Σε κάθε επάγγελμα είναι άστοχο να θεωρηθή ότι οι καλές και ευγενικές προθέσεις μπορεί να είναι αρκετές για να αντιμετωπίσουν την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης ζωής. Οι πνευματικές ανάγκες του δυσαρεστημένου παιδιού, της νευρικής μητέρας, του αλκοολικού πατέρα περιπλέκονται με βαθιά κίνητρα και σχέσεις που ερευνά η ψυχολογία. Για να είναι αποτελεσματικός ο ποιμένας στην εκκλησιαστική του διακονία, θα χρειασθή ψυχολογικές γνώσεις και ικανότητα να αντιμετώπιση αυτές και άλλες ειδικές ανάγκες. Η ψυχολογία δεν θα υποκαταστήση την πίστη στη φροντίδα της ψυχής, αλλά μπορεί να πληροφόρηση και να οδήγηση την έρευνα για βαθύτερη κατανόηση της εσωτερικής ζωής. (π.Φ.Φ.)

Στα Μαθήματα ζωής ο π. Φιλόθεος Φάρος καταθέτει το απόσταγμα των εμπειριών του ως ιερέας-ψυχολόγος. Μέσα από την καταγραφή πραγματικών περιστατικών-διαλόγων μάς δείχνει πώς, σε αντίθεση με την κοσμική ηγεσία, ο ποιμένας προσωποποιεί την προσοχή του στις ειδικές ανάγκες των ανθρώπων, προσπαθώντας να καταλάβη τί σημαίνει η ζωή για τον καθένα, εισερχόμενος με τρόπο συν-παθητικό, δηλαδή με εν-συναίσθηση, στις χαρές και τις λύπες του.