NEKRO_DERMA250

Του Μάκη Πανώριου

Μπορεί ο τρόμος να είναι το αρχαιότερο συναίσθημα του ανθρώπου, σύμφωνα με τον Λάβκραφτ, αλλά και το ισχυρότερο όλων, το πλέον φοβερό στην υπαρξιακή του διάσταση. Εμφωλεύει, είτε με τις ρεαλιστικές είτε με τις μεταφυσικές του εκδοχές, στο εσωτερικό ανθρώπινο σύμπαν, αν δεν είναι μάλιστα, σύμφωνα με κάποια μάλλον μεταφυσική διερμηνεία του, και ουσιώδες στοιχείο του οργανισμού του. Ούτως ή άλλως η καταγωγή του παραμένει άγνωστη. Όπως εξάλλου και η… μορφή του.

Ο τρόμος, στην υπαρξιακή του διάσταση, είναι άμορφος, αλλά παράλληλα και πολύμορφος. Εμφανίζεται στο προσκήνιο της Ιστορίας με άπειρες μορφές, τα χαρακτηριστικά του οποίου προσδίνει ο δεχόμενος την επίθεσή του. Και είναι πάντοτε τερατώδη. Υπονοώντας πιθανώς την αδιανόητη γεωγραφία της προέλευσής του.

Η διαπίστωση ωστόσο της αόρατης ύλης του, συνδέεται άμεσα με τον χόμο σάπιενς, τον νοήμονα δηλαδή άνθρωπο, που αρχίζει να συνειδητοποιεί το τερατώδες περιβάλλον του, αλλά και το φοβερό «Άλλο Ον», που ενεδρεύει στο πίσω μέρος του φωτός, και, οπωσδήποτε, στο σκοτάδι. Ένα αδιανόητο Πλάσμα, αόρατο, όπως ήδη προαναφέρθηκε, αλλά ασύλληπτης υπερδύναμης, που λειτουργεί πέραν του Καλού και του Κακού. Απλώς μοιάζει να επιβεβαιώνει τον ασύλληπτο εαυτό του. Ο άνθρωπος δέχεται τον δυσοίωνο ήχο του, το αινιγματικό μήνυμά του, και κάποτε την αφάνταστη μορφή που εκείνο έχει επιλέξει να του εμφανιστεί. Είναι πέραν του χρόνου. Μπορεί να κάνει την εφιαλτική παρουσία του μια ηλιόλουστη ημέρα ή μία αστροφώτιστη νύχτα. Φαντάσματα, νεκροζώντανοι, ξωτικά, νεράιδες, βρικόλακες, λυκάνθρωποι, είναι οι πλέον διάσημες μορφές με τις οποίες ο τρόμος συστήνεται στον άνθρωπο. Ή αυτές με τις οποίες ο άνθρωπος επιχειρεί να τον διερμηνεύσει. Ο τρόμος που εκπορεύεται απ’ τις εν λόγω μεταμφιέσεις του, δεν είναι τόσο αυτή καθ’ εαυτή η ιδιοσυστασία της ‘υλικής’ παρουσίας τους, όσο, κυρίως, η υποψία, βεβαιότητα, για την ακρίβεια, της Άλλης Πραγματικότητας απ’ την οποία, πιθανώς, προέρχονται.

Η φανταστική λογοτεχνία επιχειρεί να την εξερευνήσει, να διεισδύσει στο απροσπέλαστο τοπίο της, να την ιχνηλατήσει, να την διερμηνεύσει, εστιάζοντας την προβληματική της, κυρίως στην ανθρωπομορφική εκδοχή των κατοίκων της. Κυρίως, στους ανεξήγητους λόγους που επιβάλλουν την επίθεση του ‘τέρατος’ στο ανθρώπινο περιβάλλον με απώτερο σκοπό να το κατακτήσει. Τα βαμπίρ, για παράδειγμα, θα ήθελαν να κυριαρχήσουν επί της ανθρώπινης κοινότητας, εγκλωβίζοντάς την σε ένα απέραντο μαντρί προκειμένου να τρέφονται με το αίμα της. Ο άνθρωπος επιχειρεί να αντισταθεί, εφευρίσκοντας τα κατάλληλα όπλα για να αντιμετωπίσει την εξωλογική εισβολή. Όμως ακόμη κι όταν το επιτυγχάνει, ο τρόμος του τέρατος παραμένει, επειδή ο φορέας του είναι αθάνατος και επανεμφανίζεται με νέες μορφές.

