alt

Για τη συλλογή διηγημάτων της Διώνης Δημητριάδου «Ο βιωμένος χρόνος» (εκδ. ΑΩ).

Της Χρύσας Φάντη

«Ο βιωμένος χρόνος σε συνέχειες/ παραμονεύει σαν του παιδιού τα ίχνη μέσα μας/ παράλογος εφιάλτης/ όσο κι ο φόβος στα παραμύθια». Με αφετηρία το ως άνω μότο[1] στην αρχή του βιβλίου, επισημαίνουμε το αρνητικό πρόσημο στα «παραμονεύει» και «παράλογος εφιάλτης», ενώ την ανάλαφρη αίσθηση που θα εισπράτταμε από τα σημαινόμενα του ουσιαστικού «παραμύθια» ακυρώνει ο «φόβος» που έχει προηγηθεί. Επιπλέον, η μεταφορά «σαν του παιδιού τα ίχνη», ενώ θα μπορούσε να παράσχει ευφορία, στο προκείμενο λειτουργεί αμφίσημα, παραπέμποντας στο θόλο, ανολοκλήρωτο και αμετάκλητα πεπερασμένο της όποιας «ευτυχισμένης» παιδικής μας στιγμής.

Από την εισαγωγή, λοιπόν, προετοιμαζόμαστε για έναν συνεχή και επώδυνα βιωμένο χρόνο («ο βιωμένος χρόνος σε συνέχειες»), ένα τραύμα της ύπαρξης χρόνιο, και γι’ αυτό τραγικό. Και όντως, αυτός ο «σε συνέχειες» αβίωτα βιωμένος χρόνος, φαίνεται να αποτελεί, αν όχι το κύριο, ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά των κειμένων που ακολουθούν. Ιστορίες αλλόκοτες, κρυπτικές και με έντονο το δοκιμιακό στοιχείο, ηθελημένα ασαφείς και άλλες πιο ακριβείς και λεπτομερειακές, οι τελευταίες εν είδει προσωπικών καταθέσεων.

Ιστορίες αλλόκοτες, κρυπτικές και με έντονο το δοκιμιακό στοιχείο, ηθελημένα ασαφείς και άλλες πιο ακριβείς και λεπτομερειακές, οι τελευταίες εν είδει προσωπικών καταθέσεων.

Στο «η χειρολαβή», πρώτη κατά σειρά ιστορία, η έγνοια και ο πόνος για τη γραφή και το διάβασμα βρίσκει «απάγκιο» στην αμφίδρομη αγαπητική σχέση ανάμεσα στον γράφοντα και τον αναγνώστη, στο «impression» η τέχνη ως έκπληξη επιβεβαιώνει τη συγγένεια ανάμεσα σε ομότεχνους και απλούς (;) αποδέκτες, στο «απόηχος» το βάρος του «τυπωμένου» πόνου αναμετράται με τον «πραγματικό» πόνο του αναγνώστη, στο «η στιγμή» μια γυναίκα ενήλικη προσπαθεί να διαφυλάξει τον ήχο από ένα πολύτιμο βίωμα πριν η αφήγηση στραφεί στο παιδί που θα έρθει μετά από αυτήν, ως το μόνο ικανό να τον ανα-βιώσει∙ στο εκτενέστερο, περισσότερο αφηγηματικό και αυτοαναφορικό «άηχος τόπος» (αφήγημα με έντονο το στοιχείο της φάρσας) το άκουσμα της μουσικής σε ένα αφιλόξενο περιβάλλον κάπου στην επαρχία θεωρείται συνήθεια ειδεχθής, ενώ στο επίσης αυτοαναφορικό «η πορτοκαλιά», η προσωπικότητα μιας δασκάλας, χάρη στο καρποφόρο έργο της, θα θυμίσει σε ένα γονιό με καταγωγή αγρότη το αγαπημένο του δέντρο, και στο «ένα σπίτι, μια θάλασσα, μια σκέψη» μια πασχαλιά δεν θα είναι μόνο σημάδι άνοιξης αλλά και αντικείμενο στολισμού ενός Επιτάφιου, συμβολισμός για ένα θάνατο σαν «σκαλί για ζωή πάλι»∙ ξεχωριστό για τον επιτυχή συνδυασμό σκέψεων και ατίθασου λυρισμού και το σύντομο «άναρχα».

