Απολύσεις εργαζομένων, περικοπές, παραιτήσεις
Της Ελπίδας Πασαμιχάλη
Η κρίση χτύπησε την πόρτα και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου! Δύο μέρες μετά την εξαιρετικά καθυστερημένη απονομή
των Κρατικών βραβείων Λογοτεχνίας 2009 και την ημέρα εγκαινίων της 33ης Γιορτής του Βιβλίου στο Ζάππειο, το ΕΚΕΒΙ προχώρησε σε αιφνιδιαστικές απολύσεις εννέα εργαζομένων, αρκετοί από τους οποίους είχαν άνω της δεκαετούς θητείας στο συγκεκριμένο οργανισμό.
Επίσημη αιτιολογία είναι η μείωση του προϋπολογισμού και η κατάργηση του αντικειμένου τους. Το σωματείο εργαζομένων του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία αμφισβητεί τα κριτήρια της επιλογής και μεταξύ άλλων επισημαίνει: «Δηλώνουμε ότι πρόκειται ανεξαιρέτως για καταξιωμένους συναδέλφους, με πολύχρονη συμμετοχή στο έργο του ΕΚΕΒΙ, που η προσφορά τους έχει επαινεθεί ποικιλοτρόπως. Θεωρούμε ότι η αποψίλωση του ΕΚΕΒΙ από το έμψυχο δυναμικό του υπονομεύει ουσιαστικά το ρόλο του στο χώρο του βιβλίου, τη στιγμή που υπάρχουν σημαντικά περιθώρια εξοικονόμησης πόρων με τον εξορθολογισμό των δαπανών του. Δηλώνουμε την αλληλεγγύη μας στους απολυμένους συναδέλφους και συμπαραστάτες στα επόμενα βήματά τους.»
Όπως έγινε γνωστό ο φετινός προϋπολογισμός του ΕΚΕΒΙ μειώθηκε κατά 35%. Από 1.600.000 ευρώ που ήταν το περσινό ποσό, φέτος μειώθηκε στο 1.170.000 ευρώ. Στόχος είναι να μειωθούν τα λειτουργικά έξοδα κατά 400.000 και να αυξηθούν τα ποσά που διατίθενται σε δράσεις. Ωστόσο και στον τομέα των δραστηριοτήτων εμφανίζονται περικοπές. Ανάμεσά τους είναι η περικοπή του τομέα «Βιβλίο και κινηματογράφος» και η διακοπή απονομής των βραβείων διασκευασμένου σεναρίου, η αναστολή λειτουργίας του γραφείου πληροφοριών στη Στοά του Βιβλίου, η απόφαση να μη συμμετέχει το ΕΚΕΒΙ στις κλαδικές εκθέσεις βιβλίου, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη μη συμμετοχή στη φετινή 33η Γιορτή του Βιβλίου, αλλά και ο περιορισμός συμμετοχής στις Διεθνείς Εκθέσεις του Βιβλίου, όπου δεν θα υπάρχει πια εθνική αντιπροσωπεία. Αντί για την εθνική αντιπροσωπεία, την Ελλάδα θα εκπροσωπούν πλέον μεμονωμένοι συγγραφείς. Τέλος μία από τις πιο σημαντικές περικοπές, και μάλιστα στο ευαίσθητο θέμα της κουλτούρας της μετάφρασης, είναι η αναστολή της ετήσιας επιχορήγησης προς το ΕΚΕΜΕΛ (Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης Λογοτεχνίας και Επιστημών), δημιούργημα της ίδιας της νυν διευθύντριας Κατρίν Βελισσάρη.
Στο πλαίσιο των περικοπών, το μοναδικό σημείο που φαίνεται να διατηρείται, είναι η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, η συνεισφορά της οποίας στην προβολή της Ελλάδας στο εξωτερικό, συνεχίζει να θεωρείται σημαντική. Όμως, καθώς το ποσό του προϋπολογισμού της, δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί, αναμένονται και εκεί να υπάρξουν αλλαγές. Ανάμεσα στα σενάρια που ακούγονται, είναι μειωμένη συμμετοχή του ΕΚΕΒΙ, λιγότερες εκδηλώσεις με συγγραφείς και πιθανή κατάργηση του θεσμού της τιμώμενης χώρας. Οι τομείς που, προς το παρόν τουλάχιστον φαίνεται να μην επηρεάζονται είναι η προώθηση της ανάγνωσης σε συνεργασία με τη Μέση Εκπαίδευση, τις βιβλιοθήκες και τους βιβλιοπώλες, η βοήθεια στους νέους συγγραφείς και η πολύ σημαντική λειτουργία της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ.
