«Ζέτα, Φλωρέττα, Νίκη»: Ελληνικό σινεμά & πατριαρχία, μητριαρχία, metoo, 50/50, Cancel Culture

Πώς αποτύπωσε το ελληνικό σινεμά εποχές που πέρασαν (πέρασαν;); Πώς προφήτεψε μια εποχή που αλλάζει (αλλάζει;); Πώς διαπραγματεύτηκε το ελληνικό σινεμά όρους και έννοιες που προκαλούν δυναμικές αλλαγές στη δημόσια σφαίρα και επαναπροσδιορίζουν χρόνια παγιωμένες αντιλήψεις; Το «Σινεμά, Ανοιχτό», η κοινή σειρά δράσεων της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου και της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, συνεχίζεται για δεύτερη χρονιά, παρουσιάζοντας φέτος το πενθήμερο κινηματογραφικό αφιέρωμα «Ζέτα, Φλωρέττα, Νίκη» στη Μικρή Σκηνή της Στέγης από 23 έως 27 Φεβρουαρίου.

Οι τρεις ηθοποιοί της ταινίας «Αμόκ», η Ζέτα Αποστόλου, η Φλωρέττα Ζάννα και η Νίκη Τριανταφυλλίδη, που στην εποχή της κυκλοφορίας της ταινίας και αργότερα δέχτηκαν επικριτικά σχόλια και βολές κατά της αξιοπρέπειάς τους για τη συμμετοχή τους, έδωσαν τα ονόματά τους στον τίτλο του αφιερώματος – μια ελάχιστη πράξη δημόσιας επανόρθωσης, αγάπης και ρήξης με κάθε τύπο slut-shaming.

Στο αφιέρωμα προβάλλονται 14 εμβληματικές, δημοφιλείς αλλά και δυσεύρετες ταινίες από την πλούσια κληρονομιά του ελληνικού σινεμά μέχρι το 2009. Πρόκειται για ταινίες που συνδιαλέγονται με τις θεματικές του φύλου και αποτυπώνουν εκδοχές της βίας που στηλιτεύτηκαν και εκτέθηκαν στο άπλετο φως από το κίνημα #MeToo, ταινίες που συναντούν μορφές πατριαρχίας αλλά και μητριαρχίας, αλλόκοτες, επώδυνες, άγριες και, σε κάποιες περιπτώσεις, αστείες, ταινίες που όχι μόνο ρωτούν για το Cancel Culture, αλλά και φωτίζουν το ζήτημα του 50/50, δηλαδή της υποεκπροσώπησης των γυναικών στον κινηματογράφο. Οι προβολές συνδέουν το τότε με το τώρα και ανοίγουν τη συζήτηση πάνω στα κρίσιμα και επίκαιρα ζητήματα της εποχής.

Στο αφιέρωμα προβάλλονται 14 εμβληματικές, δημοφιλείς αλλά και δυσεύρετες ταινίες που συνδιαλέγονται με τις θεματικές του φύλου και αποτυπώνουν εκδοχές της βίας που στηλιτεύτηκαν και εκτέθηκαν στο άπλετο φως από το κίνημα #MeToo, ταινίες που συναντούν μορφές πατριαρχίας αλλά και μητριαρχίας, αλλόκοτες, επώδυνες, άγριες και, σε κάποιες περιπτώσεις, αστείες...

