sacred deer 700

Κριτική ανάλυση και αποτίμηση της ταινίας «Ο θάνατος του ιερού ελαφιού» του Γιώργου Λάνθιμου.

Του Νίκου Ξένιου

Η κριτική στάθηκε δύσπιστη –και απορώ γιατί– απέναντι στην τελευταία ταινία του Γιώργου Λάνθιμου «Ο θάνατος του ιερού ελαφιού» (προσωπικά θα το απέδιδα στα ελληνικά ως: «Τι πάει να πει να σκοτώνεις ένα ιερό ελάφι»). Μια ταινία-σταθμό, κατά την άποψή μου, στην ιστορία του σύγχρονου κινηματογράφου. Κάποιοι μίλησαν για «δυσοίωνη αμηχανία», που παράγεται τόσο από τις επίπεδες φόρμες στην εκφορά του λόγου, όσο και από τις έντονες μεταπτώσεις της μουσικής: Λιγκέτι, το «Κατά Ιωάννην» του Μπαχ, το «Στάμπατ Μάτερ» του Σούμπερτ και Έλι Γκούλντινγκ, τη στιγμή που ο αρχαίος μύθος αρδεύει το σενάριο των Λάνθιμου-Φιλίππου. Άλλοι έγραψαν για «αδιαφανές φολκλόρ» εμφυτευμένο σε μοντέρνο σκηνικό, για «κλειστοφοβικό δοκίμιο» ή για «ιδιοσυγκρασιακό ψυχολογικό θρίλερ». 

Γενειοφόρος πατριάρχης της ασημαντότητας

Το γενειοφόρο πρόσωπο του Κόλιν Φάρελ σχεδιάζει ένα υποκατάστατο (αγαμεμνόνειου;) πατέρα που έχει λόγο στη ζωή και στον θάνατο των παιδιών του, που ρυθμίζει τα του οίκου του με γνώμονα την απόλυτη λογική.

Ο Κόλιν Φάρελ υποδύεται έναν ναρκισσευόμενο, επιτυχημένο –και πρώην αλκοολικό– καρδιοχειρουργό με γκρίζα γένια και η Νικόλ Κίντμαν την κομψή, παγερή σύζυγό του, που είναι οφθαλμίατρος. Σε άψογο, προαστειακό περιβάλλον οικίας και εργασίας, απολύτως ρυθμισμένο στην προοπτική της ευζωίας και μονότονο σαν ζυμάρι, στον αντίποδα του νεαρού Μάρτιν, που ζει σε υποβαθμισμένη συνοικία, ορφανός και αβοήθητος, μαζί με τη χήρα μητέρα του. Το γενειοφόρο πρόσωπο του Κόλιν Φάρελ σχεδιάζει ένα υποκατάστατο (αγαμεμνόνειου;) πατέρα που έχει λόγο στη ζωή και στον θάνατο των παιδιών του, που ρυθμίζει τα του οίκου του με γνώμονα την απόλυτη λογική. Ο Μπάρυ Κίγκαν στον ρόλο του Μάρτιν, συνάπτει μιαν ακατανόητη σχέση με τον πατέρα-καρδιοχειρουργό. Ο Λάνθιμος αφήνει παιδεραστικά υπονοούμενα ή ψυχαναλυτικές νύξεις της «απουσίας πατρικού προτύπου», ώστε να κρατήσει αυτήν την εκβιαστική σχέση σε ένα νεφέλωμα ασάφειας χρονομετρώντας και αναβάλλοντας, όμως μέχρις ενός σημείου: γιατί η σεναριακή πανουργία παραμονεύει τον θεατή στη γωνία για να παραγάγει τον απόλυτο τρόμο. Ο σύζυγος δεν απατά τη σύζυγο, όμως σαφέστατα την εξαπατά.

