polla_korto

Του Παναγιώτη Γούτα 

Ύστερα από την ολοκλήρωση της ανάγνωσης του τελευταίου βιβλίου του Κορτώ είναι φανερό πως το κείμενο στερείται κάποιας ιδιαίτερης τραγικότητας (και ιδιαιτερότητας) στον πυρήνα του, για να αξιοποιηθεί επιτυχώς ως «σοβαρή» αυτοβιογραφία.

Τι θέλω να πω μ’ αυτό; Ο βασικός ήρωας των επιμέρους ιστοριών είναι (σχεδόν πάντα) ο ίδιος ο συγγραφέας, ο οποίος, τρυφηλός και παχύτατος, ξεκινά από τη συμπρωτεύουσα και ως κακομαθημένο καρντάσι τρώει το καταπέτασμα, ξεπαραδιάζει τους γονείς του, τους κλέβει τσιγάρα, φοιτά στο πιο φημισμένο ιδιωτικό της πόλης, έχει πάντα τη σιγουράντζα του πατρός Κορτώ (αναγνωρισμένου οδοντίατρου της νύμφης του Θερμαϊκού), κι ενώ ο ίδιος αδειάζει τα ράφια των Μαρινόπουλου, Μασούτη, Κόντινεντ και δε συμμαζεύεται, μια ωραία πρωία παρατά την Ιατρική και, θανούσης της μητρός Κορτώ (εδώ πέπλο μυστηρίου καλύπτει τον χαμό της), πάλι με τον εύκολο και βολικό παρά τού άκρως ανεκτικού και ανοιχτών οριζόντων πατρός Κορτώ, κατεβαίνει στην Αθήνα, από την πρώτη μέρα δουλεύει οχτάωρο στον Καστανιώτη, μεταφράζει, γράφει ασύστολα, εκδίδει μυθιστορήματα, χάνει βάρος, γίνεται σένιος και στιλάτος (πάντα, όμως, με μια λανθάνουσα ροπή στο φαγητό και σε ό,τι άλλο υπονοεί εκείνο το πολλά του τίτλου του), κάνει κουμπάρα τη Λώρη Κέζα, δέχεται τηλεφωνικώς, επί καθημερινής βάσεως, διατροφικές συμβουλές της Σώτης Τριανταφύλλου, και γίνεται το γνωστό ευφυές Εξαρχειόπουλο που φοβάται πάντα τις κατσαρίδες και νοσταλγεί, πού και πού, κάποια παλιά συμβάντα της Θεσσαλονίκης, που τυγχάνει και γενέτειρά του.

Υπ’ αυτό το μονοδιάστατο και αυστηρό, σχεδόν ισοπεδωτικό, πρίσμα, και με δεδομένη τη σαλονικιώτικη παράδοση στη γύμνωση της ψυχής, τον ρεαλισμό, την εξομολόγηση και τη βιωματική πεζογραφία (όρα Χριστιανόπουλο, Ιωάννου, Καζαντζή, Σφυρίδη, πεζογράφους της Διαγωνίου κ.α), το βιβλίο του Κορτώ υστερεί καταφανέστατα. Όμως ο ίδιος δεν στόχευε να γράψει «δύσκολα» και «δύσπεπτα» πράγματα – άλλωστε σε διάσπαρτα σημεία της αφήγησής του δηλώνει πως απεχθάνεται τη σοβαρή ή σοβαροφανή τέχνη, όλων των ειδών και εκφάνσεων. Στόχος του ήταν μια άλλου τύπου αφηγηματική αυτοβιογραφία, ένα δείγμα ανάκατα επιλεγμένων προσωπικών στιγμών του παρελθόντος, όπου το τραγικό με το κωμικό συνυφαίνονται και συνυπάρχουν αρμονικά, με χαλαρό, διασκεδαστικό ύφος τύπου Τσιφόρου, με το χιούμορ, ή καλύτερα το γέλιο, να καλύπτει τα πάντα, ν’ αποφορτίζει και να φαιδρύνει σοβαρές κι ενοχλητικές καταστάσεις, κι εντέλει, μέσω αυτού, να υποδεικνύεται ένας δρόμος, μια διέξοδος για την ίαση της ψυχής και των προβλημάτων που μας ταλανίζουν. Έτσι, μάλιστα… Υπό αυτό το ανεκτικότερο πρίσμα, το Ο άνθρωπος που έτρωγε πολλά αποκτά σημαντικό λόγο ύπαρξης.

