
Εντυπώσεις από την πρώτη μας μέρα στα Χανιά, τη δεύτερη του Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων με κεντρικό θέμα: «Στις γραμμές των συνόρων».
Του Κ.Β. Κατσουλάρη
Παρακολουθούμε και συμμετέχουμε από χθες στο εξαιρετικών προδιαγραφών 1ο Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων, που θα ολοκληρωθεί την Κυριακή, με τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού Ελλήνων συγγραφέων αλλά και μιας ομάδας σημαντικών ξένων λογοτεχνών. Πλήγμα, από αυτήν την άποψη, ήταν η ακύρωση, τελευταία στιγμή λόγω κορωνοϊού, της έλευσης της Σκωτσέζας Άλι Σμιθ, την οποία θα βλέπαμε και θα ακούγαμε χθες βράδυ.
Ξεκινώντας από αυτήν την απουσία, που δεν είναι η μόνη, το πρώτο πράγμα που συνειδητοποιείς είναι ότι ο κορονοϊός, ακόμη και τώρα, σχεδόν μεσοκαλόκαιρο, είναι πανταχού παρών.
Το ίδιο το Φεστιβάλ, σύμφωνα με τις δηλώσεις αυτών που το στηρίζουν οικονομικά (Δήμος, Περιφέρεια, Υπουργείο Πολιτισμού) δεν είναι ένα πυροτέχνημα, αλλά μια επένδυση της πόλης των Χανίων με μέλλον. Γιατί όχι; Καλοκαίρι, σε μια από τις ομορφότερες πόλεις της χώρας (σίγουρα στο ομορφότερο λιμάνι), σε χώρους με αρχιτεκτονική αξία και ισχυρούς συμβολισμούς, που βρίσκονται σε απόσταση μερικών δεκάδων μέτρων μεταξύ τους, ενώ γύρω η ζωή κυριολεκτικά βράζει – ποιος συγγραφέας στον κόσμο δεν θα ήθελε να περάσει μερικές μέρες σε αυτό το περιβάλλον.
Παρακολουθήσαμε την ανάγνωση κειμένων του Ερίκ Βυϊγιάρ από την Στελλίνα Ιωαννίδου, παρουσία του συγγραφέα, της Μάρως Δούκα, και πολλών ακόμη, κι ήταν συγκινητική εμπειρία.
Από τις εκδηλώσεις που παρακολούθησα, οι τρεις είχαν πολύ κόσμο, οι άλλες δύο λιγότερο. Μόνιμο πρόβλημα, γνωστό και από τις ΔΕΒΘ, η κατανομή των θεατών όταν έχεις παράλληλες εκδηλώσεις. Οι θεατές, άλλωστε, κι εν προκειμένου οι βιβλιόφιλοι θεατές, δεν αφθονούν σε καμία πόλη (με εξαίρεση ίσως την Αθήνα), ούτε κι ενδιαφέρονται εξίσου για όλα τα βιβλία.
Εξαιρετική ιδέα αποδείχτηκε η ανάγνωση αποσπασμάτων από ηθοποιό στον υπέροχο χώρο παράπλευρα στο Μεγάλο Αρσενάλι, δίπλα στη σκάλα του Αγίου Μάρκου. Παρακολουθήσαμε την ανάγνωση κειμένων του Ερίκ Βυϊγιάρ από τη Στελλίνα Ιωαννίδου, παρουσία του συγγραφέα, της Μάρως Δούκα, και πολλών ακόμη, κι ήταν συγκινητική εμπειρία.
Λίγο νωρίτερα, ο δημοφιλής Σπύρος Πετρουλάκης μιλούσε για το βιβλίο του «Κατά Ιωάννη» (εκδ. Μίνωας) στην αίθουσα στο Μεγάλο Αρσενάλι (τι υπέροχο κτίριο!). Να μια περίπτωση που, λόγω και της μεγάλης επιτυχίας της σειράς «Σασμός», θα αναμέναμε μεγαλύτερη προσέλευση.
Στη συνέχεια μεταβήκαμε, σύσσωμοι, στην επιβλητική και κατάμεστη αίθουσα του θεάτρου Μίκης Θεοδωράκης, όπου έλαβε χώρα η μεγάλη συζήτηση της βραδιάς, ανάμεσα στους Μάρω Δούκα, Μιχάλη Μοδινό και Ερίκ Βυϊγιάρ, με συντονιστή τον καθηγητή Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, Γιάννη Δημητρακάκη. Το θέμα, «Τα όρια Ιστορίας και Λογοτεχνίας – Ο καθημερινός άνθρωπος στη Λογοτεχνία και την Ιστορία» πυροδότησε γόνιμες σκέψεις, που οδήγησαν και σε έναν ζωντανό διάλογο προς το τέλος. Η ιδιαίτερα ερεθιστική τοποθέτηση του Γάλλου συγγραφέα, για τη μυθοπλασία ως εργαλείο της εξουσίας, απέναντι στην οποία η λογοτεχνία (πρέπει να) λειτουργεί εντέλει απομυθοποιητικά (δύσκολο να συνοψίσω σε μια φράση ολόκληρη την ανάλυση), αποτέλεσε την κορύφωση της συζήτησης, την οποία και ανατροφοδότησε πολλαπλώς.
Απόψε αναμένεται μια πολύ ζωηρή βραδιά, με δημοφιλείς Έλληνες πεζογράφους να δεσπόζουν (Ζατέλη, Χωμενίδης, Διβάνη, Ραπτόπουλος) αλλά και τους νεότερους Νάσια Διονυσίου και Μιχάλη Μαλανδράκη να δίνουν το στίγμα τους, ενώ παράλληλα έχουμε την προβολή, και στη συνέχεια συζήτηση, του Latin Noir του Ανδρέα Αποστολίδη. Η βραδιά θα κορυφωθεί με την εκδήλωση με καλεσμένο τον διάσημο πλέον Ουκρανό συγγραφέα Αντρέι Κούρκοφ, ο οποίος θα συνομιλήσει με τον Σταύρο Ζουμπουλάκη.
Περισσότερα, στο αυριανό μας σημείωμα.
(συνεχίζεται...)