Τα πολλαπλά πρόσωπα μιας γυναίκας λίγο πριν από τον θάνατό της, στον «Τόπο» της Αντουανέττας Αγγελίδη (1985). Άντρες και γυναίκες της διπλανής πόρτας, παγιδευμένοι και παγιδευμένες, στην «Παραγγελιά» του Παύλου Τάσιου (1980). Το χρήμα, η οικογένεια και οι κοινωνικές τάξεις ασκούν βία πάνω σε ένα πρόσωπο, στην «Τιμή της Αγάπης» της Τώνιας Μαρκετάκη (1984). Ο έρωτας, ο θάνατος και το μαύρο χιούμορ, στο «Singapore Sling» (1990), την απόλυτη ταινία-σκάνδαλο του Νίκου Νικολαΐδη. Το πορτρέτο μιας τρανς γυναίκας, σαράντα χρόνια πριν από την αναγνώριση ταυτότητας φύλου, στην «Μπέττυ» του Δημήτρη Σταύρακα (1979). Μια οικογένεια που πελαγοδρομεί εύθυμα και παράλογα, εκτρέποντας, επικυρώνοντας και ανατρέποντας εκ νέου περιρρέουσες ηθικολογικές και στερεοτυπικές αντιλήψεις, στην ταινία «Μια Τρελλή Τρελλή Οικογένεια» του Ντίνου Δημόπουλου (1965). O έρωτας ως αντίδραση σε έναν κόσμο σε αγκύλωση, στην «Ευδοκία» του Αλέξη Δαμιανού (1971). Ένας πατέρας αφέντης των παιδιών του στήνει θανάσιμες παγίδες, στην ταινία «Προσοχή Κίνδυνος!» του Γιώργου Σταμπουλόπουλου (1983). Η ελληνική μικροαστική οικογένεια έτοιμη να πάρει φωτιά, στο «Σπιρτόκουτο» του Γιάννη Οικονομίδη (2003). Ασυνήθιστα υψηλή ένταση στην απεικόνιση του φύλου και των ρόλων μέσα σε μια μεγαλοαστική οικογένεια, στις «Απουσίες» του Γιώργου Κατακουζηνού (1987). Δύο αδελφές αντιμέτωπες με τα πάθη και τη μοναξιά τους, στην ταινία «Οι Δρόμοι της Αγάπης είναι Νυχτερινοί» της Φρίντας Λιάππα (1981), μιας σκηνοθέτριας που, λίγα χρόνια αργότερα, είδε όλη της την πορεία να ακυρώνεται από τον κίτρινο βαρβαρισμό των τηλεοπτικών παραθύρων. Μια πράκτορας ενάντια στους κανόνες, στη «Διαρκή Αναχώρηση της Πέτρα Γκόινγκ» της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη (2000). Μια σχέση ανοιχτή σε πολλαπλές ερμηνείες και μια απεικόνιση της δεκαετίας του ’80, που συνδιαλέγεται δυναμικά με το σήμερα, στον «Μελισσοκόμο» του Θόδωρου Αγγελόπουλου (1986). Τρόμος, σεξουαλική βία, άγριοι ήρωες και άγριες ηρωίδες κάτω από τον καυτό ήλιο, στο «Αμόκ» του Ντίνου Δημόπουλου (1963).

Τις ταινίες προλογίζουν δημιουργοί των ταινιών και κινηματογραφιστές, κριτικοί κινηματογράφου και δημοσιογράφοι. Παράλληλα με τις ταινίες, κατά την είσοδο των θεατών στη Στέγη, προβάλλονται στις οθόνες του φουαγέ θραύσματα από 47 ελληνικές ταινίες που συμμετείχαν στα Βραβεία Ίρις, από το 2009 μέχρι σήμερα: σκηνές, πλάνα, κομμάτια διαλόγου και εικόνας σύγχρονων φωνών του ελληνικού σινεμά, που καθρεφτίζουν, συμπληρώνουν ή ανατρέπουν τις ταινίες που θα προβάλλονται στη Μικρή Σκηνή και τις θεματικές του αφιερώματος, συνδιαλέγονται μαζί τους σε έναν ζωντανό διάλογο ή εμπνέονται από τις ίδιες.

«Τόπος» της Αντουανέττας Αγγελίδη. Την Αντουανέττα Αγγελίδη, η οποία θα προλογίσει την ταινία της, παρουσιάζει ο Πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, σκηνοθέτης Γιώργος Τσεμπερόπουλος.

Πρόγραμμα προβολών

Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου
18:30 | «Τόπος» της Αντουανέττας Αγγελίδη | 1985 | 85´ | DCP
Εισήγηση: Αντουανέττα Αγγελίδη
21:00 | «Η διαρκής αναχώρηση της Πέτρας Γκόινγκ» της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη | 2000 | 101´ | 35MM
Εισήγηση: Θέλγια Πετράκη

Την πρώτη ημέρα του κινηματογραφικού αφιερώματος, η πρωτοπόρος του avant-garde κινηματογράφου, Αντουανέττα Αγγελίδη, συναντά την πρωτοπόρο σκηνοθέτρια του νέου ελληνικού σινεμά, Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη.

