ γνωστικό φορτίο του Βαγγέλη, οδήγησαν και στην ιεράρχηση των προτεραιοτήτων και των αξιών της ζωής του. Ο Βαγγέλης επέλεξε να ζήσει μια ζωή πυκνή και πολυεπίπεδη σε παράλληλα και ταυτόχρονα συστήματα βίου, με υψηλή αισθητική και με άκρα ευαισθησία σε συνδυασμό με μια απέραντη στωικότητα.

Αυτή η άκρα ευαισθησία είχε ως αναπόφευκτο τίμημα την επιθετική σωματική φθορά (στην οποία αντιστάθηκε μέχρι τέλους το λαμπερό μυαλό του).

Η απελπιστικά πρόωρη απώλειά του συγκλόνισε οδυνηρά όσους είχαμε την εύνοια των συνθηκών να επικοινωνήσουμε μαζί του (η Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου θα έλεγε για τον Βαγγέλη με ευγνωμοσύνη: «Αναγνώστα! Εις μίαν τοιαύτην περίστασιν τί λογής ταραχήν νομίζεις να αισθάνθηκεν η καρδία μου;»).

Η τωρινή αδυναμία επικοινωνίας με τον Βαγγέλη κάνει εντονότερο το αίσθημα του κενού που άφησε, και ως εκ τούτου εντονότερη την αντίσταση στη λήθη.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

O Μπενχαμίν Λαμπατούτ στη Στέγη: «Όλοι οι αγαπημένοι μου δημιουργοί πέθαναν φτωχοί και μόνοι, οπότε κάτι κάνω λάθος»

O Μπενχαμίν Λαμπατούτ στη Στέγη: «Όλοι οι αγαπημένοι μου δημιουργοί πέθαναν φτωχοί και μόνοι, οπότε κάτι κάνω λάθος»

Ο Χιλιανός συγγραφέας Μπενχαμίν Λαμπατούτ (Benjamín Labatut) μίλησε χθες με την Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση, στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης. Τα βιβλία του συγγραφέα, που ήταν διαθέσιμα στο φουαγιέ του ισογείου της Στέγης, κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Δώμα.

...
Διεθνές Βραβείο Μπούκερ 2025: Στην Ινδή συγγραφέα Banu Mushtaq και τη μεταφράστρια Deepa Bhasthi – Για πρώτη φορά σε συλλογή διηγημάτων

Διεθνές Βραβείο Μπούκερ 2025: Στην Ινδή συγγραφέα Banu Mushtaq και τη μεταφράστρια Deepa Bhasthi – Για πρώτη φορά σε συλλογή διηγημάτων

Η Ινδή συγγραφέας Banu Mushtaq και η μεταφράστρια Deepa Bhasthi τιμήθηκαν με το Διεθνές Βραβείο Μπούκερ 2025 για τη συλλογή διηγημάτων «Heart lamp», γραμμένη στη γλώσσα Κανάντα.

Επιμέλεια: Book Press

Η Ινδή συγγραφέας ...

«Ο ρόλος των ΜΚΟ στο κοινωνικό κράτος»: Εκδήλωση για το δοκίμιο του Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού»

«Ο ρόλος των ΜΚΟ στο κοινωνικό κράτος»: Εκδήλωση για το δοκίμιο του Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού»

Παρουσίαση του δοκιμίου του επίκουρου καθηγητή Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού: ΜΚΟ και κοινωνική πολιτική στην Ελλάδα» (εκδόσεις Τόπος) την Τρίτη, 20 Μαΐου, στις 7:30 μ.μ. στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

O Μπενχαμίν Λαμπατούτ στη Στέγη: «Όλοι οι αγαπημένοι μου δημιουργοί πέθαναν φτωχοί και μόνοι, οπότε κάτι κάνω λάθος»

O Μπενχαμίν Λαμπατούτ στη Στέγη: «Όλοι οι αγαπημένοι μου δημιουργοί πέθαναν φτωχοί και μόνοι, οπότε κάτι κάνω λάθος»

Ο Χιλιανός συγγραφέας Μπενχαμίν Λαμπατούτ (Benjamín Labatut) μίλησε χθες με την Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση, στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης. Τα βιβλία του συγγραφέα, που ήταν διαθέσιμα στο φουαγιέ του ισογείου της Στέγης, κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Δώμα.

