Jean Luc Nancy

Ο Γάλλος φιλόσοφος Jean-Luc Nancy πέθανε το βράδυ της Δευτέρας 23 Αυγούστου σε ηλικία 81 ετών. Είχε γεννηθεί στο Μπορντό στις 26 Ιουλίου 1940. Από τα τέλη της δεκαετίας του ‘60 μέχρι το 2004 δίδαξε φιλοσοφία στο πανεπιστήμιο του Στρασβούργου.

Της Ελένης Κορόβηλα

Πολυγραφότατος, πάντα με οικονομημένη γραφή, εξέδωσε δεκάδες δοκίμια, μελέτες, πραγματείες αφήνοντας σημαντικό έργο. Πριν ένα χρόνο κυκλοφόρησε το βιβλίο του Un trop humain virus (εκδ. Bayard) – Ένας τόσο ανθρώπινος ιός που ήταν το σχόλιό του για την υγειονομική κρίση που διανύουμε εξηγώντας την ως «απόρροια του τρόπου ζωής και διατροφής μας» και διαβάζοντάς την μέσα από την νιτσεϊκή θεώρηση περί θείου. «Ο μεγεθυντικός φακός του ιού ουσιαστικά μεγεθύνει τα χαρακτηριστικά των αντιφάσεών μας και των ορίων μας», γράφει σε αυτό.

Το τελευταίο του βιβλίο κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες με τίτλο Les Mascarons de Macron από τις εκδόσεις Galilée Οι μάσκες (ή τα προσωπεία) του Μακρόν. Σε αυτή την σύντομη πραγματεία 112 σελίδων εξετάζει τα διαφορετικά προσωπεία που βρίσκει ότι «φορά» ο πρόεδρος της Γαλλίας κινούμενος με ιδεολογικούς συμβολισμούς.

Ο γαλλικός Τύπος τον αποχαιρετά ως την ήρεμη δύναμη της φιλοσοφίας στη Γαλλία που έσβησε διακριτικά, όπως έζησε.

Ο γαλλικός Τύπος τον αποχαιρετά ως την ήρεμη δύναμη της φιλοσοφίας στη Γαλλία που έσβησε διακριτικά, όπως έζησε. Μελέτησε πολύ, δίδαξε, έγραψε και παρέδωσε την παρακαταθήκη του χωρίς να έχει ποτέ δημιουργήσει εντάσεις ή «σκάνδαλα», όπως του αναγνωρίζεται. Το θέμα της ευθραυστότητας της ύπαρξης τον απασχόλησε πολύ ειδικά μετά και την προσωπική του αναμέτρηση με τη φθαρτότητα και το φάσμα του θανάτου.

Το περιοδικό «L’Obs» αναδημοσίευσε αυτές τις μέρες ένα σύντομο κείμενό του που είχε γράψει το 2012 απαντώντας στο ερώτημα πώς αντιλαμβάνεται το σώμα του μετά τις ιατρικές περιπέτειές του που είχαν ξεκινήσει είκοσι χρόνια νωρίτερα όταν το 1992 υποβλήθηκε σε μεταμόσχευση καρδιάς και έκτοτε η υγεία του ήταν ιδιαίτερα εύθραυστη. Μια εμπειρία που σημάδεψε το έργο του και αποτυπώνεται στα γραπτά του.

Εκεί μέσα γίνεται αισθητό, διαμαρτύρεται, ενοχλεί, μαζεύεται ή αφήνεται. Ακούγονται βρυχηθμοί, μπλέκονται σφυρίγματα, ορθώνονται στύσεις. Ανά πάσα στιγμή, σε οποιοδήποτε μέρος, το δέρμα εντυπώνει πάνω του –σε τούφες μαλλιών, σε ίνες, σε νεύρα– όλα τα μηνύματα, τις εικόνες, τις διακλαδώσεις, τις σκιάσεις – που με ειδοποιούν ούτε λίγο ούτε πολύ για την ύπαρξή μου στον κόσμο. Κι όμως είναι επίσης, αυτή η ύπαρξη που εκτίθεται μέσα στα σπλάχνα μου, μέσα στα έντερά μου που είναι το ίδιο το μέσα μου, που δεν απέχει από το οικείο, το ενδόμυχο intimo meo του Αγίου Αυγουστίνου και είναι πλάι στις εκκρίσεις, τα περιττώματα και τις διουρήσεις, πολύ κοντά στον εξαίρετο θεό όπως τα κακόφημα περιττώματα. Αυτό που βγαίνει κι αυτό που μπαίνει, σκατά ή σκέψεις, λόγος ή σάλια, ενθουσιασμός, εξορκισμός, όλα είναι ανάκατα, ένα διαρκές μουρμουρητό και μια διαρκής ανάδευση του ίδιου όλου που είναι μόνο του εντελώς έξω από μένα. Είμαι το μικροσκοπικό σημείο μηδέν ενός πνεύματος που δεν βρίσκεται πουθενά σε αυτό το βρώμικο συνονθύλευμα από πολτούς, ιστούς, υγρά που δίνουν τη θέση τους σε ετούτη την ψυχή που πρέπει να την αντιληφθούμε καθώς εξαπλώνεται κατά μήκος των αγγείων και των περιβλημάτων, δεμένη με τους λεμφαδένες και λουσμένη μέσα στο πλάσμα.

