polla_korto

Του Παναγιώτη Γούτα 

Ύστερα από την ολοκλήρωση της ανάγνωσης του τελευταίου βιβλίου του Κορτώ είναι φανερό πως το κείμενο στερείται κάποιας ιδιαίτερης τραγικότητας (και ιδιαιτερότητας) στον πυρήνα του, για να αξιοποιηθεί επιτυχώς ως «σοβαρή» αυτοβιογραφία.

Τι θέλω να πω μ’ αυτό; Ο βασικός ήρωας των επιμέρους ιστοριών είναι (σχεδόν πάντα) ο ίδιος ο συγγραφέας, ο οποίος, τρυφηλός και παχύτατος, ξεκινά από τη συμπρωτεύουσα και ως κακομαθημένο καρντάσι τρώει το καταπέτασμα, ξεπαραδιάζει τους γονείς του, τους κλέβει τσιγάρα, φοιτά στο πιο φημισμένο ιδιωτικό της πόλης, έχει πάντα τη σιγουράντζα του πατρός Κορτώ (αναγνωρισμένου οδοντίατρου της νύμφης του Θερμαϊκού), κι ενώ ο ίδιος αδειάζει τα ράφια των Μαρινόπουλου, Μασούτη, Κόντινεντ και δε συμμαζεύεται, μια ωραία πρωία παρατά την Ιατρική και, θανούσης της μητρός Κορτώ (εδώ πέπλο μυστηρίου καλύπτει τον χαμό της), πάλι με τον εύκολο και βολικό παρά τού άκρως ανεκτικού και ανοιχτών οριζόντων πατρός Κορτώ, κατεβαίνει στην Αθήνα, από την πρώτη μέρα δουλεύει οχτάωρο στον Καστανιώτη, μεταφράζει, γράφει ασύστολα, εκδίδει μυθιστορήματα, χάνει βάρος, γίνεται σένιος και στιλάτος (πάντα, όμως, με μια λανθάνουσα ροπή στο φαγητό και σε ό,τι άλλο υπονοεί εκείνο το πολλά του τίτλου του), κάνει κουμπάρα τη Λώρη Κέζα, δέχεται τηλεφωνικώς, επί καθημερινής βάσεως, διατροφικές συμβουλές της Σώτης Τριανταφύλλου, και γίνεται το γνωστό ευφυές Εξαρχειόπουλο που φοβάται πάντα τις κατσαρίδες και νοσταλγεί, πού και πού, κάποια παλιά συμβάντα της Θεσσαλονίκης, που τυγχάνει και γενέτειρά του.

Υπ’ αυτό το μονοδιάστατο και αυστηρό, σχεδόν ισοπεδωτικό, πρίσμα, και με δεδομένη τη σαλονικιώτικη παράδοση στη γύμνωση της ψυχής, τον ρεαλισμό, την εξομολόγηση και τη βιωματική πεζογραφία (όρα Χριστιανόπουλο, Ιωάννου, Καζαντζή, Σφυρίδη, πεζογράφους της Διαγωνίου κ.α), το βιβλίο του Κορτώ υστερεί καταφανέστατα. Όμως ο ίδιος δεν στόχευε να γράψει «δύσκολα» και «δύσπεπτα» πράγματα – άλλωστε σε διάσπαρτα σημεία της αφήγησής του δηλώνει πως απεχθάνεται τη σοβαρή ή σοβαροφανή τέχνη, όλων των ειδών και εκφάνσεων. Στόχος του ήταν μια άλλου τύπου αφηγηματική αυτοβιογραφία, ένα δείγμα ανάκατα επιλεγμένων προσωπικών στιγμών του παρελθόντος, όπου το τραγικό με το κωμικό συνυφαίνονται και συνυπάρχουν αρμονικά, με χαλαρό, διασκεδαστικό ύφος τύπου Τσιφόρου, με το χιούμορ, ή καλύτερα το γέλιο, να καλύπτει τα πάντα, ν’ αποφορτίζει και να φαιδρύνει σοβαρές κι ενοχλητικές καταστάσεις, κι εντέλει, μέσω αυτού, να υποδεικνύεται ένας δρόμος, μια διέξοδος για την ίαση της ψυχής και των προβλημάτων που μας ταλανίζουν. Έτσι, μάλιστα… Υπό αυτό το ανεκτικότερο πρίσμα, το Ο άνθρωπος που έτρωγε πολλά αποκτά σημαντικό λόγο ύπαρξης.