Νομίζω ότι αυτό το γνωρίζει καλά ο Αβραάμ Κάουα. Όπως και στο προηγούμενο επιτυχημένο πρώτο μυθιστόρημά του, «Το ασήμι που ουρλιάζει», 2009, έτσι και στο ανά χείρας, ο αρχαίος τρόμος κάνει και πάλι την τρομαχτική του εμφάνιση με τα ελαφρώς παραλλαγμένα παραδοσιακά προσωπεία του, θέλοντας πιθανώς να διαμηνύσει ότι δεν εξοντώνονται. Ο αναγνώστης θα τον συναντήσει και θα δεχτεί την δηλητηριώδη αύρα του μέσα σε μία μάλλον ρεαλιστική, σύγχρονων προδιαγραφών, ιστορία που επιλέγεται μάλλον ως πρόσχημα για να κάνει και πάλι την εμφάνισή του. Το εφιαλτικό γεγονός υπονομεύει την ρασιοναλιστική επιφάνεια, αλλά και τα θεμέλια, μιάς κατ’ επίφαση λογικής κοινωνίας η οποία βιώνοντας μια αντισηπτική, άκρως επιστημονική-τεχνολογική εποχή, πιστεύει ότι έχει απεκδυθεί την παραδοσιακή μυθολογία της μεταφυσικής. Οι μορφές του σκοτεινού αινίγματός της όμως παραμένουν ανερμήνευτες. Κατά διαστήματα διαμηνύουν την ύπαρξή τους. Ακόμη και μέσω των ονείρων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, και μόνο η είσοδος της ιστορίας, στο λαβύρινθο του τρόμου που θα περιπλανηθούν οι ήρωές της  -και ο αναγνώστης- το συνυπογράφει.

Ένας εκ των βασικών πρωταγωνιστών της , ο Άμικους Κάσινγκ (φόρος τιμής στον σπουδαίο Άγγλο ηθοποιό που εμφανίστηκε σε πλήθος φιλμ του είδους), κατά την διάρκεια του ταξιδιού του προς το φρενοκομείο Μπέλντιφρεν, βλέπει ένα εφιαλτικό όνειρο: Ο πορφυρός οφθαλμός μιας νεκροκεφαλής μοιάζει να του εκτοξεύει μια δυσοίωνη απειλή. Η ‘ρεαλιστική’ συνέχεια θα επιβεβαιώσει την ‘φαντασιακή’ υποψία που προκάλεσε ο εφιάλτης. Κάτι κολασμένο αναμένει τους εμπλεκόμενους στην ιστορία που θα ακολουθήσει. Ο ψυχίατρος Άμικους Κάσινγκ, που πηγαίνει στο προαναφερθέν Ίδρυμα για να διερευνήσει κάποια φοβερά γεγονότα που σχετίζονται με τον εξαφανισμένο πρώην διευθυντή του, θα το διαπιστώσει. Το εν λόγω Άσυλο δεν είναι παρά μια μικρογραφία ενός παρανοϊκού κολαστήριου, τα μέλη του οποίου, παράφρονες, τρελοί, ψυχασθενείς, διανοητικά καθυστερημένοι, είναι συμβολικά, και όχι μόνο, κακοφορμισμένα αποστήματα ενός πάσχοντος από ανίατη ασθένεια κοινωνικοπολιτικού ιστού. Η επαφή-γνωριμία του επιστήμονα Κάσινγκ με τις εν λόγω ‘παρεκκλίσεις’ της Φύσης, που υπονοούν ενδεχομένως την αποτυχία κάποιου αδιανόητου πειράματος από ασύλληπτες εξωγήινες οντότητες, μοιάζει να είναι η επιβεβαίωση του ‘αφύσικου’, ενός δηλαδή αφάνταστου κόσμου που αρέσκεται να τις ‘κατασκευάζει-διαστρεβλώνει’ ως τέτοιες, αλλά για άγνωστους λόγους. Και είναι αυτοί ακριβώς οι άγνωστοι λόγοι που προκαλούν τον τρόμο.

