alt

Για τη μυθιστορηματική αυτοβιογραφία του Χίτλερ Το κρυφό ημερολόγιο του Χίτλερ. Φυλακές Λάντσμπεργκ, Νοέμβριος 1923 - Δεκέμβριος 1924 (εκδ. Πατάκη) του Χάρη Βλαβιανού.

Του Γιώργου Λαμπράκου

Πολιτικοί-στρατιωτικοί που άλλαξαν τον ρου της παγκόσμιας ιστορίας επηρεάζοντας κάθε κοινωνικό και πολιτισμικό τομέα δεν είναι δα και πολλοί: από τον Μέγα Αλέξανδρο και τον Ιούλιο Καίσαρα μέχρι τον Ναπολέοντα, τον Στάλιν και τον Χίτλερ, όλοι τους υπήρξαν προσωπικότητες που λατρεύτηκαν και μισήθηκαν με ασίγαστο πάθος. Η ζωή και η δράση τους, ακόμα και τα όποια γραπτά τους, μελετούνται διαρκώς από τις κατοπινές γενιές σε μια προσπάθεια να γίνει κατανοητό πώς και γιατί ορισμένα πρόσωπα ξεχώρισαν αισθητά από το πλήθος, πήραν τη μοίρα αμέτρητων ανθρώπων στα χέρια τους –άνθρωποι που συχνά οι ίδιοι τούς την πρόσφεραν εν λευκώ, ποθώντας να βρουν τον εξουσιαστή τους– και τόσο συχνά τούς οδήγησαν στον όλεθρο. Η προϊούσα παγκοσμιοποίηση μετά τους Νέους Χρόνους φαίνεται μάλιστα σαν να έχει διευκολύνει την πλανητική επίδραση της δράσης ορισμένων χαρισματικών ολετήρων στην πολιτική ιστορία.   

Ο Αδόλφος Χίτλερ είναι μάλλον το πιο πρόσφατο παράδειγμα ενός ανθρώπου που συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού σε παγκόσμιο επίπεδο, εξού και η αδιάλειπτη ενασχόληση με την προσωπικότητά του.

Ο Αδόλφος Χίτλερ είναι μάλλον το πιο πρόσφατο παράδειγμα ενός ανθρώπου που συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού σε παγκόσμιο επίπεδο, εξού και η αδιάλειπτη ενασχόληση με την προσωπικότητά του. Η ιστοριογραφική αντιμετώπιση και αξιολόγηση τέτοιων ατόμων σε σχέση με την εποχή τους ταλαντεύεται από το ένα αναγωγιστικό άκρο όπου το ξεχωριστό άτομο καθορίζει την εποχή του η οποία γίνεται έρμαιό του, μέχρι το άλλο αναγωγιστικό άκρο όπου ακόμα και το πλέον ξεχωριστό άτομο αδυνατεί να αποφύγει να αποτελεί έρμαιο των δομών της εποχής του. Στο Κρυφό ημερολόγιο του Χίτλερ ο ποιητής και ιστορικός Χάρης Βλαβιανός, αποφεύγοντας προσεκτικά τους δύο αναγωγισμούς και αντιμετωπίζοντας ξεχωριστό άτομο και εποχή ως δύο στοιχεία σε συνεχή αλληλεπίδραση, παρουσιάζει τον μελλοντικό δικτάτορα να καταγράφει τις σκέψεις του σε ημερολόγιο κατά την περίοδο του εγκλεισμού του στις φυλακές Λάντσμπεργκ από τον Νοέμβριο του 1923 έως τον Δεκέμβριο του 1924.

Ο Χίτλερ, μετά το αποτυχημένο «Πραξικόπημα της Μπιραρίας» και την επακόλουθη δίκη-παρωδία, παρέμεινε έγκλειστος σε μια φυλακή εξίσου παρωδία: εκεί κρατούσε πράγματι ημερολόγιο, το οποίο όμως χάθηκε. Αυτό το γεγονός στάθηκε η αφορμή που ώθησε τον συγγραφέα να αναλογιστεί, βασισμένος σε βιογραφίες και σε ιστορικές-θεωρητικές πηγές, τι θα μπορούσε να είχε καταγράψει ο Χίτλερ: από τις συζητήσεις του κατά τις συναντήσεις με τα λοιπά μέλη του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος, μέχρι τις σκέψεις του για τα αναγνώσματά του και, προπαντός, τον πρωταγωνιστικό ρόλο που επιθυμεί να διαδραματίσει στο εθνικό και διεθνές στερέωμα ως πολιτικός και στρατιωτικός.    

