baladeur

Για το λογοτεχνικό δοκίμιο του Χόρχε Λουίς Μπόρχες [Jorge-Luis Borges] «Το τάνγκο» (μτφρ. Μαρία Παλαιολόγου, εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Χόρχε Λουίς Μπόρχες. 

Γράφει η Λεύκη Σαραντινού

Λίγοι είναι οι συγγραφείς που έχω διαβάσει ως τώρα για τους οποίους μπορώ να πω με ασφάλεια ό,τι, πραγματικά, ό,τι και αν έγραφαν, οποιοδήποτε θέμα κι αν αφορούσαν τα γραπτά τους, θα το διάβαζα οπωσδήποτε. Ένας τέτοιος συγγραφέας είναι ο Αργεντινός Χόρχε Λουίς Μπόρχες, ένας από τους μεγαλύτερους λογοτέχνες του εικοστού αιώνα.

Δοκίμια σαν μυθιστορήματα

Ο Μπόρχες μπορεί να μην έγραψε μυθιστορήματα, έχει όμως το χάρισμα τα δοκίμια που έγραφε να διαβάζονται με τόσο ενδιαφέρον και προσήλωση όπως θα διάβαζε κανείς και ένα μυθιστόρημα. Το ίδιο ισχύει για το παρόν βιβλίο το οποίο βασίζεται στο περιεχόμενο τεσσάρων διαλέξεων που έκανε πάνω στο τάνγκο, τον Οκτώβρη του 1965. Το αποτέλεσμα είναι ένα υπέροχα δουλεμένο λογοτεχνικό δοκίμιο το οποίο αφορά την «αργεντίνικη ψυχή», η οποία δεν είναι άλλη από το τάνγκο, τον πιο δημοφιλή ερωτικό χορό παγκοσμίως.

Αφορμή για την ενασχόληση του Μπόρχες με τον κόσμο του τάνγκο ήταν η έρευνα που έκανε εν έτει 1929 σχετικά με τον ποιητή Εβαρίστο Καρριέγο. Αυτή μετατράπηκε τελικά σε μία βαθιά και αποκαλυπτική μελέτη για τον κόσμο του τάνγκο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο χορός αυτός ήταν αρχικά το ίδιο περιθωριακός όπως ακριβώς ήταν και η τζαζ μουσική στις ΗΠΑ ή τα ρεμπέτικα τραγούδια στη χώρα μας.

Η πρώτη διάλεξη έχει ως θέμα την καταγωγή του τάνγκο. Εδώ ο Μπόρχες οριοθετεί τον χρόνο και τον χώρο στον οποίο γεννήθηκε το τάνγκο και προσδιορίζει τη σχέση του με τον ποιητή Εβαρίστο Καρριέγο. Το τάνγκο, με καταγωγή από τη μιλόνγκα και την αμπανέρα της Κούβας, έχει τις ρίζες του στη μουσική των γκαούτσος (καουμπόηδων). Η ίδια η λέξη είναι μάλλον αφρικανικής προέλευσης. Στη διάλεξη αυτή ο Μπόρχες περιηγείται όλες τις κακόφημες συνοικίες του Μπουένος Άιρες από τις οποίες ξεκίνησε το τάνγκο στα τέλη του 19ου αιώνα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο χορός αυτός ήταν αρχικά το ίδιο περιθωριακός όπως ακριβώς ήταν και η τζαζ στις ΗΠΑ ή τα ρεμπέτικα στη χώρα μας.

Κομπαρδίτος, οι κρεολοί νταήδες

pataki to tangoΣτην επόμενη διάλεξή του ο Μπόρχες θα μας μιλήσει για τους κομπαρδίτος, τους κρεολούς νταήδες και μαχαιροβγάλτες που ζουν στις παρυφές του Μπουένος Άιρες, και τους γκαούτσος. Εδώ θα μας μιλήσει επίσης και για τις πρώτες «ακαδημίες» του τάνγκο στην πατρίδα του. Στην τρίτη διάλεξη ο συγγραφέας θα ασχοληθεί με τη διάδοση του τάνγκο έξω από τα όρια της αμερικανικής ηπείρου, και πιο συγκεκριμένα με την πολύ επιτυχημένη κατάκτηση του χορού αυτού στον κόσμο του Παρισιού κατά τις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα.

Η τέταρτη και τελευταία διάλεξη είναι αφιερωμένη στη διάδοση του τάνγκο στην Ιαπωνία και την Άπω Ανατολή. Εδώ ο Μπόρχες θα επιχειρήσει να γνωρίσει στους ακροατές / αναγνώστες του ορισμένες μεγάλες προσωπικότητες από τον κόσμο του τάνγκο. Θα ασχοληθεί επίσης με την παρουσία του τάνγκο στη λογοτεχνία. Στο τέλος των διαλέξεων παρατίθενται δύο υπέροχα ποιήματα που συνέθεσε ο ίδιος ο Μπόρχες με θέμα το τάνγκο. Ιδού, ένα απόσπασμα από αυτά:

«Ο στρόβιλος του τάνγκο, αυτή η παλαβωμάρα
τα χρόνια που πέρασαν αψηφά.
φτιαγμένος από σκόνη κι από χρόνο ο άνθρωπος κρατά,
λιγότερο από τη μελωδική του αντάρα

που είναι μονάχα Χρόνος. Το τάνγκο στήνει θολά
ένα παρελθόν ονειρικό όπου αληθεύει,
κατά κάποιον τρόπο, η απίθανη ανάμνηση
πως πέθανε καβγαδίζοντας σε μια γωνιά του μαχαλά».


