
Της Μαργαρίτας Φρανέλη
Πότε τελειώνει ο χρόνος; Πόσο χρονίζει το τέλος; Αυτά τα δύο ερωτήματα θα μπορούσαν να είναι λεζάντες στους δύο κεντρικούς ήρωες του Wasted Youth, της ταινίας των Αργύρη Παπαδημητρόπουλου και Γιαν Φόγκελ.
Ένας μικρός που νιώθει ότι δεν έχει πολύ χρόνο κι ένας μεγάλος που νιώθει χρόνια τελειωμένος. Γύρω τους ζουζουνίζουν ή σιωπούν οι άνθρωποί τους. Σε φευγάτους ρυθμούς το παρεάκι, σε παραλυτικές αρρυθμίες όλα τα παραδοσιακά ελληνάδικα σχήματα. Οι μικροί σε σανίδες και τρικάβαλα. Οι μεγάλοι σε παγίδες και τρικάστ. Τα εφηβάκια ξέρουν τουλάχιστον πώς να τη βρουν, οι τελειωμένοι δεν είναι καν σε θέση να χάσουν. Γιατί εκεί που οι πιτσιρικάδες καίνε ρόδες, οι μεγάλοι καίνε κύτταρα. Βοηθάει και η πόλη.
Μια πόλη που φιλμάρεται λες και τη σκάρωσε με τα lego του ένα παιδί ελαφρώς ιδιόμορφο. Ποια ακριβώς είναι η ιδιομορφία του, γιατρέ μου; Κάθε γιατρός και άποψη, κάθε ειδικός και γνώμη. Σηκώνουμε τα χέρια ψηλά και το παίρνουμε απόφαση. Ο μόνος τρόπος να καταλάβουμε το παιδί, και μαζί την ιδιομορφία του, είναι να καταλάβουμε το έργο του. Ας το παρατηρήσουμε λοιπόν.
Σ΄ αυτή την Αθήνα που φλέγεται τα πάντα στεγνώνουν. Τα φλιτζάνια και οι τσέπες, οι ψυχές και οι αντοχές, τα ερωτήματα και οι έρωτες. Απαλεψία, ρε φίλε!
Ο καύσωνας αφυδατώνει, δεν αφήνει να κυλήσει τίποτα, ούτε καν ο χρόνος. Το ρολόι δεν μπορεί να πάει μπροστά, μονάχα πέρα-δώθε. Πλάκα του, ένας στεγνός οχετός από σκυρόδεμα. Δείκτες του, τρεις σκεϊτάδες που ρολάρουν σε ρυθμό τικ-τακ: αυτή είναι ίσως η πιο μεστή σκηνή της ταινίας, κλειστοφοβική όσο και απελευθερωτική. Ή, αλλιώς, ένας υπέροχος τρόπος για να μπεις στην τροχιά της αιωνιότητας.
Ο Χάρης και οι κολλητοί του τα καταφέρνουν. Όπως τα καταφέρνει και η ταινία. Ρολάρει –τέλεια, ρε φίλε, τέλεια– χωρίς να ποζάρει. Και δείχνει, στο τέλος, την πιο αφάσια κόντρα (οι πλάνητες, όπως και οι πλανήτες, δεν έχουν ανάγκη να παραβγούν στο παραμικρό), μια κόντρα που, όσο είναι τυχαίο, άλλο τόσο είναι και άτυχο να προκύψει.
Η ταινία δεν προτείνει καμία λύση, δεν σηκώνει καν το δάχτυλο να δείξει έστω το πρόβλημα. Σηκώνει μόνο τα μάτια –της κάμερας, τα δικά μας– και αφήνεται σε μια παράτολμη ρέμβη. Μπορεί έτσι να βυθιστεί στο υγρό βλέμμα του Καλετσάνου, στο άνυδρο κορμί της Σκουλά, στα τσακισμένα κόκαλα της Τριανταφυλλίδου, στις αποξηραμένες ανθρώπινες (;) σχέσεις. Κοιτά τον υδροφόρο ορίζοντα αυτής της χώρας να χαμηλώνει και, ίσως, αναρωτιέται πώς μπορεί να τον ανεβάσει λιγάκι. Τα υλικά είναι απλά και καθημερινά: ιδρώτας, εμετός, σπέρμα, αίμα. Αλλά η πραγματική τέχνη δεν χρειάζεται πολύ περισσότερα. Χρειάζεται μόνο το κατάλληλο χέρι.
***
WASTED YOUTH
"Ένα παρεάκι σκεϊτάδες απέναντι σε μια κοινωνία σκατιάδες."
"Πρέπει να ξέρεις πολλά κόλπα για να μην προσγειωθείς στο λάκκο με τα σκατά. Πρέπει να είσαι πολύ ατόφιος για να μπορείς να σπαταλιέσαι αυξάνοντας τα καράτια σου. Η ωραιότερη μέρα της ζωής σου ίσως να είναι και η τελευταία."
"Ωραία τυπάκια, κολλητά, αυτοκόλλητα: WASTED. MALAKA. YOUTH."
"Στις σανίδες τους κάνουν πρόβες ζωής. Μόνο που κάποιοι –εμείς;– φρόντισαν ώστε να μη βρουν όλοι θέση στην πρεμιέρα."