«Είμαι η ζωντανή ενσάρκωση των πόθων του έθνους» δεν κουράζεται να επαναλαμβάνει.

Το βιβλίο ξεκινά με αισθήματα βαθιάς απογοήτευσης, αυτοεξευτελισμού και ηττοπάθειας. Σταδιακά, ωστόσο, ο καταγραφέας αρχίζει τις ενέσεις αυτοτόνωσης και αυτοεκτόνωσης: επιρρίπτει τις ευθύνες για το αποτυχημένο πραξικόπημα στους άλλους ενόσω ο ίδιος χτίζει την προσωπική του θεωρία για το έθνος, τη φυλή, την ιστορία, την ανθρώπινη φύση, τους εχθρούς και τους φίλους, σε κλιμακωτές δόσεις εξουσιομανίας και εγωτισμού. Έχοντας τύχη-βουνό κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, καθώς μπόλικες φορές σώθηκε από βέβαιο θάνατο, ο «δεκανέας», ο αποκαλούμενος και «μπογιατζής» εξαιτίας της έλλειψης ταλέντου στη ζωγραφική, θεωρεί πως είναι πια ο εκλεκτός, ο Μεσσίας, ο ιδανικός άνθρωπος για την ανόρθωση της Γερμανίας και την κατάληψη, αρχικά της Ευρώπης και, στη συνέχεια, του υπόλοιπου κόσμου: «Είμαι η ζωντανή ενσάρκωση των πόθων του έθνους» δεν κουράζεται να επαναλαμβάνει.

Το μίσος του Χίτλερ είναι ιδεοληπτικό και ασυγκράτητο, δεν αφήνει χώρο για στοχαστική νηφαλιότητα ή λεπταισθησία – ακόμα κι όταν ο Βλαβιανός τον βάζει να σημειώνει, εδώ κι εκεί, «να είμαι νηφάλιος», σπεύδει να επιβεβαιώσει την αδυναμία του να είναι νηφάλιος με τις επόμενες προτάσεις του.

Και τι ποθεί το γερμανικό έθνος κατά τον Χίτλερ – διάβαζε: τι ποθεί ο ίδιος για το γερμανικό έθνος; Καταρχάς να ενωθεί υπό μια ισχυρή κυβέρνηση και να προσαρτήσει την Αυστρία («Εγώ είμαι Γερμανός», σημειώνει ο Αυστριακός Χίτλερ). Στη συνέχεια να πολεμήσει τους μεγάλους εχθρούς του: στη Δύση τη Γαλλία, στην Ανατολή τη Σοβιετική Ένωση, τους Εβραίους και τους κομμουνιστές οπουδήποτε και οποτεδήποτε θα τους βρίσκει μπροστά του. Όταν θα έχει κατοχυρώσει την κυριαρχία στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, τότε ενδέχεται να συμμαχήσει με τις πανίσχυρες Μ. Βρετανία και ΗΠΑ, με τις οποίες θεωρεί πως τους ενώνει κοινή φυλετική καταγωγή. Το μίσος του Χίτλερ είναι ιδεοληπτικό και ασυγκράτητο, δεν αφήνει χώρο για στοχαστική νηφαλιότητα ή λεπταισθησία – ακόμα κι όταν ο Βλαβιανός τον βάζει να σημειώνει, εδώ κι εκεί, «να είμαι νηφάλιος», σπεύδει να επιβεβαιώσει την αδυναμία του να είναι νηφάλιος με τις επόμενες προτάσεις του.     