Sacred Deer 2

Αποστασιοποιημένοι από το συναίσθημά τους και τονίζοντας στον εαυτό τους πως παίζουν σε μιαν υπαρξιακή κωμωδία, οι ηθοποιοί του Λάνθιμου ανακινούν δριμύτεροι την αποστειρωμένη, αλληγορική και μεταψυχολογικά δομημένη Ιερά Οικογένεια του «Κυνόδοντα», για να εδραιώσουν τον απόλυτο παραλογισμό στους διαλόγους της καθημερινής ασημαντότητας. «Ο Κυνόδοντας συνέβαλε στην απελευθέρωση μιας ιστορικά κρίσιμης δυναμικής» (κρατώ τη φράση του κριτικού Αλέξανδρου Παπαγεωργίου από το luben.tv), που τώρα αποκτά παλμό ζωής, δίνοντας έμφαση σε μιαν υπόρρητη τραγικότητα: με διακριτική αλλά κινητικότατη λήψη, διευρύνοντας την προοπτική του χώρου και αφήνοντας μια δαμόκλειο σπάθη να επικρέμαται κάθε λεπτό, που στιγμές στιγμές εκρήγνυται σε ήχους παραξενιστικούς. H πατρική ενοχή αποκαλύπτεται σαν τη χιονοστιβάδα του «Force Majeure», της εκπληκτικής ταινίας του Ruben Östlund. Οι ωμοί πυροβολισμοί ρώσικης ρουλέτας που θα λύσουν την «ύβριν» κομίζονται απευθείας από το «Μπάρυ Λύντον» του Κιούμπρικ.

Με το σβέρκο στον βωμό

Ο θεατής αναγκάζεται να προβάλει στην κατανόησή του της ταινίας τις προσωπικές του παραστάσεις, τις θυσίες στις οποίες έχει προβεί, να φωτίσει τη σκοτία στο τρίγλυφο των καταναγκασμών που έχει υποστεί. Αναγκάζεται να σκεφτεί τι προτίθενται και τι δεν προτίθενται να κάνουν οι –κατατονικοί και παράλληλα εκστατικοί– ήρωες της ταινίας. Μπορούν να εκθέσουν τις ικανότητές τους, ακαδημαϊκές, κινητικές, μουσικές, καλλιτεχνικές, επιστημονικές; Μπορούν να είναι αποτελεσματικοί στη ρομποτική κίνηση εναπόθεσης των μελών τους πάνω στα έπιπλα; Μπορούν να έχουν αυτοέλεγχο των κινήσεων στο σεξ; Μπορούν να εμπλέκονται συναισθηματικά χωρίς την έγκριση του pater familiae; Μπορούν να κόψουν τα μαλλιά τους, να διαλέξουν ποιο φόρεμα θα βάλουν, να πείσουν με τις εκφράσεις του προσώπου τους, να ανταλλάξουν δώρα, να ποτίσουν τα φυτά και να βγάλουν τον σκύλο περίπατο; Μήπως δεν μπορούν να ζήσουν όρθιοι, δεν μπορούν να φάνε, αλλά έρπουν και «ρυμουλκούνται» από τον πατέρα τους; Ο πάτερ φαμίλιας δεν αποδέχεται το νοσηρό στοιχείο, θέλει να το ερμηνεύσει ως ψυχοσωματική νόσο και παίζει με τον γιο του το παιχνίδι του «θα σου πω ένα μυστικό για να μου πεις κι εσύ»: το παιδί, υποφέροντας από την απόρριψη του πατέρα, απαντά αθώα πως «δεν έχει μυστικό», διατρανώνοντας την αθωότητα του σφαγίου σε έντονη αντιπαραβολή προς τη βέβαιη ενοχή του θύτη. Μήπως με την αυταπάρνηση και τον εθελούσιο θάνατό του προεξοφλεί την επιβίωση των υπολοίπων, στην κορνίζα ενός πολιτισμού απόλυτης ενοχής;

Ο εισβολέας από το «Θεώρημα» του Π.Π.Παζολίνι έρχεται τώρα, όχι ως εραστής όλων των μελών της οικογένειας, αλλά ως διαβολέας της οικογενειακής ευταξίας και ως άγγελος του κακού.  

