
Πρόσωπα από το χώρο των τεχνών, των ιδεών και του πολιτισμού, αποκαλύπτουν το δικό τους αναγνωστικό χαρακτήρα, τη μύχια σχέση τους με το βιβλίο και την ανάγνωση. Η σκηνοθέτης Ελένη Δάγκα απαντά σε 18 κλασικές ή αναπάντεχες βιβλιοφιλικές ερωτήσεις.
Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός
Ποιο βιβλίο διαβάζετε αυτές τις μέρες;
Ένα ανέκδοτο μυθιστόρημα
Πώς ήρθε στα χέρια σας;
Μου το έστειλε ο συγγραφέας
Διαβάζετε στο μετρό, σε καφέ ή σε άλλους δημόσιους χώρους;
Νομίζω πως διαβάζω παντού, σε κάθε ευκαιρία.
Σε ποια στάση σας αρέσει να διαβάζετε;
Χωμένη σε μια πολυθρόνα, νωρίς το πρωί ή το απόγευμα.
Πότε κλάψατε τελευταία φορά διαβάζοντας ένα βιβλίο;
Δε νομίζω πως κλαίω… Περισσότερο νιώθω δημιουργικές εκρήξεις στο κεφάλι μου όταν συγκινούμαι!
Έχει τύχει ποτέ να διαβάσετε το ίδιο βιβλίο δεύτερη φορά;
Δεν υπάρχει βιβλίο που να μην το έχω διαβάσει δεύτερη φορά. Ακόμη και όσα δεν αγάπησα. Γιατί όσα αγάπησα, τα έχω διαβάσει και τρεις και τέσσερις και πέντε...
Αφήνετε στη μέση (ή και νωρίτερα) βιβλία που σας κάνουν να βαριέστε;
Μόνο μία φορά μου έχει συμβεί και μάλιστα με ένα πολύ γνωστό βιβλίο. Το Όνομα του Ρόδου, του Ουμπέρτο Έκο! Το προσπάθησα τρεις φορές τα τελευταία δέκα χρόνια, αλλά και τις 3 το εγκατέλειψα. Και δεν έχω ιδέα γιατί μου συνέβη. Θα ξαναπροσπαθήσω κάποια στιγμή... όταν θα είμαι έτοιμη νομίζω.
Δεν υπάρχει βιβλίο που να μην το έχω διαβάσει δεύτερη φορά.
Πόσο τακτοποιημένη είναι η βιβλιοθήκη σας;
Αρκετά. Ανά κατηγορίες σίγουρα και όταν έχω χρόνο και αλφαβητικά!
Σημειώνετε ή γράφετε πάνω στα βιβλία σας;
Ναι, σχεδόν πάντα! Με κάνει να νιώθω πως αποκτώ μια ιδιαίτερη σύνδεση μαζί τους, πως φτάνω πιο κοντά τους.
Σας έχει συναρπάσει, μετά από χρόνια, βιβλίο που στην πρώτη ανάγνωση σας είχε απογοητεύσει;
Ναι. Διαβάζω κλασικά κείμενα από πολύ μικρή, από παιδί. Φυσικό είναι να μην είχα αντιληφθεί πολλά από τα γραφόμενα. Άλλωστε το τι προσλαμβάνουμε από ένα έργο τέχνης, εξαρτάται από εμάς, τις ιδέες και τις εμπειρίες μας που αλλάζουν και διαμορφώνονται μέρα με τη μέρα. Συνεπώς ναι, έχω αλλάξει πολλές φορές γνώμη και κάποιες φορές έχω ενθουσιαστεί. Για αυτό άλλωστε ξαναδιαβάζω τα πάντα!
