30+1 βιβλία για το καλοκαίρι

Η Book Press προτείνει 30+1 βιβλία μυθοπλασίας για το καλοκαίρι.

Επιμ. Κώστας Αγοραστός

Ελληνική πεζογραφία

Νέο, χορταστικό μυθιστόρημα από την Ντορίνα Παπαλιού με τίτλο Το απαραίτητο φως (εκδ. Ίκαρος). Η Λουίζα Λασκαράτου επιστρέφει από την Οξφόρδη ύστερα από τον ξαφνικό θάνατο του πατέρα της, αθηναίου δικηγόρου. Την περιμένει το τελευταίο του μήνυμα: η άγνωστη σ' εκείνη φωτογραφία του πίνακα ενός διάσημου σκοτσέζου ζωγράφου του 19ου αιώνα, που κλάπηκε από την οικογένειά της στα χρόνια της Κατοχής. Σύντομα η Λουίζα θα ανακαλύψει πως η ιστορία του πίνακα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανεξήγητη εκτέλεση της νεαρής ζωγράφου Λουίζ Χατζηλουκά, μητέρας του πατέρα της, το 1944. Η αλήθεια όμως, όπως και η τύχη του πίνακα, αγνοούνται...

Καινούργιο μυθιστόρημα και για τον Μιχάλη Μοδινό, Άγρια Δύση (εκδ. Καστανιώτη). Η Τερέζα, μια Αμερικανίδα με μακρινή ελληνική καταγωγή, μεγαλώνει στην Άγρια Δύση, στη Μοντάνα της δεκαετίας του '60. Απομακρυσμένη ψυχικά από τον στρατιωτικό πατέρα της, ζει στο κλίμα της εποχής: πολιτικός αναβρασμός, κοινωνικά κινήματα, περιπλάνηση στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Το καλοκαίρι της Μεταπολίτευσης, στο ταξίδι της ενηλικίωσής της, γνωρίζει στη Μήλο έναν Έλληνα συγγραφέα που θα τη σημαδέψει. Οι δυο τους μπαίνουν σε μια σχέση που αντέχει στον χρόνο, σε μια πολυκύμαντη ιστορία που ανακλά συγκρούσεις κυριαρχίας και υποτέλειας, αφοσίωσης και ελευθερίας, φυγής και ριζώματος στον ίδιο τόπο.

Απολαυστικό το νέο μυθιστόρημα του ακριβοθώρητου Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, Το ελάχιστο ίχνος (εκδ. Το Ροδακιό). Το ελάχιστο ίχνος μοιάζει με ουράνιο τόξο: γιατί σ' αυτό συνοψίζεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα -χρωματική, αισθηματική και βιωματική- η πολυτάραχη ζωή ενός ανθρώπου.   Και όχι μόνο: Πάνω στη ζωή του κεντρικού ήρωα η ανάκλαση και η διάθλαση από άλλες ζωές δημιουργούν ένα συνεχές φάσμα, ένα φαινόμενο αφήγησης που καλύπτει πέντε δεκαετίες και μια διαδρομή από τα δάση του ορεινού βορρά στο αστικό τρίγωνο της αθηναϊκής θεατρικής πιάτσας. Ιώδες, πράσινο, ώχρα και κυανό, και οι διαβαθμίσεις τους, αλλά με διαφορετική οπτική γωνία και χρονική εκτροπή σε κάθε κεφάλαιο, κρατούν τον αναγνώστη αιχμάλωτο από την πρώτη σελίδα ως την τελευταία.

Η Έλενα Χουζούρη επανέρχεται με το μυθιστόρημα Δυο φορές αθώα (εκδ. Κέδρος). Τι κρύβουν οι δύο ζωές της Βερόνικα Κ.; Τι έχει αφήσει πίσω της στην Τασκένδη, όπου γεννήθηκε από Έλληνες γονείς που βρέθηκαν εκεί μετά τον Εμφύλιο; Ποιο μυστικό στοίχειωνε τα παιδικά της χρόνια; Ποιος είναι ο καθοριστικός ρόλος του παλιού αντάρτη πατέρα της και στις δύο ζωές της; Και ο μεγάλος της έρωτας με τον Ιόσιφ Μπ. τι απέγινε; Πώς κύλησε η ζωή της στην Ελλάδα, την οποία έμαθε από παιδί να θεωρεί ως πατρίδα της και στην οποία ήρθε το 1989, τη χρονιά που ο κόσμος που γνώριζε άρχιζε να καταρρέει; Πώς τη δέχθηκε αυτή η πολυθρύλητη πατρίδα;   Ερωτήματα στα οποία καλείται να απαντήσει η πενηνταοκτάχρονη Βερόνικα Κ. το 2011. Μυστικά τα οποία υποχρεώνεται να αντιμετωπίσει κατάματα.