Η βίαιη, «πειραγμένη» εκδοχή πραγματικότητας του Λάνθιμου εξελίσσεται σε προσωπικό ύφος. Ο σκηνοθέτης αξιοποιεί την «ξηρότητα» στην ερμηνεία των ηθοποιών για να υποτάξει την πεπατημένη εκδοχή δραματικότητας στην προσωπική του αιγίδα. Επιλέγει το παραξένισμα του αδιάφορου Midwest αφήνοντας το σενάριο ανοιχτό σε ερμηνείες και ποντάροντας σε κλίμα ελευθερίας κατά τα γυρίσματα (το δηλώνουν οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές του στις συνεντεύξεις τύπου). Τέλεια συνεργασία μιας ομάδας εκλεκτών επαγγελματιών με τον Γιώργο Μαυροψαρίδη στο μοντάζ και τον Θύμιο Μπακατάκη στη φωτογραφία, όπως και με εκπληκτικές μουσικές επιλογές του Λάνθιμου για την ταινία. Θαυμαστό πάντρεμα έμπειρων, ώριμων ηθοποιών και νέων, πρωτότυπων ερμηνευτικών εκδοχών από νέα παιδιά: η Ράφι Κάσιντι στον ρόλο της κόρης που θέλγεται ερωτικά από το υπερφυσικό είναι η αγγλοσαξονική εκδοχή της Τατιάνας Παπαμόσχου του Κακογιάννη, ο Σάνι Σούλτζικ στον ρόλο του γιου είναι εφιαλτικός και ιδιότυπος, συγκινητικός και νεκρικά χλωμός σαν το παιδί από τη «Λάμψη». Η Αλίσια Σίλβερστοουν στον ρόλο της μητέρας του Μάρτιν κάνει ένα πέρασμα αξιοσημείωτο κομίζοντας μια κωμική νεύρωση ως στοιχείο επιτατικό της έντασης, ο δε Μπιλ Καμπ στον ρόλο του αναισθησιολόγου δεν είναι παρά ένας Αίγισθος που ζητά τα επίχειρα της προδοσίας του: ψεύδεται ασυστόλως λέγοντας πως «ένας αναισθησιολόγος ποτέ δεν σκοτώνει έναν ασθενή». Πως «μόνον ένας χειρουργός μπορεί να σκοτώσει έναν ασθενή». Δηλαδή το ακριβώς αντίστροφο από αυτό που δηλώνει με το εύθραυστο ανδρικό εγώ του ο Κόλιν Φάρελ στη σύζυγό του, φέροντας το βάρος μιας ενοχής γενικευμένης στο σύνολο της αγγλοσαξονικής κοινωνίας.

Sacred Deer 3

«Είναι συμβολικό, είναι μια μεταφορά»

Ο εισβολέας από το «Θεώρημα» του Π.Π. Παζολίνι έρχεται τώρα, όχι ως εραστής όλων των μελών της οικογένειας, αλλά ως διαβολέας της οικογενειακής ευταξίας και ως άγγελος του κακού. Ένα πανάρχαιο αρχέτυπο θυσιαστικής υφής που ξεκινά από το προϊστορικό σφάγιον και την παιδο/πατρο/μητροκτονία, περνά από τον πειθαναγκασμό του γενάρχη των Εβραίων και το φάσγανο στο σβέρκο του Ισαάκ, εξελίσσεται σε ένα είδος οικογενειακής κατάρας, κομίζοντας ως προσωπική κλήση ένα αξιακό σύστημα αυτοδικίας που εγγράφεται στην «πολιτεία» της Ιφιγένειας και υπερτονίζει τον μετωνυμικό χαρακτήρα του οικογενειακού δράματος. Ως από μηχανής, ως αυτόκλητος φορέας μιας βούλησης υπερκόσμιου δικαίου, περνά στο πεδίο της μυθικής αφήγησης μέσα σε δευτερόλεπτα, επιδεικνύοντας δυνάμεις που αντλούνται από μιαν υποσυνείδητη, βαθύτατα παγανιστική δεξαμενή. Τις ίδιες του τις σάρκες τρώει καταματωμένος ο δαιμονικός νέος ηθοποιός Μπάρυ Κίγκαν ως πράκτορας του θείου, με ιδιότυπη, παγερή ματιά και έκφυλη έκφραση στο πρόσωπο, ενώ ανακρίνεται για κάτι που υπερβαίνει τις ανθρώπινες δυνάμεις, καθώς υπερτονίζει, όπως ο Ιησούς στις αμφίσημες παραβολές του, πως η παρουσία του, το μήνυμα που κομίζει, το τελεσίδικο της πραγμάτωσης του θανάτου, όλα είναι μεταφορικά.