Στο πλαίσιο των περικοπών πάντως ανακοινώθηκε ότι θα υπάρξει και μείωση όλων των αμοιβών κατά 10%. Αξίζει να σημειώσουμε ότι ανάμεσα στα πάγια λειτουργικά έξοδα του ΕΚΕΒΙ είναι και η καταβολή ενοικίου για το κτίριο στο οποίο στεγάζεται. Το μηνιαίο ενοίκιο ανέρχεται σήμερα στο ποσό των 10.000 ευρώ, ενώ μέχρι πρόσφατα το ποσό ήταν 12.000. Έτσι στις άμεσες προτεραιότητες είναι η αναζήτηση νέα στέγης σε δημόσιο κτίριο ώστε να εξοικονομηθούν τα ποσά των ενοικίων. Ένα θέμα για το οποίο, κατά γενική παραδοχή, το ΥΠΟΤ έπρεπε να έχει ενδιαφερθεί νωρίτερα…..
Παραίτηση Τατσόπουλου
Λίγες ώρες μετά την απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού να συρρικνώσει τις δράσεις του ΕΚΕΒΙ και να απολύσει εννέα υπαλλήλους, ο αντιπρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, συγγραφέας Πέτρος Τατσόπουλος υπέβαλε την παραίτησή του. Ο Πέτρος Τατσόπουλος που είχε διοριστεί πριν από λίγες βδομάδες στο Δ.Σ. του ΕΚΕΒΙ από τον υπουργό Πολιτισμού Παύλο Γερουλάνο, στο αιχμηρό κείμενο της παραίτησής του, επισημαίνει μεταξύ άλλων πως με τις απολύσεις εννέα εργαζομένων «Το υπουργείο Πολιτισμού πέτυχε μ’ ένα σπάρο δυο τρυγόνια και το ΕΚΕΒΙ να συρρικνώσει και να μην χρεωθεί τη συρρίκνωση.»Η δήλωση:
«Στις 7 Μαρτίου 2010 ο υπουργός Πολιτισμού κ. Παύλος Γερουλάνος με διόρισε στην τιμητική άμισθη θέση του αντιπροέδρου, στο διοικητικό συμβούλιο του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου. Πριν από λίγες μέρες το υπουργείο Πολιτισμού αποφάσισε την περικοπή της χρηματοδότησης του Ε.ΚΕ.ΒΙ. κατά 35 % μεταθέτοντας στις πλάτες του διοικητικού συμβουλίου το ωμό δίλημμα: "είτε απολύετε υπαλλήλους και συνεχίζετε κάποιες από τις δραστηριότητές σας, άρα έχετε λόγο ύπαρξης, είτε δεν απολύετε κανέναν και αναστέλετε τις δραστηριότητές σας, οπότε δεν έχετε λόγο ύπαρξης".
Ομολογώ πως, μπροστά σε ανάλογο δίλημμα, ο τετραγωνισμός του κύκλου μου φαίνεται περίπατος. Ενδεικτικά αναφέρω ότι, αν το Ε.ΚΕ.ΒΙ. εξακολουθούσε να χρηματοδοτεί το Εθνικό Κέντρο Μετάφρασης Λογοτεχνίας (Ε.ΚΕ.ΜΕ.Λ.), δεν θα έπρεπε να απολύσει 9 υπαλλήλους, όπως απέλυσε, αλλά 20 -τουτέστιν, το 50% των υπαλλήλων του. Είμαστε λοιπόν ικανοποιημένοι που απολύθηκε μόνο το 25%;
Οπως διαφαίνεται και από την ανακοίνωση των εργαζομένων στο Ε.ΚΕ.ΒΙ., το υπουργείο Πολιτισμού πέτυχε μ' ένα σμπάρο δυό τρυγόνια: και το Ε.ΚΕ.ΒΙ. να συρρικνώσει και να μην χρεωθεί τη συρρίκνωση. Σύμφωνα με την ανακοίνωση των εργαζομένων, το διοικητικό συμβούλιο του Ε.ΚΕ.ΒΙ. προέβη στις απολύσεις, με "πρόσχημα" την περικοπή της χρηματοδότησης -και γιατί άραγε; Από εγγενή μοχθηρία μάλλον. Επειδή, σε αυτή τη φάρσα, δεν θέλω να αναλάβω το ρόλο του Κακού Επιστάτη και να επιτρέψω στο υπουργείο Πολιτισμού να βγάλει την ουρά του απέξω, παραιτούμαι από τη θέση του αντιπροέδρου».