Στην προσπάθειά του να ανασυγκροτήσει τα πολιτικά και στρατιωτικά δεδομένα της εποχής, ο Χίτλερ καταγράφει πολλές, ως επί το πλείστον δανεισμένες σκέψεις που είναι έγκυρες: «Η ζωή είναι μια διαρκής πάλη επιβίωσης», «Η φύση του πολέμου συνοψίζεται στην “τριάδα”: πάθη-τύχη-υπολογισμός», «Το πρώτο πράγμα που οφείλει να πράξει ένας ηγέτης είναι να προσδιορίσει τους εχθρούς της χώρας του», ενώ κάνει και μια εύστοχη κριτική στη θρησκεία: «Χριστούγεννα! […] Η πιο καλοστημένη επιχείρηση της Εκκλησίας». Ο Βλαβιανός βάζει στον νου του Χίτλερ αρκετές παρόμοιες αποφθεγματικές σκέψεις, παρμένες κυρίως από τα βιβλία που ο Χίτλερ διάβαζε και (παρ)ερμήνευε κατά το δοκούν, ακόμα και οιονεί ποιητικές εκφράσεις: «Απεχθάνομαι τους ανθρώπους που μόνο σκέφτονται και φοβούνται να λερώσουν τα χέρια τους με τη λάσπη της ζωής». Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος που ο Χίτλερ διαβάζει τον Νίτσε. Αντί να διακρίνει το πολυεπίπεδο, παιγνιώδες και ειρωνικό κοσμοείδωλο του φιλοσόφου, συγκρατεί μόνο ό,τι τον συμφέρει και το οικειοποιείται ανάλογα. Όταν μάλιστα ο ίδιος νιώθει πως αντικατοπτρίζεται στη νιτσεϊκή φράση «αριστοκράτες του πνεύματος», μπορούμε να φανταστούμε τον Νίτσε, αν ζούσε και το διάβαζε, να πεθαίνει στα γέλια. Παρομοίως, ενώ ο Χίτλερ γοητεύεται από τα βιβλία του Γιούνγκερ, ο σημαντικός Γερμανός συγγραφέας και στοχαστής απέφυγε συνετά τους ναζί.

alt

Στις αρχές της σταδιοδρομίας του, ο Χίτλερ όπως μας τον παρουσιάζει ο Βλαβιανός είναι σίγουρος για την οριστική νίκη του, με τις αποκρουστικές ιδεοληψίες και τις ψευδοεπιστημονικές αυταπάτες του.

Ο φαινομενικά μεγαλύτερος λάτρης των Γερμανών αποδείχτηκε εντέλει ο χειρότερος εχθρός τους, αν αναλογιστούμε τα δεκάδες εκατομμύρια θύματα (νεκρούς και τραυματίες), τις ισοπεδωμένες πόλεις τους, την ενοχή στο ζενίθ και το ηθικό στο ναδίρ. Όμως αυτά έγιναν αργότερα: τότε, στις αρχές της σταδιοδρομίας του, ο Χίτλερ όπως μας τον παρουσιάζει ο Βλαβιανός είναι σίγουρος για την οριστική νίκη του, με τις αποκρουστικές ιδεοληψίες και τις ψευδοεπιστημονικές αυταπάτες του. Γενικότερα μιλώντας, το πρόβλημα με τις αντιλήψεις του Χίτλερ και των (παλαιών και τωρινών) ομοϊδεατών του δεν είναι μόνο ο ακραίος αντιανθρωπισμός τους, αλλά και η ασχετοσύνη τους. Έτσι, οι φυλετικές αντιλήψεις τους είναι επιστημονικά σαθρές, ενώ συχνά μάλιστα ισχύει ακριβώς το αντίθετο από αυτό που ισχυρίζονται: σύμφωνα με την εξελικτική βιολογία, π.χ., οι καθαρές φυλές, αν υπήρχαν, θα ήταν απολύτως τρωτές σε κάθε λογής ασθένειες και συνεπώς αδύναμες. Όταν λοιπόν ο Χίτλερ τονίζει «τη θέληση της Φύσης να αναζητεί και να διατηρεί την καθαρότητα της φυλής», δεν έχει ιδέα τι λέει επειδή δεν έχει ιδέα τι ισχύει. Εδώ κυριαρχεί η επιρροή της ιδεολογίας του κοινωνικού δαρβινισμού, καθώς ο Χίτλερ πιστεύει στην τελεολογία της επικράτησης λόγω ανωτερότητας κάποιων συγκεκριμένων φυλετικών ή εθνικών ομάδων. Απεναντίας στον βιολογικό δαρβινισμό, που είναι επιστημονικός, δεν υφίσταται καμία τελεολογία: η φυσική επιλογή δεν ευνοεί τα πιο δυνατά αλλά τα πιο αρμοστικά είδη, και το ποια είναι τα πιο αρμοστικά είδη κατά την εξέλιξη δεν είναι κάτι ούτε σταθερό ούτε προδιαγεγραμμένο – ούτε μεταξύ αυτών θα παραμείνει κατ’ ανάγκην και ο άνθρωπος.  

