niovi kentriki

Τι σημαίνει για την ανθρωπότητα στον 21ο αιώνα το φαινόμενο των μαζικών τάφων και των σιωπηλών, απρόσωπων, αποστειρωμένων ενταφιασμών; Τέτοια και άλλα συναφή ερωτήματα θίγονται στο δοκίμιο της Κατερίνας Μάτσα «Νιόβη – Το αδύνατο πένθος στον καιρό της πανδημίας» (εκδ. Άγρα).

Του Χρήστου Ν. Τσαμπρούνη

Εκείνη τη στιγμή, όταν η φωτογράφος αντίκρισε το σώμα του μικρού Αϊλάν, στην παραλία της Αλικαρνασσού, πέτρωσε (Lifo 4.9.2015). Στο στιγμιότυπο του εξωφύλλου βλέπουμε στρατιωτικά οχήματα, στην πόλη Μπέργκαμο, να μεταφέρουν νεκρά σώματα για αποτέφρωση (La Repubblica 19.3.2020). Κάποια άλλη στιγμή την άνοιξη του 2020, μία νεαρή γυναίκα πέφτει υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες από ένα λόφο της Αθήνας. Στο όνομά της ο ενεστώτας συναντά τον μυθικό χρόνο και η Κατερίνα Μάτσα αφιερώνει τον τίτλο του τελευταίου δοκιμίου της: Νιόβη – Το αδύνατο πένθος στον καιρό της πανδημίας (Αθήνα: Άγρα 2020).

Ο λόγος της Κατερίνας Μάτσα δοκιμάζει ταυτόχρονα το πολιτικό σχόλιο, μια μοναδική σε εύρος και βάθος συμβολή στη διεθνή βιβλιογραφία της ψυχοπαθολογίας, τον ψυχαναλυτικό στοχασμό, την θεραπευτική έγνοια, κι όλα αυτά με λέξεις η αισθαντικότητα των οποίων ανήκει περισσότερο στην ποιητική παρά στην επιστήμη: μιλά για τους αφημαγμένους, την κρυπτοφορία, το προθετικό μέλος/νάρθηκα, το μέλος φάντασμα, τους συμβολικούς μάρτυρες, την Αντιγόνη, τον Καρούζο, τον Σάββα Μιχαήλ…

[...] με λέξεις η αισθαντικότητα των οποίων ανήκει περισσότερο στην ποιητική παρά στην επιστήμη

Καθώς η ιδιότητα με την οποία μας συστήνεται είναι η ψυχιατρική, οφείλουμε να διακινδυνεύσουμε δυο λόγια. Η ψυχοπαθολογία αν και συνυφασμένη με την ιστορία της κλασικής ιατρικής και ψυχιατρικής του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα, βρίσκει, μόλις, στη Γενική Ψυχοπαθολογία του Karl Jaspers (1913) τη χρονική της αφετηρία. Ο Φρόυντ περιέλαβε τη λέξη στο δικό του τίτλο, Ψυχοπαθολογία της καθημερινής ζωής (1904). Βασικά χαρακτηριστικά των σημαντικότερων συμβολών του κλάδου είναι το πλήθος των επιστημονικών πεδίων που εμπλέκονται (από τη φιλοσοφία, την ψυχολογία, τη νευρολογία, την κοινωνιολογία, την κοινωνική στατιστική, την πολιτική επιστήμη κ.ά.), το βάθος των εννοιών (εν προκειμένω ο όρος τοξικομανία λόγου χάριν, δεν περνά αβασάνιστα στις γραμμές του δοκιμίου∙ το ίδιο συμβαίνει με τις λέξεις «εξάρτηση [addiction]», «συννοσηρότητα», «σύμπτωμα» κοκ.) και η πρωτοτυπία της σύνθεσής τους. Όλα αυτά συνιστούν ποιοτικά στοιχεία του κειμένου της Κατερίνας Μάτσα. Προστίθεται όμως και η μνημοσύνη, χαρακτηριστικό που συνδέει τον λόγο της απευθείας με τον Λόγο του Επιταφίου. Αυτό νομίζω ότι είναι ανεπανάληπτο στην τρέχουσα, σχετική, βιβλιογραφία.

