alt

Για το μυθιστόρημα του Χρήστου Αγγελάκου «Ψεύτικοι δίδυμοι» (εκδ. Μεταίχμιο).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Η θέση μας στο κόσμο είναι ένα σημείο που ορίζεται από συντεταγμένες Χ και Ψ σε ένα τεράστιο μιλιμετρέ χαρτί. Φυσικά αυτή η θέση αλλάζει συνεχώς, ανάλογα με τη μετατόπισή μας στον χώρο και στον χρόνο, αλλά και ανάλογα με τις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους. Αν το δει κανείς δομιστικά, θα αντιληφθεί ότι καθοριζόμαστε από τις ομοιότητες και τις διαφορές μας σε συνταγματικούς και παραδειγματικούς άξονες, είμαστε αυτό που διαφέρει από τον τάδε αλλά και συγγενεύει με τον δείνα, είμαστε αυτό που δεν ήμασταν στο παρελθόν, αλλά συνάμα πλησιάζουμε σ’ αυτό που θα γίνουμε στο μέλλον.

Ο άνθρωπος, είναι σαν να μας λέει [ο Αγγελάκος], μοιάζει πολύ με τους άλλους, αλλά ξαφνικά πηδάει από το κοινό τους κάδρο σε ένα διπλανό, όπου ζει μόνος του, ώσπου να ξαναβρεί την αδελφή ψυχή που θα τον πλαισιώσει.

Ο Χρήστος Αγγελάκος στήνει ένα μυθιστόρημα (ψευδο)ενηλικίωσης, που παρακολουθεί τους χαρακτήρες του στις ομοιότητες που συνεχώς προβάλλουν με τους γύρω τους, ομοιότητες που, αν αναποδογυρίσουν τη φόδρα τους, δεν παύουν να οδηγούν σταδιακά σε μεγάλες διαφορές. Ο άνθρωπος, είναι σαν να μας λέει, μοιάζει πολύ με τους άλλους, αλλά ξαφνικά πηδάει από το κοινό τους κάδρο σε ένα διπλανό, όπου ζει μόνος του, ώσπου να ξαναβρεί την αδελφή ψυχή που θα τον πλαισιώσει.

«Συχνά ο κόσμος τούς περνούσε για δίδυμους, ενώ δεν ήταν ούτε αδέλφια»: πρόκειται για την εναρκτήρια πρόταση του βιβλίου που καθορίζει και τους δεσμούς που συνδέουν τον Νίκο (Νικ) με τον Ιβάν (Ιβ). Ο πρώτος είναι Έλληνας, ενώ ο δεύτερος Βούλγαρος, γεννημένοι ωστόσο κι οι δυο στο ίδιο χωριό της νοτιοανατολικής Πελοποννήσου, φίλοι καρδιακοί που αποφασίζουν να ζήσουν και μαζί, να διαβάζουν μαζί για τις πανελλήνιες, να ωριμάσουν μαζί… Ο Ιβ όμως είναι πραγματικός δίδυμος με τον Βίκτωρα (Βικ): η βιολογική ομοιότητα δεν είναι αρκετή, αφού η φιλική σχέση υπερτερεί κάθε γενετικής συγγένειας. Δίπλα τους εμφανίζονται σαν κομήτες ή σαν δευτεραγωνιστές πολλά πρόσωπα που άλλοτε πλησιάζουν κι άλλοτε απομακρύνονται από τους τρεις πρωταγωνιστές.

altΌλα ξεκινάνε στην παιδική ηλικία και καταλήγουν στη φυλακή… Αυτό που ήμασταν πάντα μάς στοιχειώνει, με νοσταλγία ή με θλίψη, αυτό που θα γίνουμε δεν φαίνεται, παρά μόνο εικάζεται. Κι όταν έλθει, η σύγκριση δεν καταξιώνει ούτε το ένα ούτε το άλλο. Και τελικά πώς συντελείται η ενηλικίωση στον καθένα; όπως και στους άλλους ή με ιδιαίτερο τρόπο; με το σώμα ή με το πνεύμα; Αυτά και άλλα παρόμοια ερωτήματα τίθενται σε ένα ανοικτό κείμενο, το οποίο δεν ξέρει τις απαντήσεις αλλά τις ψάχνει μαζί με τον αναγνώστη.

Η γραφή του Χρήστου Αγγελάκου είναι πολύ ώριμη. Όχι μόνο το ύφος του κινείται έντεχνα ανάμεσα στο συγκεκριμένο και το αφηρημένο, αλλά και η αφήγησή του διάγει σπειροειδείς πορείες που συναντούν, εφάπτονται ή προσπερνούν κάθε πρόσωπο, ενώ το ξαναβρίσκουν αργότερα με κινηματογραφικά τράβελινγκ.

Η γραφή του Χρήστου Αγγελάκου είναι πολύ ώριμη. Όχι μόνο το ύφος του κινείται έντεχνα ανάμεσα στο συγκεκριμένο και το αφηρημένο, αλλά και η αφήγησή του διάγει σπειροειδείς πορείες που συναντούν, εφάπτονται ή προσπερνούν κάθε πρόσωπο, ενώ το ξαναβρίσκουν αργότερα με κινηματογραφικά τράβελινγκ. Άλλωστε οι δύο φίλοι συμμετέχουν ως κομπάρσοι σε ταινία, στοιχείο που παραλληλίζει τις δύο πραγματικότητες, την κινηματογραφική και την εξωκινηματογραφική, ώστε να δούμε τους ρόλους των ανθρώπων μέσα στη ζωή σαν χαρακτήρες σεναρίου που μένουν μονίμως έξω από τη σκηνή. Αφήνουμε τους ήρωες στον εαυτό τους και τους ξανασυναντάμε, όταν έχουμε μάθει τις παράλληλες ή κάθετες πορείες των άλλων.