Η Αντουανέττα Αγγελίδη συνθέτει το πορτρέτο μιας γυναίκας με πολλαπλά πρόσωπα, στο μεταίχμιο ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο. Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη συστήνει στο κοινό την Πέτρα, μια ανορθόδοξη ταξιδιώτισσα-εθνογράφο-πράκτορα, που αψηφά τους κανόνες, για να ακολουθήσει τον δικό της δρόμο στις μητροπόλεις του κόσμου. Την Αντουανέττα Αγγελίδη παρουσιάζει ο Πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, σκηνοθέτης Γιώργος Τσεμπερόπουλος, ενώ την ταινία της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη προλογίζει η σκηνοθέτις Θέλγια Πετράκη.

«Ο Μελισσοκόμος» του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Προλογίζει ο σκηνοθέτης Σύλλας Τζουμέρκας.

Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου
18:30 | «Ο Μελισσοκόμος» του Θόδωρου Αγγελόπουλου | 1986 | 120´ | DCP
Εισήγηση: Σύλλας Τζουμέρκας
21:30 | «Απουσίες» του Γιώργου Κατακουζηνού | 1987 | 118´ | 35MM
Εισήγηση: Θέμις Μπαζάκα

Τη δεύτερη ημέρα του αφιερώματος, συνδιαλέγονται δύο ταινίες-σταθμοί της δεκαετίας του ’80.

«Ο Μελισσοκόμος» του Θόδωρου Αγγελόπουλου συναντά με ορμή τα ήθη και την όψη της δεκαετίας του ’80. Μέσα από την ιστορία ενός ζευγαριού, του Μαρτσέλλο Μαστρογιάννι και της Νάντιας Μουρούζη, πλάθεται μια σχέση ανοιχτή σε πολλαπλές ερμηνείες και μια αφήγηση που συνδιαλέγεται απροσδόκητα δυναμικά με το σήμερα. Στις «Απουσίες» του Γιώργου Κατακουζηνού, μια μεγαλοαστική οικογένεια βρίσκεται στα όρια της διάλυσης, προ οικονομώντας το ξέσπασμα ενός πολέμου, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Τον «Μελισσοκόμο» προλογίζει ο σκηνοθέτης Σύλλας Τζουμέρκας, ενώ τις «Απουσίες» προλογίζει η μία εκ των δύο πρωταγωνιστριών της ταινίας, η Θέμις Μπαζάκα.

“Singapore Sling” του Νίκου Νικολαΐδη. Προλογίζουν οι πρωταγωνιστές της ταινίας, Μισέλ Βάλεϋ και Πάνος Θανασούλης.

Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου
17:30 | «Οι δρόμοι της αγάπης είναι νυχτερινοί» της Φρίντας Λιάππα | 1981 | 90´ | 35MM
Εισήγηση: Λήδα Γαλανού και Πόλυ Λυκούργου
20:00 | «Αμόκ» του Ντίνου Δημόπουλου | 1963 | 84´ | DCP
Εισήγηση: Σύλλας Τζουμέρκας
22:30 | “Singapore Sling” του Νίκου Νικολαΐδη | 1990 | 111´ | DCP
Εισήγηση: Μισέλ Βάλεϋ & Πάνος Θανασούλης

Τρόμος, σεξουαλική βία, άγριοι ήρωες και άγριες ηρωίδες κάτω από τον καυτό ήλιο, στην ταινία «Αμόκ» του Ντίνου Δημόπουλου, την οποία προλογίζει ο σκηνοθέτης Σύλλας Τζουμέρκας. Την ίδια ημέρα προβάλλονται το μεγάλου μήκους ντεμπούτο της Φρίντας Λιάππα «Οι Δρόμοι της Αγάπης είναι Νυχτερινοί», με εισηγήτριες τις κριτικούς κινηματογράφου, Λήδα Γαλανού και Πόλυ Λυκούργου, και το «Singapore Sling», η απόλυτη ταινία-σκάνδαλο του Νίκου Νικολαΐδη, την οποία θα προλογίσουν οι πρωταγωνιστές της ταινίας, Μισέλ Βάλεϋ και Πάνος Θανασούλης.

Η ταινία «Αμόκ» προβάλλεται με την υποστήριξη της ΦΙΝΟΣ ΦΙΛΜ.

«Παραγγελιά» του Παύλου Τάσιου. Προλογίζουν ο κριτικός κινηματογράφου Αλέξανδρος Παπαγεωργίου και η δημοσιογράφος και σεναριογράφος Μαρία Λούκα.