Ο Βασίλης Αλεξάκης μας έδωσε φέτος άλλο ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα. Ο μικρός Έλληνας (εκδ. Εξάντας) είναι μια επιστροφή στην παιδική ηλικία του συγγραφέα παρέα με όλους τους ήρωες των Κλασικών Εικογραφημένων. «Κάπνιζαν άραγε οι ήρωες των μυθιστορημάτων που διάβαζα μικρός;   Είμαι σχεδόν βέβαιος ότι ούτε ο κόμης Μοντεχρίστος, ούτε ο Ταρζάν, ούτε ο Γιώργος Θαλάσσης, το θρυλικό Ελληνόπουλο που μάχεται στην Αθήνα κατά των ναζιστικών δυνάμεων κατοχής, δεν καπνίζουν. Για τον Λονγκ Τζον Σίλβερ είμαι λιγότερο σίγουρος. Λες να με μύησε στο κάπνισμα το θλιβερό αυτό άτομο; Τα μυθιστορηματικά πρόσωπα δεν έπαιζαν λιγότερο σημαντικό ρόλο στη ζωή μου από τα μέλη της οικογενείας μου.   Είναι γεγονός ότι εξακολουθώ να καπνίζω, αν και μου το απαγόρευσε ο γιατρός που με χειρούργησε. Ίσως ο μόνος τρόπος να απαλλαγώ από αυτή τη συνήθεια είναι ν' αποκτήσω έναν παπαγάλο σαν αυτόν του Λονγκ Τζον Σίλβερ, ο οποίος, καθισμένος στον ώμο μου, θα μου επαναλαμβάνει ασταμάτητα: - Σβήσε την πίπα σου! Σβήσε την πίπα σου!   Ο Σούπερμαν ασφαλώς δεν καπνίζει. Αν άρχιζε το τσιγάρο, είμαι βέβαιος ότι θα έχανε την ικανότητα να πετά».

Η Ελένη Χατζή επανέρχεται με το δεύτερό της μυθιστόρημα Ο λάκκος του θριάμβου (εκδ. Λιβάνη). Ο ισχυρός επιχειρηματίας Χάρης Λεμπεσόπουλος, γνωστός στην πιάτσα με το ψευδώνυμο «Ο Μάγος», και ο στενός του συνεργάτης, γιατρός, Φίλιππος Στάμου διοικούν μια οικονομική αυτοκρατορία και ρυθμίζουν τις τύχες χιλιάδων ανθρώπων. Μέχρι που… δυο πρόσωπα από το παρελθόν εισβάλλουν στη ζωή τους και απειλούν να αποκαλύψουν τρομερά μυστικά. Τι γνωρίζει για το σκοτεινό παρελθόν του παντοδύναμου Μάγου ένας εξαθλιωμένος άστεγος με το όνομα Εμμανουήλ Κοσεγιάν; Γιατί ένας άνεργος οδηγός ασθενοφόρου γίνεται ο εφιάλτης του Φίλιππου Στάμου, διευθυντή της μεγαλύτερης κλινικής στην Ελλάδα; Το παρελθόν των ηρώων επιστρέφει βίαια και ζητά δικαίωση, μαζί του και η απελπισία και το αδιέξοδο των απόκληρων και αδικημένων.

Βιογραφική μυθιστορία χαρακτηρίζει η Ζέφη Κόλια το τελευταίο της μυθιστόρημα Λώρα, η τελευταία των Μαρξ (εκδ. Μεταίχμιο). Η ζωή και οι ιδέες της θρυλικής οικογένειας Μαρξ, η ιστορία ενός σπουδαίου ζευγαριού επαναστατών, για τους οποίους ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά ώς τις μέρες μας. Βρισκόμαστε στο Παρίσι τον Νοέμβριο του 1911. Ο Πωλ Λαφάργκ, πρώην βουλευτής των Σοσιαλιστών και η σύζυγός του Λώρα Μαρξ, κόρη του Καρλ Μαρξ, αυτοκτονούν στα υπνοδωμάτια της οικίας τους στην Ντραβέιγ, μιας αριστοκρατικής έπαυλης αγορασμένης με τα χρήματα της κληρονομιάς του Φρίντριχ Ένγκελς. Η είδηση για τη διπλή αυτοχειρία τους αφήνει άφωνο το διεθνές επαναστατικό κίνημα, εγείροντας μια σειρά από αναπάντητα ερωτήματα. Η μυθιστορηματική ζωή των τριών τελευταίων ημερών του ζεύγους Λαφάργκ εναλλάσσεται με την ιστορική αφήγηση του παρελθόντος των δύο πρωτοπόρων σοσιαλιστών, με φόντο τα σπουδαιότερα γεγονότα που καθόρισαν την πορεία του σοσιαλιστικού κινήματος από τα μέσα του 19ου ως τις αρχές του 20ού αιώνα.

