Ιδιαίτερα πλούσιο και με πολλές εκπλήξεις, το φετινό πρόγραμμα της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Ρομέο Καστελούτσι, Ρομέν Γαβράς και Τζον Μάλκοβιτς, είναι μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα, αλλά σημαντική είναι και η παρουσία των Ελλήνων δημιουργών, ηθοποιών, σκηνοθετών, μουσικών, καλλιτεχνών. Στην κεντρική εικόνα, ο Τζον Μάλκοβιτς από το «Μοναξιά στον κάμπο με βαμβάκι» του Μπερνάρ Μαρί Κολτές.
Επιμέλεια: Book Press
Bridge Over Troubled Water
Αν το γράψουμε πολλές φορές και το πούμε άλλες τόσες, θα γίνει;
Αν αρχίσουμε να λέμε αυτά τα υπεραισιόδοξα τσιτάτα ότι η ευτυχία είναι απόφαση και άλλα τέτοια, ενώ γίνεται της τρελής στις γειτονιές και στον πλανήτη, θα καταφέρουμε κάτι;
Και τι κάνουμε, λοιπόν, όταν δεν αρκεί να σκεφτούμε θετικά για να κυλάνε όλα υπέροχα και έτσι είναι μωρέ η ιστορία, μια πάνω και μια κάτω;
Τι να σου κάνει και η τέχνη;
Να, όμως, που κάνει. Αυτή η τέχνη και οι καλλιτέχνες-θεραπευτές που δεν μας καθησυχάζουν, αλλά μας παρηγορούν. Κάπως μας ενώνουν και κάπως μας ταράζουν, κάπως μας μαγεύουν και κάπως μας φανερώνουν. Κάπως παίζουν με τη συναισθηματική μας θερμοκρασία. Εδώ, με την ομάδα της Στέγης, φτιάχνουμε ιστορίες, συναντάμε αγνώστους και τους κάνουμε φίλους μας, συνδέουμε πότε ενστικτωδώς και πότε εν πλήρει συνειδήσει ανθρώπους και ιδέες, ανακατεύουμε καταστάσεις και ξεκουνάμε το μυαλό μας για να κάνουμε κάτι που να έχει νόημα. Τραγουδάμε μέσα στο Σπιρτόκουτο, χορεύουμε σε ψυχεδελικά χαλιά και στον Οίκο της Ταραχής του καθενός μας, φωνάζουμε I am a woman, not a fool, χανόμαστε στον τεχνοσαμανισμό, ψάχνουμε ποια τιμωρία αρκεί για να σβήσει το έγκλημα και μετά συγκινούμαστε με οργή για τα χαμένα λόγια και τα χρόνια. Φεύγουμε από τα όρια της Συγγρού, ονειρευόμαστε στα εργοτάξια της Πατησίων και του Βοτανικού και φορτώνουμε αυτοκίνητα και πορτ-μπαγκάζ για να πάμε στα Γιάννενα, στα βουνά της Κρήτης, στη Δράμα, στη Θεσσαλονίκη στην Τήνο, στην Κεφαλονιά και σε πανηγύρια στον Ξηρόκαμπο. Και ακούμε ιδέες από μυαλά ανοιχτά και περίεργα που θέλουν να ψάξουν τι συμβαίνει με τις παγανιστικές μάσκες και τους αναστενάρηδες, να μάθουν την παραδοσιακή μουσική στην Κόνιτσα από το στόμα ενός Αμερικανού, να βρουν τι απέγινε η Κική Μαργαρώνη. Και άλλοι να πουν ιστορίες με ταινίες, για μια διάβαση τρένου στο Βελεστίνο, για γυναίκες που τα βάζουν με την αδικία, για εκείνες που διεκδικούν τη μητρότητα, ταινίες για το τι σημαίνει επιτυχία και ξεπεσμός.
Και μετά, πηγαίνουμε στην μπερδεμένη Αμερική και δίνουμε τον Καβάφη στα χέρια δημιουργών που θαυμάζουμε ολόψυχα, φτάνουμε στο διάστημα από το υπόγειό μας στο Olympic Tower, ενώ ένας δεκαοκτάχρονος από την Αθήνα παίζει τις μουσικές του στους ράπερ της Ατλάντα.
Και σε όλο αυτό το ταξίδι, θέλουμε να είμαστε μια γέφυρα πάνω από ταραγμένα νερά.
Κι όταν το καταφέρνουμε, είναι τόσο ωραίο.
Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Διευθύντρια Πολιτισμού, Ίδρυμα Ωνάση
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ONASSIS CULTURE σε 1357 λέξεις
Δημιουργοί που αγαπάμε, καλλιτέχνες που πρέπει να ανακαλύψουμε, ευαίσθητοι και ευαισθητοποιημένοι άνθρωποι όλων των δημιουργικών πεδίων «παίζουν με τη συναισθηματική μας θερμοκρασία», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο σημείωμά της η Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου, σε μια χρονιά γεμάτη τέχνη που παρηγορεί, ενώ παράλληλα θέτει ερωτήματα, γιατί έχουμε ανάγκη τη χαρά που μας προσφέρουν αυτά τα διαλείμματα ανάμεσα στις «συγκρούσεις».
Από τον οραματιστή Ιταλό δημιουργό Romeo Castellucci και την παράδοξη τελετουργία του για τον νόμο και την τάξη (Bros) έως τον Timofei Kulyabin, από τους πιο γνωστούς Ρώσους σκηνοθέτες της νεότερης γενιάς που μας παρασύρει στη Μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι του Κολτές με πρωταγωνιστή τον John Malkovich. Από το πρώτο έργο εικονικής πραγματικότητας της διακεκριμένης Γερμανίδας σκηνοθέτριας του θεάτρου, Susanne Kennedy, που μας εμβαπτίζει σε ένα ψυχεδελικό ταξίδι και, μαζί, σε ένα παιχνίδι αυτογνωσίας (I AM [VR]), έως το θέαμα-εμπειρία από τον κορυφαίο σύγχρονο Πολωνό σκηνοθέτη Lukasz Twarkowski, που συστήνεται στο ελληνικό κοινό με το Rohtko.
Από τον Γιάννη Οικονομίδη, τον Γιάννη Νιάρρο και τον Αλέξανδρο Λιβιτσάνο με το Σπιρτόκουτο – The Musical, που μεγεθύνουν μετά μουσικής την τραγελαφική πραγματικότητα της ελληνικής οικογένειας, έως τον Βασίλη Μπισμπίκη που διασκευάζει το Έγκλημα και Τιμωρία του Ντοστογιέφσκι φέρνοντας την ιστορία στο τώρα, στους δρόμους και τις γειτονιές της Αθήνας, και από τον Δημήτρη Καραντζά, που γράφει έργο για πρώτη φορά –μαζί με την Γκέλυ Καλαμπάκα– ως μια παραβολή για την πραγματικότητα που έρχεται να μας συναντήσει (Το Σπίτι), έως το φεστιβάλ Future NOW, όπου η νέα γενιά καλλιτεχνών καταλαμβάνει τη Στέγη.
Από το enfant terrible του γαλλικού σινεμά Romain Gavras και το οπτικοακουστικό έργο του σε τρία μέρη Gener8ion έως την bijoux de kant και τη βίντεο εγκατάσταση Οι 7 θάνατοι της Αντώνας με ένα αποκαλυπτικό ρεσιτάλ από την Μπέττυ Βακαλίδου σε κείμενο της Γλυκερίας Μπασδέκη. Από τη Λουκία Αλαβάνου και την ταινία εικονικής πραγματικότητας Αναζητώντας τον Κολωνό, που εκπροσώπησε την Ελλάδα στην Μπιενάλε της Βενετίας, με την υποστήριξη του Onassis Culture, έως τον Ευθύμη Φιλίππου στο κείμενο και τον Παναγιώτη Μελίδη (Larry Gus) στη μουσική που μας συστήνουν τον George με μια διπλή πρεμιέρα, ζωντανά στη Στέγη με την Αγγελική Παπούλια και ταυτόχρονα σε συλλεκτικό βινύλιο με τον Ben Whishaw.
Από τους διεθνείς Έλληνες χορογράφους Χρήστο Παπαδόπουλο (Larsen C) και Ευριπίδη Λασκαρίδη (ELENIT), σε τροχιά ευρωπαϊκής περιοδείας και με τις δουλειές τους να παρουσιάζονται ξανά, έως την περφόρμερ, χορογράφο και εικαστικό Αλεξάνδρα Μπαχτσετζή (2020: Obscene). Από τη χορογράφο Πατρίσια Απέργη, η οποία εμπνέεται από τους χορούς που έχουν συμβεί «εκεί έξω» και «πρώτα από τα κάτω» (O Οίκος της Ταραχής), έως τη νέα γενιά Ελλήνων χορογράφων που κοιτάζουν στα μάτια το μέλλον (Onassis Dance Days) και την πρωτοεμφανιζόμενη στην Ελλάδα Αργεντινή χορογράφο Marina Otero, που «ερωτικοποιεί» τη βιογραφία της με το δίπτυχό της, Fuck Me / Love Me, αλλά και το φεστιβάλ Europe Beyond Access, όπου μια νέα γενιά καλλιτεχνών με αναπηρία αλλάζουν τον τρόπο που βιώνουμε τον χορό και το θέατρο.
Από Το αίνιγμα του Χαλεπά, που ξεδιπλώνεται σε μια έκθεση για τη ζωή και το έργο του σπουδαίου Έλληνα γλύπτη Γιανούλη Χαλεπά, έως τον Κωνσταντίνο Δοξιάδη και μια έκθεση για τον ανεξάντλητο μοντερνισμό του σπουδαίου αρχιτέκτονα και διεθνώς φημισμένου πολεοδόμου με τίτλο Ανθρώπινες Κοινότητες, και τέλος με το LOVE SOLIDARITY DEATH (L.S.D.), μια έκθεση-ψυχεδελικό ξόρκι στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον της ελληνικής εικαστικής και μουσικής σκηνής, με την οποία οι The Callas γιορτάζουν τα 20 χρόνια δημιουργίας τους.
Από το καθιερωμένο block party στη γειτονιά της Στέγης που επανέρχεται δριμύτερο μετά από δύο χρόνια αναγκαστικής παύσης έως το Tectonics 2022, που για τέταρτη χρονιά αποκαλύπτει νέες συγγένειες μεταξύ διαφορετικών μουσικών ειδών. Από τα καθιερωμένα μουσικά φεστιβάλ Borderline Festival στη 12η εκδοχή του, Big Bang Festival στην 7η εκδοχή του και Μια Γέφυρα Μουσικής πάνω από τη Συγγρού vol. 8, σε συνεργασία με το Πάντειο Πανεπιστήμιο, έως μια απρόσμενη μουσική συνάντηση Πέρα από τη θάλασσα, όπου ο Παύλος Παυλίδης διασκευάζει και παρουσιάζει 18 τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου.
Από το I'm positive 2022 που θα συνεχίσει τη συζήτηση για μια κοινωνία αποδοχής έως τη βραβευμένη συγγραφέα Bernardine Evaristo, σε μια συζήτηση για την τέχνη της συγγραφής, τη θέση της γυναίκας στο «εδώ και τώρα» και τη σημασία του να είσαι ο εαυτός σου σε μια κοινωνία που αλλάζει διαρκώς. Από το 5o Circular Cultures, ένα πρόγραμμα αφιερωμένο στον βιώσιμο σχεδιασμό και τις δημιουργικές οικονομίες, έως το συνέδριο European Media Art Platform, όπου οργανισμοί από όλη την Ευρώπη και επιλεγμένοι καλλιτέχνες παρουσιάζουν και συζητούν τα πρότζεκτ τους, τα οποία προσφέρουν διεισδυτικές ματιές στο παρόν μας και σε πιθανά μέλλοντα.
Όμως, ο προγραμματισμός για άλλη μία χρονιά ξεφεύγει από τα όρια της πόλης, της χώρας, της ηπείρου. Το Ίδρυμα Ωνάση ταξιδεύει στα Ιωάννινα με μια νέα έκθεση ψηφιακής τέχνης, στην Κρήτη και τον Ψηλορείτη για ένα Stages A/Live με τον Ψαραντώνη, στην Κεφαλονιά για το Saristra Festival 2023, στην Τήνο για το υπαίθριο οικολογικό κινηματογραφικό φεστιβάλ Peanut Pod and the Film Seed Festival των Hypercomf, στην Αιτωλοακαρνανία και τον Θεσσαλικό Κάμπο όπου ο Θανάσης Δεληγιάννης και ο Γιάννης Μιχαλόπουλος ερευνούν πώς εξελίσσεται το ελληνικό πανηγύρι ανά τα χρόνια, στην Κόνιτσα με τον Odydoze, τον Νέγρο του Μοριά και τον Christopher King, σε μια συνάντηση της τραπ και της χιπ χοπ με το ρεμπέτικο.