nancy pareisaktosΠαρόμοια θεματική όμως, το σώμα και οι περιπέτειές του, έχει και το τελευταίο βιβλίο του που κυκλοφόρησε στη χώρα μας, κι ένα από τα πλέον δημοφιλή του, από τον νεότευκτο εκδοτικό οίκο της Θεσσαλονίκης Petites Maisons, με τίτλο Ο Παρείσακτος, σε μετάφραση του Πάνου Αγγελόπουλου:

Εγώ (Ποιο "εγώ"; Αυτό ακριβώς είναι το ερώτημα, το παλαιό ερώτημα: Ποιο είναι αυτό το υποκείμενο της εκφώνησης, πάντα ξένο ως προς το υποκείμενο του εκφωνήματός του, για το οποίο είναι κατ' ανάγκη ένας παρείσακτος και επίσης κατ' ανάγκη ο παραγωγός, η κινητήρια δύναμη ή η καρδιά) - εγώ, λοιπόν, πριν από σχεδόν δέκα χρόνια, έλαβα την καρδιά ενός άλλου. Μου τη μεταμόσχευσαν. Η δική μου καρδιά (μιας και εδώ, όπως έχουμε καταλάβει, όλο το ζήτημα είναι αυτό το "δικό μου" [...]) - η ίδια μου, λοιπόν, η καρδιά περιερχόταν σε αχρηστία, για έναν λόγο που ουδέποτε διασαφηνίστηκε. Κατά συνέπεια, για να ζήσω έπρεπε να λάβω την καρδιά ενός άλλου.

Βιβλία του Ζαν-Λικ Νανσί έχουν κατά καιρούς κυκλοφορήσει στη χώρα μας από διαφορετικούς εκδοτικούς οίκους: Η Αλήθεια της Δημοκρατίας (μτφρ. Βίκυ Ιακώβου, εκδ. Πλέθρον), Ο μύθος του ναζισμού (μτφρ. Βίκτωρ Καμχής, εκδ. Εστία), βιβλίο που έχει γράψει μαζί με τον φίλο του Φιλίπ Λακού-Λαμπάρτ, Βγαίνοντας από τον πανικό (μτφρ. Παναγιώτης Καλαμαράς, εκδ. Ελευθεριακή Κουλτούρα), ενώ σημαντικές εκδόσεις έργων του έχουν γίνει και στον αγγλοσαξονικό κόσμο, όπως για παράδειγμα το βιβλίο On touching, από το Stanford University Press, ή το Democracy and Community από τις εκδόσεις Polity.

* Η ΕΛΕΝΗ ΚΟΡΟΒΗΛΑ είναι δημοσιογράφος. 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

Λάβαμε από τον Διονύση Χαριτόπουλο την παρακάτω επιστολή, σχετικά με την επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τον τίτλο «Κωστής Παπαγιώργης: Τα βιβλία των άλλων 1, Έλληνες συγγραφείς», το 2020. 

Επιμέλεια: Book Press

...
Φεστιβάλ «WOW – Women of the World» στο ΚΠΙΣΝ: Μια σημαντική  διοργάνωση αφιερωμένη σε γυναίκες, θηλυκότητες και non-binary άτομα

Φεστιβάλ «WOW – Women of the World» στο ΚΠΙΣΝ: Μια σημαντική διοργάνωση αφιερωμένη σε γυναίκες, θηλυκότητες και non-binary άτομα

Το δεύτερο φεστιβάλ «WOW - Women of the World Αthens» (6-8 Απριλίου) στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) αποπειράται να θίξει τα πλέον επίκαιρα ζητήματα στον αγώνα της έμφυλης ισότητας, σε τοπικό αλλά και διεθνές επίπεδο. Στην κεντρική εικόνα, η Έλλη Ανδριοπούλου, διευθύνουσα δύμβουλος του ΚΠΙΣΝ και...

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

Λάβαμε από τον Διονύση Χαριτόπουλο την παρακάτω επιστολή, σχετικά με την επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τον τίτλο «Κωστής Παπαγιώργης: Τα βιβλία των άλλων 1, Έλληνες συγγραφείς», το 2020. 

Επιμέλεια: Book Press

...
Φεστιβάλ «WOW – Women of the World» στο ΚΠΙΣΝ: Μια σημαντική  διοργάνωση αφιερωμένη σε γυναίκες, θηλυκότητες και non-binary άτομα

Φεστιβάλ «WOW – Women of the World» στο ΚΠΙΣΝ: Μια σημαντική διοργάνωση αφιερωμένη σε γυναίκες, θηλυκότητες και non-binary άτομα

Το δεύτερο φεστιβάλ «WOW - Women of the World Αthens» (6-8 Απριλίου) στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) αποπειράται να θίξει τα πλέον επίκαιρα ζητήματα στον αγώνα της έμφυλης ισότητας, σε τοπικό αλλά και διεθνές επίπεδο. Στην κεντρική εικόνα, η Έλλη Ανδριοπούλου, διευθύνουσα δύμβουλος του ΚΠΙΣΝ και...

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