Νέο μυθιστόρημα και από τη Νένα Κοκκινάκη, Η πρέσβειρα των Παρισίων (εκδ. Πατάκη). Μέσα σε µια διάψευση εκτυλίσσεται η ιστορία της Πρέσβειρας των Παρισίων, που, πιασµένη στην αρπάγη της ίδιας της φιλοδοξίας της, βρίσκεται µάρτυρας, κατήγορος και κατηγορουµένη, άλλοτε καταλογίζοντας ευθύνες και άλλοτε όχι, µα πάντα κρύβοντας την αλήθεια ακόµα κι από τον ίδιο της τον εαυτό.   Σε ποιους µυστηριώδεις κανόνες υπακούει όποιος συντρίβεται από διαψεύσεις; Ποιοι δρόµοι οδηγούν στην τραγική κατάληξη; Πώς συµπλέκεται το ιδιωτικό µε το κοινωνικό; Και ποια τα όρια ανάµεσα στον έρωτα και στην αξιοπρέπεια;

Το βιβλίο του Ντίνου Γιώτη με τίτλο Η Γαλλίδα δασκάλα (εκδ. Ψυχογιός) είναι ένα μυθιστόρημα ενηληκίωσης. Ο δωδεκάχρονος Άγις και οι τρεις συνομήλικοι φίλοι του -ο σκληροτράχηλος Φάνης και οι δίδυμοι Κοσμάς και Δαμιανός- ξεκινάνε με τα ποδήλατά τους για να ανακαλύψουν μια μυστική τοποθεσία, κοντά στο ποτάμι, που όλοι έχουν ακουστά. Εκεί, λέγεται ότι τα μεσημέρια κάνει μπάνιο γυμνή η Μπριζίτ, η όμορφη Γαλλίδα δασκάλα, που φιλοξενεί ο μεγαλοκτηματίας Βάιος τα καλοκαίρια στο αρχοντικό του για να κάνει μαθήματα γαλλικών στο γιο του.   Η συνάντηση του Άγι με τη Γαλλίδα δασκάλα θα τον κάνει να ενηλικιωθεί απότομα και τα δραματικά γεγονότα που θα ακολουθήσουν εκείνο το βράδυ θα σημαδέψουν για πάντα τη ζωή του.  Σχεδόν μισό αιώνα αργότερα, ο Άγις παραλαμβάνει ένα δέμα με ένα παλιό, σκουριασμένο πιστόλι και τότε καταλαβαίνει ότι το μυστικό που κουβαλούσε σε ολόκληρη τη ζωή του δεν το γνώριζε μόνο ο ίδιος. Δεν έχει άλλη επιλογή από το να επιστρέψει στον γενέθλιο τόπο για να μάθει και ίσως για να κλείσει οριστικά τις εκκρεμότητες με το παρελθόν.

Ο συγγραφέας βιβλίων για παιδιά Μάκης Τσίτας καταθέτει το δεύτερο βιβλίο του για ενηλίκους, το μυθιστόρημα με τίτλο Μάρτυς μου ο Θεός (εκδ. Κίχλη). Ένας τυπικός αντιήρωας της εποχής μας αφηγείται τα πάθη που του επιφυλάσσει η αναμέτρησή του με τη σκληρή και εχθρική πραγματικότητα, καθώς αγωνίζεται να ζήσει με γαλήνη και αξιοπρέπεια. Μέσα από τον χειμαρρώδη μονόλογό του, παρακολουθούμε την προσπάθειά του να αντισταθεί στην προϊούσα ψυχική του κατάρρευση, με όπλο το χιούμορ, τη φαντασία και μια ιδιαίτερη λεκτική ευφορία, καθώς όλοι, οι γυναίκες που συναντά, οι εργοδότες του, ακόμη και η ίδια η οικογένειά του, τον προδίδουν, ενώ γύρω του προβάλλει το σκηνικό μιας χώρας που βυθίζεται στην παρακμή.

Για όσους θέλουν να διαβάσουν συλλογές διηγημάτων τα βιβλία των Τάσου Γουδέλη, Το ωραίο ατύχημα (εκδ. Κέδρος) και Φοίβου Μάλαμα, Δεκαπέντε σπουδές της ελληνικής ζωής (εκδ. Κέδρος) είναι προτάσεις με ενδιαφέρον και χαρακτήρα.

Επίσης, ο συλλογικός τόμος Μαθαίνοντας ποδήλατο (εκδ. Κέδρος) σε επιλογή κειμένων του Κώστα Κατσουλάρη συγκεντρώνει τις προσπάθειες 19 νέων συγγραφέων. Το βιβλίο είναι το απόσταγμα μιας προσπάθειας που ξεκίνησε αρκετά χρόνια πριν, στο πλαίσιο ενός σεμιναρίου "δημιουργικής γραφής". Η πλειονότητα των διηγημάτων αυτού του τόμου γράφτηκαν σε συνθήκες "εργαστηρίου", δηλαδή ήταν προϊόν μιας άσκησης με συγκεκριμένα αιτούμενα. Το βιβλίο αυτό είναι "μια μικρή γιορτή, ένας σταθμός σε μια κοινή διαδρομή".

Αρκετά από τα βιβλία του Αντώνη Σαμαράκη επανεκδίδονται φέτος από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Αρχή έγινε με τη συλλογή διηγημάτων Το διαβατήριο και ακολούθησαν οι συλλογές διηγημάτων Αρνούμαι και Ζητείται ελπίς καθώς και το μυθιστόρημα, Το λάθος.