Βεβαίως, η εργασία της στο ΨΝΑ επί τρεις δεκαετίες, διευθύνοντας τη μονάδα «18 ΑΝΩ», της παρείχε ένα τεράστιο κλινικό υλικό. Αυτή η πρώτη ύλη, την οποία εκθέτει σταδιακά σε γραπτά που προηγήθηκαν χρονολογικά, στηρίζει και το τελευταίο της βιβλίο. Σε όλα βρίσκει κανείς κυριολεκτικά το κομβικό σημείο, το σημείο στο οποίο κατόρθωσαν να δεθούν μαζί της, καταθέτοντας την ψυχή τους, συνεργάτες θεραπευτές και θεραπευόμενοι. Πρόκειται για ένα ψιχίο πραγματικού, το οποίο ψηλαφεί ο αναγνώστης των ιστοριών και το οποίο στροβιλίζεται περί του θανάτου, του πένθους, της απώλειας και της μνημοσύνης. Όσο κι αν η συστημική επίδραση είναι πασιφανής στο έργο της (ξεκινώντας κατά τεκμήριο από την υποστήριξη της διατριβής της [1997]) χάριν της οποίας φωτίζει τα οικογενειακά συμπλέγματα, το οικογενειακό σύστημα και τη συρραφή του, πάντα, με το ιστορικό συγκείμενο του κεντρικού προσώπου, δηλαδή του ασθενή, η βασική συνεισφορά έρχεται από την επεξεργασία του ψυχαναλυτικού θεωρήματος του πένθους, σε όλες του τις εκφάνσεις, ρητά και κυρίως όμως από τη φροϋδική συμβολή του Πένθος και Μελαγχολία (1917), διά της επεξεργασίας της από τον Φερέντσι, τελικά στο έργο των Αμπραάμ και Τόροκ (L' Écorce et le noyau, 1987).

Αν μπορούσαμε να εκθέσουμε περιληπτικά το βασικό της επιχείρημα, θα λέγαμε ότι αρθρώνεται γύρω από τις ακόλουθες προκείμενες: Η τοξικομανία συνιστά έναν κρίκο μιας ανθρώπινης προσπάθειας ψυχικής αυτοΐασης. Χημική λύση δεν υφίσταται, ούτε φυσικά χημική ίαση. 

Αν μπορούσαμε να εκθέσουμε περιληπτικά το βασικό της επιχείρημα, θα λέγαμε ότι αρθρώνεται γύρω από τις ακόλουθες προκείμενες: Η τοξικομανία συνιστά έναν κρίκο μιας ανθρώπινης προσπάθειας ψυχικής αυτοΐασης. Χημική λύση δεν υφίσταται, ούτε φυσικά χημική ίαση. Το εύρος του προβλήματος συνίσταται, μεταξύ των άλλων στο ότι οι εθιστικές ουσίες προσφέρονται σήμερα αγοραία, αφειδώς, χύδην, εν πλω... Την ίδια ώρα οι τοξικομανείς έρχονται (τους βάζουμε), στη θέση του αποδιοπομπαίου: φέρουν ακριβώς εκείνη την παράσταση από την οποία αποστρέφουμε ανακλαστικά το βλέμμα, την εικόνα από την οποία επιθυμούμε να καθαρίσουν οι δρόμοι, είναι οι σκιές που μας κατατρέχουν, αυτό που νομίζουμε ότι δεν μας αφορά, η ελλειμματικότητα την οποία ξορκίζουμε από τις πλήρεις ζωές μας. Είναι το role model της σύγχρονης βιοεξουσίας. Η μέθοδος με την οποία θέλει η συγγραφέας να αντιπαρατεθεί στον όλεθρο που επισείει αυτή η τελευταία είναι εκλεκτική, δίχως να υποκύπτει σε εκλεκτικισμό και, όπως δηλώνει σε άλλο σημείο του έργου της, διαλεκτική. Η θεραπεία που προτείνει κινείται σε έναν άξονα, ιστορικής ανασυγκρότησης του ξεχωριστού παρελθόντος καθεμιάς και καθενός, επούλωσης των τραυμάτων και εξόρυξης ενός δημιουργικού ορίζοντα του κοινού μας μέλλοντος.  

matsa

Η ψυχίατρος Κατερίνα Μάτσα γεννήθηκε το 1947 στη Νέα Αρτάκη Ευβοίας. Σπούδασε Ιατρική στην Αθήνα και Ψυχιατρική στο Παρίσι και την Αθήνα. Εργάστηκε στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής από το 1974 μέχρι το 2013. Υπήρξε επιστημονική υπεύθυνη της Μονάδας Απεξάρτησης 18 ΑΝΩ μέχρι τη συνταξιοδότησή της. Έκτοτε συμμετέχει στο έργο των Κοινωνικών Ιατρείων. Είναι εκδότρια του περιοδικού «Τετράδια Ψυχιατρικής». Τα βιβλία της κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Άγρα. 