Συγχρόνως οι πολιτικές ιδέες τους βασίζονται συχνά σε πλαστογραφήματα (όπως τα ρωσικής προέλευσης Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών, τα οποία επικαλείται ο εξαπατημένος Χίτλερ, εξυπηρετώντας ασφαλώς τους δικούς του σκοπούς) ή σε συμπιλήματα ρατσιστικών θεωριών γεμάτων κενά και αντιφάσεις που δεν εξηγούνται λογικά (ο Βλαβιανός βάζει τον Χίτλερ να πασχίζει μάταια να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα σχετικά με το ποιος είναι «άριος» και ποιος έχει «εβραϊκό αίμα»). Με λίγα λόγια, το «Μισώ τους Εβραίους / μαύρους κ.λπ. και θέλω να τους αφανίσω» είναι απλώς απεχθές, ενώ το «Μισώ τους μαύρους επειδή είναι βιολογικά κατώτεροι ή τους Εβραίους επειδή συνωμοτούν για την παγκόσμια κυριαρχία» είναι, εκτός από απεχθές, και μια καθαρή ανοησία. Αν ζούσε σήμερα ο Χίτλερ, θα έβλεπε κάτι που το ρατσιστικό και μισογύνικο μυαλό του δεν θα θεωρούσε ποτέ εφικτό: έναν πλανητάρχη μαύρο και, στο άμεσο μέλλον, ενδεχομένως μια γυναίκα στην ίδια θέση. Ας μνημονεύσω εδώ και τον Γιαπωνέζο πρώην πρωθυπουργό Νακασόνε, που δήλωνε αλαζονικά την ανωτερότητα της ιαπωνικής φυλής έναντι όλων των άλλων φυλών, καθώς και χωρών όπως οι ΗΠΑ, αδυνατώντας φυσικά να εξηγήσει γιατί η χώρα του έχασε τον πόλεμο από τους «κατώτερους», και μάλιστα με τόσο ταπεινωτικό τρόπο.  

Παρά τη διανοητική σύγχυση και τσαλαβούτα, ο Χίτλερ δεν έπεσε πάντως έξω, ούτε θεωρητικά ούτε πρακτικά, σε ένα πράγμα: στο ότι κατόρθωσε να εκμεταλλευτεί στο έπακρο την αδυναμία του ατόμου μπροστά στον χαρισματικό δημαγωγό.

Παρά τη διανοητική σύγχυση και τσαλαβούτα, ο Χίτλερ δεν έπεσε πάντως έξω, ούτε θεωρητικά ούτε πρακτικά, σε ένα πράγμα: στο ότι κατόρθωσε να εκμεταλλευτεί στο έπακρο την αδυναμία του ατόμου μπροστά στον χαρισματικό δημαγωγό, την επιθυμία του για έναν πατέρα-ηγέτη που θα καθορίσει τη ζωή του και θα του προσφέρει έναν ισχυρό σκοπό και ένα συμπαγές νόημα, «θα γράφει αυτός για λογαριασμό του την πλοκή της ζωής του», όπως βάζει ο Βλαβιανός τον Χίτλερ να σημειώνει για έναν άλλο κρατούμενο. Εδώ ο Χίτλερ δεν έχει άδικο, και όσα γράφει περί μαζικοποιημένου ατόμου και ξεχωριστού ηγέτη τα έχουν υπογραμμίσει, πριν από τον ίδιο φυσικά, τόσο ο Λε Μπον όσο και, ακόμα πιο έγκυρα, ο Φρόιντ (μάλιστα, ο πατέρας της ψυχανάλυσης θαύμαζε ειδικά το βρετανικό πολιτικό μοντέλο επειδή, πέραν του ότι ήταν δημοκρατικό, επέτρεπε συγχρόνως την ύπαρξη βασιλιά και βασίλισσας χωρίς ουσιαστικές εξουσίες, τους οποίους οι πολίτες μπορούσαν να λατρεύουν κι έτσι να συνενώνονται ψυχικά ως έθνος).