Σάββατο 26 Φεβρουαρίου
17:00 | «Η Τιμή της Αγάπης» της Τώνιας Μαρκετάκη | 1984 | 110´ | 35MM
20:00 | «Ευδοκία» του Αλέξη Δαμιανού | 1971 | 105´ | DCP
23.00 | «Παραγγελιά» του Παύλου Τάσιου | 1980 | 90´ | 35MM
Εισηγητές: Αλέξανδρος Παπαγεωργίου & Μαρία Λούκα

Οι τρεις ταινίες της τέταρτης ημέρας προσεγγίζουν τις θεματικές του αφιερώματος με εντελώς διαφορετικό τρόπο η καθεμία, αλλά και οι τρεις με ασύλληπτη ορμή.

O έρωτας ως αντίδραση σε έναν κόσμο σε αγκύλωση, στην «Ευδοκία» του Αλέξη Δαμιανού. Άντρες και γυναίκες της διπλανής πόρτας, παγιδευμένοι και παγιδευμένες, στην «Παραγγελιά» του Παύλου Τάσιου. Το βίαιο ξέσπασμα του χρήματος, της οικογένειας και των κοινωνικών τάξεων πάνω σε ένα πρόσωπο, στην «Τιμή της Αγάπης» της Τώνιας Μαρκετάκη. Τις ταινίες προλογίζουν ο κριτικός κινηματογράφου Αλέξανδρος Παπαγεωργίου και η δημοσιογράφος και σεναριογράφος Μαρία Λούκα.

«Μπέττυ» του Δημήτρη Σταύρακα. Την Μπέτυ Βακαλίδου και τον Δημήτρη Σταύρακα, οι οποίοι θα προλογίσουν την ταινία, θα παρουσιάσει η διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου.

Κυριακή 27 Φεβρουαρίου
16:00 | «Μια Τρελλή Τρελλή Οικογένεια» του Ντίνου Δημόπουλου | 1965 | 101´ | DCP
Εισήγηση: Χρήστος Πολίτης (Ο Χρήστος δεν μένει πια εδώ)
18:50 | «Μπέττυ» του Δημήτρη Σταύρακα | 1979 | 33´ | DCP
Εισήγηση: Δημήτρης Σταύρακας και Μπέττυ Βακαλίδου
19:30 | «Σπιρτόκουτο» του Γιάννη Οικονομίδη | 2003 | 80´ | 35MM
Εισήγηση: Γιάννης Οικονομίδης και ηθοποιοί της ταινίας
21:50 | «Προσοχή, Κίνδυνος» του Γιώργου Σταμπουλόπουλου | 1983 | 108´ | 35MM
Εισήγηση: Γιώργος Σταμπουλόπουλος και Γιάννης Οικονομίδης

H ελληνική οικογένεια πρωταγωνιστεί την πέμπτη και τελευταία ημέρα του αφιερώματος.

Μια οικογένεια που πελαγοδρομεί εύθυμα και παράλογα, εκτρέποντας, επικυρώνοντας και ανατρέποντας εκ νέου τις περιρρέουσες ηθικολογικές και στερεοτυπικές αντιλήψεις, στην ταινία «Μια Τρελλή Τρελλή Οικογένεια» του Ντίνου Δημόπουλου. Η ελληνική μικροαστική οικογένεια έτοιμη να πάρει φωτιά, στο «Σπιρτόκουτο» του Γιάννη Οικονομίδη. Το πορτρέτο μιας τρανς γυναίκας, σαράντα χρόνια πριν από την αναγνώριση ταυτότητας φύλου, στην «Μπέττυ» του Δημήτρη Σταύρακα (1979). Ένας πατέρας αφέντης των παιδιών του στήνει θανάσιμες παγίδες στην ταινία «Προσοχή Κίνδυνος!» του Γιώργου Σταμπουλόπουλου.

Τις ταινίες προλογίζουν ο Χρήστος Πολίτης («Ο Χρήστος δε μένει πια εδώ»), ο Δημήτρης Σταύρακας, η Μπέττυ Βακαλίδου, ο Γιάννης Οικονομίδης και ο Γιώργος Σταμπουλόπουλος. Τον Γιάννη Οικονομίδη και τους ηθοποιούς του «Σπιρτόκουτου», καθώς και την Μπέτυ Βακαλίδου και τον Δημήτρη Σταύρακα, θα παρουσιάσει η διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου.

Η ταινία «Μια Τρελλή Τρελλή Οικογένεια» προβάλλεται με την υποστήριξη της ΦΙΝΟΣ ΦΙΛΜ.

Εισιτήρια και περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ.