canaletto1

Του Κωνσταντίνου Πατέστου*

Η έκθεση Canaletto-Guardi, Les deux maîtres de Venise, στο μουσείο Jacquemart-André, στο Παρίσι (που τελειώνει στις 21 Ιανουαρίου) και η έκθεση Canaletto à Venise στο μουσείο Maillol (που τελειώνει στις 10 Φεβρουαρίου) αποτελούν σύνθεση της μεγάλης έκθεσης που έγινε στο Τρεβίζο το 2008-2009.

Με μια μεγάλη έκθεση που μπορεί να συγκριθεί μόνο με εκείνη του μακρινού πια 1967 στη Βενετία (Παλάτσο Ντουκάλε), η περιοχή Βένετο επαναφέρει στο προσκήνιο, προτείνοντάς τον εκ νέου στο ευρύ κοινό –στο πλαίσιο του καλλιτεχνικού κινήματος vedutismo (από την ιταλική λέξη veduta = άποψη) στο οποίο πρωταγωνίστησε- έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους τής ευρωπαϊκής ζωγραφικής τού 18ου αιώνα. Ο Τζοβάνι Αντόνιο Κανάλ, γνωστός ως Καναλέτο (Βενετία, 1697-1768), κυρίως μαζί με τον Φραντσέσκο Γκουάρντι και άλλους, μικρότερης σημασίας, ζωγράφους (Μπερνάρντο Μπελότο, Μικέλε Μαριέσκι, κ.ά.), κατέγραψε με καταπληκτικό ρεαλισμό την καθημερινή ζωή τής Γαληνοτάτης, δημιουργώντας πίνακες μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας που αποτελούν αναντικατάστατα τεκμήρια για την εικόνα τής πόλης και κυρίως, πράγμα που μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα, για την αρχιτεκτονική της.

CanalettoΗ έκθεση Canaletto, Venezia e i suoi splendori φιλοξενείται στο κτίριο Κάζα ντέι Καραρέζι στην πόλη Τρεβίζο του βόρειου Βένετο και διήρκεσε από 23 Οκτωβρίου 2008 μέχρι τις 5 Απριλίου 2009. Περιλαμβάνει περί τους 100 πίνακες (30 του Καναλέτο) που προέρχονται από τα σημαντικότερα μουσεία τής υφηλίου, μεταξύ των οποίων: την φλωρεντινή Γκαλερία ντέλι Ουφίτσι, το Λούβρο, το  Μετροπόλιταν, το Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης, το Πράδο της Μαδρίτης, το Πούσκιν της Μόσχας.

Ο Καναλέτο ασχολήθηκε αρχικά με τη σκηνογραφία, ως μαθητής και βοηθός τού πατέρα του, ώσπου το 1717 επισκέφθηκε τη Ρώμη· εκεί εντυπωσιάστηκε από τις απόψεις τής πόλης, ιδιαίτερα εκείνες του Γκάσπαρε Βανβιτέλι, και αποφάσισε να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη ζωγραφική. Επιστρέφοντας στη Βενετία αφιερώθηκε στην καταγραφή, θα λέγαμε, των σημαντικοτέρων κοινωνικών γεγονότων (γιορτές, δημόσιες ή/και κοσμικές εκδηλώσεις) της πόλης: έτσι, ελλείψει φωτογραφίας, έγινε ένα είδος ρεπόρτερ ή κοσμικογράφου. Φιλοτέχνησε λοιπόν μεγάλο αριθμό πινάκων που τις απαθανατίζουν και ταυτοχρόνως τεκμηριώνουν τη νέα αστική εικονογραφία, που καθορίζεται, μετά την Αναγέννηση, από την ανέγερση σημαντικών κτιρίων. Η μεγάλη του ικανότητα τον έκανε σύντομα γνωστό και στο εξωτερικό και η δημοτικότητά του, λόγω και της απεικόνισης κτιρίων τού Αντρέα Παλάντιο, εκτινάχτηκε, ιδιαιτέρως μεταξύ των Αγγλων περιηγητών που ενδιαφέρονταν για την αρχιτεκτονική τού Ιταλού δασκάλου. Η μια παραγγελία διαδεχόταν την άλλη και μεταξύ αυτών θα ήθελα να διακρίνω τον πίνακα που έμεινε γνωστός στην ιστορία με το όνομα “Καπρίτσιο παλαντιάνο” (1742-1744), ένα σημαντικό έργο που απουσιάζει από αυτή την έκθεση, για τον απλούστατο λόγο ότι εκτίθεται σ’εκείνη για τον Παλάντιο στην κοντινή Βιτσέντσα. Ο πίνακας αυτός, που φιλοξενείται σήμερα στην Εθνική Πινακοθήκη τής Πάρμας, απεικονίζει μια φανταστική (αλλά ταυτοχρόνως και τόσο ρεαλιστική) άποψη ενός μέρους τού Κανάλ Γκράντε, συγκροτημένου από τρία έργα τού Παλάντιο: τα πραγματοποιημένα στη Βιτσέντσα “Στοές του Παλάτσο ντέλα Ρατζόνε” (Παλαντιανή Βασιλική) και “Παλάτσο Κιερικάτι”, και τη σχεδιαστική μελέτη τού αντιστοίχου διαγωνισμού (1551), την οποία απέρριψαν οι αρχές τής πόλης, για τη γέφυρα τού Ριάλτο. Το έργο αυτό του Καναλέτο είναι ίσως προπομπός τής μοντερνιστικής τεχνικής τού κολάζ και παρουσιάζει, όπως σημείωνε ο Άλντο Ρόσι, μια αναλογική Βενετία, ένα μέρος τής πόλης όπου, όπως φημολογείται, οι παλαιοί κάτοικοί της, βλέποντας τον πίνακα, θεωρούσαν οικείο δίχως να μπορούν να θυμηθούν που ακριβώς το είχαν δεί.

Η μεγάλη εμπορική επιτυχία τού Καναλέτο (που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα ευρέως διαδεδομένα χαρακτικά τού Αντόνιο Βιζεντίνι) τον έφερε το 1746 στην Αγγλία, όπου, έως την επιστροφή του στη Βενετία (μετά το 1755), ζωγράφισε πολλές απόψεις τού Λονδίνου και των κατοικιών τής τοπικής αριστοκρατίας. Τα τελευταία δέκα, δεκαπέντε χρόνια πραγματοποιήθηκαν στην Ιταλία αρκετές εκθέσεις με έργα διαφόρων ‘βεντουτιστών’, αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά, μετά την προαναφερθείσα έκθεση του 1967, που επιχειρείται η συλλογική παρουσίαση των εκπροσώπων αυτού του σημαντικού καλλιτεχνικού ρεύματος.

Την ενδιαφέρουσα αυτή έκθεση συμπληρώνει ο Φραντσέσκο Γκουάρντι (1712-1793) με 20 έργα-όψεις τής Βενετίας, τα οποία προέρχονται, όπως και τα υπόλοιπα, από τα μεγαλύτερα μουσεία τού κόσμου.

 

*Ο Κωνσταντίνος Πατέστος είναι καθηγητής αρχιτεκτονικής και αστικής σύνθεσης στο Πολυτεχνείο του Τορίνο.

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η ειρηνική «επέλαση των Βαλκυριών» του Ρίχαρντ Βάγκνερ στη Λυρική Σκηνή

Η ειρηνική «επέλαση των Βαλκυριών» του Ρίχαρντ Βάγκνερ στη Λυρική Σκηνή

Στις 10 Μαρτίου και για πέντε ακόμη παραστάσεις ανεβαίνει στην  Εθνική Λυρική Σκηνή η εμβληματική «Βαλκυρία» του Ρίχαρντ Βάγκνερ σε σκηνοθεσία του Τζων Φούλτζειμς και συμπαραγωγή με την Βασιλική Όπερα της Δανίας. Κενρική εικόνα: © Eθνική Λυρική Σκηνή. 

Γράφει η Έλενα Χουζούρη...

Η Αλίκη Καγιαλόγλου συναντά τον Φερνάντο Πεσσόα και τα πορτογαλικά fados

Η Αλίκη Καγιαλόγλου συναντά τον Φερνάντο Πεσσόα και τα πορτογαλικά fados

Η Αλίκη Καγιαλόγλου, σε σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώδη, για μια μόνο παράσταση το Σάββατο 6 Απριλίου: «Η θαλασσινή ωδή του Fernando Pessoa και τα fados της εφηβείας μου» στη Θεατρική Σκηνή Δήμου Αβδελιώδη – Studio new star art cinema [Σταυροπούλου 33, Αθήνα].

Επιμέλεια: Book Press

...
Οι Soundwalk Collective με την Patti Smith για δυο εμφανίσεις στη Στέγη – ένα διήμερο γεμάτο εικόνες και ήχους από τη σύγχρονη ζωή

Οι Soundwalk Collective με την Patti Smith για δυο εμφανίσεις στη Στέγη – ένα διήμερο γεμάτο εικόνες και ήχους από τη σύγχρονη ζωή

Η θρυλική ποιήτρια της νεοϋορκέζικης punk rock Patti Smith προσγειώνεται στη Στέγη στις 14 & 15 Μαρτίου, για να συμμετάσχει στα ηχοτοπία του πρότζεκτ “Correspondences” της Soundwalk Collective, σε ένα διήμερο γεμάτο εικόνες και ήχους από τη σύγχρονη πραγματικότητα.

Επιμέλεια: Book Press ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