fileleutheros socialismos

Για το βιβλίο του Κάρλο Ροσέλι «Φιλελεύθερος Σοσιαλισμός» (μτφρ. Αχιλλέας Καλαμάρας, εισαγωγή: Θανάσης Γιαλκέτσης, επίμετρο: Serge Audier, Γιώργος Σιακαντάρης, εκδ. Πόλις).

Του Μύρωνα Ζαχαράκη

Ακούμε τόσα πολλά για τον σοσιαλισμό, τα τελευταία χρόνια. Τι είναι όμως ο σοσιαλισμός; Σύμφωνα με το Λεξικό Μπαμπινιώτη: 

«Σοσιαλισμός είναι η θεωρία και το σύστημα κοινωνικής οργάνωσης, όπου τα μέσα παραγωγής και κατανομής των αγαθών κατέχονται και ελέγχονται από κοινωνικές ομάδες ή το κράτος και όχι από ιδιώτες, οπότε η ατομική ιδιοκτησία και η κατανομή του εισοδήματος υπόκεινται στον κοινωνικό έλεγχο, κατ' αντιδιαστολή προς τον καπιταλισμό και τον φιλελευθερισμό».

Είναι ίσως γνωστό ότι ο όρος «σοσιαλισμός» οφείλεται στον Pierre Leroux, Γάλλο πολιτικό της Αριστεράς. Στο βιβλίο του Φιλελεύθερος Σοσιαλισμός, ο Carlo Roselli υποδεικνύει ότι για την επίτευξη του παραπάνω σχεδίου, το πρώτο αναγκαίο βήμα είναι να αποδεσμευθεί ο Σοσιαλισμός από τη μαρξιστική ιδεολογία, με την οποία συμπορεύτηκε στο παρελθόν. Ο συγγραφέας του, ήδη από τα φοιτητικά του χρόνια, εντάχθηκε στο Σοσιαλιστικό κόμμα και στον αντιφασιστικό αγώνα ενάντια στον Mussolini, ενώ συμμετείχε και στον Ισπανικό Εμφύλιο. Το 1937, σε ηλικία μόλις 38 ετών, δολοφονήθηκε μαζί με τον αδελφό του Nello Rosselli στη Γαλλία, από μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης "La Cagoule", η οποία έδρασε σε συνεργασία με τις ιταλικές μυστικές υπηρεσίες.

alt
Ο Carlo και ο Nello Roselli

Μια νέα αδικία είχε πάρει τη θέση της παλιάς. Τότε εμφανίστηκε ο Σοσιαλισμός, ένα νέο κίνημα που στόχευε την οικονομική παρέμβαση για να βοηθήσει τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα.

Ιστορικά, ο Φιλελευθερισμός έκανε την εμφάνισή του ως μέσο προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων του ανθρώπου από την αυθαίρετη καταπίεση του κράτους και της εκκλησίας, αλλά στην πορεία, καθώς αναπτύχθηκε ο Καπιταλισμός, μετατράπηκε σε ιδεολογικό όργανο της αστικής τάξης για την καταπίεση του προλεταριάτου, υποστηρίζει ο Roselli. Μια νέα αδικία είχε πάρει τη θέση της παλιάς. Τότε εμφανίστηκε ο Σοσιαλισμός, ένα νέο κίνημα που στόχευε την οικονομική παρέμβαση για να βοηθήσει τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα.

Γρήγορα όμως και ο Σοσιαλισμός κατέληξε να είναι ένας βίαιος ολοκληρωτισμός, όπου μια συντηρητική ελίτ γραφειοκρατών καταπιέζει αβάσταχτα αμέτρητες ανθρώπινες ζωές. Τώρα λοιπόν που και η σοσιαλιστική πίστη έχει χρεοκοπήσει, είναι ανάγκη να επινοηθεί ένα νέο ιδεώδες επίλυσης των κοινωνικών προβλημάτων. Είναι όμως αναγκαίο αυτό το νέο ιδεώδες, αν θέλει να επιβιώσει, να αποφύγει τα λάθη του Φιλελευθερισμού και του Σοσιαλισμού. Είναι ανάγκη να συνδυάζει τον ελληνικό σεβασμό στην ανθρώπινη ελευθερία (Φιλελευθερισμός) με τον εβραϊκό μεσσιανικό πόθο συναδέλφωσης των ανθρώπων (Σοσιαλισμός). 