Υπάρχει πάντα ένα πρόβλημα, όταν η αφήγηση ξεφεύγει από τα δύο-τρία κεντρικά πρόσωπα και απλώνεται σε έναν πολυπρόσωπο θίασο: να ξεχειλώσει η αφήγηση και οι πολλές μικρές ιστορίες να αποπροσανατολίσουν την προσοχή. Ο Χρήστος Αγγελάκος δεν γλιτώνει μια τέτοια αποκέντρωση, ούτε την επακόλουθη διάσπαση της αναγνωστικής προσοχής. Τα πολλά θέματα χάνονται σε έναν αναγνωστικό γκρεμό. Μπορεί ωστόσο ο αναγνώστης να είναι ικανοποιημένος με το συνολικό αίσθημα της ανθρώπινης πάλης, της διάψευσης, της προσέγγισης και της διαφοροποίησης από τον άλλο. Κρατά αυτό το συνεχές κοντά-μακριά που τεντώνει το σχοινί, το οποίο συνδέει τον έναν με τον άλλο.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου. 
Τελευταίο του βιβλίο, η μελέτη «Βιβλιογραφία για τον Νίκο Καζαντζάκη» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).


altΨεύτικοι δίδυμοι
Χρήστος Αγγελάκος
Μεταίχμιο 2017
Σελ. 224, τιμή εκδότη €12,20

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΑΓΓΕΛΑΚΟΥ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Διπλή ζωή» του Κώστα Λογαρά (κριτική) – Νέα πρότυπα συμβίωσης, νέοι προβληματισμοί

«Διπλή ζωή» του Κώστα Λογαρά (κριτική) – Νέα πρότυπα συμβίωσης, νέοι προβληματισμοί

Για το μυθιστόρημα «Διπλή ζωή» του Κώστα Λογαρά, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. 

Γράφει η Έλενα Χουζούρη

Πριν από επτά χρόνια ο Δημήτρης Παπανικολάου διαπίστωνε, στην ομότιτλη μελέτη του, ότι Κάτι τρέχει με την οικογένεια&nbs...

«Άδειος τόπος» του Γιάννη Νικολούδη (κριτική) – Φωνές που συντάσσονται με τη φωνή της ίδιας της γης

«Άδειος τόπος» του Γιάννη Νικολούδη (κριτική) – Φωνές που συντάσσονται με τη φωνή της ίδιας της γης

Για τη νουβέλα του Γιάννη Νικολούδη «Άδειος τόπος» (εκδ. Πατάκη). 

Γράφει ο Κωνσταντίνος Βλαχογιάννης

Η νουβέλα του Γιάννη Νικολούδη ...

«Αυτός ο χειμώνας» του Δημήτρη Καρακίτσου (κριτική) – Το μυστικό κάλεσμα της φύσης

«Αυτός ο χειμώνας» του Δημήτρη Καρακίτσου (κριτική) – Το μυστικό κάλεσμα της φύσης

Για το μυθιστόρημα του Δημήτρη Καρακίτσου «Αυτός ο χειμώνας» (εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία του Κώστα Μπαλάφα.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Χιόνι πάνω στο χιόνι και σιωπή. Ένα χωριό, το Περιβόλι, κοντά στα Γρεβε...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Κώστας Λογαράς: «Πρώτη φορά ταξίδεψα πέρα απ’ τα όρια της γειτονιάς μου με τον Ιούλιο Βερν»

Κώστας Λογαράς: «Πρώτη φορά ταξίδεψα πέρα απ’ τα όρια της γειτονιάς μου με τον Ιούλιο Βερν»

«Ο έφηβος» και «Ο νεαρός Τέρλες» τον ώθησαν στην ενδοσκόπιση και τη γραφή, ενώ επανέρχεται στην «Ιστορία ενός αιχμαλώτου» ως πρότυπο γλώσσας και ύφους. Αυτά είναι κάποια από τα βιβλία της ζωής του Κώστα Λογαρά.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Η δύναμη της συνήθειας» του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα

«Η δύναμη της συνήθειας» του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα

Για την παράσταση «Η δύναμη της συνήθειας» του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα, στο Θέατρο Ροές. Μαζί με τον Περλέγκα παίζουν τα μέλη της ομάδας «κι όμΩς κινείται».

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Στο θέατρο «Ροές» ο ...

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Αλεξανδροπούλου «(Α)Κατάλληλο Timing», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ο Αύγουστος, όσο μεγαλώνεις, μοιάζει πικρός. Οι περισ...

«Mind the gap» του Λάζαρου Αλεξάκη (προδημοσίευση)

«Mind the gap» του Λάζαρου Αλεξάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων του Λάζαρου Αλεξάκη «Mind the gap», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 5 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Είχε φτάσει σε μικρή απόσταση από τη βιτρίνα, και το νυχτεριν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