Ισχυριστήκατε ποτέ ότι διαβάσατε ένα βιβλίο που δεν είχατε διαβάσει;
Όχι. Γιατί να το κάνω;
Έχετε δανειστεί βιβλίο χωρίς να το επιστρέψετε;
Ω ναι! Αλλά πάντα λέγοντας στον ιδιοκτήτη του πως βρίσκεται στη βιβλιοθήκη μου έτοιμο να επιστραφεί μόλις μου ζητηθεί. Για κάποιο λόγο μου τα αφήνουν- ίσως γιατί ξέρουν πως δεν ξεμπερδεύω εύκολα μαζί τους και ανατρέχω σε όλα ανά πάσα στιγμή. Αντιθέτως αγνοείται η τύχη πολλών βιβλίων που έχω δανείσει, γιατί όσο και να τα αγαπώ, τα δανείζω εύκολα όταν κάποιος θέλει να διαβάσει.
Υπάρχει κάποιο βιβλίο που έχετε δωρίσει παραπάνω από μία φορά;
Φυσικά! Όλα τα βιβλία που αγαπώ. Ιδιαίτερα ποίηση και Γιάννη Ρίτσο, αλλά και θεατρικά κείμενα.
Ποιος είναι ο πρώτος άνθρωπος στον οποίο μιλάτε για ένα βιβλίο που μόλις έχετε τελειώσει;
Στους μαθητές και τις μαθήτριές μου και στους ηθοποιούς μου! Με ένα μαγικό τρόπο, πάντα κάνω σύνδεση αυτού που διαβάζω με τα μαθήματα και τις πρόβες μου.
Μέσα σε ποιο μυθιστόρημα που έχετε διαβάσει θα θέλατε να ζείτε;
Θα απαντήσω αυθόρμητα... και θα πω στα Ανεμοδαρμένα ύψη. Και αυτό γιατί δε θα ξεχάσω ποτέ το αίσθημα που μου προκάλεσε όταν το διάβασα στην εφηβεία μου.
(...) το τι προσλαμβάνουμε από ένα έργο τέχνης, εξαρτάται από εμάς, τις ιδέες και τις εμπειρίες μας που αλλάζουν και διαμορφώνονται μέρα με τη μέρα.
Λένε ότι ορισμένα βιβλία «μας βρίσκουν» τη στιγμή που τα χρειαζόμαστε… Σας έχει συμβεί;
Πολλές φορές. Δεν ξέρω βέβαια αν «κουμπώνουν» αυτά στις ανάγκες μας ή αν τα «κουμπώνουμε» εμείς, αλλά ναι μου έχει συμβεί.
Για ποιο βιβλίο θα λέγατε: αυτό το βιβλίο μου άλλαξε τη ζωή;
Δεν ξέρω αν κάποιο βιβλίο μου άλλαξε τη ζωή. Σίγουρα όμως άλλαξαν πολλά μέσα μου με πολλά και διαφορετικά βιβλία: με την Τέταρτη Διάσταση του Γιάννη Ρίτσου, τα Κλίματα του Αντρέ Μωρουά, τον Τελευταίο Πειρασμό του Καζαντζάκη, το Άρωμα του Πατρίκ Ζίσκιντ, τη Λούλου του Βέντεκιντ, τη Δαιμόνια Μηχανή του Κοκτώ, το Κεκλεισμένων των θυρών του Σαρτρ, την πρόσφατη ανάγνωση της Μήδειας του Ευριπίδη και άλλα πολλά.
Τι είναι για σας ένα καλό βιβλίο;
Εκείνο που όταν το ξεκινάω ο χρόνος σταματά κι εγώ βρίσκομαι μέσα του. Και με ακολουθεί, κινούμαι και ζω μέσα του, ακόμη και τις στιγμές δεν το διαβάζω.
Η Ελένη Δάγκα είναι σκηνοθέτης. Αποφοίτησε από το Τμήμα Θεάτρου του ΑΠΘ το 2000. Το 2014 ίδρυσε την θεατρική σκηνή The Garage με έδρα το Ρέθυμνο. Τελευταία της δουλειά η σκηνοθεσία της παράστασης «Ο άντρας που αγαπούσε τη γυναίκα μου» που βασίζεται στην ομότιτλη νουβέλα του Κώστα Β. Κατσουλάρη. Πρωταγωνιστεί ο Αντώνης Παλιέρακης.