Η ΛΕΥΚΗ ΣΑΡΑΝΤΙΝΟΥ είναι συγγραφέας, ιστορικός και καθηγήτρια μουσικής. Τελευταίο της βιβλίο, ο τόμος «Γραφο... σκιάσεις: Ασκήσεις δημιουργικής γραφής για εφήβους και ενήλικες» (εκδ. 24 Γράμματα).

politeia link more

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ο μαύρος κύκνος» του Νασίμ Νίκολας Ταλέμπ (κριτική) – Όταν τα δεδομένα και οι προβλέψεις μας εξαπατούν

«Ο μαύρος κύκνος» του Νασίμ Νίκολας Ταλέμπ (κριτική) – Όταν τα δεδομένα και οι προβλέψεις μας εξαπατούν

Για το βιβλίο του Νασίμ Νίκολας Ταλέμπ «Ο μαύρος κύκνος» (μτφρ. Γιώργος Μαραγκός, εκδ. Κλειδάριθμος). 

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Το αποτέλεσμα των τελευταίων εκλογών στη χώρα μας φαίνεται πως πολύ λίγοι είχαν προβλ...

«Μίλα, Πηνελόπη!» της Αγγέλας Καστρινάκη (κριτική)

«Μίλα, Πηνελόπη!» της Αγγέλας Καστρινάκη (κριτική)

Για τη μελέτη της Αγγέλας Καστρινάκη «Μίλα, Πηνελόπη! – Λογοτεχνικές μεταμορφώσεις της μυθικής ηρωίδας στην Ελλάδα και τον Δυτικό κόσμο από τον 19ο αιώνα ώς τις μέρες μας» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).

Γράφει ο Θόδωρος Σούμας

Η προβληματική τ...

«Για το νόημα της ζωής» του Βίτο Μανκούζο (κριτική) – Αναζητώντας το νόημα στο υπέρτερο, στην απομόνωση της πανδημίας

«Για το νόημα της ζωής» του Βίτο Μανκούζο (κριτική) – Αναζητώντας το νόημα στο υπέρτερο, στην απομόνωση της πανδημίας

Για το βιβλίο του Βίτο Μανκούζο «Για το νόημα της ζωής» (μτφρ. Παναγιώτης Υφαντής, εκδ. Αρμός). Στην κεντρική εικόνα, ο θεολόγος και καθηγητής Βίτο Μανκούζο.

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Ο αμφιλεγόμενος χώρος που γνωρίζουμε σήμ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Συνέντευξη με την Αργεντινή συγγραφέα Άνα Μαρία Σούα [Ana María Shua], με αφορμή την ανθολογία διηγημάτων της «Σκυλίσια ζωή και άλλες ακροβασίες» (μτφρ. Άννα Βερροιοπούλου, εκδ. Βακχικόν). Η συγγραφέας θα βρεθεί στην Αθήνα τις επόμενες μέρες, καλεσμένη του 15ου Φεστιβάλ ΛΕΑ.

Συνέ...

1ο Φεστιβάλ Διά-δραση στα Ιωάννινα – Τι σημαίνει η σιωπή στην εποχή των θορύβων;

1ο Φεστιβάλ Διά-δραση στα Ιωάννινα – Τι σημαίνει η σιωπή στην εποχή των θορύβων;

Το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών διοργανώνει το 1ο Φεστιβάλ «Διά-δραση» από τις 15 έως τις 17 Ιουνίου, με θέμα των συζητήσεων και των καλλιτεχνικών δράσεων τη σιωπή.

Επιμέλεια: Book Press

...

15ο Φεστιβάλ ΛΕΑ: Συζητήσεις και εργαστήρια με συγγραφείς από τη Λατινική Αμερική, την Πορτογαλία και την Ισπανία – Αναλυτικά όλο το πρόγραμμα

15ο Φεστιβάλ ΛΕΑ: Συζητήσεις και εργαστήρια με συγγραφείς από τη Λατινική Αμερική, την Πορτογαλία και την Ισπανία – Αναλυτικά όλο το πρόγραμμα

Το 15ο Φεστιβάλ ΛΕΑ (Λογοτεχνία εν Αθήναις) θα πραγματοποιηθεί από τις 13 έως τις 22 Ιουνίου στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις.

Επιμέλεια: Book Press

Υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κατερίνας Σα...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