machine360

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Οφείλουμε να ξεχάσουμε τον Αχιλλέα Κυριακίδη ως μεταφραστή του Μπόρχες· να ξεχάσουμε τον εισαγωγικό του ρόλο, να απαλλαγούμε από τη σκέψη του μεσάζοντα, να λησμονήσουμε κάθε άλλη του ιδιότητα. Η ίδια η πεζογραφία του μπορεί να αποτελέσει ένα αυτόνομο κεφάλαιο στο βιογραφικό του, καθώς τα μικρά κείμενά του λειτουργούν ως η ελληνική εκδοχή ενός χωνεμένου μεταμοντερνισμού, όπου η μορφή και η ευφυής εκδοχή τής κατασκευαστικότητας υπηρετεί ένα περιεχόμενο με φιλοσοφικές, επιστημονικές και υπαρξιακές προεκτάσεις.

Η νουβέλα του με τον τίτλο 360 υπαγορεύει μια κίνηση τριακοσίων εξήντα μοιρών, όπως αυτή των δεικτών του ρολογιού που υποβάλλει τη δωδεκάωρη εξέλιξη αλλά και την κυκλική πορεία του χρόνου. Από την άλλη, υποδεικνύει το σχήμα κύκλου που διέπει την αφήγηση, καθώς το κείμενο ξεκινά από το κεφάλαιο 1, όπου ένα ταξί προσκρούει πάνω σε έναν πεζό και τον σκοτώνει, και τελειώνει με το κεφάλαιο 1, όπου η ίδια πράξη εξηγείται πιο αναλυτικά και διευκρινίζεται. Το σημαντικό είναι βέβαια οι ενδιάμεσες ενότητες, που φωτίζουν προκαταβολικά την ανάγνωση του τελευταίου μέρους με ποικίλες λεπτομέρειες και σχόλια, τα οποία δομικά μάς βοηθούν να ξαναδιαβάσουμε το ίδιο συμβάν με άλλα γυαλιά.

Σπονδυλωτό κείμενο σκυταλοδρομίας

Τα ενδιάμεσα κεφάλαια οδηγούν τον αναγνώστη να δει αυτό το συμβάν ως γεγονός, που αποτελεί δομικό συστατικό μιας ολόκληρης μηχανής παραγωγής γεγονότων. Ο μηχανισμός του κειμενικού ρολογιού του Αχ. Κυριακίδη αποτελείται στην ουσία από πάμπολλα μικρογρανάζια, που με ακρίβεια συντέθηκαν σε μια αλυσιδωτή αλληλεξάρτηση. Εννέα μικρά επεισόδια με αφηγητές που δρουν και στοχάζονται μέσα σε ένα δωδεκάωρο, εκτός από την Ίνγκε η οποία αναφέρεται στην είσοδο των Αμερικανών στη Βιέννη μετά το πέρας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Όλοι οι άλλοι, έξι τον αριθμό, αφηγούνται με την εσωτερική εστίασή τους ένα στιγμιότυπο από τη μέρα εκείνη του 2013, στην οποία όλοι αυτοί παρεμπιπτόντως, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, συνέπεσαν γύρω από το αυτοκινητικό δυστύχημα του πεζού με το ταξί. Και σε κάθε αφήγηση οι πρωταγωνιστές των άλλων περνοδιαβαίνουν, άλλοι φευγαλέα κι άλλοι πιο έκδηλα, σε ένα σπονδυλωτό κείμενο σκυταλοδρομίας. Σαν το ένα γρανάζι να κινητοποιεί το επόμενο και συνάμα να δίνει ώθηση σε άλλα, μικρά, δευτερεύοντα, περιφερειακά, τα οποία όμως κανείς δεν ξέρει αν θα γίνουν λίγο αργότερα ακρογωνιαίοι λίθοι της ιστορίας.

Ένας μικρός κύκλος τυχαίων συναντήσεων και πολλαπλών διασταυρώσεων

Η ζωή, λέει ο Αχ. Κυριακίδης, είναι ένας μικρός κύκλος τυχαίων συναντήσεων και πολλαπλών διασταυρώσεων. Στην καθημερινή μας περιδιάβαση συναντάμε πολλούς γνωστούς, με τους οποίους δεν έχουμε πάντα τις καλύτερες σχέσεις, ακόμα κι αν είναι συγγενείς μας, αλλά και αγνώστους, οι οποίοι μπορεί να παίξουν καθοριστικό ρόλο στο μέλλον. Τα συμβάντα γύρω μας ενδέχεται να είναι γεγονότα, στιγμές σε μια ιστορία εν τω γίγνεσθαι, τα οποία συνεχώς ανανεώνεται, σαν τον χρόνο που περνά, ευθύγραμμα ή κυκλικά, ίσως σπειροειδώς, σε μια πορεία που κάνει τους κύκλους της για να ξανασυναντήσει το χθες και να βρει το αύριο.

Το μικρό βιβλιαράκι του συγγραφέα διαβάζεται σαν ένα μεταμοντέρνο παιχνίδι, όπου τα λιπόσαρκα αφηγηματικά κομματάκια συνθέτουν ένα άκεντρο παζλ. Πολλές φορές αυτά τα κολλαζιακά παιχνίδια αποδεικνύονται σκέτη βιτρίνα, κούφια πρωτοπορία, πειραματικές συνταγές που δεν αποσκοπούν σε τίποτα άλλο παρά στη δημιουργία μιας ενδολογοτεχνικής συνθήκης, χωρίς εξωτερικά ερείσματα. Ο Αχ. Κυριακίδης αποφεύγει αυτή την παγίδα, παρά τον κλειστό χαρακτήρα της διακειμενικότητας, παρά την ελιτίστικη εικόνα των πολλών επιφανών ονομάτων και έργων. Γιατί; Γιατί ευθαρσώς δηλώνει ότι ο κύκλος των 360 μοιρών δεν έχει κέντρο, αλλά όλα γυρίζουν γύρω από αυτό το κενό. Κι ο αναγνώστης γρήγορα καταλαβαίνει τους κανόνες αυτού του παιχνιδιού...

ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ | gperand@yahoo.gr

360-exof360
Αχιλλέας Κυριακίδης
Πατάκης 2013
Σελ. 60, τιμή: € 5,50
 
politeia-link
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

Για την ανθολογία διηγημάτων «Δεν είμαι ρομπότ» (επίμετρο Γεράσιμος Κουζέλης, εκδ. Θεμέλιο). Στην εικόνα, στιγμιότυπο από την κορεάτικη σειρά «I'm not a robot». 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Μπορεί η Τεχνητή Νοημοσύνη να γράψει λογοτεχνία; Μπορεί να γράψει λογοτ...

«Τράνταγμα» του Νικόλα Ευαντινού (κριτική) – Διευρύνοντας τα όρια της προσωπικής εμπειρίας

«Τράνταγμα» του Νικόλα Ευαντινού (κριτική) – Διευρύνοντας τα όρια της προσωπικής εμπειρίας

Για τη συλλογή διηγημάτων του Νικόλα Ευαντινού «Τράνταγμα» (εκδ. Κέδρος). 

Γράφει ο Νίκος Χρυσός

Παρότι πρώτο πεζογραφικό βιβλίο του, το ...

«O κόκκινος καθηγητής» του Διονύση Χαριτόπουλου (κριτική) – Το χρονικό ενός θυμωμένου παιδιού

«O κόκκινος καθηγητής» του Διονύση Χαριτόπουλου (κριτική) – Το χρονικό ενός θυμωμένου παιδιού

Για το χρονικό του Διονύση Χαριτόπουλου «Ο κόκκινος καθηγητής» (εκδ. Τόπος).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο Πειραιάς των ανθρώπων της βιοπάλης, αλλά και των τυχοδιωκτών, που δεν διστάζουν να διαβούν τον Ρουβίκωνα και να παρανο...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Στην Αθηνά Ψυλλιά το 5ο Βραβείο Μετάφρασης ΛΕΑ – Για το μυθιστόρημα «Αρχαία καλλιέργεια» του Ραντουάν Νασσάρ

Στην Αθηνά Ψυλλιά το 5ο Βραβείο Μετάφρασης ΛΕΑ – Για το μυθιστόρημα «Αρχαία καλλιέργεια» του Ραντουάν Νασσάρ

Η Αθηνά Ψυλλιά τιμήθηκε με το 5ο Βραβείο Μετάφρασης ΛΕΑ (Λογοτεχνία Εν Αθήναις) για το μυθιστόρημα «Αρχαία καλλιέργεια» του Ραντουάν Νασσάρ (Raduan Nassar), που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. © για τις εικόνες: Sissy Morfi 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050; Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα» του Γιώργου Σιακαντάρη (κριτική) – Αναγνωρίζοντας τις μεταλλάξεις κόντρα στον κυνισμό

«Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050; Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα» του Γιώργου Σιακαντάρη (κριτική) – Αναγνωρίζοντας τις μεταλλάξεις κόντρα στον κυνισμό

Για το δοκίμιο του Γιώργου Σιακαντάρη «Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050; – Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα» (εκδ. Αλεξάνδρεια). 

Γράφει ο Λάμπρος Α. Φλιτούρης

Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μάς βομβαρδίζου...

«Τρεις ιστορίες» του Γκυστάβ Φλωμπέρ – Στην καρδιά της μυθοπλασίας

«Τρεις ιστορίες» του Γκυστάβ Φλωμπέρ – Στην καρδιά της μυθοπλασίας

Για το τελευταίο βιβλίο του Γκυστάβ Φλωμπέρ [Gustave Flaubert] «Τρεις ιστορίες» (μτφρ. Τιτίκα Δημητρούλια, επίμετρο Σωτήρης Παρασχάς, εκδ. Αντίποδες).

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

«Συγκρίνοντας την εικόνα με το κείμενο, ο αναγνώστης θα σκεφτόταν: “Δεν καταλαβαίνω τίποτα, πώς έ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

«Ένα δικό του δωμάτιο» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

«Ένα δικό του δωμάτιο» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Παναγιώτη Γούτα «Ένα δικό του δωμάτιο», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 30 Μαΐου από τις εκδόσεις Ρώμη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΔΑΚΡΥΑ

Γέρασε πια, θα πλησιάζει τα ενε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργο της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Πέντε μελέτες που κυκλοφόρησαν προσφάτα πραγματεύονται τη σχέση του νου με το σώμα, την έννοια του «τραύματος», αλλά και τη θέση της ψυχανάλυσης στον σύγχρονο κόσμο. Κεντρική εικόνα: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Ποιος είναι ο ακριβής ρόλος της καρδιάς και ποιος του εγκεφάλου; Ποιοι μύθοι σχετικά με αυτά τα δύο όργανα καλλιεργούνται από τη σύγχρονη κουλτούρα; Τι αποτελεί «τραυματική εμπειρία» και πώς μπορούμε να αλληλεπιδράσουμε αποτελεσματικά με τα νεαρά αυτιστικά άτομα; Τέσσερα νέα βιβλία από τις εκδόσεις Gutenberg καταπιά...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