Από την Αλεξάνδρεια και τις εργασίες αποκατάστασης της Οικίας Καβάφη έως τη Νέα Υόρκη και το δεκαήμερο Cavafy Festival 2023, στην επέτειο των 160 ετών από τη γέννηση και των 90 ετών από τον θάνατο του Κ. Π. Καβάφη. Από το Olympic Tower στη Νέα Υόρκη και το ONX Studio, τον επιταχυντή του Ιδρύματος Ωνάση και του New Museum της Νέας Υόρκης για τις ψηφιακές τεχνολογίες και την καλλιτεχνική δημιουργία, έως τη VR έκθεση Unfolding The Universe: First Light στον ίδιο χώρο, με γλυπτά και εγκαταστάσεις εμπνευσμένα από τις απόκοσμες διαστημικές εικόνες του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb της NASA. Και από τον Odydoze και ένα δημιουργικό ταξίδι στην Ατλάντα έως την ευρωπαϊκή Οδύσσεια που, με έμπνευση από το εμβληματικό μυθιστόρημα του Τζέημς Τζόυς (Οδυσσέας), ξεκινάει μια αντίστοιχη διαδρομή σε 18 διαφορετικές πόλεις της Ευρώπης. Παράλληλα, συνεχίζεται το πρόγραμμα Εξωστρέφεια που έχει συμβάλει καθοριστικά στην αποθέωση των σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών, με πάνω από 80 παραγωγές και συμπαραγωγές της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση να έχουν φιλοξενηθεί στους πιο σημαντικούς πολιτιστικούς χώρους και φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο.
Συνεχίζοντας την αποστολή για εξωστρέφεια και σύνδεση με σημαντικούς φορείς του εξωτερικού, η Στέγη συμμετέχει ενεργά σε δίκτυα ανταλλαγής ιδεών και καλλιτεχνικών πρακτικών και συνεργάζεται με διεθνείς φορείς, ενθαρρύνοντας τη δημιουργικότητα και την καινοτομία στον τομέα του πολιτισμού: S+T+ARTS Regional Center: Repairing the Present, Europe Beyond Access, European Media Art Platform, Grand Luxe Network, Sounds Now, Transmissions, Big Bang Festival, Dance On, Pass On, Dream On, Αλεξάνδρεια: (Eπαν)ενεργοποιώντας τα κοινά αστικά φαντασιακά, ULYSSES: A European Odyssey.
Αλλά το ταξίδι περιλαμβάνει πάντα και τον ψηφιακό κόσμο. Συντονιζόμαστε στο ιντερνετικό ραδιόφωνο της Στέγης, Movement Radio, βλέπουμε στο Onassis Channel νέο περιεχόμενο από Stages A/Live, Society Uncensored, συζητήσεις και πολλά άλλα. Το Ίδρυμα Ωνάση συμμετέχει σε ταινίες, με το Onassis Cinema να στηρίζει καταξιωμένους δημιουργούς και νέα ταλέντα, μέσα από την ανάπτυξη σεναρίων ή αποπεράτωση για ταινίες όπως το Liar Man του Μανώλη Μαυρή, η Μεγάλη πέτρα σε μικρό κεφάλι των Γιάννη Οικονομίδη και Βαγγέλη Μουρίκη, οι Γυναίκες του 1922 του Άρη Καπλανίδη, το Bastards του Νίκου Πάστρα, τη “λΕΣΒΙΑ, η λεσβιακή ιστορία της Ερεσού” της Τζέλης Χατζηδημητρίου και του ντοκιμαντέρ The Public Private House του Τάσου Λάγγη. Παράλληλα, ενισχύει την παραγωγή ταινιών μικρού και μεγάλου μήκους, όπως την Cora της Εύης Καλογηροπούλου, την πρώτη ταινία μεγάλου μήκους του Βασίλη Κεκάτου, Οι άγριες μέρες μας, την ταινία H Διάβαση των Αινεία Τσαμάτη και Κατερίνας Μαυρογεώργη, το Broadway του Χρήστου Μασσαλά, το DODO του Πάνου Κούτρα. Τέλος, συνεχίζει τα Onassis Documentaries με τα ντοκιμαντέρ Με τη Σοφία της Βάνιας Τέρνερ και της Μαρίας Σιδηροπούλου και Μοmmies της Ελβίρας Κρίθαρη και της Μαρίας Σιδηροπούλου.
Παράλληλα, το Ίδρυμα Ωνάση στηρίζει τους ανθρώπους του πολιτισμού με πολλούς καλλιτέχνες residents στο Onassis AiR, με υποτροφίες φτιαγμένες ειδικά για την κάθε περίπτωση, ενώ προσφέρει τα Cinema Onassis Awards, σε συνεργασία με τα σημαντικά ελληνικά κινηματογραφικά φεστιβάλ Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Δράμας. Και με τις Onassis Publications, προτείνει μια σειρά από ξεχωριστούς τίτλους βιβλίων σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία και στη Στέγη.
