Babylon Berlin kentriki

Για το δεύτερο και το τρίτο βιβλίο του Volker Kutscher, «Βωβός θάνατος» (μτφρ. Τάσος Ψηλογιαννόπουλος) και «Ένας γκάνγκστερ στο Βερολίνο» (μτφρ. Τάσος Ψηλογιαννόπουλος) τα οποία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Η σάγκα του αστυνόμου Γκέρεον Ρατ στο Βερολίνο του Μεσοπολέμου είναι ένας εθισμός, ανάλογος με τα απανωτά τσιγάρα που καπνίζει ο ήρωας του Φόλκερ Κούτσερ, ή με τα κονιάκ που κατεβάζει σαν νεράκι. Κι αυτό δεν οφείλεται μόνο στην εντυπωσιακή τηλεοπτική σειρά «Babylon Berlin» (του Tom Tikwer), η οποία, μέχρι τώρα τουλάχιστον, βασίστηκε στα δύο πρώτα βιβλία της σειράς, το Βρεγμένο Ψάρι και τον Βωβό Θάνατο. Ο επί πολλά χρόνια επαγγελματίας δημοσιογράφος Φόλκερ Κούτσερ είχε μελετήσει εξονυχιστικά το Βερολίνο της περιόδου 1929-1931, πριν αρχίσει τη σειρά, όπως επίσης και τις συμβάσεις του κλασικού αστυνομικού hardboiled. Το αποτέλεσμα είναι ότι ο ήρωάς του μοιάζει να βαδίζει στο σημείο τομής του Κρίστοφερ Ίσεργουντ με τον Ρέιμοντ Τσάντλερ.

Οι εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφόρησαν το δεύτερο βιβλίο της σειράς, ο Βωβός Θάνατος, με μικρή χρονική διαφορά από το τρίτο, Ένας γκάνγκστερ στο Βερολίνο. Και η σάγκα του Γκέρεον Ρατ γίνεται ακόμα πιο συναρπαστική όσο προχωρούμε στον χρόνο. Ευτυχώς ο Κούτσερ έχει γράψει επτά βιβλία συνολικά, κι έχουμε ακόμα άλλα τέσσερα να περιμένουμε.

kutscher ex1Βωβός Θάνατος (μτφρ. Τάσος Ψηλογιαννόπουλος, Διόπτρα)

«Μάρτιος 1930: Ο κινηματογράφος βρίσκεται σε διαδικασία αλλαγής. Οι ομιλούσες ταινίες κερδίζουν έδαφος και πολλοί παραγωγοί, ιδιοκτήτες αιθουσών και αστέρια των βωβών ταινιών παραγκωνίζονται. Η διάσημη ηθοποιός Μπέτι Βίντερ τραυματίζεται θανάσιμα από έναν προβολέα κατά τη διάρκεια γυρισμάτων ομιλούσας ταινίας. Αρχικά φαίνεται ως δυστύχημα, όμως ο αστυνόμος Γκέρεον Ρατ ανακαλύπτει στοιχεία που παραπέμπουν σε δολοφονία. Καθώς οι συνάδελφοί του υποψιάζονται έναν τεχνικό φωτισμού ο οποίος αγνοείται, οι έρευνες του Ρατ τον οδηγούν σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση και σύντομα βρίσκεται να ακολουθεί τον δικό του δρόμο. Αποφεύγοντας τον προϊστάμενό του, που τον θέλει εκτός υπόθεσης, η ζωή του Ρατ περιπλέκεται ακόμα περισσότερο όταν ο πατέρας του του ζητά να βοηθήσει τον δήμαρχο της Κολονίας, Κόνραντ Αντενάουερ, σε μια υπόθεση εκβιασμού και η πρώην σύντροφός του, η Τσάρλι, προσπαθεί να αναθερμάνει τη σχέση τους – και όλα αυτά καθώς η ένταση μεταξύ ναζί και κομμουνιστών κλιμακώνεται σε βίαιες συγκρούσεις».