Ξένη πεζογραφία

Το πρώτο μυθιστόρημα της νέας σειράς του Ίκαρου, με τίτλο Πού ήσασταν όλοι του Paolo di Paolo, κυκλοφορεί σε μετάφραση του Ανταίου Χρυσοστομίδη και είναι η ιστορία μιας οικογένειας. Ο πατέρας, καθηγητής που περνάει στη σύνταξη, παρασύρει με το αμάξι του τον κακό μαθητή της τάξης. Η μητέρα επιχειρεί την πρώτη απόδραση της ζωής της. Η κόρη προσπαθεί να γνωρίσει μέσα από ανώδυνα φλερτ τις πολύπλοκες ερωτικές διαδικασίες. Και ο γιος, ο αφηγητής του βιβλίου, σπουδάζει Ιστορία και θέλει να κάνει τη διπλωματική του πάνω στον Μπερλουσκόνι, τον μόνο πρωθυπουργό που γνώρισε η γενιά του. Η ιστορία, λοιπόν, μιας οικογένειας που είναι ταυτόχρονα η ιστορία μιας χώρας και η ιστορία μιας γενιάς - μιας γενιάς χωρίς όνομα που ψάχνει να βρει τον δρόμο της σε μια κοινωνία χωρίς αρχές.

Νέα μυθιστορήματα και για δυο βραβευμένους συγγραφείς, τον John Banville και τη Herta Müller. Το Αρχαίο φως σε μετάφραση της Τόνιας Κοβαλένκο (εκδ. Καστανιώτη), γραμμένο με τον εξαίσιο λυρισμό και το υποχθόνιο χιούμορ που τόσο χαρακτηρίζουν την πρόζα του Τζον Μπάνβιλ, πραγματεύεται τα θέματα της αγάπης και της απώλειας, καθώς και το πώς η επινόηση διαμορφώνει τη μνήμη μας - άρα και το παρόν μας. Στο Αγρίμι της καρδιάς σε μετάφραση της Γιώτας Λαγουδάκου (εκδ. Καστανιώτη) της Χέρτα Μύλερ, συναντούμε ένα κορίτσι από μια φτωχή επαρχία του Νότου, που τις νύχτες εκδίδεται στο πάρκο και βρίσκεται με τη ζώνη της αφηγήτριας περασμένη στο λαιμό του: αυτοκτονία ή δολοφονία; Τρεις φοιτητές, που τους ενώνει ο φόβος μπροστά στον παντοδύναμο και πανταχού παρόντα δικτάτορα και που κάποια στιγμή γίνονται αναπόφευκτα θύματά του: παρακολουθούνται, ανακρίνονται, εκβιάζονται, χάνουν τη δουλειά τους και τελικά καταλήγουν άλλοι να αυτοκτονήσουν και άλλοι να φύγουν. Μια νεαρή γυναίκα, που συνεργάζεται με τη Σεκουριτάτε – μια σχέση στον αστερισμό της προδοσίας και του θανάτου. Και, τέλος, η αφηγήτρια, με το βλέμμα στραμμένο στα παιδικά της χρόνια, στον κόσμο της επαρχίας των γονιών της, σε έναν κόσμο όπου κυριαρχεί η κατάρρευση και η παρακμή, η στενότητα, η παγωνιά, η θλίψη. Ένα βιβλίο για το φόβο, την αντίσταση, τη φιλία, την αδιαπραγμάτευτη θέληση για ζωή, αλλά και τον έρωτα σε συνθήκες απόλυτου ολοκληρωτισμού. Ένα μυθιστόρημα κατά μεγάλο μέρος αυτοβιογραφικό, που με τη λιτή αλλά γεμάτη σύμβολα και εικόνες γλώσσα της πρωτοπρόσωπης αφήγησης συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα έργα της σύγχρονης παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Πολλά έχουν γραφτεί για τον Πότη σε μετάφραση της Έμης Βαϊκούση (εκδ. Κίχλη) του Hans Fallada. Αν δεν το έχετε ήδη διαβάσει, τώρα είναι η ευκαιρία. Δεκαετία του '30. Ο Έρβιν και η Μάγδα Ζόμερ ζουν μια ήσυχη, ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή. Όλα όμως ανατρέπονται, όταν η επιχείρησή τους παίρνει την κάτω βόλτα, μετά την αποχώρηση της δραστήριας και δυναμικής Μάγδας. Η δυσμενής αυτή εξέλιξη κλονίζει τον γάμο τους συθέμελα και τελικά συνθλίβει τον Έρβιν, ο οποίος γυρίζει την πλάτη στην πραγματικότητα και καταφεύγει στο ποτό. Το αλκοόλ αμβλύνει ένα αίσθημα αδυναμίας που τον κατέτρυχε ανέκαθεν, του προσφέρει διαφυγή από την πεζή, απονεκρωμένη καθημερινότητα, που ασφυκτιά μέσα σ' ένα σύστημα άτεγκτων γερμανικών κανόνων, και του αποκαλύπτει την απόλαυση που μπορεί να προσφέρει το ανοιξιάτικο ξύπνημα της φύσης αλλά και της καταπιεσμένης του σεξουαλικότητας.  Περιγράφοντας τις ψυχικές μεταπτώσεις του ήρωα, ο συγγραφέας σκηνοθετεί με δεξιοτεχνία τη συνάντηση του τραγικού με το κωμικό, με φόντο το ζοφερό άσυλο, μικρογραφία μιας κοινωνίας που βυθίζεται στη φρίκη του Ναζισμού.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το μυθιστόρημα του Atzaga Bernardo, Ο γιος του ακορντεονίστα (εκδ. Εκκρεμές) σε μετάφραση του Στράτου Ιωαννίδη. Από τη δεκαετία του '30 ως τα τέλη του 20ού αιώνα, από την Ομπάμπα ως την Καλιφόρνια, από τα παιδικά χρόνια στο σχολείο ως την κόλαση του πολέμου και της βίας, ο Ατσάγα προσεγγίζει θαρραλέα το θέμα της μνήμης, της νοσταλγίας, της φιλίας, αλλά και της θλίψης του ανθρώπου που αφήνει την πατρίδα του, γνωρίζοντας πως δεν θα την ξαναδεί.   Και στο κέντρο των πολλαπλών διακλαδώσεων αυτής της ιστορίας, η μοναδική πιθανότητα σωτηρίας, απέναντι στις πιο δραματικές περιστάσεις: ο έρωτας.

