Θα σε πάρει ο δρόμος

Ο Σάκης Σερέφας, γέννημα-θρέμμα Θεσσαλονικιός, αποτελεί μια εντελώς ξεχωριστή περίπτωση συγγραφέα. Τόσο ο όγκος του έργου του –37 βιβλία!– όσο και η διαρκής μεταπήδησή του από το ένα λογοτεχνικό είδος στο άλλο συνθέτουν ένα περίπλοκο ψηφιδωτό από ποίηση, διηγήματα, αφηγήματα, μελέτες – και τα τελευταία χρόνια όλο και συχνότερα από θεατρικά έργα. Ειδικότερα στο θέατρο φαίνεται να έχουν βρει διέξοδο

το γλωσσικό ταμπεραμέντο του συγγραφέα και η έντονη προφορικότητα της γραφής του. Ετσι, διόλου τυχαία η σκηνική εκδοχή των έργων του τον έκανε γνωστό και στο ευρύτερο κοινό, εκτός λογοτεχνικής κοινότητας. Ο κύκλος άνοιξε με το «Μαμ» (Αμόρε, 2006), που του χάρισε και το Βραβείο Κουν της Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών Κριτικών, και συνεχίστηκε με τα «Λιωμένο βούτυρο» (Εθνικό, 2007), «Σεμινάριο βλακείας» (ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κέρκυρας), κ.ά., όλους τους έργα που ευτύχησαν τόσο καλλιτεχνικά όσο και εμπορικά.

Κάπου ανάμεσα στον πεζό λόγο και στο σπονδυλωτό θεατρικό έργο στέκεται και το πρόσφατο βιβλίο του «Θα σε πάρει ο δρόμος», το οποίο ανέβηκε ήδη στο θέατρο (Πειραματική σκηνή της «Τέχνης», 2009). Από άποψη φόρμας, πρόκειται για συλλογή διηγημάτων, αλλά ο προσεκτικός αναγνώστης γρήγορα διαπιστώνει ότι αυτό που ενώνει όλα τα κομμάτια της συλλογής είναι η έλλειψη εξωδιηγητικού αφηγητή. Ολες οι ιστορίες είναι αποτέλεσμα άμεσου λόγου: ακόμη κι οι διάλογοι είναι ενταγμένοι σε μια εξιστόρηση που απευθύνεσαι στον άλλον άμεσα και ζωντανά, σαν να βρίσκεται σε σκηνή. Πρόκειται εν ολίγοις για μικρά, πολύ μικρά, μονόπρακτα.

Οι ιστορίες του Σερέφα μοιάζουν βγαλμένες από τα απόνερα της ζωής απλών ανθρώπων. Πόρνες, σουβλατζήδες, μοναχικές γριές, ταξιτζήδες, κούριερ, πικραμένες ερωμένες, οι ήρωες και οι ηρωίδες του δεν είναι βγαλμένοι από σελίδες κομψευόμενης λογοτεχνίας αλλά από τον απόπατο της ζωής. Παράδειγμα; Εκκρίσεις, αίματα, ιδρώτες, σώματα, σεξουαλικές επιθυμίες και παράδοξες σκέψεις για το σύμπαν, τη ζωολογία, τους εξωγήινους, αναμειγνύονται όλα κάτω από την αναρχική πένα του συγγραφέα, με μεθυστική αλαφράδα.

Επίσης, ο Σερέφας –το γνωρίζουμε κι από άλλα γραπτά του– έχει μεγάλη αδυναμία στις στατιστικές, είναι συστηματικός ρέκτης πληροφοριών – ειδικά εκείνων που δεν χρησιμεύουν σε τίποτε. Παράδειγμα: Πόσα όνειρα βλέπει ένας άνθρωπος το χρόνο; Πόσα βλεφαρίσματα κάνει κάθε μέρα; Πόσα λίτρα σάλιο παράγει ανά μήνα; Δεκάδες «άχρηστα» νούμερα πέφτουν στο τραπέζι, υπονομεύοντας την τάση για εξήγηση των πάντων μέσα από την επιστημονική γνώση. Από τη μια ιστορία στην άλλη, από το ένα ξάφνιασμα στο άλλο, ακόμη κι όταν έχει κανείς την αίσθηση ότι μερικές φορές ο Σερέφας δεν μπορεί ή δεν θέλει να ξεχωρίσει το σημαντικό από το ανούσιο, η ανάγνωση τρέχει σαν τρένο στις ράγες του.

Κώστας Κατσουλάρης