Ο Βωβός Θάνατος είναι η δεύτερη ιστορία του αστυνόμου Γκέρεον Ρατ, τον οποίο γνωρίσαμε στο Βρεγμένο Ψάρι. Εκ πρώτης όψεως, η υπόθεση μοιάζει να περιέχει λιγότερες πολιτικές αναφορές, ο προσεκτικός αναγνώστης όμως θα ανακαλύψει στοιχεία και σκηνές που ο συγγραφέας έχει σκορπίσει στην πλοκή και προοικονομούν το χάος που πρόκειται να ακολουθήσει στο Βερολίνο εξαιτίας του οικονομικού κραχ. Σ’ ένα πρώτο επίπεδο, η πλοκή αφορά τη μετάβαση από τον βωβό στον ομιλούντα κινηματογράφο και τον ανταγωνισμό των Γερμανών παραγωγών στην εκμετάλλευση του νέου πεδίου. Έτσι, όταν η διάσημη και ταλαντούχα Μπέτι Βίντερ πέφτει νεκρή μπροστά στις κινηματογραφικές μηχανές που γυρίζουν μια σκηνή, ο Ρατ υποψιάζεται ότι εκτός της αστοχίας υλικών, για τον θάνατο της σταρ ευθύνεται ανθρώπινο χέρι. Εντούτοις, πριν προλάβει να ερευνήσει ουσιαστικά τον φόνο, ο προϊστάμενός του τον αποσύρει από την υπόθεση και ο Ρατ, ο οποίος φαίνεται ότι έχει την τάση να μπλέκει σε υποθέσεις που δεν εντάσσονται ακριβώς στα καθήκοντά του και τον φέρουν σε επικίνδυνα στενή σχέση με τον υπόκοσμο του Βερολίνου, θα ασχοληθεί με την εξαφάνιση μιας αγνοούμενης ηθοποιού, της Βίκυ Φρανκ. Κάπου στο βάθος της ιστορίας, οι φαιοχίτωνες συγκρούονται με τους κομμουνιστές, ο Ρατ αντιλαμβάνεται ότι κάποιοι θησαυρίζουν από απάτες στο χρηματιστήριο αλλά, φιλόδοξος καθώς είναι, θα βοηθήσει τη λάθος πλευρά.

Κάπου στο βάθος της ιστορίας, οι φαιοχίτωνες συγκρούονται με τους κομμουνιστές, ο Ρατ αντιλαμβάνεται ότι κάποιοι θησαυρίζουν από απάτες στο χρηματιστήριο αλλά, φιλόδοξος καθώς είναι, θα βοηθήσει τη λάθος πλευρά.

Ο Γκέρεον Ρατ δεν είναι ο τίμιος και αποφασιστικός αστυνομικός που έχουμε συνηθίσει στην αστυνομική λογοτεχνία. Είναι αντιπαθητικά ανθρώπινος. Πρώην χρήστης μορφίνης, γερό ποτήρι και φιλόδοξος μέχρι αηδίας, δεν λέει ποτέ όχι σ’ ένα μικρό λάδωμα από τους αρχηγούς του υποκόσμου. Δίπλα του βλέπουμε ξανά την πιο συμπαθή Σαρλότε Ρίτερ, η οποία σπουδάζει νομικά με απώτερο σκοπό να εργαστεί στο Τμήμα Ανθρωποκτονιών του Βερολίνου. Εκείνη παλεύει να χτίσει καριέρα στο ανδροκρατούμενο σύστημα, ενώ ο Ρατ για να προωθήσει την καριέρα του θα μπλεχτεί σε μια βρόμικη ιστορία που αφορά χρηματιστηριακές απάτες. Απώτερος σκοπός να ξεμπλέξει τον (τότε) Δήμαρχο της Κολωνίας και μετέπειτα πρώτο Καγκελάριο της μεταπολεμικής Δυτικής Γερμανίας, Κόνραντ Αντενάουερ.