Και ναι μεν τα περί ψυχολογίας των μαζών ισχύουν για όλους μας γιατί έτσι είναι η φύση μας, αλλά ένας ευαισθητοποιημένος πολίτης, υπέρμαχος του πλουραλισμού και αλλεργικός σε ψευδοεπιστημονικές προκαταλήψεις και ιδεολογικές αυταπάτες, είναι οπωσδήποτε λιγότερο ευεπίφορος στο να γοητευτεί από τη δημαγωγία και να γίνει μαριονέτα του όποιου λαϊκιστή. Στη φωτογραφία του οπισθόφυλλου (βλ. φωτογραφία στο κέντρο), το βλέμμα ακλόνητης σιγουριάς για την αποστολή της ζωής του το οποίο ο Χίτλερ ρίχνει στην κάμερα την ημέρα της αποφυλάκισής του είναι ανατριχιαστικό. Κι όμως: για τα εκατομμύρια των γερμανόφωνων που έμελλε να στηρίξουν με την ψήφο τους και με τη ζωή τους, συνειδητά και εν γνώσει τους, έναν πρώην πραξικοπηματία και επίδοξο δικτάτορα, έναν δεδηλωμένο αντισημίτη και αρειμάνιο δημαγωγό, ένα τέτοιο βλέμμα αποδείχτηκε άκρως σαγηνευτικό.  

alt
    Ο Χάρης Βλαβιανός
 

Το Κρυφό ημερολόγιο του Χίτλερ είναι ένα «μυθοπλαστικό ντοκουμέντο», όπως σημειώνεται στον πρόλογο του συγγραφέα και στην εισαγωγή του καθηγητή ιστορίας Κώστα Κωστή. Συνάμα είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται ως μια σύντομη, αν και σκόπιμα παραμορφωμένη, ιστορία του νεότερου πνεύματος (καθώς «παρελαύνουν» δεκάδες φιλόσοφοι, συγγραφείς και μουσικοί), καθώς και ως μανιφέστο ενός χαρισματικού πολιτικού αποφασισμένου να αιματοκυλίσει τον κόσμο μαζί με την αλλοπρόσαλλη κουστωδία του – ο Μπέκετ, με το αμίμητο χιούμορ του, είχε σχολιάσει το 1936 ότι ο τέλειος άριος πρέπει να είναι «ξανθός σαν τον Χίτλερ, λεπτός σαν τον Γκέρινγκ, όμορφος σαν τον Γκέμπελς, αρρενωπός σαν τον Ρεμ – και να τον λένε Ρόζενμπεργκ»… Στην εισαγωγή του ο καθηγητής αναφέρει ως παράδειγμα της βαρύνουσας σημασίας της μυθοπλασίας για την ιστορική μας γνώση τη σπουδαία συλλογή μικροϊστοριών Το κόκκινο ιππικό του Μπάμπελ, που αναφέρεται στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Δύο παραδείγματα συγγραφέων που έγραψαν επίσης σε ένα ύφος «γεγονοτολογικής μυθοπλασίας» ορισμένα ανεπανάληπτα έργα, αλλά στην περίπτωσή τους αναφέρονται στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι ο Μαλαπάρτε (στο Καπούτ και στο Δέρμα) και ο Σελίν (στη λεγόμενη «τριλογία της εξορίας»: Από τον έναν πύργο ο άλλος, Nord, Rigodon).