Απασχόλησε έντονα κριτικούς και αναγνώστες η τριλογία του Haruki Murakami 1Q84 (εκδ. Ψυχογιός) σε μετάφραση Μαρίας Αργυράκη. Κι αυτό γιατί αποτελεί ένα από τα εντυπωσιακότερα παραμύθια για μεγάλα παιδιά. Δυο ιδανικοί εραστές ψάχνουν ο ένας τον άλλο χωρίς ούτε οι ίδιοι να το συνειδητοποιούν, σε έναν κόσμο που αλλάζει, σε ένα χρόνο ρευστό, απροσδιόριστο.   Αλλά τους οδηγεί η αγωνία, η μανία της συνάντησης.  Η Αομάμε και ο Τένγκο θα διασχίσουν τον τόπο και το χρόνο, θα βαδίσουν ανάποδα σε ημερολόγια και χάρτες, θα περιπλανηθούν και θα ρισκάρουν τα πάντα μέσα στο άκρως ποιητικό και επικίνδυνο σύμπαν του Μουρακάμι.  Μυστικές αδελφότητες, σέκτες, φαύλοι εξουσιαστές, αδίστακτοι δολοφόνοι, εκδικητές, μαύρες μαγικές ιστορίες, περάσματα στοές ρωγμές, μια χρυσαλλίδα στα σύννεφα, ψυχεδέλεια και παράδοση, στοιχειωμένες μουσικές, νοσταλγία, μια ματιά στο φεγγάρι - ή στα φεγγάρια.

Δυνατό και άκρως επίκαιρο και το μυθιστόρημα της Lorrie Moore, Η πόρτα στη σκάλα (εκδ. Πόλις) σε μετάφραση της Μαργαρίτας Ζαχαριάδου. Η Τάσι είναι φοιτήτρια σ’ ένα πανεπιστήμιο των Μεσοδυτικών Πολιτειών. Μεγαλωμένη στη μικρή φάρμα της οικογένειάς της, η Τάσι ανακαλύπτει με ενθουσιασμό τη ζωή της πόλης και ρίχνεται με κέφι στη δίνη των καινούργιων εμπειριών: το κάμπους του πανεπιστημίου, το σινεμά, τις ατέλειωτες συζητήσεις με φίλους, τον έρωτα... Η Τάσι είναι είκοσι χρονών και διψάει να μάθει – να μάθει τα πάντα.   Παράλληλα με τις σπουδές της πιάνει δουλειά ως μπέιμπι σίτερ σε μια ιδιότυπη οικογένεια που προσπαθεί να υιοθετήσει ένα κοριτσάκι, τη Μαίρη-Έμμα, που είναι μιγάδα. Αλλά αυτή η άλλη Αμερική που τόσο γοητεύει την Τάσι βρίσκεται σε πλήρη κρίση. Λίγο μετά την 11η Σεπτεμβρίου αρχίζει ο πόλεμος του Αφγανιστάν. Ο ειδυλλιακός πίνακας θολώνει. Το ζευγάρι κρύβει σκοτεινές και ανομολόγητες πλευρές, ενώ το χρώμα του δέρματος του παιδιού φέρνει τη Μαίρη-Έμμα και την Τάσι αντιμέτωπες με τον καθημερινό ρατσισμό.

Νέα μετάφραση από την Άντζελα Δημητρακάκη για το μυθιστόρημα του Graham Swift Τελευταίος γύρος (εκδ. Εστία). Ο Τζακ Ντοτζ, σύζυγος της Έιμυ, είναι χασάπης. Μετρημένος άνθρωπος, της δουλειάς. Με χερούκλες. Και με όνειρο να εγκαταλείψει το Λονδίνο της βροχής και του τσουχτερού παρελθόντος. Τέλη της δεκαετίας του '80, κι ενώ ο κόσμος γίνεται αγνώριστος, ο Τζακ τα καταφέρνει. Κι εμείς τον ακολουθούμε στην τελευταία του διαδρομή. Μια χιουμοριστική, θλιμμένη και σίγουρα συνταρακτική αφήγηση για τον ηρωισμό που απαιτεί η καθημερινή ζωή.