Ο Κούτσερ είναι μάστορας στην αναπαραγωγή της ατμόσφαιρας της εποχής. Περιγράφει έξοχα την ψαλίδα μεταξύ ζάπλουτων και άνεργων που ανοίγει όλο περισσότερο, την οικονομική ανέχεια που πλήττει την πλειοψηφία των Βερολινέζων και τη βία στην οποία καταφεύγουν οι άνθρωποι βλέποντας την αδιαφορία της αστυνομίας για την επιβολή του νόμου. Αλλά δεν έχουμε δει ακόμα τίποτα αφού οι εθνικοσοσιαλιστές φαιοχίτωνες είναι προ των πυλών, προς το παρόν. Ο Ρατ, με την απίστευτη τύχη που τον διακρίνει και την ευελιξία του, θα επιλύσει τους μυστηριώδεις φόνους των κινηματογραφικών αστέρων, βάζοντας όμως σε σοβαρό κίνδυνο τη ζωή του.

kutscher ex2Ένας γκάνγκστερ το Βερολίνο (μτφρ. Τάσος Ψηλογιαννόπουλος, Διόπτρα)

«Βερολίνο, 1931. Στον υπόκοσμο του Βερολίνου μαίνεται ένας αγώνας επικράτησης. Ο Αμερικανός γκάνγκστερ Αβραάμ Γκόλντσταϊν διαμένει στο ξενοδοχείο Excelsior. Κάνοντας χάρη στο FBI, η αστυνομία έχει αναθέσει την παρακολούθησή του στον ντετέκτιβ Γκέρεον Ρατ. Καθώς εκείνος αρχίζει να βαριέται και αναλαμβάνει ιδιωτικά μια υπόθεση για λογαριασμό του, αμφιβόλου ηθικής, φίλου του Γιόχαν Μάρλοβ, βρίσκεται σύντομα στη μέση ενός πολέμου στους δρόμους του Βερολίνου. Στο μεταξύ, η κατά καιρούς σύντροφός του Τσάρλι αφήνει μια νεαρή γυναίκα που ανακρίνει να διαφύγει και σύντομα οι έρευνές της θα διασταυρωθούν με εκείνες του Ρατ. Το Βερολίνο είναι μια διχασμένη πόλη, όπου δύο κόσμοι πρόκειται να συγκρουστούν: ο κόσμος του Αμερικανού γκάνγκστερ και του ακμάζοντος ναζισμού».

Η τρίτη ιστορία του αστυνόμου Γκέρεον Ρατ είναι, κατά την άποψή μου, η καλύτερη ως τώρα. Γνωρίζουμε πια τις ιδιαιτερότητες και τα ελαττώματα των ηρώων, την αγριάδα της ζωής στο Μεσοπολεμικό Βερολίνο, και οι δύο πλοκές που ρέουν παράλληλα στην αφήγηση, συναντιούνται αρμονικά. Ο Ρατ παρακολουθεί τον νεοϋορκέζο γκάνγκστερ Άλμπερτ Γκόλντσταϊν, ενώ η Σαρλότε ή Τσάρλι μπλέκει στην ανάκριση μιας άστεγης έφηβης, η οποία της το σκάει μέσα από το τμήμα.

Η τρίτη ιστορία του αστυνόμου Γκέρεον Ρατ είναι, κατά την άποψή μου, η καλύτερη ως τώρα.

Ο πόλεμος των συμμοριών του Βερολίνου, τα άστεγα παιδιά που βρίσκουν καταφύγιο σε ερειπωμένα σπίτια και εργοστάσια, οι πορείες διαμαρτυρίας των Ναζί για την πείνα που ακολούθησε την οικονομική κρίση, το κλείσιμο των τραπεζών και πολλά ακόμα ιστορικά γεγονότα διαπερνούν την πλοκή. Ο συγγραφέας χτίζει θαυμάσια τον χαρακτήρα της Σαρλότε, η οποία αρχίζει να θυμίζει τη δυναμική Σίβον Κλαρκ του Ίαν Ράνκιν. Στο τέλος του βιβλίου όλα θα ανατραπούν και η Σαρλότε θα αποχαιρετίσει τον Ρατ στον σταθμό, φεύγοντας για το Παρίσι. Ο Ρατ θα μείνει με τη σκυλίτσα Κιρί που κληρονόμησε στο προηγούμενο βιβλίο.