Ο συγγραφέας καταγράφει αυτήν την σκοτεινή περιπέτεια οι ήρωες της οποίας απλώς την υφίστανται βιώνοντας τον τρόμο της, μπροστά στον οποίο, με όποια μορφή και αν εμφανίζεται, όλοι είναι ίδιοι, και, κυρίως, αδύνατοι να τον νικήσουν και να τον ‘διαγράψουν’.

Το σκηνικό της ιστορίας του Αβραάμ Κάουα, εντυπωσιακά γοτθικό, κι όχι μόνο επειδή είναι ‘στημένο’ στα πάτρια εδάφη του είδους, την Αγγλία (αλήθεια, γιατί όχι στην Ελλάδα;), διαθέτει την κατάλληλη αμφίβολη ατμόσφαιρα και ισχυρές δόσεις μεταφυσικού τρόμου. Μια πιο προσεχτική και αυστηρή επεξεργασία του κειμένου, ωστόσο, και πιο ευκρινείς επίσης συνδετικούς κρίκους μεταξύ των διαφόρων ενοτήτων, θα είχε πιο θετικά αποτελέσματα στην όλη οικοδόμηση της ιστορίας.

NEKRO_DERMAΝεκρό δέρμα
Αβραάμ Κάουα
Jemma Press 2011
Σελ.: 255

 

 

 

 

 

 

 

 

Μάκης Πανώριος

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό» της Σώτης Τριανταφύλλου (κριτική) – Έλληνες στου Μέμφις τα στενά

«Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό» της Σώτης Τριανταφύλλου (κριτική) – Έλληνες στου Μέμφις τα στενά

Για το μυθιστόρημα της Σώτης Τριανταφύλλου «Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό - Χρονικό σε πόλεις με ποτάμι» (εκδ. Πατάκη). Η κεντρική φωτογραφία, που κοσμεί το εξώφυλλο, είναι του Στάνλεϊ Κιούμπρικ.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
«Σφερδούκλια στο κεφάλι» του Βρασίδα Καραλή & «Σταυρός στο ακροθαλάσσι» του Θωμά Κοροβίνη (κριτική) – Η γιαγιά, η πιο βαθιά πατρίδα

«Σφερδούκλια στο κεφάλι» του Βρασίδα Καραλή & «Σταυρός στο ακροθαλάσσι» του Θωμά Κοροβίνη (κριτική) – Η γιαγιά, η πιο βαθιά πατρίδα

Για τα αφηγήματα «Σφερδούκλια στο κεφάλι» (εκδ. Δώμα) του Βρασίδα Καραλή και «Σταυρός στο ακροθαλάσσι» (εκδ. Άγρα) του Θωμά Κοροβίνη. 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Δύο συγγραφείς-αφηγητές μιλάνε με τη γιαγιά τους. ...

«Αμαλία, μία πόρνη στα αζήτητα» του Βασίλη Τζανακάρη (κριτική) – Τόσα δίνω, πόσα θες;

«Αμαλία, μία πόρνη στα αζήτητα» του Βασίλη Τζανακάρη (κριτική) – Τόσα δίνω, πόσα θες;

Για το μυθιστόρημα του Βασίλη Τζανακάρη «Αμαλία, μια πόρνη στα αζήτητα» (Ελληνοεκδοτική). Κεντρική εικόνα: Η συνοικία «Μπάρα» στη Θεσσαλονίκη την περίοδο 1916-1918. 