Ο μετρ του είδους, Stephen King, με το 22/11/63 (εκδ. Bell), σε μετάφραση Γιάννη Σπανδωνή, επιστρέφει στον καλύτερό του συγγραφικό εαυτό. Στις 22 Νοεμβρίου του 1963 τρεις πυροβολισμοί αντήχησαν στο Ντάλας. Ο Πρόεδρος Κένεντι έπεσε νεκρός, και άλλαξε ολόκληρος ο κόσμος. Κι αν κάποιος μπορούσε να γυρίσει πίσω και να τον αλλάξει ξανά...;   Ο τριανταπεντάχρονος καθηγητής αγγλικής φιλολογίας Τζέικ Έπινγκ ζει ήσυχα στο Λίσμπον Φολς του Μέιν. Ώσπου μια μέρα, ο φίλος του ο Αλ του εκμυστηρεύεται ένα μυστικό... Η αποθήκη στο μικρό εστιατόριό του είναι μια πύλη στο χρόνο... βγάζει σε μια συγκεκριμένη μέρα του 1958. Κι ο Αλ κάνει στον Τζέικ μια παράξενη πρόταση: Να γυρίσει στο παρελθόν και να προσπαθήσει να αποτρέψει τη δολοφονία του Κένεντι.   Ο Τζέικ έχει πολλούς λόγους να δεχτεί. Κι έτσι ξεκινάει μια καινούρια ζωή σ' ένα διαφορετικό κόσμο, τον κόσμο του Αϊζενχάουερ και του Έλβις, όπου τα αμερικάνικα αυτοκίνητα είναι τεράστια, τα κορίτσια φοράνε σοσόνια και το κάπνισμα επιτρέπεται παντού.   Σ' αυτό τον κόσμο ο Τζον Κένεντι είναι ακόμη ένας νέος γερουσιαστής κι ο Τζέικ, στην καινούρια του πόλη, ερωτεύεται επικίνδυνα μια όμορφη βιβλιοθηκάριο. Κανείς δεν έχει ακούσει να μιλάνε για τον διαταραγμένο Λη Χάρβεϊ Όσβαλντ, αλλά, αναπόφευκτα, κάθε βήμα οδηγεί σ' αυτόν και στο Ντάλας, όπου το παρελθόν γίνεται ασφυκτικά αγωνιώδες και η Ιστορία μπορεί να πάψει πια να είναι όπως την ξέρουμε.  Το ταξίδι στο χρόνο δεν ήταν ποτέ τόσο γοητευτικό.

Ο Charles Bukowski είναι ιδιαίτερα αγαπητός στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Το βιβλίο Τοστ Ζαμπον (εκδ. Μεταίχμιο), μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά σε μετάφραση Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη. Ένα σχεδόν αυτοβιογραφικό αφήγημα στο οποίο ο μεγάλος συγγραφέας καταγράφει την παιδική και εφηβική ηλικία του, που σημαδεύτηκε από την προκατάληψη των Αμερικανών για τη γερμανική καταγωγή του, την κακοποίησή του από τον πατέρα του, την παραμόρφωση των χαρακτηριστικών του από μια επώδυνη μορφή ακμής. Ένα άγριο ταξίδι ενηλικίωσης με σταθμούς τις γυναίκες, το αλκοόλ και τα βιβλία στα χρόνια της Μεγάλης Ύφεσης στην Αμερική.

Αστυνομική λογοτεχνία

Τα βιβλία της αστυνομικής λογοτεχνίας έρχονται πρώτα στις επιλογές των αναγνωστών για το καλοκαίρι. Οι σταθεροί αναγνώστες του είδους συνεχώς αυξάνονται όπως επίσης και τα αντίστοιχα βιβλία που εκδίδονται.

Άλλο ένα μυθιστόρημα του Γιάννη Μαρή Τα χέρια της Αφροδίτης (εκδ. Άγρα) κυκλοφόρησε το διάστημα που μας πέρασε. Μια νεαρή γοητευτική γυναίκα καταφθάνει από τη Θεσσαλονίκη με το τρένο στην Αθήνα για να βρει τον δίδυμο αδελφό της. Είναι η αρχή μιας περιπέτειας όπου δωσίλογοι τυχοδιώκτες και αξιωματικοί των Ες Ες στην Κατοχή περιπλανώνται στην Ελλάδα της δεκαετίας του '60 στην αναζήτηση ενός χαμένου θησαυρού: τόπος συνάντησης η Αθήνα -με τα ξενοδοχεία της και τα αξιοθέατα-, ο Βόλος, τα Τέμπη, το Ναύπλιο και το Μπούρτζι, που λειτουργεί ως ξενοδοχείο, η περιοχή της Στυλίδας. Απέναντί τους έχουν αρχικά τον δημοσιογράφο Μακρή, και ακολούθως τον αστυνόμο Μπέκα που συνεργάζεται με πράκτορες των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών, οι οποίοι προσπαθούν να εντοπίσουν, να συλλάβουν και να δικάσουν στη χώρα τους τους διαφεύγοντες εγκληματίες πολέμου.