 

Ποια είναι όμως η Νιόβη του δοκιμίου; Είναι μια νέα γυναίκα 38 ετών η οποία μεγάλωσε με έναν απόντα πατέρα. Στους συμμαθητές της έλεγε πως είχε πεθάνει και στην εφηβεία της εκδηλώνει συμπτώματα ψυχογενούς ανορεξίας. Ξεπερνά την πρώτη της περιπέτεια αλλά θα τρέφεται στην υπόλοιπή της ζωή με τα ελάχιστα. Λίγο αργότερα θα γνωρίσει την κάνναβη και μόλις στα 18 της χρόνια θα μείνει έγκυος. Το μικρό της αγόρι είναι η ελπίδα της στην ευτυχία που σύντομα διαψεύδεται. Οι εκρήξεις βίας και η κακοποιητική συμπεριφορά θα έχουν ως αποτέλεσμα –αφού η περιστασιακή χρήση ηρωίνης εγκατασταθεί ως εξάρτηση– να την απομακρύνουν από το παιδί και να το μεγαλώσουν οι δικοί της σε μια επαρχιακή πόλη. Στα 9 του χρόνια οι δύο τους θα επανασυνδεθούν για να φύγει εκ νέου όταν θα μπει στη δική του εφηβεία. Στα δικά του 18 χρόνια θα σκοτωθεί έπειτα από τροχαίο ατύχημα. Η Νιόβη ήδη δέκα χρόνια «καθαρή» από την ηρωίνη, επισκέπτεται την Κατερίνα Μάτσα στο Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης και της δηλώνει, ενώ τα δάκρυά της τρέχουν, ότι «πέτρωσε η ψυχή μου από τον πόνο». Της ανακοίνωσαν το τροχαίο του παιδιού της κι εκείνη δεν πρόλαβε καν την κηδεία. Μόλις δημιουργείται μια σχέση μεταβίβασης ανάμεσά τους, εξαφανίζεται, ενώ τα μέτρα περιορισμού κλείνουν το Κοινωνικό Ιατρείο. Μολονότι επικοινωνούν με πρωτοβουλία της Κατερίνας Μάτσα, η οδύνη, η περιπλάνηση και η επιθετικότητά της κορυφώνονται∙ ο σύντροφός της από φόβο για τη ζωή της κάνει τις αναγκαίες ενέργειες για την υποχρεωτική νοσηλεία της. Ένα μήνα σχεδόν μετά, ήρεμη, επισκέπτεται τη μητέρα της, τον τάφο του γιού της, επιστρέφει στην Αθήνα. Το απόγευμα βγαίνει βόλτα με τα αγαπημένα της σκυλιά και το επόμενο πρωινό τη βρίσκουν με βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση οι περαστικοί. Επισήμως αποδίδεται σε πτώση, ατύχημα. Δεν επιζεί του χειρουργείου της. Σε ένα γράμμα συμφιλίωσης προς τον γιό της, που του απευθύνει χρόνια πριν, την πρώτη περίοδο της απεξάρτησης και ψυχοθεραπείας, η Νιόβη μπαίνει στη θέση του παιδιού (της). Γράφει: «Γιατί μου φέρθηκες έτσι, μαμά; Τι σου έκανα; Τι έφταιγα εγώ που εσύ δεν ήθελες να είσαι καλά; [...] Κάποιες φορές μού έδειχνες ότι δεν με άντεχες, ότι με μισούσες. [...] Νόμιζα ότι είσαι Δράκος και θα με κατασπαράξεις...»

Μοιάζει δυσοίωνο αλλά η αντιμετώπιση της ανθρώπινης ζωής με όρους χρησιμότητας, καταφανής εν μέσω πανδημίας, η εξίσωση αξίας και οφέλους, μας επιστρέφει (όχι αναπότρεπτα) στον φυλετισμό, τον κοινωνικό δαρβινισμό, την εφαρμογή των κοινωνικών διακρίσεων σε υγιείς και αρρώστους, σε επιτυχημένους και αποτυχημένους, σε άριστους και παρίες.

