alt

Για το βιβλίο του Διονύση Μουσμούτη Ανα-γνώσεις (εκδ. Πάπυρος).

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Ο Διονύσης Ν. Μουσμούτης επί σειρά ετών προσφέρει με τα κείμενά του ενδιαφέροντα τεκμήρια κριτικής και συγκριτικής διαχείρισης ζητημάτων που αφορούν πρόσωπα και πράγματα της μείζονος πολιτισμικής παραγωγής κυρίως στην περιοχή των Επτανήσων, αλλά όχι μόνον, με περισσότερο πρόσφατα παραδείγματα τις εκδόσεις με τους τίτλους Ούγκο Φόσκολο, Ιστορικά και βιογραφικά παραλειπόμενα (2010) και Η Μαριέττα Γιαννοπούλου-Μινώτου, ο Γιάννης Ψυχάρης και ο Ούγκο Φόσκολο (2012).

Το επίκεντρο ενδιαφέροντος κατέχει η λογοτεχνική παραγωγή ως ένα εκτενές πεδίο ποικίλων αρχών και αξιών στη διάσταση τόσο του σημασιολογικού περιεχομένου όσο και της αισθητικής έκφρασης.

Ο Ούγκο Φόσκολο σαν μια διαχρονική σταθερά πραγματοποιεί περάσματα και από τον κειμενικό κόσμο του τελευταίου προσώρας βιβλίου του Διονύση Ν. Μουσμούτη με τον τίτλο Ανα-γνώσεις, στη σύνθεση του οποίου το επίκεντρο ενδιαφέροντος κατέχει η λογοτεχνική παραγωγή ως ένα εκτενές πεδίο ποικίλων αρχών και αξιών στη διάσταση τόσο του σημασιολογικού περιεχομένου όσο και της αισθητικής έκφρασης. Μέσα στο πεδίο αυτό διασταυρώνουν τις διαδρομές τους ο Διονύσιος Σολωμός, ο Ανδρέας Κάλβος, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο Κώστας Καρυωτάκης με τον Γιώργο Σεφέρη, τον Γιώργο Σαραντάρη, τον Οδυσσέα Ελύτη, τον Ανδρέα Εμπειρίκο, τον Νίκο Γκάτσο, τον Νίκο Καββαδία, τον Γιώργο Χρονά, ενώ παρεμβαίνουν διακριτικά ο Μονταίν, ο Τζέιμς Τζόις, ο Πωλ Ελυάρ, ο Πωλ Μοράν.

Στο πεδίο αυτό εντοπίζονται και περιοχές με ειδικότερη ατμόσφαιρα, που αντιπροσωπεύουν η νεώτερη επτανησιακή λογοτεχνική παραγωγή (π.χ. Διονύσης Σέρρας, Διονύσης Φλεμοτόμος), η ταξιδιωτική λογοτεχνία (π.χ. τα σχετικά κείμενα του Γιώργου Βέη), η διασταύρωση της μυθοπλασίας τόσο με τη φιλοσοφία (τα κείμενα του Νίκια Λούντζη) όσο και με την ιστορία (π.χ. τα σχετικά κείμενα του Νίκου Κυριαζή), το αστυνομικό μυθιστόρημα (η πορεία του είδους από τον Γιάννη Μαρή στον Πέτρο Μάρκαρη), το δοκίμιο (π.χ. Διονύσης Μαγκλιβέρας, Έλλη Φιλοκύπρου), επίσης η σύγχρονη κυπριακή λογοτεχνία (όπως παρουσιάζεται με ιδιαίτερη φροντίδα από τον Αλέξη Ζήρα).

Τα ζητήματα όμως που αντιμετωπίζει ο συγγραφέας στην προκειμένη έκδοση (όπως: πολιτισμός και πολιτισμική αγορά, εφαρμοσμένη πολιτική, κοινωνία των πολιτών, κράτος, ανθρώπινοι παράγοντες πολιτισμού και πολιτικής), διαθέτουν εξ ορισμού ένα διαρκές και γενικό ενδιαφέρον, και κατά συνέπεια έχουν εξασφαλίσει στα κείμενα τη δυνατότητα να παραβιάσουν τις συνθήκες που προκάλεσαν τη συγγραφή τους.