Ο Καπιταλισμός κατόρθωσε να υπερβεί τις αντιφάσεις που υποτίθεται ότι θα οδηγούσαν στην αυτοκαταστροφή του. Οι κραυγαλέες κοινωνικές ανισότητες ξεπεράστηκαν και αντί για την ουτοπική κοινωνία που οραματιζόταν ο Marx ήρθε ο εκδημοκρατισμός των εργοστασίων, η μείωση του ωραρίου και η αύξηση των μισθών των εργατών.

Με αφορμή αυτό, ο Ιταλός φιλόσοφος σκιαγραφεί την ιστορία του Μαρξισμού, την οποία συνοψίζει σε τρεις διαδοχικές περιόδους: τη θρησκευτική, την κριτική και εκείνη της υπέρβασης. Ο Marx υποστήριξε ότι κάθε μεταβολή της ανθρωπότητας έρχεται όχι με ελεύθερη επιλογή αλλά νομοτελειακά, ως αναγκαίο αποτέλεσμα αλλαγής των παραγωγικών δυνάμεων. Την ίδια στιγμή, ο ίδιος εξήγγειλε με προφητικό ύφος το τέλος της αστικής τάξης, στηρίζοντάς το στην ανάλυση που είχε κάνει πάνω στην ανθρώπινη ιστορία. Αυτός ο συνδυασμός θετικιστικής σκέψης με προφητικό ύφος αρχικά είχαν ισχυρή επίδραση πάνω στις εξαθλιωμένες και αμόρφωτες μάζες, αποτέλεσμα να κυριαρχήσουν γρήγορα ως ιερά και αναμφισβήτητα δόγματα, προκαλώντας σκληρό πόλεμο εναντίον του Καπιταλισμού. 

Στην πρώτη φάση του, ο Μαρξισμός, αυτό το νέο ισχυρό κίνημα, κέρδιζε όλο και μεγαλύτερο έδαφος στις κοινωνίες του κόσμου, όπου έμοιαζε να είναι μια νέα θρησκεία. Για μερικές δεκαετίες το τέλος του Καπιταλισμού έμοιαζε αναπότρεπτο και ένας καινούργιος φαινόταν να κάνει την εμφάνισή του. Ωστόσο, οι προβλέψεις των Μαρξιστών και του ίδιου του Marx αποδείχτηκαν εσφαλμένες: ο Καπιταλισμός κατόρθωσε να υπερβεί τις αντιφάσεις που υποτίθεται ότι θα οδηγούσαν στην αυτοκαταστροφή του. Οι κραυγαλέες κοινωνικές ανισότητες ξεπεράστηκαν και αντί για την ουτοπική κοινωνία που οραματιζόταν ο Marx ήρθε ο εκδημοκρατισμός των εργοστασίων, η μείωση του ωραρίου και η αύξηση των μισθών των εργατών. Επιπλέον, το πρόσφατο πείραμα της Ε.Σ.Σ.Δ, του πρώτου σοσιαλιστικού κράτους στον κόσμο, απέτυχε να πραγματοποιήσει τα υψηλά επίπεδα παραγωγικότητας και ευημερίας που είχε υποσχεθεί. 