Το Κρυφό ημερολόγιο του Χίτλερ είναι από εκείνα τα βιβλία που στην εποχή μας καθίστανται απαραίτητα, καθώς οι ολοκληρωτικές ιδεολογίες του 20ού αιώνα αναβιώνουν εκμεταλλευόμενες τη δυστοκία των δημοκρατικών κυβερνήσεων και των κοινοβουλευτικών πολιτευμάτων στο να ανταπεξέλθουν στα καθήκοντά τους.

Έχω υπογραμμίσει, σε άλλη συνάφεια, την ψυχαναγκαστική εμμονή πολλών Ελλήνων συγγραφέων και άλλων δημιουργών στον τομέα τους και την αδυναμία/απροθυμία τους να κοιτάξουν λίγο παραπέρα, προς γνώση και επίδραση: ποιητών που διαβάζουν μόνο ποίηση, πεζογράφων που διαβάζουν μόνο μυθιστορήματα, μουσικών και ηθοποιών που ζουν αποκλεισμένοι στον μικρόκοσμό τους, θεραπόντων των κοινωνικών επιστημών που αγνοούν τη λογοτεχνία και, περιττό να αναφερθεί, καλλιτεχνών και διανοούμενων που αποστρέφονται (δήθεν από υψηλό ανθρωπισμό, μα ουσιαστικά από στενόμυαλο επαρχιωτισμό) τις θαυμαστές εξελίξεις στις θετικές επιστήμες και τις νέες τεχνολογίες.  

Στην περίπτωση του Βλαβιανού έχουμε, απεναντίας, έναν πολυδιάστατο δημιουργό που κινείται άνετα, και σε διεθνές επίπεδο, μεταξύ πολλών τομέων της τέχνης και της γνώσης (ποίηση, πεζογραφία, ιστορία, πολιτική επιστήμη, φιλοσοφία, ψυχολογία και, last but not least, μετάφραση). Το Κρυφό ημερολόγιο του Χίτλερ είναι από εκείνα τα βιβλία που στην εποχή μας καθίστανται απαραίτητα, καθώς οι ολοκληρωτικές ιδεολογίες του 20ού αιώνα αναβιώνουν εκμεταλλευόμενες τη δυστοκία των δημοκρατικών κυβερνήσεων και των κοινοβουλευτικών πολιτευμάτων στο να ανταπεξέλθουν στα καθήκοντά τους. Αποστολή του Χίτλερ ήταν να καταλάβει τον κόσμο, αποστολή του Βλαβιανού να καταλάβει τον Χίτλερ. Ευτυχώς πέτυχε μόνο ο δεύτερος.

 * Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΜΠΡΑΚΟΣ είναι συγγραφέας και μεταφραστής.

altΤο κρυφό ημερολόγιο του Χίτλερ
Φυλακές Λάντσμπεργκ, Νοέμβριος 1923-Δεκέμβριος 1924
Χάρης Βλαβιανός
Εισαγωγή Κώστας Κωστής
Εκδ. Πατάκη 2016
Σελ. 542, τιμή εκδότη €18,80

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΧΑΡΗ ΒΛΑΒΙΑΝΟΥ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το αδελφομοίρι, και άλλες ιστορίες» του Αντώνη Πάσχου (κριτική) – Στη μεθόριο των ρευστών συνόρων

«Το αδελφομοίρι, και άλλες ιστορίες» του Αντώνη Πάσχου (κριτική) – Στη μεθόριο των ρευστών συνόρων

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αντώνη Πάσχου «Το αδελφομοίρι – Και άλλες ιστορίες» (εκδ. Στερέωμα). Κεντρική εικόνα: Σπάνια φωτογραφία από συσσίτιο σε δημοτικό σχολείο των Σερρών, από το αρχείο του Βασίλη Τζανακάρη, στα χρόνια αμέσως μετά τη βουλγαρική κατοχή και κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου.

Γρ...