Γράφει η Φανή Κεχαγιά

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό» της Σώτης Τριανταφύλλου (κριτική) – Έλληνες στου Μέμφις τα στενά

«Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό» της Σώτης Τριανταφύλλου (κριτική) – Έλληνες στου Μέμφις τα στενά

Για το μυθιστόρημα της Σώτης Τριανταφύλλου «Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό - Χρονικό σε πόλεις με ποτάμι» (εκδ. Πατάκη). Η κεντρική φωτογραφία, που κοσμεί το εξώφυλλο, είναι του Στάνλεϊ Κιούμπρικ.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Πολίνα Μπαρσκόβα: «Σε στιγμές πίεσης, οι άνθρωποι αντιδρούμε κάνοντας τέχνη»

Πολίνα Μπαρσκόβα: «Σε στιγμές πίεσης, οι άνθρωποι αντιδρούμε κάνοντας τέχνη»

Η Πολίνα Μπαρσκόβα (Polina Barskova), Ρωσίδα συγγραφέας και ποιήτρια, μιλά με αφορμή την κυκλοφορία της συλλογής αφηγημάτων της «Ζωντανές εικόνες» (μτφρ. Γιούλη Σταματίου, εκδ. Βακχικόν).

Στη Βίκυ Πορφυρίδου

Το βιβλίο σας ...

«Stella Maris» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική) – Όλη η Αμερική του 20ού αιώνα σε ένα ψυχιατρείο

«Stella Maris» του Κόρμακ ΜακΚάρθι (κριτική) – Όλη η Αμερική του 20ού αιώνα σε ένα ψυχιατρείο

Για το μυθιστόρημα του Κόρμακ ΜακΚάρθι (Cormac McCarthy) «Stella Maris» (μτφρ. Γιώργος Κυριαζής, εκδ. Gutenberg). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «God's Crooked Lines» του Oriol Paulo.

Γράφει ο Γιάννης Χατζηκρυστάλλης

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο σπορέας» του Ζαν Νταρό (προδημοσίευση)

«Ο σπορέας» του Ζαν Νταρό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Ζαν Νταρό [Jean Darot] «Ο σπορέας» (μτφρ. Ελένη Γ. Γύζη), το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Στίξις.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Δεν γνωρίζαμε τίποτα. Δεν γνωρίζαμε αν οι εξόριστοι...

«Μια τρίχα που γίνεται άλογο» της Λίλας Κονομάρα (προδημοσίευση)

«Μια τρίχα που γίνεται άλογο» της Λίλας Κονομάρα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα της Λίλας Κονομάρα «Μια τρίχα που γίνεται άλογο», η οποία κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Κι όμως κάποτε ήμασταν εμείς, ψιθυρίζει κι αμέσως σκέψεις κα...

«Νάρκισσος και Χρυσόστομος» του Χέρμαν Έσσε (προδημοσίευση)

«Νάρκισσος και Χρυσόστομος» του Χέρμαν Έσσε (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Χέρμαν Έσσε [Hermann Hesse] «Νάρκισσος και Χρυσόστομος» (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης), το οποίο κυκλοφορεί στις 7 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στην πραγματικό...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

Τι διαβάζουμε τώρα; 6 πολύ καλά βιβλία για την επιστήμη και τον άνθρωπο

Τι διαβάζουμε τώρα; 6 πολύ καλά βιβλία για την επιστήμη και τον άνθρωπο

Τι γνωρίζουμε για τον ανθρώπινο εγκέφαλο; Τι γνωρίζουμε για την κλιματική κρίση στην Ελλάδα; Πώς καταπολεμούμε το ψυχικό τραύμα; Έξι βιβλία που προσφέρουν γνώσεις, αλλά και ελπίδα.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

ΕΠΙΣΤΗΜΗ

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