Οι Σοσιαλιστές που είχαν προσηλωθεί με θρησκευτική ευλάβεια στον Marx, ένιωθαν αμηχανία καθώς συνειδητοποιούσαν τις προβλέψεις τους να διαψεύδονται μία προς μία. Ακριβώς εκείνη την εποχή, υποστηρίζει ο Roselli, έκαναν την εμφάνισή τους ορισμένοι Σοσιαλιστές της νέας γενιάς, που έβαλαν στόχο να αναθεωρήσουν ορισμένες θεμελιώδεις ιδέες του Μαρξισμού: πρόκειται για τους «ρεβιζιονιστές», επιφανέστεροι των οποίων ήταν ο Bernstein και ο Sorel. Παρότι εκείνοι ήταν ανεξάρτητοι μεταξύ τους και με διαφορετικές τάσεις, είχαν το κοινό στοιχείο ότι απέρριπταν τον υλισμό και τον ντετερμινισμό του Marx για χάρη της ελευθερίας του ανθρώπου. Το συμπέρασμά τους ήταν ότι η δίκαιη κοινωνία που επιδιώκει ο Σοσιαλισμός σε καμία περίπτωση δεν είναι προδιαγεγραμμένη από κάποιον ιστορικό νόμο, αλλά είναι μια δυνατότητα που μόνο με αγώνα μπορεί κάποτε στο μέλλον να πραγματοποιηθεί. Πρόκειται για την κριτική περίοδο του Μαρξισμού. Αυτή είχε ως αποτέλεσμα να ανοίξει για το Σοσιαλισμό ένας νέος ορίζοντας απρόβλεπτων δυνατοτήτων, κάτι που παραδόξως τον οδήγησε σε σύγκλιση με το Φιλελεύθερο τρόπο σκέψης. 

Ο φασισμός του Mussolini, σύμφωνα με το Roselli, αντλεί τη δύναμή του από την αναποφασιστικότητα του ιταλικού λαού, αλλά και από τον ισχυρό μύθο του έθνους, τον οποίο ο Σοσιαλισμός απέρριψε, μένοντας φανατικά πιστός στο Marx, προτάσσοντας έναν αφελή διεθνισμό.

Πλέον ο Σοσιαλισμός έπαψε να βρίσκεται στον αντίποδα του Φιλελευθερισμού, αλλά άρχισε να φαίνεται ως η προέκτασή του. Ο Roselli θεωρεί ότι στην εποχή του έχει ήδη φτάσει η στιγμή να πραγματοποιηθεί το στάδιο της υπέρβασης του Μαρξισμού: πρόκειται για το στάδιο όπου ο Σοσιαλισμός θα προσλάβει δημοκρατικό χαρακτήρα, προασπίζοντας την ατομική ελευθερία των ανθρώπων. Πρόκειται δηλαδή για το «φιλελεύθερο Σοσιαλισμό», τον οποίο εισηγείται ο Roselli. 

Ωστόσο, ο Ιταλός φιλόσοφος προχωρά περισσότερο και εξετάζει το παράδειγμα της πατρίδας του, της Ιταλίας. Ο ίδιος κατηγορεί το σοσιαλιστικό κόμμα για τη φανατική προσήλωση που έδειξε στον Marx, με αποτέλεσμα την απογοήτευση της νέας γενιάς, η οποία έμεινε ιδεολογικά απροσανατόλιστη και ανυπεράσπιστη απέναντι στη γοητεία που ασκούσε ο δικτάτορας Mussolini. Ο φασισμός του Mussolini, σύμφωνα με το Roselli, αντλεί τη δύναμή του από την αναποφασιστικότητα του ιταλικού λαού, αλλά και από τον ισχυρό μύθο του έθνους, τον οποίο ο Σοσιαλισμός απέρριψε, μένοντας φανατικά πιστός στο Marx, προτάσσοντας έναν αφελή διεθνισμό. Ο Rosselli ισχυρίζεται πως μονάχα μια φιλελεύθερη ανανέωση του σοσιαλιστικού κινήματος στην Ιταλία είναι ικανή να δημιουργήσει ένα ισχυρό εθνικό μέτωπο αντίστασης στη φασιστική απειλή. 

Με την απόρριψη της μαρξιστικής σκέψης ο Σοσιαλισμός θα μπορέσει να συγκλίνει με το Φιλελευθερισμό, σύμφωνα με το παράδειγμα της Αγγλίας, για να επιλύσουν στην πράξη τα κοινωνικά προβλήματα.

