Πρόσωπα από το χώρο των τεχνών, των ιδεών και του πολιτισμού, αποκαλύπτουν το δικό τους αναγνωστικό χαρακτήρα, τη μύχια σχέση τους με το βιβλίο και την ανάγνωση.
Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Ο Αργύρης Ξάφης απαντά σε 25 κλασικές ή αναπάντεχες βιβλιοφιλικές ερωτήσεις.
>Ποιο βιβλίο διαβάζετε αυτό τον καιρό;
Ξαναδιαβάζω την Οδύσσεια στη μετάφραση του Μαρωνίτη.
>Πώς ήρθε στα χέρια σας;
Δουλεύω πάνω σε αυτό το κείμενο και ειδικά στις τελευταίες ραψωδίες – την άφιξη του Οδυσσέα στην Ιθάκη. Θα τις παρουσιάσουμε το καλοκαίρι στην μικρή Επίδαυρο με το τίτλο «Άφιξης».
>Γενικά, πώς επιλέγετε βιβλία;
Γενικά; Πάω στο βιβλιοπωλείο και παίρνω 2-3 τσάντες με ό,τι έχει βγει πρόσφατα ή μου έχει πει κάποιος γνωστός. Το πότε θα τα διαβάσω είναι άλλο θέμα. Συνήθως διαβάζω κλεφτά απ' όλα και όποιο με τραβήξει περισσότερο εκείνη τη στιγμή μου το συνεχίζω.
>Έχετε βιβλίο στην τσάντα σας;
Αν δεν υπάρχει λογοτεχνία, υπάρχει πάντα κάποιο θεατρικό. Και συνήθως κόπια εργασίας (φωτοτυπία με δεκάδες σημειώσεις).
>Διαβάζετε στο Μετρό, σε καφέ ή σε άλλους εξωτερικούς χώρους;
Δεν μπορώ να διαβάσω εν κινήσει. Ζαλίζομαι. Σε εξωτερικούς χώρους ντρέπομαι, εκτός αν είναι κάπου που δεν υπάρχει κόσμος.
>Σε ποια στάση σας αρέσει να διαβάζετε;
Μπρούμυτα είναι η αγαπημένη μου θέση, με ένα μαξιλάρι κάτω από το στήθος μου.
>Αφού τα διαβάσετε, φυλάτε τα βιβλία σας και τα μεταφέρετε από σπίτι σε σπίτι όταν μετακομίζετε;
Έχουμε στο σπίτι δύο βιβλιοθήκες: την τακτοποιημένη (ανά θεματική, συγγραφέα και αλφαβητικά) και την χύμα – που είναι στο γραφείo μου. Εκεί είναι συνήθως αυτά που διαβάζουμε αυτό τον καιρό ή που δεν έχουμε ξεκινήσει ή δώρα που δεν έχουμε καν τσεκάρει.
>Πόσο οργανωμένη είναι η βιβλιοθήκη σας; Μπορείτε να βρείτε ένα βιβλίο άμα το ψάχνετε;
Μάλλον απάντησα ήδη σε αυτό.
>Προσέχετε τα βιβλία σας ή τα τσακίζετε, τα υπογραμμίζετε και σημειώνετε επάνω σ' αυτά;
Υπάρχουν βιβλία που απαιτούν σεβασμό και άλλα που θέλουν τα σημάδια τους για να είναι ολόκληρα. Αν και, αν χρειαστεί να δουλέψω περισσότερο σε κάποιο το αγοράζω δεύτερη φορά γιατί θα γίνει φύλλο και φτερό.
>Έχει τύχει ποτέ να «κολλήσετε» με βιβλίο; Τι συνέβη;
Έχω κολλήσει με πολλούς τρόπους σε διαφορετικά βιβλία ή σε άλλες περιοχές τού ίδιου βιβλίου. Άλλες φορές μου αρέσει κάτι που το διαβάζω και το ξαναδιαβάζω γιατί έχω την αίσθηση ότι ανακαλύπτω συνέχεια καινούρια πράγματα. Ή το διαβάζω σε άλλους. Άλλες φορές κολλάω επειδή δεν καταλαβαίνω λογικά κάτι, ενώ το νιώθω και προσπαθώ να το ορίσω ξαναπερνώντας το.
Έχω στοίβες με μισοτελειωμένα βιβλία δυστυχώς. Και όσο περνάει ο καιρός είναι σαν κάποιο φίλο που έχετε να μιλήσετε καιρό και μεγαλώνει η ενοχή σου που δεν τον έχεις πάρει και αυτό δυσκολεύει την επικοινωνία ακόμη πιο πολύ. Και επίσης φοβάμαι ότι πρέπει να τα ξαναπιάσω από την αρχή για να είμαι δίκαιος. Μεγάλη αγωνία.