«Ο χορός του αετού» της Νάγιας Δαλακούρα (κριτική) – Ένα μυθιστόρημα για τη ζωή και τα έθιμα των Σαρακατσάνων

«Ο χορός του αετού» της Νάγιας Δαλακούρα (κριτική) – Ένα μυθιστόρημα για τη ζωή και τα έθιμα των Σαρακατσάνων

Για το βιβλίο της Νάγιας Δαλακούρα «Ο χορός του αετού» (εκδ. Κλειδάριθμος). 

Γράφει η Λεύκη Σαραντινού

Την Κομοτηναία συγγραφέα Νάγι...

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

Για την επανακυκλοφορία του βιβλίου της Γεωργίας Τάτση «Χορός στα ποτήρια» (εκδ. Βακχικόν, δύο νουβέλες). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία από την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Θίασος» (1974-’75) 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Iεροτελεστικός από τη...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Μαγδαληνή Ρεμούνδου: «Τα προγράμματα σπουδών που παρέχει το Μητροπολιτικό Κολλέγιο είναι προγράμματα δημόσιων Βρετανικών Πανεπιστημίων»

Μαγδαληνή Ρεμούνδου: «Τα προγράμματα σπουδών που παρέχει το Μητροπολιτικό Κολλέγιο είναι προγράμματα δημόσιων Βρετανικών Πανεπιστημίων»

Μιλήσαμε με την κα Μαγδαληνή Ρεμούνδου, Κοσμήτορα της Σχολής Πολιτισμού, στο Μητροπολιτικό Κολλέγιο, για τη Σχολή Πολιτισμού και Επικοινωνίας του Κολλεγίου, που έχει ήδη ξεχωρίσει με τα ποιοτικά της προγράμματα σε τομείς όπως η σκηνοθεσία, η δημιουργική γραφή ή η δημοσιογραφία. 

Συνέντευξη στον ...

Έφυγε από τη ζωή ο βραβευμένος Σύριος συγγραφέας Χάλιντ Χαλίφα

Έφυγε από τη ζωή ο βραβευμένος Σύριος συγγραφέας Χάλιντ Χαλίφα

Ο Χάλιντ Χαλίφα [Khaled Khalifa], ένας από τους γνωστότερους συγγραφείς της Συρίας, έφυγε από τη ζωή στις 30 Σεπτεμβρίου, σε ηλικία 59 ετών, από καρδιακή ανακοπή. Το βιβλίο του «Ο θάνατος είναι ζόρικη δουλειά» κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Καστανιώτη, σε μετάφραση Αγγελικής Σιγούρου.

...
Διεθνείς Εκθέσεις Βιβλίου: Μαδρίτη, Φρανκφούρτη, Σάρζα, Γουαδαλαχάρα – Τέσσερις σταθμοί για το ελληνικό βιβλίο

Διεθνείς Εκθέσεις Βιβλίου: Μαδρίτη, Φρανκφούρτη, Σάρζα, Γουαδαλαχάρα – Τέσσερις σταθμοί για το ελληνικό βιβλίο

Η χώρα μας θα πάρει μέρος σε τέσσερις Διεθνείς Εκθέσεις Βιβλίου έως το τέλος του 2023. Στην αποστολή μετέχουν συγγραφείς, μεταφραστές, κριτικοί λογοτεχνίας, πανεπιστημιακοί, εκδότες, πολιτιστικοί οργανισμοί και φορείς.

Επιμέλεια: Book Press

Μαδρίτη, Φρ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευσητο από το μυθιστόρημα του Κολμ Τόιμπιν [Colm Tóibín] «Ο μάγος» (μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 9 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίμπεκ, 1892

Η ορχήστρα έπαιζε το Πρ...

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Σον Μπίθελ [Shaun Bythell] «Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» (μτφρ. Μαριάννα Καλέμη) το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 18 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Key Books.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τύπος τρία

ΕΙΔΟΣ: PARENTE...

«Οδός Ευτυχίδου» της Χρύσας Φάντη (προδημοσίευση)

«Οδός Ευτυχίδου» της Χρύσας Φάντη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Χρύσας Φάντη «Οδός Ευτυχίδου», το οποίο κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Σμίλη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Πέτρο;»
«Εμένα φωνάζεις, γιαγιά;»
«Εσένα, γιε μου. Πάμε να δούμε τη θ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