Η Χίλντα Παπαδημητρίου μας έδωσε τη δεύτερη ιστορία του αστυνόμου Χάρη Νικολόπουλου στο μυθιστόρημα Έχουνε όλοι κακούς σκοπούς (εκδ. Μεταίχμιο). Καλοκαίρι του 2007. Ύστερα από απανωτές αναποδιές, ο αστυνόμος Χάρης Νικολόπουλος ξεκινάει επιτέλους τις διακοπές του στα Χανιά. Πριν προλάβει όμως να πιει την πρώτη ράκη, τον ειδοποιούν από την Αθήνα ότι η άδειά του αναστέλλεται. O τραγουδιστής Απόστολος Μελισσηνός έχει εξαφανιστεί μυστηριωδώς μετά την τελευταία του συναυλία, στο Κάστρο του Ρεθύμνου. Πού βρίσκεται ο Απόστολος; Κρυμμένος σε κάποια έρημη παραλία; Έχει πέσει θύμα απαγωγής ή μήπως...   Ο Χάρης ξεκινάει την έρευνα που θα τον οδηγήσει από την πόλη των Χανίων στα Σφακιά, και στη συνέχεια στην άδεια Αθήνα. Μιλώντας με παλιούς φίλους και συνεργάτες του Απόστολου, θα βουλιάξει μέσα σ' έναν χείμαρρο πληροφοριών, θα γίνει ειδήμονας στην ιστορία των πρώτων ελληνικών ροκ συγκροτημάτων και θα εντρυφήσει στις μεθόδους των δισκογραφικών εταιρειών και στις κόντρες των επαγγελματιών μουσικών. Κι επειδή το παρελθόν βρίσκεται πάντοτε σε απόσταση αναπνοής από το παρόν, θα ξεθάψει τις παλιές του κασέτες και θα υπενθυμίζει διαρκώς στον εαυτό του τους στίχους: "Μην τους πιστεύεις ό,τι κι αν πουν / Έχουνε όλοι κακούς σκοπούς".

Ο Βαγγέλης Μπέκας με το τρίτο του μυθιστόρημα, τους Αισιόδοξους (εκδ. Γαβριηλίδης) μπαίνει στο χώρο της αστυνομικής λογοτεχνίας. Οι νεοναζί τον απειλούν, κινδυνεύει να βρεθεί μαχαιρωμένος εξαιτίας των αντιρατσιστικών του άρθρων, αλλά ο Δημόπουλος παραμένει αισιόδοξος. Σπεύδει για βοήθεια στον κάπως ιδιόρρυθμο αστυνόμο Τζόκα, θρύλο στην Υποδιεύθυνση Ανθρωποκτονιών, κι εκείνος του ζητάει να κάνουν μια συμφωνία. Θα του σταθεί με τους νεοναζί, αρκεί ο Δημόπουλος να συνδράμει στην έρευνα του Τζόκα για τη δολοφονία ενός διεφθαρμένου πρώην υπουργού, μια έρευνα που ο αστυνόμος διεξάγει στα κρυφά. Στην Αντιτρομοκρατική, αρμόδια για το θέμα, δεν έχει εμπιστοσύνη.   Από το "γκέτο" στο Κολωνάκι, κι απ' τα Εξάρχεια στα στέκια των αστυνομικών· βουτιές στην Ιστορία, στον Κόκκινο Στρατό, στο ναζισμό, στην αναβίωσή του. Η αναζήτηση θα οδηγήσει τον Δημόπουλο σε μια μοιραία γυναίκα που συχνάζει σε υπουργικά γραφεία. Θα ανακαλύψει κι όσα του έκρυβε η Σοφία που τον άφησε πατέρα μόνο, με κόρη, στο χάος της Αθήνας.

Με 10+3 αστυνομικά διηγήματα με τίτλο Από άλλοθι σε άλλοθι (εκδ. Νεφέλη) επανέρχεται ο Πέτρος Μαρτινίδης. Η αλληλουχία των δέκα πρώτων τηρεί ένα είδος συγκοπτόμενου μουσικού ρυθμού: δύο σύντομα, ένα μεγαλύτερο, ξανά και ξανά, μ' ένα σύντομο να κλείνει τη δεκάδα. Τόπος δράσης, παντού, η Θεσσαλονίκη, ενώ ακόμη και στα πιο σύντομα τηρείται ο θεμελιώδης, κατά τον συγγραφέα, κανόνας της αστυνομικής αφήγησης: το χιούμορ και η απρόβλεπτη ανατροπή στη λύση του γρίφου.