Η απάντηση του ΥΠΠΟΤ
Το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού σε ανακοίνωσή του σημειώνει ότι ουδέποτε η παραίτηση του Πέτρου Τατσόπουλου υποβλήθηκε γραπτώς και ότι πληροφορήθηκε γι’ αυτήν από το facebook και δημοσιογραφικές πληροφορίες. Επίσης διαψεύδει τους ισχυρισμούς ότι ζήτησε να γίνουν απολύσεις στο ΕΚΕΒΙ και αρνείται τις κατηγορίες περί συρρίκνωσης ή κατάργησης του ΕΚΕΒΙ.
Στην ανακοίνωση αναφέρονται τα εξής:
«Ο κ. Τατσόπουλος είχε ασμένως αποδεχθεί την πρόταση που του έγινε τον Μάρτιο να αναλάβει χρέη Αντιπροέδρου στο νέο Δ.Σ. του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, εν γνώσει του γεγονότος ότι η δημοσιονομική κρίση επηρεάζει αναπόφευκτα την κρατική χρηματοδότηση προς όλους τους εποπτευόμενους φορείς.Σημειωτέον ότι ο κ. Τατσόπουλος δεν είχε παραστεί ούτε στην πρόσφατη συνάντηση του Δ.Σ. του ΕΚΕΒΙ με τον Υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού κ. Παύλο Γερουλάνο, όπου συζητήθηκαν αναλυτικά ζητήματα σχετικά με το Κέντρο και την εθνική πολιτική βιβλίου.
Το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού ουδέποτε ζήτησε από το Δ.Σ. οποιουδήποτε εποπτευομένου οργανισμού να προβεί σε απολύσεις, όπως ισχυρίζεται ο κ. Τατσόπουλος ότι διεμηνύθη στο Δ.Σ. του ΕΚΕΒΙ.
Το μόνο που διευκρινίζεται παγίως σε κάθε νέο Δ.Σ. όταν αναλαμβάνει καθήκοντα είναι ότι θα πρέπει να κινηθεί αυστηρά μέσα στο πλαίσιο του προϋπολογισμού του.
Σε ό,τι αφορά την καταγγελία του κ. Τατσόπουλου περί πρόθεσης κατάργησης ή συρρίκνωσης του ΕΚΕΒΙ, το ΥΠΠΟΤ επισημαίνει ότι προφανώς δεν είναι αυτή η πρόθεσή του και θυμίζει ότι ήδη έχει δρομολογήσει κατάργηση οργανισμού (Ε.ΚΕ.ΘΕ.Χ.) ή συγχώνευση οργανισμών (ΟΠΕΠ –ΤΑΠΑ, Κ.Θ.Β.Ε.- Όπερα Θεσσαλονίκης) όταν αυτό κρίθηκε σκόπιμο.
Αντιθέτως το ΥΠΠΟΤ βρίσκεται σε συνεχή συνεργασία με τη νέα ηγεσία του ΕΚΕΒΙ από την πρώτη μέρα της ανάληψης των καθηκόντων της.
Σε ό,τι αφορά στην αναφορά του κ. Τατσόπουλου σε περικοπή της χρηματοδότησης του ΕΚΕΒΙ κατά 35%, αναρωτιόμαστε με βάση ποια δεδομένα κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα, δεδομένου ότι το ΕΚΕΒΙ και οι δραστηριότητες που άπτονται του χώρου του βιβλίου (Διεθνής Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης, Πρόγραμμα επιδότησης μεταφράσεων, συμμετοχή της Ελλάδας στις Διεθνείς Εκθέσεις Βιβλίου του εξωτερικού κ.α.) επιχορηγούνται από περισσότερες της μίας πηγές χρηματοδότησης από πλευράς ΥΠΠΟΤ.»
Ελπίδα Πασαμιχάλη