Ξεφορτώθηκε το παρελθόν και ησύχασε 

kortoΑπήλαυσα μέσα σε λίγες μόνο ώρες τα 20 αφηγηματικά κομμάτια του βιβλίου, όπου η ιστορία πάντα ρέει σπαρταριστά κι αβίαστα στις σελίδες του, με δαιμονικό χιούμορ και υπονομευτική, ανατρεπτική διάθεση, ίσως λίγο παραπάνω ναρκισσιστική του αναμενόμενου, αλλά με ειλικρίνεια, αυτοσαρκασμό κι ένα εξομολογητικό ύφος που ξενίζει. Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης ένιωσα πως χάζευα σε γκαλερί πίνακες του Φερνάντο Μποτέρο, ενώ ένα αχνό χαμόγελο διαγραφόταν μονίμως στα χείλη. Η βουλιμία, η καταναλωτική μανία, η εντομοφοβία, η αποδόμηση των ερωτικών στάσεων, εικόνες από τη ζωή της Θεσσαλονίκης του ογδόντα και της Αθήνας στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα, ευτράπελα σε θερινούς σινεμάδες της συμπρωτεύουσας, η ερωτική του κλίση που κι αυτή γίνεται αντικείμενο σαρκασμού, μεθύσια από την κοιλιά της μάνας μέσω του ομφάλιου λώρου, γυναικούλες που τερατολογούν ασύστολα, ταξίδια στην Κοπεγχάγη, τη Λειψία και τη Στοκχόλμη, αλλά και η εύστοχη διακωμώδηση ασήκωτων στιγμών σοβαρών βιβλίων ή σοβαροφανών συγγραφέων ή κινηματογραφικών ταινιών «βαριάς» κουλτούρας, είναι μερικά μόνο από τα θέματα που θα συναντήσει ο αναγνώστης στο τελευταίο βιβλίο του Κορτώ. Στο τέλος των αφηγηματικών σπονδύλων (εδώ να επισημάνω πως σωστά εκδότης και συγγραφέας δεν ονόμασαν το βιβλίο διηγήματα, αφήνοντάς το αχαρακτήριστο) υπάρχει συχνά μια συνόψιση της ιστορίας, μια ηθελημένα χιουμοριστική νουθεσία, μια πετυχημένη ατάκα που αναμένουμε ή κάποια συμβουλή που δίνει ο Κ. στους αναγνώστες του, με την άνεση ανθρώπου που ξεφορτώθηκε το παρελθόν του και ησύχασε.

Στη σπαρταριστή αφήγηση υπάρχουν εμβόλιμες λέξεις ή φράσεις του αθηναϊκού λάιφ στάιλ (ξεπαρταλιάστηκα, καταπιόνας κτλ.), με τις οποίες πιθανόν να ξεκαρδίζονταν οι «ιέρειες» των τηλεοπτικών ριάλιτι, αν διάβαζαν, φυσικά, το βιβλίο, αλλά αυτό δεν ενοχλεί και τόσο ούτε αποδυναμώνει το αιχμηρό, καυστικό και σαρκαστικό τόνο τού όλου εγχειρήματος.

Ο πρόλογος του Τζούμα λειτουργεί μεν ως κράχτης σ’ ένα κοινό που σχετίζεται με το λάιφ στάιλ και την ημιλογοτεχνία, αλλά νομίζω πως περίττευε.

Τέλος, προσυπογράφω ανεπιφύλακτα τις απόψεις του συγγραφέα για τον μεγάλο παραγκωνισμένο των γραμμάτων μας, τον Τσιφόρο, που χάρισε άφθονο γέλιο σε αρκετές γενιές αναγνωστών με τα δροσερά βιβλία του, και, τελικώς, καταχωνιάστηκε κάτω από το βάρος σκοτεινών και δυσκοίλιων συγγραφέων βαρύγδουπων και ακαταλαβίστικων έργων.

Τελικά, μάλλον καλώς γράφηκε το συγκεκριμένο βιβλίο. Είτε κατόπιν συστάσεως των 2 (δύο) ψυχιάτρων του που απαλύνουν την κατάθλιψή του (γίνεται σχετική αναφορά από τον Κ, σε κάποια σημεία του βιβλίου), είτε κατόπιν αιτήματος του εκδότη του, είτε με πρωτοβουλία του ίδιου του συγγραφέα για ξέπλυμα μαύρου (και παχουλού) παρελθόντος, γνωρίσαμε μια άλλη πτυχή του αστείρευτου ταλέντου του Κορτώ. Την κωμική, τη σατιρική, την παιγνιώδη. Και, το σημαντικότερο: Γελάσαμε με την ψυχή μας.