Αυτό που αποδεικνύει το δοκίμιο της ψυχιάτρου Κατερίνας Μάτσα, πέραν από τη συντριπτική επαλήθευση της ψυχαναλυτικής υπόθεσης περί επιπτώσεων του μη-επιτελεσμένου ή/και αδύνατου πένθους και την αναγκαιότητα της μη-ιατρικοποίησής του (Κ. Σαρρημιχάλη et. al., «Το μη επιτελεσμένο πένθος και η τοξικοεξάρτηση[..]», στο: Τετράδια Ψυχιατρικής, 114 (2011), σ. 35-51), είναι οι κοινωνικές διαστάσεις που τούτη η δύναμη έχει και, ως εκ τούτου, η πολιτική ευθύνη που φέρει κάθε μία/ένας από μας. Μοιάζει δυσοίωνο αλλά η αντιμετώπιση της ανθρώπινης ζωής με όρους χρησιμότητας, καταφανής εν μέσω πανδημίας, η εξίσωση αξίας και οφέλους, μας επιστρέφει (όχι αναπότρεπτα) στον φυλετισμό, τον κοινωνικό δαρβινισμό, την εφαρμογή των κοινωνικών διακρίσεων σε υγιείς και αρρώστους, σε επιτυχημένους και αποτυχημένους, σε άριστους και παρίες. Κι μόνο γι’ αυτό, το συγγραφικό κομψοτέχνημα που φέρει το όνομα της Νιόβης, αξίζει την υψηλότερη αναγνώριση. Είναι όμως και κάτι ακόμη∙ είναι η ηθική στάση που απορρέει από το ασυνείδητο της συγγραφέως, το συμφιλεῖν της Αντιγόνης, «[μ]ια αρχή ζωής και διεκδίκηση ζωής που δεν πηγάζει από τη βία που θέτει το Νόμο του Κράτους και περιφρουρεί το Νόμο» (Σάββας Μιχαήλ, ΑΝΤΙ-ΓΟΝΗ, ΑΝΤΙ-ΘΕΟΣ, ΑΝΤΙ-ΤΥΡΑΝΝΟΣ, Αθήνα: Άγρα 2020), είναι τα πρόσωπα των συγγενών της που συνάντησε μονάχα μέσα από τις φωτογραφίες, είναι «ο ανθός της ζωής» εξαιτίας του οποίου στέκεται ανυποχώρητη-τροχιοδεικτικό-της-ζωής-μας.  

Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΑΜΠΡΟΥΝΗΣ είναι κοινωνιολόγος και ψυχαναλυτής (Σύλλογος Freud - Lacan).

Στην κεντρική εικόνα: Η Κατερίνα Φάγκρα από την ταινία Πες στη μορφίνη ακόμα την ψάχνω (2001), σε σκηνοθεσία του Γιάννη Φάγκρα. 


matsaΝιόβη
Το αδύνατο πένθος στον καιρό της πανδημίας
Κατερίνα Μάτσα
Επίμετρο Σάββας Μιχαήλ
Άγρα 2020
Σελ. 96, τιμή εκδότη €10,50 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΜΑΤΣΑ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Διασκέδαση μέχρι θανάτου» του Νιλ Πόστμαν (κριτική) – Το «λάθος» του Όργουελ και η δικαίωση του Χάξλεϋ: από την τηλεόραση στον πολιτισμό της εικόνας

«Διασκέδαση μέχρι θανάτου» του Νιλ Πόστμαν (κριτική) – Το «λάθος» του Όργουελ και η δικαίωση του Χάξλεϋ: από την τηλεόραση στον πολιτισμό της εικόνας

Για το βιβλίο του Νιλ Πόστμαν [Neil Postman] «Διασκέδαση μέχρι θανάτου: ο δημόσιος λόγος στην εποχή του θεάματος» (μτφρ. Φωτεινή Ρουγκούνη, Αφροδίτη Τζαμουράνη, εκδ. Παπαζήση).

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Το περίφημο βιβλίο ...

«Η δύναμη της τελετουργίας» του Δημήτρη Ξυγαλατά (κριτική) – Homo ritualis: η σημασία των τελετουργιών στη ζωή μας

«Η δύναμη της τελετουργίας» του Δημήτρη Ξυγαλατά (κριτική) – Homo ritualis: η σημασία των τελετουργιών στη ζωή μας

Για το βιβλίο του Δημήτρη Ξυγαλατά «Η δύναμη της τελετουργίας: Συμβολικές πράξεις που μας ενώνουν, μας χωρίζουν και μας εμπνέουν» (μτφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Τι κοινό έχουν οι ...