Του Graham Moore η Λέσχη Σέρλοκ Χολμς (εκδ. Κέδρος), σε μετάφραση Σμαράγδας Σοφού, είναι ένα ατμοσφαιρικό αστυνομικό μυθιστόρημα γεμάτο σασπένς. Δεκέμβριος 1893. Οι φανατικοί αναγνώστες του λονδρέζικου περιοδικού Strand ανακαλύπτουν με τρόμο ότι ο Άρθουρ Κόναν Ντόιλ σκότωσε τον Σέρλοκ Χολμς - το δημιούργημά του - στην τελευταία του περιπέτεια. Αγανακτισμένοι, περικυκλώνουν το σπίτι του συγγραφέα απαιτώντας εξηγήσεις. Eκείνος κρατά σιγή ιχθύος. Οχτώ χρόνια αργότερα ο Άρθουρ Κόναν Ντόιλ επαναφέρει στη δράση τον ήρωά του.  Τι συνέβη στο μεταξύ; Τι τον έκανε να αλλάξει γνώμη; Ο συγγραφέας σιωπά ξανά.  Μετά το θάνατο του Άρθουρ Kόναν Nτόιλ, εξαφανίζεται το ημερολόγιό του, το οποίο θα μπορούσε ίσως να δώσει λύση στο μυστήριο.  Ιανουάριος 2010. Ο Χάρολντ Γουάιτ γίνεται μέλος του Στρατού των Ατάκτων της Οδού Μπέικερ, της σημαντικότερης λέσχης αναγνωστών των περιπετειών του Σέρλοκ Χολμς, χωρίς να υποψιάζεται ότι πολύ σύντομα θα εμπλακεί σ' ένα ανελέητο κυνήγι θησαυρού με έπαθλο το Γκράαλ των φανατικών θαυμαστών του Σέρλοκ Χολμς - το χαμένο ημερολόγιο του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ.  Η υπόθεση περιπλέκεται όταν βρίσκεται δολοφονημένος ο άνθρωπος που θεωρείται αυθεντία παγκοσμίως στο έργο του συγγραφέα. Με ποιο τρόπο μπορεί άραγε να συνδέεται η δολοφονία του με το χαμένο ημερολόγιο του Ντόιλ;  χρησιμοποιώντας μεθόδους εμπνευσμένες από τις εκατοντάδες αστυνομικές ιστορίες που έχει διαβάσει, ο Χάρολντ Γουάιτ θα προσπαθήσει να φτάσει πρώτος στο ημερολόγιο και να ανακαλύψει τον δολοφόνο.

Ο George Pelecanos με το μυθιστόρημα Η Προμήθεια (εκδ. Πατάκη), σε μετάφραση του Αντώνη Καλοκύρη, υπόσχεται να κρατήσει ψηλά την αδρεναλίνη των αναγνωστών. Η υπόθεση έχει ως εξής: Αφότου επέστρεψε στην πατρίδα μετά τη θητεία του στο Ιράκ, ο 29χρονος Σπίρο Λούκας αναλαμβάνει μια νέα δουλειά, να πραγματοποιεί ειδικές έρευνες για λογαριασμό ενός δικηγορικού γραφείου. Είναι καλός στη δουλειά του και έχει, επιπλέον, ανακαλύψει τον τρόπο να κερδίζει χρήματα σε έναν πολύ ιδιαίτερο τομέα: την ανάκτηση κλοπιμαίων, δίχως περαιτέρω ερωτήσεις, αρκεί να παίρνει την προμήθειά του - σαράντα τοις εκατό.  Όταν ένας μεγαλέμπορος ναρκωτικών τον προσλαμβάνει για να ανακαλύψει ποιος κλέβει από την επιχείρησή του, είναι η μεγαλύτερη δουλειά που έχει αναλάβει ποτέ ο Λούκας, με υψηλό ρίσκο αλλά εξίσου υψηλά πιθανά κέρδη. Όμως, προτού καταφέρει να ανακτήσει τα κλοπιμαία, βρίσκεται μπλεγμένος σε έναν κόσμο ανθρώπων που η ανηθικότητα και η βιαιότητά τους τον αφήνουν άφωνο. Άραγε υπάρχει προμήθεια ικανή να αντισταθμίσει την οικογένειά σου, την αγαπημένη σου, την ίδια σου τη ζωή;

Αφήσαμε για το τέλος τον Jo Nesbο και τη Λεοπάρδαλη (εκδ. Μεταίχμιο) σε μετάφραση της Κρυστάλλης Γλυνιαδάκη. Στο βιβλίο αυτό ο Χάρι Χόλε βρίσκεται αντιμέτωπος με τους σκοτεινότερους δαίμονές του. Προσπαθώντας να ξεπεράσει τον τραυματισμό που υπέστη κατά την εξιχνίαση της υπόθεσης του Χιονάνθρωπου, καταφεύγει στο Χονγκ Κονγκ και στην παρηγοριά του οπίου. Στο μεταξύ στο Όσλο, δύο γυναίκες βρίσκονται νεκρές, έχουν πνιγεί στο ίδιο τους το αίμα. Τα ΜΜΕ τρελαίνονται. Δεν υπάρχουν στοιχεία, η αστυνομική έρευνα έχει βαλτώσει και ο Χάρι -ο μόνος που θα μπορούσε να βοηθήσει- είναι χαμένος.   Όταν ο ιδιόρρυθμος επιθεωρητής επιστρέφει στο Όσλο, καθώς μαθαίνει ότι ο πατέρας του είναι στα τελευταία του, ο δολοφόνος ξαναχτυπά. Τα αντανακλαστικά του Χάρι ενεργοποιούνται και αναλαμβάνει ενεργό ρόλο στην έρευνα, αν και δεν υπάρχουν και πολλά στοιχεία.  Το χειρότερο απ’ όλα όμως είναι ότι ο ψυχοπαθής δολοφόνος θα δοκιμάσει τον Χάρι σε επαγγελματικό αλλά και προσωπικό επίπεδο.