>Αφήνετε στη μέση βιβλία που σας κάνουν να βαριέστε; Πόσο συχνά;
Ναι. Έχω στοίβες με μισοτελειωμένα βιβλία δυστυχώς. Και όσο περνάει ο καιρός είναι σαν κάποιο φίλο που έχετε να μιλήσετε καιρό και μεγαλώνει η ενοχή σου που δεν τον έχεις πάρει και αυτό δυσκολεύει την επικοινωνία ακόμη πιο πολύ. Και επίσης φοβάμαι ότι πρέπει να τα ξαναπιάσω από την αρχή για να είμαι δίκαιος. Μεγάλη αγωνία.
>Έχει τύχει να σας συναρπάσει, μετά από χρόνια, βιβλίο που στην πρώτη ανάγνωση σας είχε απογοητεύσει;
Ναι. Το κάθε βιβλίο δεν είναι για όλες τις στιγμές σου. Πολλά βιβλία που τα είχα διαβάσει μικρότερος και είχα βαρεθεί ή δεν τα είχα καταλάβει με έχουν ενθουσιάσει μεγαλώνοντας. Κυρίως φιλοσοφικά κείμενα ή πιο εξειδικευμένα (συγκεκριμένα ιστορικά ή επαγγελματικά). Σπανιότερα λογοτεχνικά.
>Έχετε κλάψει ποτέ διαβάζοντας ένα βιβλίο;
Ναι. Στο Ημερολόγιο της Άννας Φράνκ. Στις Απόψεις ενός κλόουν. Μην τα απαριθμήσω όλα τώρα...
>Υπάρχει κάποιο βιβλίο που έχετε δωρίσει σε περισσότερους από έναν άνθρωπο;
Όχι, ποτέ.
>Θα συμμετείχατε ποτέ σε Λέσχη Ανάγνωσης;
Όχι. Φοβάμαι ότι θα μου χάλαγε την πρωταρχική μου αίσθηση σε σχέση με αυτό που διάβασα και θα το απέφευγα.
>Σας έχει συμβεί να δανείσετε αγαπημένο βιβλίο και να μην σας επιστραφεί;
Ναι. Ακόμα περιμένω.
>Ποιο ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο όταν ήσασταν μικρός;
Χωρίς οικογένεια του Μαλό. Και εκεί κλάμα.
>Το έχετε ξαναδιαβάσει έκτοτε;
Όχι, δεν το έχω ξαναδιαβάσει.
>Μέσα σε ποια ιστορία που έχετε διαβάσει θα θέλατε να ζείτε;
Μα οι ιστορίες υπάρχουν για να μην τις ζούμε αλλά να παίρνουμε την εμπειρία. Σε καμία.
>Με ποιον ή ποια συγγραφέα θα θέλατε να δειπνήσετε;
Σύγχρονο, με τον Πολ Όστερ. Παλιότερο, με τον Ντοστογιέφσκι.
>Λένε ότι ορισμένα βιβλία «μας βρίσκουν» σχεδόν μαγικά τη στιγμή που τα χρειαζόμαστε. Είχατε ποτέ τέτοια εμπειρία;
Μάλλον συνέχεια. Αισθάνομαι ότι όποτε έχω κολλήσει και τελειώνω ένα βιβλίο, ήταν και η ιδανική στιγμή του για μένα.
>Για ποιο βιβλίο θα λέγατε: αυτό το βιβλίο μου άλλαξε τη ζωή;
Αδύνατον να απαντήσω.
>Ποιος είναι για σας ο ορισμός του καλού βιβλίου;
Αυτό που σε μετατρέπει σε τέλειο αναγνώστη.
>Ποιο βιβλίο προτείνετε ενθέρμως αυτή την εποχή;
Το Γαλάζιο Τετράδιο του Χάρμς. Το προτείνω εδώ και κάνα δυο χρόνια γιατί μου ταιριάζει γάντι με τον απόλυτο παραλογισμό της απελπισίας της εποχής. Και το χιούμορ του με απελευθερώνει.
Info
Ο Αργύρης Ξάφης σπούδασε στην Ανωτέρα Σχολή Δραματικής Τέχνης του Εθνικού Θεάτρου. Έχει συμμετάσχει σε πολλές θεατρικές παραστάσεις, κυρίως του Εθνικού Θεάτρου και του Θεάτρου του Νότου, καθώς και σε κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές παραγωγές. Αυτή την εποχή ολοκληρώνει τις παραστάσεις του Λαμπεντούζα και προετοιμάζεται για μια παράσταση βασισμένη στις τελευταίες ραψωδίες της Οδύσσειας, η οποία θα παρουσιαστεί στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.