Στον ευρύ πολιτισμικόν ορίζοντα του κειμενικού κόσμου του βιβλίου οι σύγχρονοι αναγνώστες εντοπίζουν μεγέθη ιδιαίτερης διαχρονικής ισχύος, όπως είναι ο Ιωάννης Ν. Θεοδωρακόπουλος, ο Κωνσταντίνος Τσάτσος, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο Ιωάννης Συκουτρής, ο Γιώργος Θεοτοκάς, ο Κ. Θ. Δημαράς, αλλά και ο Κωστής Μπαστιάς (μεταξύ άλλων ιδιοτήτων, ιδρυτής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής) που λειτουργεί σαν γέφυρα για την πρόσβαση στα δεδομένα του δημόσιου πολιτικού βίου. Τα δεδομένα αυτά ανήκουν στα δυναμικά στοιχεία αυτού του ορίζοντα, όπου ανιχνεύονται πληροφορίες ειδικότερα για την εφαρμογή του συντάγματος στην Ελλάδα μετά την Επανάσταση του 1821, για τη δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά, για την εμπλοκή των ξένων στα ελληνικά πράγματα και για την επικοινωνία των Ελλήνων με το διεθνές επιστημονικό, πολιτισμικό, πολιτικό γίγνεσθαι, ενώ ένα ιδιατέρως ενδιαφέρον ζήτημα αντιπροσωπεύει ο Ανδρέας Ρηγόπουλος με τη ρεαλιστική-ιστορική και με τη μυθική μορφή.

Μέσα στο τοπίο αυτό ο συγγραφέας φαίνεται να κυκλοφορεί με την άνεση που του έχει εξασφαλίσει το προϋποτιθέμενο ως απαραίτητο γνωστικό φορτίο με τις συνακόλουθες προσληπτικές διαδικασίες, και συμμετέχει με ευμένεια στις κειμενικές καταστάσεις κρατώντας πάντως και μια ασφαλή απόσταση αντικειμενικότητας κατά την αντίληψή του. Με αυτές τις προϋποθέσεις τα είκοσι επτά κείμενα του βιβλίου συνθέτουν έναν εξαιρετικά ενδιαφέροντα, πολυεπίπεδο κόσμο ιδεών και εννοιών (είτε συμφωνεί είτε διαφωνεί ο αναγνώστης με τις επιμέρους εκτιμήσεις του συγγραφέα).

Τα κείμενα αυτά κατάγονται από την περιστασιακή και συγχρονική διάσταση της προσωπικής συμμετοχής του Δ. Ν. Μουσμούτη στη ροή του γενικού πολιτισμικού χρόνου. Τα ζητήματα όμως που αντιμετωπίζει ο συγγραφέας στην προκειμένη έκδοση (όπως: πολιτισμός και πολιτισμική αγορά, εφαρμοσμένη πολιτική, κοινωνία των πολιτών, κράτος, ανθρώπινοι παράγοντες πολιτισμού και πολιτικής), διαθέτουν εξ ορισμού ένα διαρκές και γενικό ενδιαφέρον, και κατά συνέπεια έχουν εξασφαλίσει στα κείμενα τη δυνατότητα να παραβιάσουν τις συνθήκες που προκάλεσαν τη συγγραφή τους, και επομένως να μετακινηθούν από την περιστασιακή/συγχρονική στη γενική/διαχρονική διάσταση.

Αυτό το δεδομένο αποτελεί την προστιθεμένη αξία του βιβλίου ως συνόλου και οδηγεί σε πρόσληψη του τίτλου Ανα-γνώσεις, όπως μάλιστα αυτός ο τίτλος υποστηρίζεται με λεπτομερές ευρετήριο ονομάτων που ολοκληρώνει ως τεκμήριο πληροφορητικότητας την έκδοση.

* Η ΑΛΚΗΣΤΙΣ ΣΟΥΛΟΓΙΑΝΝΗ είναι διδάκτωρ Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και κριτικός βιβλίου.

altΑνα-γνώσεις
Κείμενα για συγγραφείς και βιβλία
Διονύσης Ν. Μουσμούτης
Πάπυρος 2015
Σελ. 192, τιμή εκδότη €12,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΗ Ν. ΜΟΥΣΜΟΥΤΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Διαβάζοντας τον Κλάουζεβιτς σήμερα: Γιατί γίνονται πόλεμοι; Είναι ο συμβατικός πόλεμος σε αποδρομή;

Διαβάζοντας τον Κλάουζεβιτς σήμερα: Γιατί γίνονται πόλεμοι; Είναι ο συμβατικός πόλεμος σε αποδρομή;

Τρία άκρως κατατοπιστικά βιβλία για τη σημερινή έννοια του πολέμου και η σύνδεσή τους με τις βασικές θεωρίες του Καρλ Φίλιππ Γκότλιμπ φον Κλάουζεβιτς [Carl Philipp Gottlieb von Clausewitz] που υπήρξε ο βασικός διαμορφωτής της νεωτερικής επιστήμης του πολέμου. Κεντρική εικόνα: Προσωπογραφία του Κλάουζεβιτς από τ...