Εξίσου ενδιαφέρουσα είναι η φιγούρα του γκάνγκστερ Γκόλντσταϊν, ενός Νεοϋορκέζου εβραίου που αποδίδει δικαιοσύνη στο Βερολίνο, και θα λέγαμε σχεδόν μετά βεβαιότητας ότι είναι αντίγραφο του Τόνυ Σοπράνο, από τους «Sopranos», την αγαπημένη σειρά του Κούτσερ.

Babylon Berlin 02

Δύο λόγια για την τρίτη σεζόν του «Babylon Berlin»

Εν αναμονή του τέταρτου κύκλου που δεν έχει προβληθεί ακόμα, θα αναφερθούμε στην τρίτη σεζόν της σειράς, που βασίζεται στον Βωβό Θάνατο. Οι σεναριογράφοι, όπως και στα δύο πρώτα μέρη, κρατούν τη βασική πλοκή των δολοφονιών στα γερμανικά κινηματογραφικά στούντιο, αλλάζουν όμως την προσωπική ζωή του Ρατ. Στη σειρά τον βρίσκουμε να συζεί με τη χήρα του αδερφού του και τον ανιψιό του. Εκείνη, απογοητευμένη από την εμμονή του Γκέρεον με τη δουλειά του, τον εγκαταλείπει για χάρη ενός ανατριχιαστικού ζάπλουτου βιομήχανου. Παράλληλα, παρακολουθούμε τη δίκη της φίλης της Σαρλότε, της Γκρέτα, η οποία, παρασυρόμενη από τον ναζί φίλο της, βοηθάει στην εκτέλεση του Μπέντα, του εβραίου αρχηγού της πολιτικής αστυνομίας.

Η σεζόν τελειώνει με την ανατριχιαστική σκηνή της κατάρρευσης του χρηματιστηρίου, καθώς άνθρωποι πέφτουν από τα παράθυρα και άλλοι απαγχονίζονται απελπισμένοι.

Βλέποντας τα αποσπάσματα από την ταινία της δολοφονημένης σταρ Μπέτι Βίντερ δεν γίνεται να μη σκεφτούμε τη «Μητρόπολη» του Φριτς Λανγκ, ενώ οι χορογραφίες παραπέμπουν στα φαντασμαγορικά μιούζικαλ του Busby Berkley. Η σεζόν τελειώνει με την ανατριχιαστική σκηνή της κατάρρευσης του χρηματιστηρίου, καθώς άνθρωποι πέφτουν από τα παράθυρα και άλλοι απαγχονίζονται απελπισμένοι. Οι «κακοί» έχουν κερδίσει, για άλλη μια φορά, και τα αποτελέσματα θα φανούν προφανώς στην επόμενη σεζόν.

* Η ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ είναι μεταφράστρια και συγγραφέας. Τελευταίο της βιβλίο, το αστυνομικό μυθιστόρημα «Ένοχος μέχρι αποδείξεως του εναντίου» (εκδ. Μεταίχμιο).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τρεις γυναίκες» του Ρόμπερτ Μούζιλ (κριτική) – Η υπονόμευση του αντρικού βλέμματος μέσα από τρεις ερωτικές τραγωδίες

«Τρεις γυναίκες» του Ρόμπερτ Μούζιλ (κριτική) – Η υπονόμευση του αντρικού βλέμματος μέσα από τρεις ερωτικές τραγωδίες

Για τον τόμο με τις τρεις νουβέλες του Ρόμπερτ Μούζιλ (Robert Musil) «Τρεις γυναίκες» (μτφρ. Μαρίνα Αγαθαγγελίδου, εκδ. Αντίποδες).

Γράφει ο Φώτης Καρ...