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι στις περιπτώσεις που ο αφηγητής είναι και πρωταγωνιστής, όπως και σε εκείνες που δεν συμμετέχει στα εξιστορούμενα αλλά παραμένει ουδέτερος και χωρίς καμιά προσωπική εμπλοκή, η αφήγηση, χάρη στις πολλαπλές εστιάσεις της, δεν παρουσιάζει την μονομέρεια μιας συνηθισμένης πρωτοπρόσωπης ή τριτοπρόσωπης εξιστόρησης, ενώ η φωνή, αν και θερμή, παραμένει ταυτόχρονα νηφάλια και απομακρυσμένη. Ευφάνταστη σκηνοθεσία, παραδοξότητα σε ενδιαφέρουσα μείξη με τους κουβεντιαστούς τόνους (από μια φαινομενικά απλή εξιστόρηση μπορεί να βγει ένας σύνθετος στοχασμός, κι αυτός όμως, λιτά διατυπωμένος), περιγραφές εικόνων ποιητικών και άλλων κοινότοπων, αποκαλυπτικών ωστόσο της κρυφής τους μαγείας∙ μια πανσέληνος που «άναρχα πρωτοτυπεί» ή ένας άντρας και ένα κορίτσι που απολαμβάνουν το τσιγάρο τους στα σκοτεινά σαν μια υπόσχεση ερωτική, λαχτάρα γι’ αυτό το ανοίκειο που η επιθυμία καθιστά κάτι περισσότερο από οικείο, μνήμη γι’ αυτό το ελάχιστο και συνεχώς διαφεύγον μιας ευτυχίας που σαν το ποτάμι μάς ξεγλιστρά, γι’ αυτή την «υγρή στιγμή» και για «μια ζωή που θα μπορούσε να είναι ωραία», το μπορεί σε έγκλιση κατ’ ευφημισμό δυνητική, αφού «στο σκοτάδι δεν μπορεί να διακριθεί η λεπτή απόχρωση συναισθήματος».

Κείμενα μεστά, γόνιμο χωνευτήρι πολλαπλών αναγνωστικών και βιωματικών προσλήψεων, γραφή ώριμη, ιδιότυπη, βασανισμένη.

Στα «run away» και «ο σκοτεινός θάλαμος» απολαμβάνουμε την ίδια ανοίκεια μυχιότητα, ενώ οι θεματικές που ανοίγονται στα ολιγόλεκτα και εισαγωγικά στην δεύτερη, τρίτη, τέταρτη, πέμπτη και έκτη ενότητα κείμενα, με φράσεις όπως «τα θαλασσινά τοπία», «χωμάτινος θα γίνω», «γέλασαν συνωμοτικά», «το πιο μακρύ ταξίδι είναι αυτό που δεν αρχίζει» και «συνωμοτικός συνυπολογισμός» θα στρώσουν ένα ακόμα χαλί για τα περισσότερο βιωματικά και με στοιχεία παραμυθιού και μελαγχολικού αναστοχασμού, όπως, για παράδειγμα, το «κι ούτε σκαρί πετούμενο» και «ο παππούς», και τα δυο με άμεσες αναφορές στη Σύμη, τόπο καταγωγής της συγγραφέως και γενικότερη αναφορά στη ζωή στη θάλασσα.

Κείμενα μεστά, γόνιμο χωνευτήρι πολλαπλών αναγνωστικών και βιωματικών προσλήψεων, γραφή ώριμη, ιδιότυπη, βασανισμένη. Ολιγόλεκτες αφηγήσεις που μετά την τέρψη της πρώτης και δεύτερης ανάγνωσης, σε προκαλούν (το λιγότερο) να επανέλθεις. 

* Η ΧΡΥΣΑ ΦΑΝΤΗ είναι συγγραφέας.


[1] «Ο βιωμένος χρόνος», πρώτη φράση του μότο, δηλωτική των κειμένων που ακολουθούν και εισαγωγή στην άτιτλη πρώτη ενότητα της συλλογής, συμπίπτει και με τον τίτλο που φέρει το βιβλίο (με άλλα λόγια: το βιβλίο αυτή τη φράση δανείζεται για τίτλο του). Επιπρόσθετα, στις επόμενες πέντε ενότητες τη θέση του τίτλου τους καταλαμβάνουν τα πέντε προαναφερθέντα μικρά και εξαιρετικά λακωνικά κείμενα: «τοπία», «η κλίση», «μικρή συνωμοσία», «τα ταξίδια πάλι», και «συνυπολογισμός», γεγονός που διαπιστώνει ο αναγνώστης ανατρέχοντας στα Περιεχόμενα ή κατά την πορεία της ανάγνωσης, από την έλλειψη της αρίθμησης στις σελίδες τους.


altΟ βιωμένος χρόνος
Μικρές ιστορίες
Διώνη Δημητριάδου
ΑΩ 2017
Σελ. 120, τιμή εκδότη €12,20

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΔΙΩΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

Για το μυθιστόρημα του Ξενοφώντα Κοντιάδη «Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, ο Νίκος Μπελογιάννης. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Τι άνθρωποι ήταν αυτοί που μετά την ήττα του ΚΚΕ κα...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές» (εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο συγγραφέας ως αντηχείο ενός παλλόμενου κόσμου. Ο δημιουργός ως γόνιμος υποδοχέας γεγονότων, αδιαμόρφωτων κατά βάση, όπω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Το πρώτο επεισόδιο της εκπομπής «Βίος και Πολιτεία» μεταδόθηκε ζωντανά την Παρασκευή και βρίσκεται ήδη στον «αέρα» του διαδικτύου. Μια πρωτοβουλία του μεγαλύτερου και πιο εν...

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη προτείνεται για την ευρωπαϊκή λίστα βιβλίων της Ευρωπαϊκής Βιβλιοθήκης Readers of Europe για το 2023.

Επιμέλεια: Book Press

Το ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