 

pollaΟ άνθρωπος που έτρωγε πολλά
Αύγουστος Κορτώ
Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2012
Τιμή:  € 10,65σελ. 186

 

 

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η κεφαλή του Τσάτσγουερθ» της Κωνσταντίας Σωτηρίου (κριτική) – Μυθιστόρημα με στοιχεία ιστορικής και λαογραφικής έρευνας

«Η κεφαλή του Τσάτσγουερθ» της Κωνσταντίας Σωτηρίου (κριτική) – Μυθιστόρημα με στοιχεία ιστορικής και λαογραφικής έρευνας

Για το μυθιστόρημα της Κωνσταντίας Σωτηρίου «Η κεφαλή του Τσάτσγουερθ» (εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων

Κύπρια πεζογράφος της νέας γενιάς, η ...

«Θα πέσει η νύχτα» του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη (κριτική) – Ο θεσσαλικός κάμπος καίγεται

«Θα πέσει η νύχτα» του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη (κριτική) – Ο θεσσαλικός κάμπος καίγεται

Για το μυθιστόρημα του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη «Θα πέσει η νύχτα» (εκδ. Μεταίχμιο). Κεντρική εικόνα, τμήμα φωτογραφίας του Τάκη Τλούπα, έργο του οποίου κοσμεί και το εξώφυλλο του βιβλίου.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο θεσσαλικό...

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

Για την ανθολογία διηγημάτων «Δεν είμαι ρομπότ» (επίμετρο Γεράσιμος Κουζέλης, εκδ. Θεμέλιο). Στην εικόνα, στιγμιότυπο από την κορεάτικη σειρά «I'm not a robot». 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Μπορεί η Τεχνητή Νοημοσύνη να γράψει λογοτεχνία; Μπορεί να γράψει λογοτ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Άρης Μαραγκόπουλος: «Τα μαρξιστικά διαβάσματα ξεθώριασαν όταν διάβασα

Άρης Μαραγκόπουλος: «Τα μαρξιστικά διαβάσματα ξεθώριασαν όταν διάβασα "Το δικαίωμα την τεμπελιά"»

Από τον «Εραστή της λαίδης Τσάτερλυ» στους «Υπνοβάτες» και από τις «Μεταμορφώσεις» στον «Οδυσσέα», αυτά είναι κάποια από τα-βιβλία-της-ζωής του Άρη Μαραγκόπουλου.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Το πρώτο βιβλίο που θυμάμαι...

«Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα» του Αρμάντο Ρομέρο – Ποίηση όπως το φως κι η θάλασσα

«Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα» του Αρμάντο Ρομέρο – Ποίηση όπως το φως κι η θάλασσα

Για την ποιητική συλλογή του Αρμάντο Ρομέρο (Armando Romero) «Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα» (μτφρ. Αγαθή Δημητρούκα, εκδ. Τόπος). 

Γράφει ο Χρήστος Κούκης

Ο Αρμάντο Ρομέρο έλκει την καταγωγή του από την Ελλάδα. Σ...

Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Βλέπω τα μυθιστορήματα ως το πεδίο όπου η ανθρώπινη κατάσταση μετατρέπεται σε μυστήριο που πρέπει να λυθεί»

Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Βλέπω τα μυθιστορήματα ως το πεδίο όπου η ανθρώπινη κατάσταση μετατρέπεται σε μυστήριο που πρέπει να λυθεί»

«Γράφω για να επικοινωνήσω με τον αναγνώστη, γι’ αυτό και έχω πάντα στο νου μου να διεγείρω το ενδιαφέρον του» μας είπε ο Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες (Juan Gabriel Vásquez), που συμμετέχει στο Φεστιβάλ ΛΕΑ. Με αφορμή το βιβλίο του «Η μετάφραση του κόσμου» (μτφρ. Αχ. Κυριακίδης, εκδ. Ίκαρος), μιλά για την πολιτική μυθοπλα...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Ανί Ερνό [Annie Ernaux], «Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Ιουνίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τα σουπερμάρκετ και ο...

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Επτά νέες ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά νέες ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά ποιητές και ποιήτριες παραδίδουν τους στίχους τους στο αναγνωστικό κοινό μέσα από τις νέες τους ποιητικές συλλογές που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

Επτά ποιητικά βιβλία από τις εκδόσεις Βακχικόν. 

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργο της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Πέντε μελέτες που κυκλοφόρησαν προσφάτα πραγματεύονται τη σχέση του νου με το σώμα, την έννοια του «τραύματος», αλλά και τη θέση της ψυχανάλυσης στον σύγχρονο κόσμο. Κεντρική εικόνα: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