«Η μαέστρος» της Χάριετ Κονστάμπλ (κριτική) – Ένα ταλαντούχο κορίτσι στη σκιά του Βιβάλντι

«Η μαέστρος» της Χάριετ Κονστάμπλ (κριτική) – Ένα ταλαντούχο κορίτσι στη σκιά του Βιβάλντι

Για το βιβλίο της Χάριετ Κονστάμπλ [Harriet Constable] «Η μαέστρος» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Ελληνικά Γράμματα). Στην κεντρική φωτογραφία, ο πίνακας «Young Woman Playing a Violin» του Οράτσιο Τζεντιλέσκι.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
«Οι μέρες στο Βιβλιοπωλείο Μορισάκι» του Σατόσι Γιαγκισάβα (κριτική) – Για τη θεραπευτική δύναμη των βιβλίων

«Οι μέρες στο Βιβλιοπωλείο Μορισάκι» του Σατόσι Γιαγκισάβα (κριτική) – Για τη θεραπευτική δύναμη των βιβλίων

Για το μυθιστόρημα του Σατόσι Γιαγκισάβα (Satoshi Yagisawa) «Οι μέρες στο Βιβλιοπωλείο Μορισάκι», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, σε μετάφραση του Άρη Σφακιανάκη. Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την κινηματογραφική διασκευή του μυθιστορήματος, της σκηνοθέτριας Asako Hyuga, που κυκλοφόρη...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Φραντς Κάφκα, ο δάσκαλος του Φίλιπ Ροθ

Φραντς Κάφκα, ο δάσκαλος του Φίλιπ Ροθ

Μια σύντομη και κατατοπιστική μελέτη για τη σημαντική επιρροή που άσκησε ο Φραντς Κάφκα (Franz Kafka) στον Φίλιπ Ροθ (Philip Roth). 

Γράφει ο Παναγιώτης Γούτας

Ο Φραν...

«Βίος και Πολιτεία»: Ο ποιητής και φιλόσοφος Νίκος Ερηνάκης έρχεται στο Υπόγειο

«Βίος και Πολιτεία»: Ο ποιητής και φιλόσοφος Νίκος Ερηνάκης έρχεται στο Υπόγειο

Στο 65ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων στο Βιβλιοπωλείο της Πολιτείας με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου και των ιδεών, o Κώστας Κατσουλάρης συνομιλεί με τον ποιητή και φιλόσοφο Νίκο Ερηνάκη. Η συζήτηση θα μεταδοθεί ζωντανά την Πέμπτη, 6 Φεβρουαρίου, στις 7.00μμ.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τιμητική εκδήλωση για τον Κώστα Κρυστάλλη με αφορμή τα «Άπαντά» του – Υπό την αιγίδα της Εταιρείας Συγγραφέων

Τιμητική εκδήλωση για τον Κώστα Κρυστάλλη με αφορμή τα «Άπαντά» του – Υπό την αιγίδα της Εταιρείας Συγγραφέων

Τιμητική εκδήλωση για τον Κώστα Κρυστάλλη στην Αίθουσα τελετών της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας υπό την αιγίδα της Εταιρείας Συγγραφέων και της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας. Αφορμή, η κυκλοφορία του τόμου «Κώστας Κρυστάλλης: Άπαντα - Ένας πρόωρα επαναστατημένος» (εκδ. Κ. & Μ. Σταμούλη).&nb...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Αλεξανδροπούλου «(Α)Κατάλληλο Timing», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ο Αύγουστος, όσο μεγαλώνεις, μοιάζει πικρός. Οι περισ...

«Mind the gap» του Λάζαρου Αλεξάκη (προδημοσίευση)

«Mind the gap» του Λάζαρου Αλεξάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων του Λάζαρου Αλεξάκη «Mind the gap», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 5 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Είχε φτάσει σε μικρή απόσταση από τη βιτρίνα, και το νυχτεριν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

Έξι ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Ιωλκός  – Τρεις δημιουργοί καταθέτουν νέο έργο και τρεις εμφανίζονται για πρώτη φορά

Έξι ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Ιωλκός  – Τρεις δημιουργοί καταθέτουν νέο έργο και τρεις εμφανίζονται για πρώτη φορά

Έξι ποιητικές συλλογές που κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Ιωλκός. Τρεις δημιουργοί καταθέτουν τα νέα τους έργα και τρεις εμφανίζονται για πρώτη φορά.

Επιμέλεια: Book Press

Δημήτρης Βασιλάκης,  ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