Ξεφορτώθηκε το παρελθόν και ησύχασε 

kortoΑπήλαυσα μέσα σε λίγες μόνο ώρες τα 20 αφηγηματικά κομμάτια του βιβλίου, όπου η ιστορία πάντα ρέει σπαρταριστά κι αβίαστα στις σελίδες του, με δαιμονικό χιούμορ και υπονομευτική, ανατρεπτική διάθεση, ίσως λίγο παραπάνω ναρκισσιστική του αναμενόμενου, αλλά με ειλικρίνεια, αυτοσαρκασμό κι ένα εξομολογητικό ύφος που ξενίζει. Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης ένιωσα πως χάζευα σε γκαλερί πίνακες του Φερνάντο Μποτέρο, ενώ ένα αχνό χαμόγελο διαγραφόταν μονίμως στα χείλη. Η βουλιμία, η καταναλωτική μανία, η εντομοφοβία, η αποδόμηση των ερωτικών στάσεων, εικόνες από τη ζωή της Θεσσαλονίκης του ογδόντα και της Αθήνας στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα, ευτράπελα σε θερινούς σινεμάδες της συμπρωτεύουσας, η ερωτική του κλίση που κι αυτή γίνεται αντικείμενο σαρκασμού, μεθύσια από την κοιλιά της μάνας μέσω του ομφάλιου λώρου, γυναικούλες που τερατολογούν ασύστολα, ταξίδια στην Κοπεγχάγη, τη Λειψία και τη Στοκχόλμη, αλλά και η εύστοχη διακωμώδηση ασήκωτων στιγμών σοβαρών βιβλίων ή σοβαροφανών συγγραφέων ή κινηματογραφικών ταινιών «βαριάς» κουλτούρας, είναι μερικά μόνο από τα θέματα που θα συναντήσει ο αναγνώστης στο τελευταίο βιβλίο του Κορτώ. Στο τέλος των αφηγηματικών σπονδύλων (εδώ να επισημάνω πως σωστά εκδότης και συγγραφέας δεν ονόμασαν το βιβλίο διηγήματα, αφήνοντάς το αχαρακτήριστο) υπάρχει συχνά μια συνόψιση της ιστορίας, μια ηθελημένα χιουμοριστική νουθεσία, μια πετυχημένη ατάκα που αναμένουμε ή κάποια συμβουλή που δίνει ο Κ. στους αναγνώστες του, με την άνεση ανθρώπου που ξεφορτώθηκε το παρελθόν του και ησύχασε.

Στη σπαρταριστή αφήγηση υπάρχουν εμβόλιμες λέξεις ή φράσεις του αθηναϊκού λάιφ στάιλ (ξεπαρταλιάστηκα, καταπιόνας κτλ.), με τις οποίες πιθανόν να ξεκαρδίζονταν οι «ιέρειες» των τηλεοπτικών ριάλιτι, αν διάβαζαν, φυσικά, το βιβλίο, αλλά αυτό δεν ενοχλεί και τόσο ούτε αποδυναμώνει το αιχμηρό, καυστικό και σαρκαστικό τόνο τού όλου εγχειρήματος.

Ο πρόλογος του Τζούμα λειτουργεί μεν ως κράχτης σ’ ένα κοινό που σχετίζεται με το λάιφ στάιλ και την ημιλογοτεχνία, αλλά νομίζω πως περίττευε.

Τέλος, προσυπογράφω ανεπιφύλακτα τις απόψεις του συγγραφέα για τον μεγάλο παραγκωνισμένο των γραμμάτων μας, τον Τσιφόρο, που χάρισε άφθονο γέλιο σε αρκετές γενιές αναγνωστών με τα δροσερά βιβλία του, και, τελικώς, καταχωνιάστηκε κάτω από το βάρος σκοτεινών και δυσκοίλιων συγγραφέων βαρύγδουπων και ακαταλαβίστικων έργων.

Τελικά, μάλλον καλώς γράφηκε το συγκεκριμένο βιβλίο. Είτε κατόπιν συστάσεως των 2 (δύο) ψυχιάτρων του που απαλύνουν την κατάθλιψή του (γίνεται σχετική αναφορά από τον Κ, σε κάποια σημεία του βιβλίου), είτε κατόπιν αιτήματος του εκδότη του, είτε με πρωτοβουλία του ίδιου του συγγραφέα για ξέπλυμα μαύρου (και παχουλού) παρελθόντος, γνωρίσαμε μια άλλη πτυχή του αστείρευτου ταλέντου του Κορτώ. Την κωμική, τη σατιρική, την παιγνιώδη. Και, το σημαντικότερο: Γελάσαμε με την ψυχή μας.

 

pollaΟ άνθρωπος που έτρωγε πολλά
Αύγουστος Κορτώ
Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2012
Τιμή:  € 10,65σελ. 186

 

 

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

Για το μυθιστόρημα του Ξενοφώντα Κοντιάδη «Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, ο Νίκος Μπελογιάννης. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Τι άνθρωποι ήταν αυτοί που μετά την ήττα του ΚΚΕ κα...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές» (εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο συγγραφέας ως αντηχείο ενός παλλόμενου κόσμου. Ο δημιουργός ως γόνιμος υποδοχέας γεγονότων, αδιαμόρφωτων κατά βάση, όπω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη προτείνεται για την ευρωπαϊκή λίστα βιβλίων της Ευρωπαϊκής Βιβλιοθήκης Readers of Europe για το 2023.

Επιμέλεια: Book Press

Το ...

«Ο Νίκος Καζαντζάκης και οι Έλληνες ομότεχνοί του: Αλληλεπιδράσεις, συνάφειες και διαφωνίες» – Συνέδριο στο Γαλλικό Ινστιτούτο

«Ο Νίκος Καζαντζάκης και οι Έλληνες ομότεχνοί του: Αλληλεπιδράσεις, συνάφειες και διαφωνίες» – Συνέδριο στο Γαλλικό Ινστιτούτο

Με αφορμή τη συμπλήρωση 140 χρόνων από τη γέννηση του Νίκου Καζαντζάκη, θα διεξαχθεί το Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα «Ο Νίκος Καζαντζάκης και οι Έλληνες ομότεχνοί του: Αλληλεπιδράσεις, συνάφειες και διαφωνίες» στις 10 και 11 Ιουνίου, στο Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος.

Επιμέλεια: ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Κανείς δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημά σου, αν δεν κάνεις ο ίδιος την αρχή για να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Είκοσι επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις βιβλίων αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης από τους επαγγελματίες του είδους.

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