Αυτός ο νέος Σοσιαλισμός θα αναγνωρίζει τις οφειλές του στο Marx, θα είναι όμως συγχρόνως αποδεσμευμένος από τον ιστορικό υλισμό του που αγνοεί τη δυνατότητα ηθικής καλλιέργειας του ανθρώπου. Ένα ισχυρό πρότυπο που πρέπει να μιμηθεί η Ιταλία είναι το αγγλικό Εργατικό Κόμμα. Ο μετασχηματισμός των οικονομικών συνθηκών πρέπει να συμβαδίζει με το μετασχηματισμό των συνειδήσεων, ενώ η ελευθερία οφείλει να συμβαδίζει με τη χειραφέτηση των πολιτικών από τις οικονομικές ανάγκες, αν θέλει να είναι άξια του ονόματός της. Επομένως, με την απόρριψη της μαρξιστικής σκέψης ο Σοσιαλισμός θα μπορέσει να συγκλίνει με το Φιλελευθερισμό, σύμφωνα με το παράδειγμα της Αγγλίας, για να επιλύσουν στην πράξη τα κοινωνικά προβλήματα. Έτσι μονάχα θα ανοίξει ο δρόμος για μια κοινωνία πιο ελεύθερη, όπου υπάρχει ισότητα ευκαιριών. 

Με αυτό το βιβλίο-μανιφέστο, το μοναδικό έργο που έγραψε, ο Carlo Roselli αναδείχτηκε σε επαναστάτη υπέρ της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το συμπέρασμά του είναι πως είναι απαραίτητο να εκλείψει η φανατική εμμονή στα αφηρημένα ιδεολογικά σχήματα της «Αριστεράς» και της «Δεξιάς», αν θέλουμε να επιλυθούν στην πράξη τα κοινωνικά προβλήματα της ελευθερίας και της ισότητας. Ο Roselli διαπίστωσε από νωρίς το αδιέξοδο του σοβιετικού κομουνισμού και την ανάγκη συσπείρωσης του φιλελεύθερου και σοσιαλιστικού μετώπου για την κοινή αντιμετώπιση του εθνικισμού. Αυτό είναι που καθιστά τη σκέψη του εξαιρετικά επίκαιρη για την κρίσιμη και ασταθή εποχή στη σημερινή Ελλάδα.

* Ο ΜΥΡΩΝ ΖΑΧΑΡΑΚΗΣ είναι μεταπτυχιακός φοιτητής Φιλοσοφίας.

Στην κεντρική εικόνα, σαρκαστική αφίσα του British Liberal Party (1924), που προφανώς υπερασπίζεται το φιλελεύθερο μοντέλο. 


altΦιλελεύθερος Σοσιαλισμός
Κάρλο Ροσέλι
Μτφρ. Αχιλλέας Καλαμάρας
Εισαγωγή: Θανάσης Γιαλκέτσης
Επίμετρο: Serge Audier, Γιώργος Σιακαντάρης
Πόλις 2013
Σελ. 456, τιμή εκδότη €18,00

alt

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ο μύθος του Προμηθέα και άλλα δοκίμια» του Πολ Λαφάργκ (κριτική) – Ένας «αιρετικός» μαρξιστής ιδεολόγος

«Ο μύθος του Προμηθέα και άλλα δοκίμια» του Πολ Λαφάργκ (κριτική) – Ένας «αιρετικός» μαρξιστής ιδεολόγος

Με μια άγνωστη πλευρά του έργου του Πολ Λαφάργκ [Paul Lafargue] έρχεται να μας γνωρίσει το βιβλίο «Ο μύθος του Προμηθέα και άλλα δοκίμια» (μτφρ. Χρήστος Κεφαλής, εκδ. Εύμαρος). Περιλαμβάνει αμετάφραστα στα ελληνικά δοκίμια του Λαφάργκ για τις αρχαίες μυθολογίες και κοινωνίες, εστιασμένα μάλιστα στην Αρχαία Ελλάδα. Μ...

«Ποιος είμαι!» του Μιχαήλ Μπακούνιν (κριτική) – Ένας επαναστατημένος μετεωρίτης πάνω από την Ευρώπη

«Ποιος είμαι!» του Μιχαήλ Μπακούνιν (κριτική) – Ένας επαναστατημένος μετεωρίτης πάνω από την Ευρώπη

Για το βιβλίο του Μιχαήλ Μπακούνιν [Mikhail Bakounine] «Ποιος είμαι!» (εισαγωγή - μτφρ. - σχόλια: Γιάννης Μπαρτσώκας, πρόλογος - επιμέλεια: Ήρκος Ρ. Αποστολίδης, εκδ. Ροές). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος 

Αν για τον ...

