Το βιβλίο της εβδομάδας: «Εμφύλια πάθη», των Στάθη Καλύβα και Νίκου Μαραντζίδη

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Οι συγγραφείς απαντούν συνοπτικά, και όσο πιο απλά επιτρέπει το αντικείμενο, σε 23 ερωτήσεις αναφορικά με τον ελληνικό εμφύλιο. Ερωτήματα για το εάν τα όσα συνέβηκαν στην Ελλάδα από την περίοδο της Κατοχής μέχρι και το 1949 συνιστούν όντως Εμφύλιο Πόλεμο ή κάτι άλλο (π.χ. Επανάσταση, εμφύλιες συγκρούσεις), για τη φυσιογνωμία και τη δομή του ΚΚΕ από την ίδρυσή του μέχρι την Κατοχή, για τα Δεκεμβριανά, για την έναρξη του Εμφυλίου, για τον δοσιλογισμό και τους δοσίλογους, για να αναφερθούμε σε ορισμένα από αυτά, απαντιούνται με γλώσσα απλή και συγκεκριμένη, με παραπομπές σε γεγονότα, ντοκουμέντα, βιβλιογραφία. 

Είναι άραγε οι δυο συγγραφείς-επιστήμονες «αμόλυντοι» από ιδεολογίες ή, ακόμη, και προκαταλήψεις; Και βέβαια όχι. Πώς θα ήταν δυνατόν; Αυτό που διεκδικούν δεν είναι η -αδύνατη, ούτως ή άλλων- αντικειμενικότητα, αλλά τον σεβασμό στην επιστημονική μεθοδολογία, από τη μία, και στην ανεξαρτησία της φωνής τους, από την άλλη (ότι δεν υπηρετεί κόμματα ή το κράτος ή κάποιο κυρίαρχο μύθο). Σε κάθε περίπτωση, το βιβλίο αυτό προσφέρεται για διάλογο ακόμη και με όσους υποψιάζονται ότι μπορεί να έχουν διαφορετική εικόνα ή αντίληψη για τα δύσκολα εκείνα χρόνια. Ο τρόπος με τον οποίο είναι γραμμένο δεν αποκλείει την διαφορετική άποψη, απλώς στιγματίζει την «στρατευμένη», πολιτικά, Ιστοριογραφία. 

Ποιοι είναι οι συγγραφείς

Ο Στάθης Ν. Καλύβας είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Yale, όπου κατέχει την έδρα Arnold Wolfers. Διευθύνει το Πρόγραμμα για τη Μελέτη της Τάξης, των Συγκρούσεων και της Βίας, καθώς και το Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών του Yale. Το βασικό του ερευνητικό αντικείμενο είναι οι εμφύλιοι πόλεμοι.

Ο Νίκος Μαραντζίδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη του 1966. Είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Πράγα και στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας.

Απόσπασμα από το βιβλίο

«Κίνητρό μας δεν αποτέλεσε ούτε η απόπειρα δικαίωσης κάποιων πρωταγωνιστών ή παρατάξεων ούτε η άγονη αναζήτηση ευθυνών για το ποιος «έφταιγε για τον Εμφύλιο». Δεν μας ενδιαφέρει, για να το πούμε διαφορετικά, στρατευμένη ιστορία, η ιστορία δηλαδή που τίθεται στην υπηρεσία ενός κράτους, ενός κόμματος ή μιας ιδεολογικής παράταξης. Καθώς μάλιστα τυχαίνει να μην έχουμε προσωπικά τραύματα και δύσκολες οικογενειακές εμπειρίες που να συνδέονται με εκείνη την περίοδο, δεν αισθανόμαστε πως κουβαλάμε κάποιο χρέος που πρέπει να υπηρετήσουμε ή, το αντίθετο, κάποιο απόστημα που πρέπει να ξεπλύνουμε. [...] Οι θέσεις μας είναι αποκλειστικά προϊόν της δικής μας σκέψης και ανάλυσης και της προσωπικής επιστημονικής μας συνείδησης.»