sacred deer

Όμως τι είναι αυτό που ο θεατής θα χρησιμοποιήσει ως εφαλτήριο για να κλάψει ή να γελάσει; Πώς θα αποκωδικοποιήσει τις κηλίδες αίματος που ο Λάνθιμος προβάλλει σαν ψυχολογικό τεστ Ρόρσαχ; Η ιδέα της απομυθοποίησης των παραδοσιακών αξιών, της αφ-ιεροποίησης των οσίων και των ιερών του δυτικού πολιτισμού, της αποειδωλοποίησης της Επιστήμης, της αποπροσωποποίησης των σχέσεων, της αποηρωοποίησης των προτύπων, αυτή η ιδέα είναι τόσο παλιά όσο και το σινεμά της Βερτμύλερ, του Παζολίνι, του Γκοντάρ, του Κιούμπρικ, του Φερέρι, του Ταρκόφσκι, του Σκορσέζε, και τόσο πρόσφατη όσο το σινεμά του Χάνεκε, του Ινιαρίτου, του Κλιντ Ήστγουντ, του Ξαβιέ Ντολάν. Όμως στο έργο του Λάνθιμου ο θεατής είναι συνένοχος, γιατί το ανθρώπινο είδος δεν εξιλεώνεται μέσω της κοσμικής δικαιοσύνης, αλλά παραμένει στον ενοχικό ορίζοντα του «οφθαλμόν αντί οφθαλμού» και τον αποδέχεται με τυφλή, φαταλιστική πίστη και μαζοχιστικό αισθησιασμό σπογγίζοντας με συγκινητική τρυφερότητα δολοφόνου το αίμα που βγαίνει από τα μάτια του υποψήφιου θύματος. Έτσι, το καρτεσιανό οικοδόμημα, για μια φορά ακόμη μετά τον «Αστακό», εκπίπτει σε ένα κακέκτυπο επικοινωνιακής Βαβέλ, εξορθολογίζοντας το παράλογο τίμημα του αίματος. Οι αμφίσημες έννοιες της δικαιοσύνης, του ηθικού διλήμματος, της επιλογής, της ζωώδους, κανιβαλικής φύσης του πολιτισμού, όλα αυτά υποτάσσονται σε μιαν αδηφάγο, περιπλανώμενη ματιά créateur/auteur, που με τετριμμένες, κοινότοπες φράσεις της καθημερινότητας εκφερόμενες με απάθεια χτίζει στη βάση του πανικού και του ανοίκειου το οικοδόμημα του πάθους, χαμογελώντας σαρκαστικά.

* Ο ΝΙΚΟΣ ΞΕΝΙΟΣ είναι εκπαιδευτικός και συγγραφέας.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Επαναστάτης χωρίς αιτία», του Νίκολας Ρέι: 70 χρόνια μετά, ο Τζέιμς Ντιν είναι για πάντα νέος στα θερινά σινεμά

«Επαναστάτης χωρίς αιτία», του Νίκολας Ρέι: 70 χρόνια μετά, ο Τζέιμς Ντιν είναι για πάντα νέος στα θερινά σινεμά

Εβδομήντα χρόνια από την πρώτη προβολή της εμβληματικής ταινίας του Νίκολας Ρέι «Επαναστάτης χωρίς αιτία» ("Rebel Without a Cause", 1955) που έγινε cult μετά τον πρόωρο θάνατο του θρύλου του αμερικανικού σινεμά Τζέιμς Ντιν, λίγες εβδομάδες μετά την πρεμιέρα, σε ηλικία 24 ετών, επαναπροβάλλεται από την Πέμπτη 17 Ιουλ...

Spellbound, του Άλφρεντ Χίτσκοκ  – Ίνγκριντ Μπέργκμαν και Γκρέγκορι Πεκ ξαναζούν μια «Νύχτα Αγωνίας» στα θερινά σινεμά

Spellbound, του Άλφρεντ Χίτσκοκ  – Ίνγκριντ Μπέργκμαν και Γκρέγκορι Πεκ ξαναζούν μια «Νύχτα Αγωνίας» στα θερινά σινεμά

Το φετινό αφιέρωμα στον Άλφρεντ Χίτσκοκ συνεχίζεται στα θερινά σινεμά με τη «Νύχτα Αγωνίας» (Spellbound, 1945) που, 80 χρόνια από την πρώτη κυκλοφορία της, προβάλλεται σε επανέκδοση από την Summer Classics. Από τις 10 Ιουλίου, η Ίνγκριντ Μπέργκμαν και ο Γκρέγκορι Πεκ συναντιόνται στην οθόνη σε μια από τις ...

Είδαμε το «Oh, Canada» του Πολ Σρέιντερ (κριτική) – Ταξίδι στην ουτοπία με όχημα τη διαρραγείσα μνήμη

Είδαμε το «Oh, Canada» του Πολ Σρέιντερ (κριτική) – Ταξίδι στην ουτοπία με όχημα τη διαρραγείσα μνήμη

Για την ταινία «Oh, Canada» (2024) του Πολ Σρέιντερ (Paul Schrader) που αποτελεί διασκευή του μυθιστορήματος του Ράσελ Μπανκς "Foregone" που στα ελληνικά κυκλοφόρησε με τον τίτλο «Oh, Canada» (μτφρ. Άννα Μαραγκάκη, εκδ. Πόλις). 

Γράφει ο Φίλιππος Χατζίκος ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

Για τις παραστάσεις «Μπουμπουλίνας 18» της Κίττυς Αρσένη, σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη και «Εγώ, μια δούλα» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Μπουμπουλίνας 18».

...
Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