Ίρβιν Γιάλομ & Αβραάμ Μάσλοου: φιλοσοφία, σύγχρονες ψυχοθεραπείες και υπαρξισμός (κριτική)

Ίρβιν Γιάλομ & Αβραάμ Μάσλοου: φιλοσοφία, σύγχρονες ψυχοθεραπείες και υπαρξισμός (κριτική)

Η «τρίτη δύναμη» του Αβραάμ Μάσλοου [Abraham H. Maslow] και η υπαρξιακή ψυχοθεραπεία του Ίρβιν Γιάλομ [Irvin Yalom] μέσα από το πλέγμα των ανθρώπινων αναγκών. 

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

H Ανθρωπιστική Ψυχολογία, η σχολή...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας απέραντος κόσμος» του βραβευμένου με Πούλιτζερ Εντ Γιόνγκ (κριτική) – «Αυτός ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας»

«Ένας απέραντος κόσμος» του βραβευμένου με Πούλιτζερ Εντ Γιόνγκ (κριτική) – «Αυτός ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας»

Για το βιβλίο του Εντ Γιόνγκ [Ed Yong] «Ένας απέραντος κόσμος» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Πεδίο), «ένα μεγάλο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας, στην προσπάθεια να αξιολογήσουμε ορθότερα την παρουσία μας σε τούτο τον πλανήτη». 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος...

Δημήτρης Καραγιάννης: «Το κακό δεν έχει οντότητα, αναφύεται εκεί που απουσιάζει το φως της ζωής»

Δημήτρης Καραγιάννης: «Το κακό δεν έχει οντότητα, αναφύεται εκεί που απουσιάζει το φως της ζωής»

Με αφορμή το βιβλίο του, «Κρυμμένη ψυχική ομορφιά» (εκδ. Αρμός), ο Δημήτρης Καραγιάννης, παιδοψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής, μιλά για τη συστημική ψυχοθεραπεία, το κακό, τα ένστικτα και τις ενορμήσεις, και λέει ότι  «η καλοσύνη μπορεί στην αυθεντική έκφρασή της να αποτελεί έκφραση της ψυχικής ομορφιάς».  ...

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το θεατρικό έργο του Βασίλη Κατσικονούρη «Γκουντ λακ», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

(Στο μπαρ του Μότζο. Ο ΜΗΤΣ με τον ΑΛΚΗ σ’ ένα τραπέζι. Ο ΜΗΤΣ έχ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το θεατρικό έργο του Βασίλη Κατσικονούρη «Γκουντ λακ», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

(Στο μπαρ του Μότζο. Ο ΜΗΤΣ με τον ΑΛΚΗ σ’ ένα τραπέζι. Ο ΜΗΤΣ έχ...

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Βάννας Κατσαρού «Το παιδί και το κρι κρι», σε εικονογράφηση της Μαίης Σταθοπούλου, το οποίο κυκλοφορεί στις 6 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίγα λόγια για...

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Μίνου Ευσταθιάδη «Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 5 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΑ ΤΥΜΠΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

  «Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες και Ελληνίδες συγγραφείς και μεταφραστές μας αποκαλύπτουν το μυθιστόρημα που τους μύησε στην αχανή χώρα. Οι επιλογές τους κυμαίνονται από εφηβικά αναγνώσματα μέχρι ένα πολύ επίκαιρο (και μη λογοτεχνικό) βιβλί...

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Επιλογή από τα καλύτερα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που έχουν κυκλοφορήσει τελευταία, συν λίγα παλαιότερα, από τα κορυφαία του είδους. Ταυτόχρονα, μια ευσύνοπτη μα πλήρης παρουσίαση της ιστορίας του είδους, μαζί με έναν αναστοχασμό πάνω στα όρια και τις συντεταγμένες του.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρί...

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Ο Οκτώβριος οδεύει προς το τέλος του, οι εκδότες έχουν ήδη βγάλει, ή βγάζουν αυτές τις μέρες, σημαντικά βιβλία που θα διαβαστούν και θα συζητηθούν τους μήνες που έρχονται. Επιλέξαμε ορισμένα από αυτά, ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, κυρίως. Θα ακολουθήσουν, το επόμενο διάστημα, πολλά περισσότερα. 

Γράφ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2023

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book

ΦΑΚΕΛΟΙ