«Ταξίδι στο κράτος: Κυριαρχία, δίκαιο, δικαιώματα» του Δημήτρη Χριστόπουλου (κριτική)

«Ταξίδι στο κράτος: Κυριαρχία, δίκαιο, δικαιώματα» του Δημήτρη Χριστόπουλου (κριτική)

Για το βιβλίο του Δημήτρη Χριστόπουλου «Ταξίδι στο κράτος: Κυριαρχία, δίκαιο, δικαιώματα» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: © Πάρις Ταβιτιάν

Γράφει η Μαρία Πουρνάρη

Το νέο βιβλίο του ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Μαγδαληνή Ρεμούνδου: «Τα προγράμματα σπουδών που παρέχει το Μητροπολιτικό Κολλέγιο είναι προγράμματα δημόσιων Βρετανικών Πανεπιστημίων»

Μαγδαληνή Ρεμούνδου: «Τα προγράμματα σπουδών που παρέχει το Μητροπολιτικό Κολλέγιο είναι προγράμματα δημόσιων Βρετανικών Πανεπιστημίων»

Μιλήσαμε με την κα Μαγδαληνή Ρεμούνδου, Κοσμήτορα της Σχολής Πολιτισμού, στο Μητροπολιτικό Κολλέγιο, για τη Σχολή Πολιτισμού και Επικοινωνίας του Κολλεγίου, που έχει ήδη ξεχωρίσει με τα ποιοτικά της προγράμματα σε τομείς όπως η σκηνοθεσία, η δημιουργική γραφή ή η δημοσιογραφία. 

Συνέντευξη στον ...

Έφυγε από τη ζωή ο βραβευμένος Σύριος συγγραφέας Χάλιντ Χαλίφα

Έφυγε από τη ζωή ο βραβευμένος Σύριος συγγραφέας Χάλιντ Χαλίφα

Ο Χάλιντ Χαλίφα [Khaled Khalifa], ένας από τους γνωστότερους συγγραφείς της Συρίας, έφυγε από τη ζωή στις 30 Σεπτεμβρίου, σε ηλικία 59 ετών, από καρδιακή ανακοπή. Το βιβλίο του «Ο θάνατος είναι ζόρικη δουλειά» κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Καστανιώτη, σε μετάφραση Αγγελικής Σιγούρου.

...
Διεθνείς Εκθέσεις Βιβλίου: Μαδρίτη, Φρανκφούρτη, Σάρζα, Γουαδαλαχάρα – Τέσσερις σταθμοί για το ελληνικό βιβλίο

Διεθνείς Εκθέσεις Βιβλίου: Μαδρίτη, Φρανκφούρτη, Σάρζα, Γουαδαλαχάρα – Τέσσερις σταθμοί για το ελληνικό βιβλίο

Η χώρα μας θα πάρει μέρος σε τέσσερις Διεθνείς Εκθέσεις Βιβλίου έως το τέλος του 2023. Στην αποστολή μετέχουν συγγραφείς, μεταφραστές, κριτικοί λογοτεχνίας, πανεπιστημιακοί, εκδότες, πολιτιστικοί οργανισμοί και φορείς.

Επιμέλεια: Book Press

Μαδρίτη, Φρ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευσητο από το μυθιστόρημα του Κολμ Τόιμπιν [Colm Tóibín] «Ο μάγος» (μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 9 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίμπεκ, 1892

Η ορχήστρα έπαιζε το Πρ...

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Σον Μπίθελ [Shaun Bythell] «Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» (μτφρ. Μαριάννα Καλέμη) το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 18 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Key Books.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τύπος τρία

ΕΙΔΟΣ: PARENTE...

«Οδός Ευτυχίδου» της Χρύσας Φάντη (προδημοσίευση)

«Οδός Ευτυχίδου» της Χρύσας Φάντη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Χρύσας Φάντη «Οδός Ευτυχίδου», το οποίο κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Σμίλη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Πέτρο;»
«Εμένα φωνάζεις, γιαγιά;»
«Εσένα, γιε μου. Πάμε να δούμε τη θ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