machine360

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Οφείλουμε να ξεχάσουμε τον Αχιλλέα Κυριακίδη ως μεταφραστή του Μπόρχες· να ξεχάσουμε τον εισαγωγικό του ρόλο, να απαλλαγούμε από τη σκέψη του μεσάζοντα, να λησμονήσουμε κάθε άλλη του ιδιότητα. Η ίδια η πεζογραφία του μπορεί να αποτελέσει ένα αυτόνομο κεφάλαιο στο βιογραφικό του, καθώς τα μικρά κείμενά του λειτουργούν ως η ελληνική εκδοχή ενός χωνεμένου μεταμοντερνισμού, όπου η μορφή και η ευφυής εκδοχή τής κατασκευαστικότητας υπηρετεί ένα περιεχόμενο με φιλοσοφικές, επιστημονικές και υπαρξιακές προεκτάσεις.

Η νουβέλα του με τον τίτλο 360 υπαγορεύει μια κίνηση τριακοσίων εξήντα μοιρών, όπως αυτή των δεικτών του ρολογιού που υποβάλλει τη δωδεκάωρη εξέλιξη αλλά και την κυκλική πορεία του χρόνου. Από την άλλη, υποδεικνύει το σχήμα κύκλου που διέπει την αφήγηση, καθώς το κείμενο ξεκινά από το κεφάλαιο 1, όπου ένα ταξί προσκρούει πάνω σε έναν πεζό και τον σκοτώνει, και τελειώνει με το κεφάλαιο 1, όπου η ίδια πράξη εξηγείται πιο αναλυτικά και διευκρινίζεται. Το σημαντικό είναι βέβαια οι ενδιάμεσες ενότητες, που φωτίζουν προκαταβολικά την ανάγνωση του τελευταίου μέρους με ποικίλες λεπτομέρειες και σχόλια, τα οποία δομικά μάς βοηθούν να ξαναδιαβάσουμε το ίδιο συμβάν με άλλα γυαλιά.

Σπονδυλωτό κείμενο σκυταλοδρομίας

Τα ενδιάμεσα κεφάλαια οδηγούν τον αναγνώστη να δει αυτό το συμβάν ως γεγονός, που αποτελεί δομικό συστατικό μιας ολόκληρης μηχανής παραγωγής γεγονότων. Ο μηχανισμός του κειμενικού ρολογιού του Αχ. Κυριακίδη αποτελείται στην ουσία από πάμπολλα μικρογρανάζια, που με ακρίβεια συντέθηκαν σε μια αλυσιδωτή αλληλεξάρτηση. Εννέα μικρά επεισόδια με αφηγητές που δρουν και στοχάζονται μέσα σε ένα δωδεκάωρο, εκτός από την Ίνγκε η οποία αναφέρεται στην είσοδο των Αμερικανών στη Βιέννη μετά το πέρας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Όλοι οι άλλοι, έξι τον αριθμό, αφηγούνται με την εσωτερική εστίασή τους ένα στιγμιότυπο από τη μέρα εκείνη του 2013, στην οποία όλοι αυτοί παρεμπιπτόντως, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, συνέπεσαν γύρω από το αυτοκινητικό δυστύχημα του πεζού με το ταξί. Και σε κάθε αφήγηση οι πρωταγωνιστές των άλλων περνοδιαβαίνουν, άλλοι φευγαλέα κι άλλοι πιο έκδηλα, σε ένα σπονδυλωτό κείμενο σκυταλοδρομίας. Σαν το ένα γρανάζι να κινητοποιεί το επόμενο και συνάμα να δίνει ώθηση σε άλλα, μικρά, δευτερεύοντα, περιφερειακά, τα οποία όμως κανείς δεν ξέρει αν θα γίνουν λίγο αργότερα ακρογωνιαίοι λίθοι της ιστορίας.

Ένας μικρός κύκλος τυχαίων συναντήσεων και πολλαπλών διασταυρώσεων

Η ζωή, λέει ο Αχ. Κυριακίδης, είναι ένας μικρός κύκλος τυχαίων συναντήσεων και πολλαπλών διασταυρώσεων. Στην καθημερινή μας περιδιάβαση συναντάμε πολλούς γνωστούς, με τους οποίους δεν έχουμε πάντα τις καλύτερες σχέσεις, ακόμα κι αν είναι συγγενείς μας, αλλά και αγνώστους, οι οποίοι μπορεί να παίξουν καθοριστικό ρόλο στο μέλλον. Τα συμβάντα γύρω μας ενδέχεται να είναι γεγονότα, στιγμές σε μια ιστορία εν τω γίγνεσθαι, τα οποία συνεχώς ανανεώνεται, σαν τον χρόνο που περνά, ευθύγραμμα ή κυκλικά, ίσως σπειροειδώς, σε μια πορεία που κάνει τους κύκλους της για να ξανασυναντήσει το χθες και να βρει το αύριο.

Το μικρό βιβλιαράκι του συγγραφέα διαβάζεται σαν ένα μεταμοντέρνο παιχνίδι, όπου τα λιπόσαρκα αφηγηματικά κομματάκια συνθέτουν ένα άκεντρο παζλ. Πολλές φορές αυτά τα κολλαζιακά παιχνίδια αποδεικνύονται σκέτη βιτρίνα, κούφια πρωτοπορία, πειραματικές συνταγές που δεν αποσκοπούν σε τίποτα άλλο παρά στη δημιουργία μιας ενδολογοτεχνικής συνθήκης, χωρίς εξωτερικά ερείσματα. Ο Αχ. Κυριακίδης αποφεύγει αυτή την παγίδα, παρά τον κλειστό χαρακτήρα της διακειμενικότητας, παρά την ελιτίστικη εικόνα των πολλών επιφανών ονομάτων και έργων. Γιατί; Γιατί ευθαρσώς δηλώνει ότι ο κύκλος των 360 μοιρών δεν έχει κέντρο, αλλά όλα γυρίζουν γύρω από αυτό το κενό. Κι ο αναγνώστης γρήγορα καταλαβαίνει τους κανόνες αυτού του παιχνιδιού...

ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ | gperand@yahoo.gr

360-exof360
Αχιλλέας Κυριακίδης
Πατάκης 2013
Σελ. 60, τιμή: € 5,50
 
politeia-link
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

Για το μυθιστόρημα του Ξενοφώντα Κοντιάδη «Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, ο Νίκος Μπελογιάννης. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Τι άνθρωποι ήταν αυτοί που μετά την ήττα του ΚΚΕ κα...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές» (εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο συγγραφέας ως αντηχείο ενός παλλόμενου κόσμου. Ο δημιουργός ως γόνιμος υποδοχέας γεγονότων, αδιαμόρφωτων κατά βάση, όπω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Το πρώτο επεισόδιο της εκπομπής «Βίος και Πολιτεία» μεταδόθηκε ζωντανά την Παρασκευή και βρίσκεται ήδη στον «αέρα» του διαδικτύου. Μια πρωτοβουλία του μεγαλύτερου και πιο εν...

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Σε συνέντευξή της στο American Booksellers Association, η Βόσνια συγγραφέας Lana Bastašić μίλησε για το βιβλίο της «Πιάσε το λαγό», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg, σε μετάφραση Ισμήνης Ραντούλοβιτς.

Επιμέλεια: Book Press

...
Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