...
«Τα καταστρέψατε όλα» της Λάρα Καλέγια (προδημοσίευση)

«Τα καταστρέψατε όλα» της Λάρα Καλέγια (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη βραβευμένη με το «Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUPL) 2021» συλλογή διηγημάτων της Μαλτέζας συγγραφέως Λάρα Καλέγια (Lara Calleja) «Τα καταστρέψατε όλα» (μτφρ. Βίκυ Πορφυρίδου), η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: ...

«Ηθοποιός» της Αν Ένραϊτ (κριτική) – Κόρη που μεγαλώνει στη σκιά μιας μητέρας σταρ

«Ηθοποιός» της Αν Ένραϊτ (κριτική) – Κόρη που μεγαλώνει στη σκιά μιας μητέρας σταρ

Για το μυθιστόρημα της Αν Ένραϊτ (Anne Enright) «Ηθοποιός» (μτφρ. Μαρία Φακίνου, εκδ. Καστανιώτη). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «Sunset Boulevard» του Μπίλι Γουάιλντερ.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα καταστρέψατε όλα» της Λάρα Καλέγια (προδημοσίευση)

«Τα καταστρέψατε όλα» της Λάρα Καλέγια (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη βραβευμένη με το «Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUPL) 2021» συλλογή διηγημάτων της Μαλτέζας συγγραφέως Λάρα Καλέγια (Lara Calleja) «Τα καταστρέψατε όλα» (μτφρ. Βίκυ Πορφυρίδου), η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: ...

«Επιζώντες τρίτοι – H λογοτεχνική μαρτυρία των διωκομένων 
στα στρατόπεδα-φυλακές της Κομμουνιστικής Αλβανίας, 1944 - 1991» του Αχιλλέα Σύρμου (προδημοσίευση)

«Επιζώντες τρίτοι – H λογοτεχνική μαρτυρία των διωκομένων 
στα στρατόπεδα-φυλακές της Κομμουνιστικής Αλβανίας, 1944 - 1991» του Αχιλλέα Σύρμου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από την εισαγωγή της μελέτης του Αχιλλέα Σύρμου «Επιζώντες τρίτοι – H λογοτεχνική μαρτυρία των διωκομένων 
στα στρατόπεδα–φυλακές της Κομμουνιστικής Αλβανίας, 1944 – 1991», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λένας Κορομηλά «Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ιωλκός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στο τρένο; είπες.

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Τέσσερις πρόσφατες ποιητικές συλλογές που ξεχωρίζουν

Τι διαβάζουμε τώρα; Τέσσερις πρόσφατες ποιητικές συλλογές που ξεχωρίζουν

Τέσσερις ενδιαφέρουσες ποιητικές συλλογές από την περισσότερο ή λιγότερο πρόσφατη εκδοτική σοδειά. Τρία έργα από δόκιμους δημιουργούς και ένα αξιοπρόσεκτο ντεμπούτο.

Γράφει ο Γιώργος Δρίτσας 

...

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα κλασικά και σύγχρονα μυθιστορήματα μεταφρασμένης λογοτεχνίας

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα κλασικά και σύγχρονα μυθιστορήματα μεταφρασμένης λογοτεχνίας

Σταντάλ, Φώκνερ, Έσσε, αλλά και σύγχρονες φωνές συγκροτούν μια δεκάδα βιβλίων που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και που αξίζει να διαβάσουμε. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μια ανασκόπηση της ελληνικής διηγηματογραφίας των τελευταίων πενήντα ετών σε 50 αντιπροσωπευτικά κείμενα. Σε πόσες κατηγορίες μπορούν να ταξινομηθούν τα διηγήματα (της μνήμης, πολιτικά, ερωτικά, αστυνομικά κ.ά.) και ποιοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της κάθε μιας; Στην κεντρική εικόνα, ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (1...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