«Η ευρωπαϊκή διακυβέρνηση στην εποχή των πολλαπλών κρίσεων: Η πρόκληση της ανθεκτικότητας» του Γιώργου Ανδρέου (κριτική)

«Η ευρωπαϊκή διακυβέρνηση στην εποχή των πολλαπλών κρίσεων: Η πρόκληση της ανθεκτικότητας» του Γιώργου Ανδρέου (κριτική)

Για το βιβλίο του Γιώργου Ανδρέου «Η ευρωπαϊκή διακυβέρνηση στην εποχή των πολλαπλών κρίσεων: Η πρόκληση της ανθεκτικότητας» (εκδόσεις Κριτική), Kεντρική εικόνα: ©Unsplash. 

Γράφει ο Αλέκος Κρητικός 

Στο βιβλίο του ...

«Συγκριτική θρησκειολογία» του Έρικ Τζ. Σαρπ (κριτική) – Αναζητώντας τη ρίζα των θρησκειών

«Συγκριτική θρησκειολογία» του Έρικ Τζ. Σαρπ (κριτική) – Αναζητώντας τη ρίζα των θρησκειών

Για το βιβλίο «Συγκριτική θρησκειολογία» του Έρικ Τζ. Σαρπ (μτφρ. Στέλιος Παπαλεξανδρόπουλος, εκδ. Άρτος Ζωής). Κεντρική εικόνα: Οι «Τέσσερις Ευαγγελιστές», πίνακας του Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς. 

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Αν αναλογισθεί κανείς πόσο μεγ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Πέθανε ο Βασίλης Βασιλικός (1934-2023) − Τα βιβλία του, η ζωή του

Πέθανε ο Βασίλης Βασιλικός (1934-2023) − Τα βιβλία του, η ζωή του

Πέθανε ο βραβευμένος Έλληνας συγγραφέας, Βασίλης Βασιλικός, σε ηλικία 89 ετών.

Επιμέλεια: Book Press

Πέθανε σήμερα ο Βασίλης Βασιλικός, ο οποίος γεννήθηκε στη Θάσο στις 18 Νοεμβρίου 1934, ήταν όμως δημότης Καβάλας.

...

«Η επερχόμενη αταξία» του Κώστα Στούπα (παρουσίαση)

«Η επερχόμενη αταξία» του Κώστα Στούπα (παρουσίαση)

Παρουσίαση του βιβλίου του Κώστα Στούπα «Η επερχόμενη αταξία – Οι πέντε παγίδες που απειλούν τις δημοκρατίες και την ευημερία της Δύσης» (εκδ. Επίκεντρο) την Παρασκευή 1 Δεκεμβρίου, στις 7:00 μ.μ, στο Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθήνας.

Επιμέλεια: Book Press

...
«Οδύσσεια» στη Στέγη – με πλήκτρα, φωνές και μουσικό πριόνι

«Οδύσσεια» στη Στέγη – με πλήκτρα, φωνές και μουσικό πριόνι

H «Νέκυια» του Γιάννη Αγγελάκα & του Χρήστου Παπαδόπουλου με πλήκτρα, φωνές και μουσικό πριόνι από τις 21 Δεκεμβρίου μέχρι και τις 28 Ιανουαρίου στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης.

Επιμέλεια: Book Press

«Ονειρεύτηκα μια υποβλητική αφήγηση της Οδύσ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...
13 σημαντικοί σκηνοθέτες του κινηματογράφου που έγραψαν λογοτεχνία

13 σημαντικοί σκηνοθέτες του κινηματογράφου που έγραψαν λογοτεχνία

Αρκετοί σκηνοθέτες ασχολήθηκαν κάποια στιγμή στη ζωή τους με τη συγγραφή μυθοπλασίας και σε αυτό το άρθρο ξεχωρίσαμε δεκατρείς από αυτούς, που έχουν εκδώσει ερεθιστικά μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων που κυκλοφορούν στη γλώσσα μας. Στην κεντρική φωτογραφία, ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι [Pier Paolo Pasolini].

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